NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

24

زاخۆ، عه‌لی حاجی:

رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ب گوژمێ ملیاره‌ك و 668 ملیۆن دیناران پشته‌ڤانیێ ل كه‌رتێ ساخله‌میا زاخۆ دكه‌ت و دبێژیت: نه‌خۆشخانه‌یه‌ك ل باتیفا دێ‌ هێته‌ ئاڤاكرن و ئه‌و بسپۆریێن كو پێدڤی ل زاخۆ دێ هێنه‌ پڕكرن.

دكتۆر شاكر عه‌بدولره‌حمان، رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئیدارا سه‌ربخوه‌ یا زاخۆ گۆت: “بودجه‌كا هه‌یڤانه‌ ب گوژمێ 100 ملیۆن دیناران بۆ ساخله‌میا زاخۆ هاته‌ ته‌رخانكرن، 252 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا نه‌خۆشخانا گشتییا بێدارێ ل زاخۆ و دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی هاتنه‌ ته‌رخانكرن، 266 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا نه‌خۆشخانا هه‌وارهاتنێ ل زاخۆ و دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی بۆ وێ‌ هاتنه‌ ته‌رخانكرن، 238 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا نه‌خۆشخانا زارۆكبوونێ ل زاخۆ و دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی هاتنه‌ ته‌رخانكرن، دیسا 500 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا پێنج بنگه‌هێن ساخله‌میێ دگه‌ل دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی بۆ وان بنگه‌هان هاتنه‌ ته‌رخانكرن و 50 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا ڕێڤه‌به‌ریا گشتییا ساخله‌میا زاخۆ و دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی هاتنه‌ ته‌رخانكرن، 58 ملیۆن دینار بۆ نووژه‌نكرنا بنگه‌هێ ساخله‌میێ بارزان و دابینكرنا كه‌لوپه‌لێن پێدڤی، هاتنه‌ ته‌رخانكرن و204 ملیۆن دینار ژی بۆ دانانا سیسته‌مێ ئای تی و كامیره‌یان بۆ هه‌موو نه‌خۆشخانه‌یان و دابینكرنا ترۆمبێله‌كا ته‌زاندنێ (براد) بۆ ده‌رمانان و شه‌ش ترۆمبێلێن هه‌وارهاتنێ هاتنه‌ ته‌رخانكرن”.

گۆتژی: “ب هه‌ماهه‌نگی دگه‌ل رێڤه‌به‌ریا گشتی یا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ دێ ئاریشه‌یا دكتۆرێن بسپۆر هێته‌ چاره‌سه‌ر كرن، هنده‌ك ژ وان نۆشدارێن ل زاخۆ كار دكه‌ن دێ بۆ زاخۆ هێنه‌ ڤه‌گوهاستن، دیسا هه‌ژماره‌كا دكتۆرێن دیتر كو نوكه‌ ماسته‌رێ‌ دخوینن، هه‌رده‌ما خواندنا خوه‌ ب دووماهی ئینا دێ ل زاخۆ ده‌ست ب كار بن”.

دكتۆر شاكر عه‌بدولره‌حمان ل دووماهیێ گۆت: “نه‌خۆشخانه‌یه‌كا مودرن یا 40 ته‌ختی ل باتیفا دێ هێته‌ ئاڤاكرن، دیسا بنگه‌هێ ساخله‌میێ ل ده‌ركارێ‌ دێ‌ هێته‌ نووژه‌نكرن و چه‌ند بنگه‌هێن دیتر ژی ل ناحی و كۆمه‌لگه‌هێن زاخۆ دێ‌ هێنه‌ ئاڤاكرن و بنگه‌هه‌كێ تایبه‌ت بۆ نه‌خوشیێن دۆمدرێژ ل زاخۆ دێ‌ هێته‌ ڤه‌كرن”.

23

دهۆك، له‌زگین جوقی:

رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دیار كر كو دوهی 15/11/2021ێ‌، قۆنسلێ‌ گشتی یێ‌ ئیتالیا ل هه‌ولێرێ‌ ب مه‌ره‌ما ئاگه‌هداربوون ل سه‌ر ره‌وشا ئه‌نجامدانا پرۆژه‌یێن خزمه‌تگوزاری یێن ژلایێ‌ رێكخراوێن ئیتالیا ڤه‌ ل دهۆكێ‌ هێنه‌ بجهئینان، سه‌ره‌دانا ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ كر.

د. ئه‌فراسیاب موسا، رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: “گرنگیا پرۆژه‌یێن وه‌لاتی ئیتالیا، ئه‌وێن ل ساخله‌میا دهۆكێ‌ ئه‌نجام دده‌ن ئه‌وه‌ كو هه‌ر ژ به‌رێ‌ بنیاتی هه‌تا هه‌موو پرۆگرام ژی ژلایێ‌ ئیتالیاڤه‌ دهێته‌ دانان ب هه‌ڤكاری دگه‌ل ساخله‌میا دهۆكێ‌، دیسا ئیتالیا شیایه‌ ل نه‌خۆشخانا هیڤی یا زارۆكان خزمه‌ته‌كا مه‌زن بۆ زارۆكان ئه‌نجام بده‌ت، گوهورینێن باش د هه‌موو كه‌رتێ‌ ساخله‌میێ‌ دا ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ چێبووینه‌، ئه‌ڤه‌ ژی بوویه‌ ئه‌گه‌ر رێژا مرنێ‌ گه‌له‌ك كێم ببیت ب تایبه‌ت ژی ل چاڤدێریا چر ل نه‌خۆشخانا هیڤی یا زارۆكان”.

ئاشكرا ژی كر كو به‌ری نوكه‌ هنده‌ك حاله‌تێن زارۆكان هه‌بووینه‌ ب پشته‌ڤانیا ئیتالیا و مه‌شقدانا نۆشدارێن دهۆكێ‌ هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن، ژ وانا ژی به‌ری نوكه‌ سه‌نگا زارۆكه‌كێ‌ نوو ژ دایكبووی 500 غرام بوون ل نه‌خۆشخانا هیڤی هاته‌ چاره‌سه‌ركرن و ب ساخله‌میه‌كا باش ئه‌و زارۆ چوو مال، ئه‌ڤه‌ ده‌ستكه‌فته‌كێ‌ مه‌زنه‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌یێن دهۆكێ‌.

د. ئه‌فراسیاب موسا  گۆت: “ئه‌ڤه‌ چه‌ندین ساله‌ ب رێیا رێكخراوا ئایسپۆ وه‌لاتێ‌ ئیتالیا پرۆژه‌یێن ساخله‌میێ‌ ل دهۆكێ‌ بجه دئینیت و پشته‌ڤانیه‌كا مه‌زن ل ساخله‌میا دهۆكێ‌ دكه‌ت، ئه‌م دخوازین ئیتالیا به‌رده‌وام پشته‌ڤانیا ساخله‌میا دهۆكێ‌ بكه‌ت، پرۆژه‌یێن ساخله‌میێ‌ یێن باشتر ل پاشه‌رۆژی ئه‌نجام بده‌ت، داكو خزمه‌تا خه‌لكێ‌ دهۆك بهێَته‌ كرن، هه‌روه‌سا ژی خزمه‌تا ئاواره‌ و په‌نابه‌ران ژی پتر بهێته‌ كرن”.

6

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

بڕیاره‌ هه‌ژماره‌كا لژنان ژلایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێڤه‌ سه‌ره‌دانا پڕۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌ بكه‌ن و ئه‌ندامه‌كا لژنا وه‌ره‌به‌رهێنانێ‌ ژی ل په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ دبێژیت: ئاریشه‌ ل سه‌ر هنده‌ك پڕۆژان هه‌نه‌ ب تایبه‌تی گرێبه‌ستێن پڕۆژان و پێدڤیه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

سارا دلشاد، ئه‌نداما لژنا وه‌به‌رهێنانێ‌ ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، لیژنا ئاڤاكرن و وه‌به‌رهێنانێ‌ كۆمبوونه‌ك ئه‌نجامدایه‌ و تێدا ب هووری به‌حسێ پڕۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌ و ئاریشه‌یێن كه‌رتێ وه‌به‌رهێنانێ‌ هاتینه‌ به‌حسكرن و گۆت: “بڕیار هاتیه‌دان هه‌ژماره‌كا لیژنان بۆ دووڤچوونا پڕۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌ بهێنه‌ پێكئینان و ل چه‌ند رۆژێن داهاتی ئه‌و لیژنه‌ دێ سه‌ره‌دانا پڕۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌ كه‌ن، ب تایبه‌تی ئه‌و پڕۆژێن ئاكنجیبوونێ یێن وه‌لاتیان پشكداری تێدا كری”.

سارا دلشاد گۆتژی: “په‌رله‌مان دێ ڤه‌كۆلینێ ل دۆر گرێبه‌ستێن وه‌به‌رهێنانێ و ئاریشه‌یێن وه‌لاتیان دگه‌ل پڕۆژێن وه‌به‌رهێنانێ‌ كه‌ت، چونكو خه‌لكه‌كێ زۆر یه‌كه‌یێن ئاكنجیبوونێ ژ كۆمپانیان كڕینه‌ و ئاریشه‌ تێدا هه‌نه‌، له‌وڕا ئه‌م دێ بزاڤان كه‌ین دگه‌ل لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار ئه‌ڤان ئاریشه‌یان چاره‌سه‌ر بكه‌ین و كێماسیێن هه‌ی د بیاڤێ وه‌به‌رهێنانێ‌ دا بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن”.

8

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ ئاشكرا كر، پێداچوون دێ د باده‌كا هه‌موو توشبوویێن كۆرۆنایێ دا هێته‌ كرن یێن ل نه‌خۆشخانێن ئه‌هلی هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن و پاره‌یێ زێده‌ هاتیه‌ وه‌رگرتن دێ بۆ وه‌لاتیان هێته‌ ڤه‌گه‌ڕاندن.

دكتۆرئاسۆحه‌وێزی، په‌یڤدارێوه‌زاره‌تاساخله‌میێ دوهی د كۆنفڕانسه‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا راگه‌هاند: “ل ده‌ستپێكا هاتنا كۆرۆنایێ هه‌تا نوكه‌ 370 هزار وه‌لاتی ل هه‌رێما كوردستانێ تووشی ڤایرۆسێ‌ كۆرۆنایێ بووینه‌ و ژ وان ژی 45 هزار توشبوویێن كۆرۆنایێ ل نه‌خۆشخانێن گشتی و تایبه‌ت هاتینه‌ نڤاندن و هنده‌ك ژ وان لبن چاڤدێریا هوور بووینه‌، هه‌ر ل ده‌ستپێكێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ چاڤدێریا  نه‌خۆشخانێن ئه‌هلی كریه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا نه‌خۆشێن كۆرۆنایێ”.

دكتۆر ئاسۆ حه‌وێزی گۆتژی: “هه‌ژماره‌كا نه‌خۆشخانێن ئه‌هلی پاره‌یه‌كێ زێده‌ ژ نه‌خۆشێن كۆرۆنایێ وه‌رگرتیه‌ و لیژنه‌یه‌كا ڤه‌كۆلینێ هاتیه‌ پێكئینان و دێ‌ پێداچوونێ د باده‌كا هه‌موو وان نه‌خۆشان دا كه‌ت یێن ل نه‌خۆشخانێن ئه‌هلی هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن، هه‌تا نوكه‌ پێداچوون بۆ هه‌ژماره‌كا باده‌كان هاتیه‌ كرن و پارێ زێده‌ هاتیه‌ وه‌رگرتن دێ بۆ نه‌خۆشی هێته‌ ڤه‌گه‌ڕاندن، بێگومان رێكێ ناده‌ین نه‌خۆشخانێن ئه‌هلی پاره‌یێ زێده‌ ژ توشبوویێن كۆرۆنایێ بهێته‌ وه‌رگرتن”.

47

ئه‌ڤرۆ، نه‌وزاد هلۆری:

هه‌ر چه‌نده‌ د نوكه‌ دا پێلێن په‌نابه‌ران ل عیراق و هه‌رێما كورستانێ‌ بۆ ده‌رڤه‌ به‌رده‌وامه‌، به‌لێ‌ ب گۆره‌ی ئاماره‌كێ‌ ئه‌ڤ ساله‌ كێمترین هژمارا وه‌لاتیان قه‌ستا ده‌رڤه‌ كریه‌. ب گۆره‌ی ئامارێ‌ ئه‌ڤ ساله‌ هه‌تا نوكه‌ 37 هزار كه‌س ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ ب رێیێن جودا قه‌ستا ده‌رڤه‌ كریه‌ و ل سالا 2019ێ‌ ژی هژمارا كه‌سێن ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 53 هزار و 240 كه‌س بوون ژ وانان 47 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌ و 10 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن.

ده‌زگه‌هێ‌ لوتكه‌ بۆ كاروبارێن ئاواره‌ و په‌نابه‌ران كو ئێكه‌ ژ ده‌زگه‌هێن رێكخراوه‌ی ل هه‌رێما كوردستان و عیراقێ‌ كار دكه‌ت، ئامارا حه‌فت سالێن بوری یێن په‌نابه‌ران ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ به‌لاڤ كرن كو قه‌ستا ده‌رڤه‌ كریه‌ و دانه‌یه‌ك ب ده‌ست رۆژناما ئه‌ڤرۆ كه‌فتیه‌.

ب گۆره‌ی ئامارێ‌ ئه‌ڤ ساله‌ هه‌تا نوكه‌ 37 هزار كه‌س ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ ب رێیێن جودا قه‌ستا ده‌رڤه‌ كریه‌ كو هه‌موو وان كه‌سان بخوڤه‌ دگریت كو دكه‌ڤنه‌ بن ژیێ‌ 18 سالیێ‌ دا، ژ وان په‌نابه‌ران ژی 10 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌ و 185 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن.

هه‌ر د ئامارێ‌ دا هاتیه‌، ل سالا 2015ێ‌ هژمارا كه‌سێن كو ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 186 هزار و 422 كه‌س بوون ژ وانان 25 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌  و حه‌فت په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن، ل سالا 2016ێ‌ هژمارا كه‌سێن كو ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 160 هزار و 717 كه‌س بوون ژ وانان 78 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌ و 54 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن، دیسان ل سالا 2017ێ‌ ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 92 هزار و 691 كه‌س بوون ژ وانان 29 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌  و 67 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن،  ل سالا 2018ێ‌ هژمارا كه‌سێن كو ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 69 هزار و 203 كه‌س بوون ژ وانان 54 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌  و 18 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن، ل سالا 2019ێ‌ ژی هژمارا كه‌سێن كو ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 53 هزار و 240 كه‌س بوون ژ وانان 47 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌  و 10 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن، هه‌ردیسان ل سالا 2020ێ‌ هژمارا كه‌سێن كو ل عیراق و هه‌رێما كوردستانێ‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ 34 هزار كه‌س بوون ژ وانان 18 كه‌سان گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌  و 17 په‌نابه‌ر ژی نه‌دیارن، كوما گشتی یا هژمارا وان كه‌سێن وه‌كو په‌نابه‌ر ل سالا 2015ێ‌ هه‌تا نوكه‌ چوینه‌ ژ ده‌رڤه‌ دبیته‌ 633 هزار و 273 كه‌س كو ژ وانان 261 په‌نابه‌ران گیانێ‌ خوه‌ ژ ده‌ستدایه‌ و 185 كه‌س ژی نه‌دیاره‌، كوما  گشتی یا قوربانیان دبیته‌ 446 په‌نابه‌ر.

ئامارا ل سه‌ری وه‌سا دده‌ت دیاركرن كو تنێ‌ ئه‌و كه‌سانێن ل سه‌ر ژیێ‌ 18 سالی هاتینه‌ هژمار و توماركرن، دیسان سال بۆس الێ‌ هژمارا په‌نابه‌ران و قوربانییێن وان ژی د كێمبوونێ‌ دانه‌.

ب گوره‌ی راپرسییه‌كێ‌ كو ل سه‌ر تورا جڤاكی یا فێسبوكێ‌ 338 كه‌س ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ پشكداری تێدا كریه‌ دیاردبیت ئه‌گه‌ر جهێن شوله‌ژێ‌ ئاریشا وان چاره‌سه‌ر بكه‌ن پتری 61% ژ وه‌لاتیان قه‌ستا ده‌رڤه‌ ناكه‌ن، ئه‌گه‌ر پاره‌ هه‌بن و شیان ژی هه‌بن بچن.

رێكخراوا سه‌نته‌رێ‌ چالاكیێن لاوان چه‌ند رۆژان به‌ری نوكه‌ رونشتنه‌كا ڤه‌كری ل بارا ئه‌گه‌ر و چاره‌سه‌ریا پرسا چونا ده‌رڤه‌یا وه‌لاتیان ب تایبه‌تی گه‌نجان بۆ هژماره‌كا رۆژنامه‌ڤان و چالاكڤان و ماموستایێن زانكۆیێ‌ ب بانگهێشتنا جهێن شوله‌ژێ‌ و ئه‌ندامێن په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ و ئه‌ندامێن جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌، د ئه‌نجامێ‌ دانوستاندنا وان دیاربوو كو ئه‌گه‌را سه‌ره‌كی یا چونا وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ‌ بۆ ده‌رڤه‌ دارایی و نه‌بوونا ده‌لیڤێن كاری و بێكاری یه‌، دیسان دیاربوو كو رۆژانه‌ نێزیكێ‌ 100 كه‌س ل عیراقێ‌ په‌نابه‌ر دبن و سێ‌ چاریك ژ وان ل ڤێ‌ دوماهیێ‌ خه‌لكێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ نه‌.

ب گوره‌ی هنده‌ك ژ ئاماژه‌یێن راگه‌هاندنا جیهانی پرانیا په‌نابه‌رێن كو ل هه‌رێما كوردستانێ‌ قه‌ستا ده‌رڤه‌ كری خه‌لكێ‌ پارێزگه‌ها سلێمانیێ‌ و ناحیا شێلادزێ‌ نه‌، هه‌تا وی راده‌یی لایه‌نێن شوله‌ژێ‌ ل هه‌رێما كوردستانێ‌ ئیناینه‌ سه‌ر خه‌ت و د به‌رسڤدا دیاركری، ئه‌گه‌رێ‌ سه‌ره‌كی یا چوونا وه‌لاتیێن سنورێ‌ ناحیا شێلادزێ‌ ژبه‌ر ره‌وشا شه‌رێ‌ دناڤبه‌را توركیا و په‌كه‌كێ‌ یه‌.

ب گوره‌ی راپرسیه‌كا دی كو ل سه‌ر تورا جڤاكی یا فێسبوكێ‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان و 553 كه‌سان پشكداری كریه‌، پتری 81% گوتیه‌ كو چونا گه‌نجان و خێزانان بۆ ده‌رڤه‌ دێ‌ ئاریشا وان چاره‌سه‌ركه‌ت، دهه‌مبه‌ر دا پتری 18% گوتیه‌ كو چونا گه‌نجان و خێزانان بۆ ده‌رڤه‌ چۆ ژ ئاریشا وان ناگوهۆریت و چاره‌سه‌ر ناكه‌ت.

41

ئه‌ڤرۆ، هه‌رهین محه‌مه‌د:

رێڤه‌به‌رێ‌ دارستان و پاوانان ل دهۆكێ‌ دیار كر، ژ ئه‌گه‌رێ‌ شه‌رێ‌ دناڤبه‌را په‌كه‌كێ‌ و توركیا د ئه‌ڤ ساله‌ دا نێزیكێ‌ هه‌شتێ‌ سكالا ل دادگه‌هێ‌ ل سه‌ر وان كه‌سان هاتینه‌ توماركرن یێن كو زه‌ره‌ر و زیانی دگه‌هینه‌ دارستانێ‌ ب چ رێیا هه‌بیت و ئه‌و زیانێن ب كاژا زاویته‌ كه‌فتین نێزیكی حه‌فتێ‌ ملیار دیناران بوون.

كاوه‌ سه‌بری، ئه‌ندازیارو رێڤه‌به‌رێ‌ دارستان و پاوانان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ گۆت: د ئه‌ڤ ساله‌ دا پتری هه‌شتێ‌ سكالا ل دادگه‌هێ‌ هاتینه‌ توماركرن ژ ئه‌گه‌رێ‌ سه‌رپێچیانه‌ وه‌كو داربرین و سوتنا ژینگه‌هێ‌ و ئاڤاكرنا خانیان دناڤ دارستانێ‌  راست كرن و سیمكرنا ئه‌ردێ‌ دارستانێ‌ و گه‌له‌ك سه‌رپێچین دی و مه‌ هه‌تا راده‌كی هنده‌ك رێنما ده‌ركرینه‌ و به‌لاڤكرینه‌ ل سه‌ر قایمقامیا و ئه‌و ژی بلاڤكه‌ن ل سه‌ر رێڤه‌به‌رێن ناحیان كو هه‌ماهه‌نگیێ‌ بكه‌ن ل گه‌ل هوبێن مه‌یێن دارستانێ‌ بكه‌ن ب ره‌نگه‌كێ‌ وه‌سا دار بهێته‌ برین ب ره‌نگه‌كی كو زیان ب دارستانێ‌ نه‌كه‌ڤیت.

زێده‌تر گۆت: بۆ نموونه‌ ده‌مێ‌ كه‌زاختنێ‌ بیت مفای ژ وان داران بینن، به‌لێ‌ برینا داری ب مشاری هه‌ر یا به‌رده‌وامه‌ و به‌رده‌وام ئه‌م دووڤچوونێ‌ دكه‌ین و ئه‌م درژدین سكالایێ‌ ل سه‌ر وان كه‌سان توماركه‌ین یێن سه‌ر پێچیان دكه‌ن دراستا ژینگه‌هێ‌ و دارستانێ‌ و ل سه‌رانسه‌ری پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ مه‌ سێ‌ نه‌مامگه‌هێن سه‌ره‌كی هه‌نه‌ ل مالتایێ‌ و زاخۆ و ل ئاكرێ‌ و سالا بوری ل هه‌رسێ‌ نه‌مامگه‌هێن مه‌ پتری سه‌د هزار شتلا مه‌ فروتینه‌ و داهاته‌كێ‌ باش ژێ‌ هاتیه‌ و رێژا كه‌سكاتیێ‌ ژی زێده‌كریه‌.

زێده‌تر گۆت: ب هاریكاریا پارێزگه‌رێ‌ دهۆكێ‌ و وه‌زاره‌تا چاندنێ‌ و ژێده‌رێن ئاڤێ‌ ئه‌م یێن بزاڤێ‌ دكه‌ین ل هنده‌ك جهان ئه‌وێن دار هشك بووین و سوتین دووباره‌ ل وان جهان ب چینه‌ڤه‌ و رازه‌مه‌ندی ژ لایێ‌ حكومه‌تێ‌ ڤه‌ هاتیه‌ كرن و كوژمه‌كێ‌ پاره‌ی بۆ هاتیه‌ ته‌رخانكرن بۆ كرێكرنا چه‌ندین كرێكاران كو ب ڤی كاری رابن ب تایبه‌ت ناحیا زاویته‌، چونكو كاژا زاویته‌ یا تایبه‌ته‌ ب زاویته‌ ڤه‌ و ل سه‌رانسه‌ری زاویته‌ هاتیه‌ توماركرن وه‌كو كاژا زاویته‌، به‌لێ‌ سوتنا دارستانا زاویته‌ كارتێكرن ل ژینگه‌ه و دارستانا زاویته‌ كریه‌ و پتری هزار و حه‌فت سه‌د دونه‌مێن ئه‌ردی زیان ڤێ‌ كه‌فتیه‌ و ل دووڤ ئه‌وێ‌ دووڤچوونا مه‌ كری ئه‌و زیانێن ب تنێ‌ ب كاژا زاویته‌ كه‌فتی نێزیكی حه‌فتێ‌ ملیار دیناران بوون.

خویاژی كر، ب مخابنی ڤه‌ ل هه‌موو ده‌ڤه‌ران ئاگر به‌ربوویه‌ دارستانێ‌ ب تایبه‌تی ل ده‌ڤه‌رێن سنوری ژ ئه‌گه‌رێ‌ شه‌رێ‌ دناڤبه‌را په‌كه‌كێ‌ و توركیا زیانێن مه‌زن لدوڤ خوه‌ هێلاینه‌  وه‌كو سوتن و داربرین و ژناڤچوونا ژینگه‌هێ‌ و ب مخابنی ڤه‌ ئه‌و جهێ‌ ئاگر به‌ردبیتێ‌ بۆ مه‌ گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ته‌ وه‌كو به‌رێ‌ ب زڤرینه‌ڤه‌، چونكو سوتنا دارستانێ‌ نه‌بتنێ‌ زیان ب دارێ‌ دكه‌ڤیت، به‌لكۆ ب ئاخێ‌ و ئاڤ و هه‌وای و گیانه‌وه‌ران ژی دكه‌ڤیت و ده‌مێ‌ ئه‌م وی جهی جاره‌كا دی شین دكه‌ینه‌ ڤه‌ وه‌كو به‌رێ‌ نازڤریته‌ ڤه‌ بۆ نمونه‌ دارێن مه‌یێن دارستانێ‌  دوائكسیدی كاربوونێ‌ دكێشته‌ خوه‌ و ئوكسجینێ‌ بۆ مه‌ دهاڤێژیت ده‌مێ‌ دهێته‌ سوتن و ئه‌و كاربوونه‌ جاره‌كا دی دهێته‌ دناڤ ژینگه‌هێ‌ دا و پیس دكه‌ته‌ ڤه‌ و كارتێكرنا خوه‌ ل سه‌ر ساخله‌میا مرۆڤی و گیانه‌وه‌ران و هه‌موویان دكه‌ت.

9

ئه‌ڤرۆ، عه‌لی حاجی:

چاڤه‌ڕێ‌ دهێته‌ كرن ئه‌ڤرۆ ل باژێرێ‌ به‌غدا تیما ته‌پا پێی یا یانا زاخۆ یاریا خوه‌ یا گه‌ڕا نه‌هێ‌ ژ هه‌ڤڕكیێن خولا پلا نایابا ئیراقێ‌ بكه‌ت ده‌مێ‌ د بیته‌ مێڤانا یانا كاره‌با ب هیڤیێن ده‌ستڤه‌ ئینانا ئه‌نجامێ‌ سه‌ركه‌فتنێ‌ و به‌رده‌وامی ب ئه‌نجامێن باش.

لدور دووماهی به‌رهه‌ڤیێن تیما پارێزگه‌هێ‌ حه‌مید حاجی یاریزانێ‌ یانا زاخۆ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر كو یاریا وان یا ئه‌ڤرۆ ب سانه‌هی نابیت تایبه‌ت ژ ده‌رڤه‌یی یاریگه‌ها خوه‌ كه‌ین و بتنێ‌ چار خال دناڤبه‌را وان دانه‌ و گۆت: هه‌ر خاله‌كا ژ ده‌رڤه‌یی یاریگه‌ها خوه‌ ب ده‌ستڤه‌ بینن هێزه‌كا دی د ده‌ته‌ تیمێ‌ بۆ پێَشڤه‌ چوون د رێزبه‌ندیا خولێ‌ دا و هه‌روه‌سا گه‌شبینین دێ‌ به‌رده‌وامیێ‌ ده‌ینه‌ ئاست و ئه‌نجامێن خوه‌ ژبه‌ركو ل سه‌ر پلانه‌كا سه‌ركه‌فتی برێڤه‌ دچین، هه‌موو یاریزان ژی به‌رهه‌ڤن ب تنێ‌ شڤان جه‌میل نه‌بیت ئه‌وێ‌ ژبه‌ر كارتێن زه‌ر هاتیه‌ راوه‌ستاندن وژلایه‌كێ‌ دووڤه‌ كارگێریا یانێ‌ به‌رده‌وام پشته‌ڤانیا تیمێ‌ ژی دكه‌ت له‌ورا ب هه‌ر شێوه‌كی بیت دڤێت بیێ‌ ئه‌نجامه‌كێ‌ باش نه‌ ڤه‌گه‌ڕیێن.

ژ یاریێن دی یێن ئه‌ڤرۆ، نه‌وروز –  زه‌ورا، نه‌جه‌ف- جه‌ویه‌، قاسم- به‌غدا، بۆ زانین تیما یانا زاخۆ ب 14 خالان رێزا شه‌شێ‌ دهێت ب چار سه‌ركه‌فتن و دو وه‌كهه‌ڤی و دو خوساره‌تیا، كاره‌با ب ده‌ه خالان رێزا 11ێ‌ یه‌ ئه‌وا یانا شورته‌ ب 22 خالان سه‌رێ‌ لیستێ‌ دهێت، جه‌ویه‌ ب 19 خالان و زه‌ورا ب 18 خالان رێزێن دویێ‌ و سێیێ‌ دهێن.

28

ئه‌ڤرۆ، زنار زوبێر:

هوسا دیاره‌ هاتنا راهێنه‌رێ‌ گه‌نج یێ‌ یانا به‌رشلونا و ستێرا وێ‌ یا به‌رێ‌ چاڤی هێرناندز بۆ راهێنه‌راتیا تیمێ‌ ل جهێ‌ یێ‌ لادای رونالد كومانی دێ‌ چه‌ندین گوهۆرینان كه‌ت، ل دووڤ راپورته‌كا رۆژناما ئاس یا ئسپانی چاڤی ده‌ه یاسایێن نوو یێن رێكاری ل سه‌ر یاریزانێن تیما ته‌پا پێی سه‌پاندینه‌ و به‌روڤاژی یێ‌ پێگیریێ‌ پێ‌ نه‌كه‌ت دێ‌ سزاده‌ت ئه‌وژی ئه‌ڤه‌ێن ل خوارێ‌ نه‌.

1- پێدڤیه‌ هه‌موو یاریزان به‌ری ده‌مێ‌ ده‌ستنیشان كری یێ‌ راهێنانان ب ده‌مژمێره‌ك و نیڤان ل یانێ‌ ئاماده‌بن ئه‌ڤ بریاره‌ هاته‌ پێش ژ به‌ركو ل ماوێ‌ بوری گه‌له‌ك هه‌لكه‌فتان دا یاریزانێن به‌رشه‌لونا ژ به‌ر ئه‌گه‌رێن جودا گیرودبوون ل ده‌مێ‌ ئه‌نجامدانا راهێنانان دا كو پێدڤیه‌ ب 90 خوله‌كا به‌ری ئه‌نجامدانا راهێنانان یاریزان ل یاریگه‌هێ‌ ئاماده‌بن.

2- دیسان چاڤی هێرناندز دگه‌ل ستافێ‌ خوه‌ یێ‌ هاریكار و نۆشدارێ‌ تیمێ‌ دێ‌ ب دو ده‌مژمێران به‌ری راهێنانان ل یاریگه‌هێ‌ ئاماده‌بن ئانكو ب نیڤ ده‌مژمێرێ‌ به‌ری یاریزان بهێن داكو یاریگه‌ها راهێنانان به‌رهه‌ڤ بكه‌ن به‌ری یاریزان بگه‌هن.

3- پێدڤیه‌ هه‌موو یاریزان پێكڤه‌ رۆژانه‌ ده‌مێ‌ نان خارنێ‌ ل یانێ‌ ئاماده‌بن و ئێك جورێ‌ خارنێ‌ بخون و بێ‌ جووداهی و ئه‌و خارن ژی دێ‌ ل ژێر سه‌رپه‌رشتیا نوشدارێ‌ یانێ‌ یێ‌ تایبه‌تمه‌ند خارنێ‌ پێخه‌مه‌ت رێگری ل هه‌ر نه‌خوشیه‌كێ‌ یان هنگافتنا یاریزانان.

4- ڤه‌گه‌راندنا سیاسه‌تا سزادانا یاریزانان ب كوژمێن دارایی، ئه‌ڤ بریاره‌ هاته‌ پێش پشتی چوونا راهێنه‌رێ‌ به‌ری نوكه‌ یێ‌ به‌رشلونا لویس ئێنركی ژ سالا 2017 ئه‌ڤ سزایێن دارایی نه‌هاتینه‌ بجهئینان ل سه‌ر یاریزانان ژ ئه‌گه‌رێ‌ پێگیرینه‌كرن یان رێكارێن یانێ‌ و راهێنه‌ری و گیروبوونا وان بۆ راهێنانان.

5- چاڤی بریاردایه‌ ژ ئه‌گه‌رێ‌ دووباره‌كرنا هه‌ر ره‌فتاره‌كێ‌ كو بیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ سزادانا یاریزانان و ئه‌گه‌رێ‌ دووباره‌كرنا وێ‌ دێ‌ سزایێ‌ وی دارایی بیته‌ دوجاركی.

6-  چاڤی هێرناندز بریاردایه‌ هه‌موو یاریزان به‌ری ده‌مژمێر 12 شه‌ڤ ڤه‌گه‌رنه‌ مالێن خوه‌ و ئه‌و دێ‌ ب چه‌ند رێنمایێن نوو ڤێ‌ چه‌ندێ‌ بجهئینت و دووڤچوونێ‌ ل سه‌ر ڤێ‌ خالێ‌ كه‌ت و نابیت یاریزان تاكو دره‌نگی شه‌ڤ هاتن و چوونێ‌ بكه‌ن تایبه‌ت ئه‌و دو رۆژێن به‌ری یاریان.

7-  لدووڤ ئه‌و راپورتێن رۆژنامه‌ڤانی به‌لاف بووین چاڤی هێرناندز بریاردایه‌ و هه‌موو یاریزان ژی ئاگه‌هداركرینه‌ ئه‌و دێ‌ پشتبه‌ستنێ‌ ل سه‌ر وی یاریزانی كه‌ت یێ‌ خوه‌ زێده‌تر ماندی بكه‌ت و كار ل سه‌ر خوه‌ بكه‌ت د یاریان و راهێنانان دا و به‌رێ‌ خوه‌ ناده‌ته‌ ناڤێن یاریزانێن ستێر د تیمێ‌ دا و ب ئێك ئاست دێ‌ وه‌كهه‌ڤ بن یێ‌ بشێت هه‌بوونا خوه‌ دیاربكه‌ت.

8- چاڤی ستافێ‌ راهێنه‌رێن خوه‌ یێن هاریكار د یانا به‌رشلونا دا راسپاردینه‌ زێره‌ڤانیێ‌ و دووڤچوونا ره‌فتارێن یاریزانان بهێته‌ كرن ژ ده‌رڤه‌ی یاریگه‌هێ‌ كو هه‌ر ره‌فتاره‌كا خه‌له‌ت پێدڤیه‌ ئه‌و دگه‌ل یاریزانی بهێته‌ ئاگه‌هداركرن داكو كارتێكرنا خوه‌ ل سه‌ر تیمێ‌ نه‌كه‌ت.

9-  هه‌روه‌سا بریاردایه‌ چو راهێنانێن هێزی كو مه‌ترسیا هنگافتنا یاریزانان تێدابیت نه‌كه‌ن د ڤی ماوه‌ی دا دیسان ژ ده‌رڤه‌ی یاریگه‌هێ‌ ژی یاریزان ئاگه‌هداركرینه‌ چو كاران نه‌كه‌ن مه‌ترسیا هنگافتنێ‌ ل سه‌ر بیت تایبه‌ت به‌ریكانه‌یێن پایسكلان ل ده‌ڤه‌رێن چیایی.

10- چاڤی یاریزانێن مه‌زن و خودان سه‌ربور یێن تیمێ‌ ئاگه‌هداركرینه‌ كو پێدڤیه‌ ئه‌و بنه‌ نموونه‌یا یاریزانێن گه‌نج بۆ چاڤلێكرنێ‌ تایبه‌ت ژ ده‌رڤه‌ی یاریگه‌هێ‌ و ل جهێن گشتی و رازی بین پشته‌ڤان وێنه‌یان ل گه‌ل بگرن و ئیمزایان بۆ وان بكه‌ن ده‌مێ‌ ژ دهێته‌ داخوازكرن.

ئه‌ڤرۆ، رێوار محه‌مه‌د ره‌شید:

ب ئاماده‌بوونا (مه‌سرور بارزانی) سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ دوهی رۆژا دووشه‌مبی 15/11/2021 گه‌ڕا 8ێ‌ یا فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی ب پشكداریا 30 وه‌لاتان ل هۆلا كۆنفرانسان ل زانكۆیا دهۆك ب نیشادانا فلمێ‌ (ئه‌زموون) (The Exam) یێ‌ ده‌رهێنه‌رێ‌ ناڤدارێ‌ كورد (شه‌وكه‌ت ئه‌مین كوركی) هاته‌ ڤه‌كرن و هه‌تا رۆژا 22/11/2021 دێ‌ یا به‌رده‌وام بیت، د رۆژێن فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ دا دێ‌ 94 فلم هێنه‌ نیشادان ژ وان 49 فلمێن بیانی نه‌ و 45 فلمێن كوردی نه‌، هه‌روه‌سا د رۆژێن فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ دا چه‌ندین سمینار دێ‌ هێنه‌ پێشكێشكرن و چه‌ندین وورك شۆپ ل دۆر بابه‌تێن جودا جودا یێن گرنگ د بوارێ‌ سینه‌مایێ‌ دا هێنه‌ ئه‌نجامدان.

مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ د په‌یڤه‌كێ‌ دا خوه‌شحالیا خوه‌ دیاركر كو د گه‌ڕا 8ێ‌ یا فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا پشكداربووی و د هه‌مان ده‌م دا ده‌ستخوه‌شی ل رێڤه‌به‌ر و رێكخه‌رێن فلمه‌ فیسته‌ڤالا ناڤهاتی كر كو ئه‌ڤه‌ بۆ ده‌مێ‌ چه‌ندین سالانه‌ ب ره‌نگه‌كێ‌ سه‌ركه‌فتی ڤێ‌ فیسته‌ڤالێ‌ ئه‌نجام دده‌ن، هه‌روه‌سا بخێرهاتنا هه‌موو مێهڤان و سینه‌ماكار و فلمسازان كر یێن كو ژ ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ‌ هاتین و گۆت: “تیمه‌كا فلمسازێن ئه‌فغانی د ڤێ‌ فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ دا ئاماده‌بووینه‌ بخێرهاتنا وان ژی دكه‌م ژ به‌ر كو دوخێ‌ وه‌لاتێ‌ وان ژی وه‌كو یێ‌ وه‌لاتێ‌ مه‌ دوخه‌كێ‌ دژواره‌، به‌لێ‌ گرنگیدان ب كارێ‌ فلمسازیێ‌ و هونه‌ری بۆ ده‌رخستنا ئێش و ئازارێن گه‌لێ‌ وان نیشانا وێ‌ چه‌ندێ‌ یه‌ كا كارتێكرنا هونه‌رێ‌ سینه‌مایێ‌ ل سه‌ر كومه‌لگه‌هێ‌ و جیهانێ‌ چه‌ندا مه‌زنه‌، ژ به‌ر ڤێ‌ چه‌ندێ‌ ده‌ستخوه‌شیێ‌ ل وان و رێكخه‌رێن ڤێ‌ فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ دكه‌م، جهێ‌ خوه‌شحالیێ‌ یه‌ كو ب رێیا ڤێ‌ فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ سینه‌ماكار و فلمسازێن كوردستانێ‌ و وه‌لاتێن ده‌وروبه‌رو جیهانێ‌ پێكڤه‌ د روونن و ئێك و دو دنیاسن و دانوستاندنێ‌ ل سه‌ر به‌رهه‌مێن خوه‌ و پێشڤه‌برنا سینه‌مایێ‌ و فلم سازیێ‌ ب گشتی دكه‌ن، ئه‌ڤ جورێن فیسته‌ڤالان ده‌لیڤێن گه‌له‌ك گرنگن بۆ پێشڤه‌چوونا هونه‌رێ‌ سینه‌مایێ‌ و د هه‌مان ده‌م دا بۆ پتر ناساندنا كوردستانێ‌، بێ‌ گۆمان سینه‌ما هونه‌ره‌كێ‌ ئێكجار گرنگ و كاریگه‌ره‌ كو دشیاندایه‌ ب رێیا ڤی هونه‌ری چه‌ندین په‌یامێن گرنگ و مرۆڤایه‌تی بگه‌هینیته‌ خه‌لكی و هه‌روه‌سا سینه‌ما دشێت رۆله‌كێ‌ كاریگه‌ر د پرۆسا هشیاركرنا جڤاكی و پێشڤه‌برنا جڤاكی دا هه‌بیت، گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ب درێژاهیا دیرۆكا خوه‌ تووشی ب ده‌هان كاره‌سات و كۆمكۆژی و جینوساید و سیاسه‌تا ره‌گه‌زپه‌ره‌ستی و ژناڤبرنێ‌ بوویه‌ هه‌ر بۆ نموونه‌ بتنێ‌ ل 50 سالێن بۆری تاوانێن مه‌ن و هۆڤانه‌ دژی گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ هاتینه‌ ئه‌نجامدان ، مخابن ئه‌ڤ تاوانه‌ و دیرۆكا تراژیدی یا گه‌لێ‌ مه‌ وه‌كو پێدڤی د سینه‌مایێ‌ دا ره‌نگڤه‌نه‌دایه‌ ل ده‌مه‌كی كو ژ هه‌ژی وێ‌ چه‌ندێ‌ نه‌ ژ لایێ‌ سینه‌ماكارێن كوردستانێ‌ و بیانی ڤه‌ ببنه‌ ب ده‌هان فلمێن كاریگه‌ر و بهێز د هه‌مان ده‌م دا دیرۆكا گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ یا تژی یه‌ ژ سه‌دان داستانێن ئازایه‌تی و قه‌هره‌مانیێ‌، هه‌روه‌سا چه‌ندین سه‌ركرده‌ و رێبه‌ر و كه‌سایه‌تی و هێمایێن نشتیمانی و وه‌لات پارێزیێ‌ هه‌نه‌ ژ هه‌ژی وێ‌ چه‌ندێ‌ نه‌ ببنه‌ مژار و بابه‌تێن سینه‌مایی و به‌رهه‌مێن نوكه‌ و پاشه‌رۆژێ‌، هه‌روه‌سا جوگرافی و سرۆشتێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ ره‌نگه‌ گه‌له‌ك بگونجن كو ببنه‌ جهێن وێنه‌گرتنا فلمێن سینه‌مایی”.

مه‌سرور بارزانی دیار كر كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ پێشوازیێ‌ ل وان هه‌موو سینه‌ماكاران دكه‌ت كو بهێن وێنێن خوه‌ د ناڤ سرۆشتێ‌ كوردستانێ‌ دا بگرن بۆ ڤێ‌ مه‌ره‌مێ‌ د چارچۆڤێ‌ رێكار و یاسایێن كار پێ‌ دهێته‌كرن ئه‌م د ئاماده‌ینه‌ بۆ هه‌ر هاریكاری و پشته‌ڤانیه‌كا پێدڤی بیت، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ پیشته‌ڤانیا خوه‌ بۆ پێشڤه‌برنا بوارێ‌ كه‌لتوری و ره‌وشه‌نبیری ل كوردستانێ‌ ب گشتی دووپات دكه‌ت و د سالێن بووری دا حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ ل دووڤ شیانێن ل به‌رده‌ست هاریكاریا بوارێ‌ سینه‌مایێ‌ و هونه‌ری كریه‌ ب شێوه‌یێ‌ ماددی و مه‌عنه‌وی و گۆت: “نوكه‌ ژی ب هه‌مان ره‌نگ ئه‌م دئاماده‌ینه‌ ل دووڤ شیانێن حوكمه‌تێ‌ هه‌ماهه‌نگ و هاریكار بین، ئه‌ڤه‌ دده‌مه‌كی دایه‌ د دو سالێن بۆری دا ژ ئه‌گه‌رێ‌ قه‌یرانا دارایی و به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ‌ كۆرۆنایێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ د ره‌وشه‌كا ب زه‌حمه‌تا دارایی دابوویه‌ كو هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌م ب ته‌مامی ژ ڤێ‌ ره‌وشێ‌ ده‌ربازنه‌بووینه‌، دابینكرنا مووچێ‌ مووچه‌خۆرێن هه‌رێما كوردستانێ‌ ژ كارێن ده‌ستپێكێ‌ یێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ یه‌، به‌لێ‌ سه‌ره‌رایی ڤێ‌ چه‌ندێ‌ ئه‌م كاردكه‌ین بۆ ئاڤاكرنا ژێرخانه‌كا بهێز یا ئابووری د هه‌مان دام دا پێشڤه‌به‌رنا بوارێ‌ كه‌لتوری ژی”.

پ.د.عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ په‌یڤه‌ك د گه‌ڕا 8ێ‌ یا فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا پێشكێشكر و دیار كر كو سینه‌ما هونه‌رێ‌ جوانی و داهێنان و گه‌هاندنا پرسێن مرۆڤایه‌تی و ئاشتی و نیشادانا ئێش و ئازار و خه‌م و سه‌رهاتیێن گه‌لانه‌، سینه‌ما ڤه‌گوهاستنا به‌رجه‌سته‌كرنا كه‌لتورێ‌ گه‌ل و ملله‌تانه‌، د سه‌رده‌مێ‌ نوكه‌ دا سینه‌ما پیشه‌سازیه‌كا جیهانی و رێیه‌كا هه‌ره‌ كارتێكه‌را په‌یام و گوهۆڕینا ڕایا جیهانی یه‌، جیهانگێریێ‌ مفایه‌كێ‌ مه‌زن و كارتێكه‌ر ژ سینه‌مایێ‌ دیتیه‌، گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ د رۆژهه‌لاتا ناڤین دا دیرۆكه‌كا پری نه‌خوه‌شی و ده‌رده‌سه‌ری بوراندیه‌ و گۆت: “هه‌ر تاكه‌كێ‌ كوردستانێ‌ ره‌نگه‌ چیرۆكا كاریگه‌را فلمه‌كێ‌ سینه‌مایی هه‌بیت سه‌ره‌رایی ڤێ‌ چه‌ندێ‌ د كارێ‌ سینه‌مایی دا هێشتا ئه‌م ب نه‌ته‌وه‌یێن پێشكه‌فتی ڕا نه‌گه‌هشتینه‌، به‌لێ‌ مه‌ سینه‌ماكار و فلم ساز و ده‌رهێنه‌رێن هێژا هه‌نه‌ كو ئه‌م دشێن شانازیێ‌ پێ‌ بكه‌ین”.

پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ خویا كر كو پێدڤیا مه‌ ب جوره‌كێ‌ سینه‌مایێ‌ یه‌ كو نه‌بتنێ‌ روویێ‌ سته‌ملێكریێ‌ ژانێن گه‌لێ‌ مه‌ نیشابده‌ت، به‌لكو جوانیێن مه‌ یێن پێكڤه‌ژیانێ‌ یا نه‌ته‌وه‌ و  ئایینان و مرۆڤ دوستی و ئاشتیا جڤاكی كو سیمایێن هه‌ره‌ بلندێن پێكهاته‌یێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ نه‌ نیشابده‌ت و گۆت: “پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ جهێ‌ پێكڤه‌ژیانا هزاران سالان یا چه‌ندین نه‌ته‌وه‌ و ئۆلانه‌ نموونا ئاشتی و ئارامی و یاسادوستی و خوه‌ش مرۆڤیێ‌ یه‌ و یا ژ هه‌ژی یه‌ ببیته‌ ناڤه‌نده‌كا گرنگا هونه‌ر و داهێنانێ‌ و ژ وان ژی د بوارێ‌ سینه‌مایێ‌ دا، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ به‌رنامه‌كێ‌ ستراتیژی و پلانه‌كا درێژخایه‌ن پشته‌ڤانیا كه‌لتور و هونه‌ر و ره‌وشه‌نبیریێ‌ دكه‌ت، فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی ژوان فیسته‌ڤالێن فه‌رمی یه‌ كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ پشته‌ڤانیه‌كا راسته‌وخوه‌ لێ‌ دكه‌تن، هیڤیدارین ب ڤان پێنگاڤان ئاستێ‌ فلمێن كوردی و هژمارا فلمێن كوردستانێ‌ پتر لێ‌ بهێت و ب ئاستێ‌ جیهانی ڕا بگه‌هین”.

ژ ئالیێ‌ خوه‌ ڤه‌ حه‌مه‌ حه‌مه‌ سه‌عید، وه‌زیرێ‌ ره‌وشه‌نبیری و لاوان یێ‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ د په‌یڤه‌كێ‌ دا دیار كر كو دهۆكا ره‌نگین نوونه‌راتیا كوردستانێ‌ دكه‌ت د گه‌ڕا 8ێ‌ یا فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی دا، سینه‌ما هونه‌رێ‌ حه‌فتێ‌ یه‌ و شیانێن كومكرنا هونه‌رێن دی هه‌یه‌ د هه‌مان ده‌م دا پیشه‌سازیه‌كا مه‌زن و پره‌كا كارتێكه‌را په‌یوه‌ندی و لێكگوهۆرینا كه‌لتوری یه‌ دناڤبه‌را گه‌لان و نه‌ته‌وه‌ و پێكهاتێن جڤاكی دا و گۆت: “ئه‌ڤ فلمه‌ فیسته‌ڤاله‌ نه‌ریته‌كێ‌ سالانه‌ یێ‌ وه‌زاره‌تا ره‌وشه‌نبیری و لاوان یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ یه‌ و ل باژێرێ‌ دهۆكێ‌ دهێته‌ ئه‌نجامدان ب ده‌هان فلمێن درێژ و كورت و به‌لگه‌ فلمێن كوردی و بیانی ژ ده‌هان وه‌لاتان تێدا پشكدار دبن، جهێ‌ شانازیێ‌ یه‌ ئه‌ڤ فلمه‌ فیسته‌ڤاله‌ ئیك ژ مه‌زنترین چالاكیێن كه‌لتوری و هونه‌ری ل سه‌ر ئاستێ‌ عیراقێ‌ و هه‌رێما كوردستانێ‌ دهێته‌ هژمارتن، ئه‌م ب ئومێدین د ئه‌ڤ ساله‌ دا ژی دا فلمه‌ فیسته‌ڤاله‌كا سه‌ركه‌فتی وه‌كو سالێن بۆری هێته‌ ئه‌نجامدان”.

ئه‌میر عه‌لی، سه‌رۆكێ‌ فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی د په‌یڤه‌كێ‌ دا گۆت: ” رژدبوونا مه‌ ل سه‌ر به‌رده‌وامیدانا فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك یا نێڤده‌وله‌تی گه‌ڕا 8ێ‌ سه‌ره‌رایی هه‌بوونا قه‌یرانا دارایی و په‌ژیكا كوڤید19 نیشانا باوه‌ریا مه‌یه‌ ب رۆلێ‌ گرنگ یێ‌ سینه‌مایێ‌ د ژیانا ئه‌ڤرۆ دا، هه‌روه‌سا د گوهۆڕینا جڤاكی دا و بلندكرنا ئاستێ‌ ره‌وشه‌نبیری و به‌رچاڤكرنا روویێ‌ شارستانی یێ‌ باژێرێ‌ دهۆكێ‌ كو فلمه‌ فیسته‌ڤالا دهۆك دهێته‌ هژمارتن مه‌زنترین بوویه‌را ره‌وشه‌نبیری و كه‌لتوری ل سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ‌، گه‌له‌ك جاران پرسیار دهێته‌كرن ئه‌رێ‌ چو مفا د ئه‌نجامدانا فلمه‌ فیسته‌ڤالێ‌ دا هه‌یه‌؟! مه‌ دڤێت ئه‌م په‌یامه‌كێ‌ بگه‌هینین كو لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار و به‌رهه‌مێهنه‌رن كو سینه‌ما كه‌رته‌كێ‌ پیشه‌سازیه‌ و یێ‌ گونجایه‌ بۆ به‌رهه‌مئینانێ‌ زێده‌باری په‌یاما وێ‌ یا هونه‌ری و مه‌عریفی كو د شیان دایه‌ ببیته‌ رێخوه‌شكه‌ره‌ك بۆ گه‌شه‌پێدانا كه‌رتێ‌ گه‌شتوگۆزاری و ئابووری، سینه‌ما ئالاڤه‌كه‌ بۆ ناساندن و لێك نێزیكبوونا كه‌لتورێن جیهانێ‌”.

41

خانكێ‌، دلڤین ره‌شید:

گه‌نجه‌كێ‌ خه‌لكێ‌ شاریا، د دو سالێن بۆری دا بزاڤ دكرن پشكداریێ‌ د پرۆژێ‌ ره‌وانگه‌دا بكه‌ت، سالا ئێكێ‌ ب هنارتنا چه‌ند قۆتۆیان و سالا دویێ‌ ب هنارتنا كورته‌ فلمه‌كی، لێ‌ د هه‌ردو سالان دا ده‌لیڤا پشكداریێ‌ پێ‌ نه‌هاته‌ دان، ئه‌و ژی ژ به‌ر هه‌بوونا هنده‌ك تێبینیان ل سه‌ر به‌رهه‌مێن وی، لێ‌ وی گه‌نجی خوه‌ بێ‌ ئۆمێد نه‌كر و ئه‌ڤ ساله‌ بۆ جارا سێیێ‌ ب هنارتنا كورته‌ فلمه‌كی ڤیا پشكداریێ‌ بكه‌ت و د ئه‌نجامدا كورته‌ فلمێ‌ وی هاته‌ وه‌رگرتن و گه‌هشته‌ قوناغا به‌ریكانێ‌ و ل دو رۆژێن بهێن دێ‌ كورته‌ فلمێ‌ وی و چه‌ندین كورته‌ فلمێن دی دێ‌ ژلایێ‌ لژنه‌كا تایبه‌ت ڤه‌ هێنه‌ سه‌نگاندن و سه‌ركه‌فتنیێن ئێكێ‌ و دویێ‌ و سێی دێ‌ هێنه‌ خه‌لاتكرن.

سه‌رهات نه‌ریمان خه‌مۆ، كو خه‌لكێ‌ كومه‌لگه‌ها شاریا و قوتابیێ‌ زانكۆیێ‌ یه‌، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: من گه‌له‌ك حه‌ز هه‌نه‌، ژوانا (ده‌رهێنه‌ری، نڤیسینا سیناریۆیان، وێنه‌كرنا كورته‌ فلمان) و خۆشحالم ئه‌ڤ ساله‌ ب كورته‌ فلمه‌كی ب ناڤێ‌ (    ) پشكداریێ‌ د پرۆژێ‌ ره‌وانگه‌دا بكه‌م و   ناڤه‌رۆكا كورته‌ فلمی به‌حسێ‌ پاراستنا ژینگه‌هی و گرنگیا وێ‌ بۆ مرۆڤی دكه‌ت، ئه‌ڤ چه‌نده‌ من هه‌لبژارت، چنكو هه‌موو خه‌لكێ‌ جهیانێ‌ بڤی بابه‌تی ڤه‌ یێ‌ مژووله‌ ب تایبه‌ت ژی بڕینا داران  و به‌ری دو هه‌یڤان مه‌ ب رێیا ئۆنلاین كورته‌ فلمێ‌ خوه‌ بۆ هناترت و ل دووف پێزانیێن من نێزیكی 600 كورته‌ فلمان ل سه‌رانسه‌ری عیراقێ‌ گه‌هشتینه‌ به‌ر ده‌ستێن وان  و كورته‌ فلمێ‌ مه‌ گه‌هشتیه‌ پوناغا به‌ریكانێ‌ و هیڤیا من ئه‌وه‌ خه‌لاتی وه‌ربگرم و دخوازم دوارێ‌ هونه‌ری دا زێده‌تر پشته‌ڤانیا گه‌نجان بهێته‌كرن، هه‌روه‌سا بۆ باشه‌رۆژی من چه‌ندین كورته‌ فلمێن دی هه‌نه‌ كاری ل سه‌ر دكه‌م و من ل به‌ره‌ بۆ نه‌ورۆزێ‌ كورته‌ فلمه‌كێ‌ دی به‌لاڤ بكه‌م.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com