NO IORG
Authors Posts by naci bedel

naci bedel

15011 POSTS 0 COMMENTS

32

ئامێدیێ، مه‌حمود نهێلی:

رێڤه‌به‌رێ به‌لاڤكرنا كاره‌با ئامێدیێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، بۆ جارا 24یه‌ كاره‌با گوندێن ده‌ڤه‌را كانی ماسێ ژ ئه‌گه‌رێ بوردۆمانێ و شه‌ڕێ د ناڤبه‌را په‌كه‌كێ و سۆپایێ‌ توركیا دا ژ كار دكه‌ڤیت و دبێژیت: زێده‌باری ئاسته‌نگی و نه‌خوه‌شیا كاری و خرابیا رێكێ كو چه‌ندین گولله‌ توپ د رێكێ دا هه‌نه‌ و نه‌په‌قینه‌ و خرابیا بارێ ئێمناهیێ، لێ تیمێن مه‌ د زووترین ده‌م دا شیاینه‌ ڤان هه‌موو ئاریشێن ژ كاركه‌فتنا كاره‌با وان گه‌ندان چاره‌سه‌ر بكه‌ن و كاره‌بێ بۆ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌گه‌ڕینن.

ئه‌ندزیار ئارام جه‌لال، رێڤه‌به‌رێ به‌لاڤكرنا كاره‌با ئامێدیێ خویا ژی كر كو دووماهی جار به‌ری دو رۆژان ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌ ژ لایێ‌ سۆپایێ‌ توركیا ڤه‌ هاته‌ توپبارانكرن و هێلا 11 كه‌یڤی یا چار گوندان هاته‌ بڕین و گۆت: “ئه‌و ئاریشا ژ كاركه‌فتنا هێلا كاره‌بێ یا گوندێن (ئه‌دنێ و دشێشێ و سه‌ره‌رۆ و ئۆره‌) پشتی ژ ئه‌نجامێ بوردۆمانا ده‌ڤه‌رێ ژلایێ سۆپایێ‌ توركیا ڤه‌ ژ كاركه‌فتی ژلایێ تیمێن سه‌خبێریا كاره‌با كانی ماسێ ڤه‌ هاته‌ چاره‌سه‌ركرن”.

ناڤهاتی گۆتژی: “كاره‌با گوندێ دشێشێ كو گوهۆڕكێ گوندی به‌ر توپبارانێ‌ كه‌فتبوو و ژ كار كه‌فتبوو، له‌و گوند بوو بێ كاره‌ب، هه‌ر چه‌نده‌ هه‌تا نوكه‌ نه‌هاتیه‌ چێكرن، لێ‌ د ده‌مه‌كێ‌ نێزیك دا ئه‌و ژی دێ‌ چاره‌سه‌ر بیت”.

13

ئه‌ڤرۆ، زنار تۆڤی:

سالانه‌ رێكخراوا “جی ئای زێت” یا ئه‌لمانی ب هه‌ڤكاریا رێڤه‌به‌ریا گشتی یا په‌روه‌ردێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ رادبن ب پاقژكرن و سه‌خبێركرنا چه‌ندین قۆتابخانێن سنوورێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌.

سامان مسته‌فا مه‌حموود، هاریكارێ‌ رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ په‌روه‌ردێ‌ بۆ كاروبارێن ته‌كنیكی، بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، ئه‌ڤ ساله‌ ژی رێكخراوا “جی ئای زێت” یا ئه‌لمانی ب هه‌ڤكاریا رێڤه‌به‌ریا گشتی یا په‌روه‌ردێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ رابوویه‌ ب پاقژكرنا 200 قۆتابخانان ل سنوورێ‌ هه‌ردو په‌روه‌ردێن رۆژهه‌لات و رۆژئاڤا ل ناڤه‌ندا باژێرێ‌ دهۆكێ‌.

هاریكارێ‌ رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ په‌روه‌ردێ‌ بۆ كاروبارێن ته‌كنیكی گۆت: “رۆژانه‌ 80 كوڕ و كچ، كو ل سه‌ر سێ‌ گرۆپان هاتینه‌ به‌لاڤكرن، رادبن ب پاقژكرنا باخچه‌ و پۆل و په‌نجه‌ر و ده‌رگه‌هێن قۆتابخانان و ب ره‌نگه‌كێ‌ گه‌له‌ك باش وان قۆتابخانان پاقژ دكه‌ن، رۆژانه‌ ئه‌و گرۆپه‌ چه‌ندین قۆتابخانان پاقژ دكه‌ن”.

گۆتژی: “ئه‌ڤ هه‌وا پاقژكرنا قۆتابخانان دێ‌ بۆ ده‌مێ‌ 40 رۆژان یا به‌رده‌وام بیت و هه‌تا نوكه‌ هه‌ژماره‌كا قۆتابخانان هاتینه‌ پاقژكرن و ئه‌ڤ پرۆسه‌ دێ‌ بۆ چه‌ندین رۆژێن دیتر ژی یا به‌رده‌وام بیت، هه‌تا كو هه‌موو قۆتابخانێن ناڤه‌ندا باژێرێ‌ دهۆكێ‌ دهێنه‌ پاقژ كرن.

14

ئامێدیێ‌، محمود نهێلی:

سه‌رۆكێ‌ باژێرڤانیا دێره‌لۆكێ‌ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، وان هه‌موو به‌رهه‌ڤی ژ پێخه‌مه‌ت رێگریكرنێ‌ ژ دروستبوونا له‌هیان د ده‌مێ‌ بارینا بارانێن زۆر دا كرینه‌.

ئه‌ندازیار عه‌بدولمه‌ناف ره‌شید، سه‌رۆكێ‌ باژێرڤانیا دێره‌لۆكێ‌ خویا كر، ل هه‌موو سالان، ل ده‌ستپێكا وه‌رزێ‌ بارانبارینێ‌ و پاییزێ‌ ئه‌و به‌رهه‌ڤیێن خوه‌ دكه‌ن ژ بو وێ‌ یه‌كێ‌ له‌هی دروست نه‌بن و گۆت: “ئه‌ڤ ساله‌ ژی ب مه‌ره‌ما رێگریكرنێ‌ ل درووستبوونا له‌هیان مه‌ هه‌موو ئه‌و سولین و كه‌ناله‌ پاقژ كرینه‌ یێن دبنه‌ ئه‌گه‌ر كو لێ‌ ب په‌نگیێت و له‌هی دروست ببن”.

ئاشكرا ژی كر، ل ده‌مێ‌ رابوونا ئاڤا رووبارێ‌ سپنه‌ ژی گه‌له‌ك جاران له‌هی دروست بووینه‌ و بوویه‌ ئه‌گه‌رێ‌ ژ ناڤچوونا پران، لێ‌ خوشبه‌ختانه‌ ئه‌و پرا به‌ری ساله‌كێ‌ ژ ئه‌نجامێ‌ له‌هیان ژناڤچووی، ئه‌ڤ ساله‌ دوباره‌ یا ب ره‌نگه‌كی باشتر و بلنتر دهێته‌ دروستكرن كو نه‌كه‌ڤیته‌ به‌ر له‌هیان و رابوونا ئاڤێ‌ و گۆت: “زێده‌باری ڤێ‌ یه‌كێ‌ تیمێن مه‌ و یێن بنگه‌هێ‌ به‌ره‌ڤانیا باژێری د ئاماده‌باشیێ‌ دانه‌ بۆ رێگریكرن ل دروستبوونا هه‌ر حاله‌ته‌كێ‌ چاڤه‌رێ‌ نه‌كری”.

 

8

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ مژوولی به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژه‌قانوونا بیما ساخله‌میێ‌ یه‌ بۆ وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رۆكێ لژنا ساخله‌میێ ژی دبێژیت: مینا وه‌لاتێن جیهانێ هه‌موو وه‌لاتیه‌كێ هه‌رێما كوردستانێ دێ بیته‌ خودان بیما ساخله‌میێ.

دكتۆر سه‌باح زێباری، سه‌رۆكێ لژنا ساخله‌میێ‌ ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ مژوولی به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژه‌قانوونا بیما ساخله‌میێ‌ یه‌ و گۆت: “پشتی پڕۆژه‌قانوون ته‌مام دبیت، ژلایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه‌ دێ هێته‌ په‌سه‌ندكرن، پڕۆژه‌قانوونا بیما ساخله‌میێ‌ ئێكه‌ ژ پڕۆژه‌قانوونێن هه‌ره‌ گرنگ بۆ هه‌رێما كوردستانێ، چونكو پێنگاڤه‌كا باشه‌ بۆ پێشڤه‌چوونا كه‌رتیێ‌ ساخله‌میێ ل هه‌رێما كوردستانێ‌، نوكه‌ ل پتریا وه‌لاتان بیما ساخله‌میێ‌ هه‌یه‌ و دێ ئاسانكاریێن زۆر بۆ وه‌لاتیان كه‌ت بۆ پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریێن ساخله‌میێ”.

دكتۆرسه‌باح زێباری گۆتژی: “دابینكرنا بیما ساخله‌میێ دێ مینا هه‌موو وه‌لاتێن پێشكه‌فتی بیت بۆ پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریێن كه‌رتێ ساخله‌میێ، لژنا ساخله‌میێ‌ نوكه‌ هه‌ماهه‌نگیێ دگه‌ل وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ‌ دكه‌ت؛ هه‌تا پڕۆژه‌یه‌كێ پێشكه‌فتی ل دۆر بیما ساخله‌میێ بهێته‌ به‌رهه‌ڤرن، دیسا بۆچوونێن لژنا ساخله‌میێ ژی هاتینه‌وه‌رگرتن”.

ئه‌ڤرۆ:

پارێزگارێ دهۆكێ پێشوازی ل سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ كر و د كۆمبوونه‌كێ دا پرۆفایلێ وه‌به‌رهێنانێ بۆ 378 پرۆژان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ راگه‌هاند.

د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ دوهی 7/11/2021 پێشوازی ل د. محه‌مه‌د شوكری، سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ ل هه‌رێما كوردستانێ كر و د كۆمبوونه‌كێ دا ب به‌رهه‌ڤبوونا سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ و جێگرێن پارێزگاری و رێڤه‌به‌رێن گشتی و ده‌ڤه‌ردارێن پارێزگه‌هێ و رێڤه‌به‌رێن داموده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار پرۆفایلێ وه‌به‌رهێنانی ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ هه‌موو ناوچه‌داری و ده‌ڤه‌رداریان راگه‌هاند كو 378 پرۆژێن وه‌به‌رهێنانێ دبیاڤێن جودا جودا، ب تایبه‌تی بیاڤێن چاندن، گه‌شتوگوزار و پیشه‌سازی دا ب خوه‌ڤه‌ دگریت.

هه‌ر ئێك ژ سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا وه‌به‌رهێنانێ و پارێزگارێ دهۆكێ و سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌هێ د په‌یڤێن خوه‌ دا دوپاتی ل سه‌ر گرنگیا پێشئێخستنا كه‌رتێ وه‌به‌رهێنانێ د هه‌موو بیاڤه‌كی دا كر و داخواز ژ رێڤه‌به‌رێن په‌یوه‌ندیدار كر كو ئاسانكاریان ل دووڤ یاسا و رێنمایان بۆ وه‌به‌رهێنه‌ران ئه‌نجام بده‌ن، ژ به‌ركو ب پێشئێخستنا كه‌رتێ وه‌به‌رهێنانێ‌ رۆیێ پێشڤه‌چوون و شارستانیه‌تێ و په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری دێ زێده‌ بیت.

دیسا ژ لایه‌كێ‌ دیڤه‌ پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ ل رۆژا 4/11/2021 ب گوژمێ‌ چار ملیار و 545 ملیۆن دیناران پرۆژی ل سنوورێ‌ پارێزگه‌هێ‌ راوانه‌ی بجهئینانێ‌ كرن، ئه‌و ژی ئه‌ڤ پرۆژه‌نه‌: دروستكرنا سه‌ربڕخانه‌كا مودێرن ل ئامێدیێ، دابینكرن و سه‌رپه‌رشتیكرنا كرێكاران بۆ نه‌خۆشخانه‌ و سه‌نته‌ر و بنگه‌هێن ساخله‌میێ، دابینكرنا پێدڤیێن پاقژكرنێ بۆ نه‌خۆشخانه‌ و سه‌نته‌رێن نۆشداری ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ و دابینكرنا خوارنێ بۆ گرتیگه‌ها زاخۆ.

14

دیدار، نیوار محه‌مه‌دسه‌لیم:

ئه‌حمه‌د جه‌میل رێڤه‌به‌رێ‌ گشتی یێ‌ چاندنێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ به‌حس ل وان ئاریشان دكه‌ت یێن جۆتیار تووش دبنێ‌ و مه‌ترسیا نه‌بارینا بارانا و پلانێن حوكمه‌تێ‌ بۆ دیتنا رێیه‌ چاره‌كێ‌ بۆ پێگوهۆڕێ‌ بارانێ‌ و داخوازێ‌ ژی ژ وه‌به‌رهێنه‌ران دكه‌ت كو سه‌رمایێ‌ خوه‌ بێژخنه‌ د كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ چاندنێ‌ دا، گه‌له‌ك یێ‌ ب مفایه‌ و ئه‌و ژی دێ‌ گه‌له‌ك هاریكاریا وان كه‌ن بۆ سه‌رخستنا پرۆژێن وان. دده‌ته‌ زانین ژی كو نها زه‌یتون ب به‌رنامه‌ دهێته‌ چاندن و كارگه‌هێن زه‌یتا زه‌یتونان ژی هاتینه‌ دروستكرن و نها یێ‌ بزاڤێ‌ دكه‌ن به‌رهه‌مێ‌ گه‌نمه‌ شامیێ‌ و په‌مپی ژی زێده‌ بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ: به‌رچاڤتیرین ئه‌و ئاریشێن هوون وه‌كو رێڤه‌به‌ریا گشتی تووش دبنێ‌ چ نه‌؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: ئاریشێن رێڤه‌به‌ریا گشتی یا چاندنێ‌ د زۆرن چو گازندێن ئه‌ردی بن یان یێن بودجێ‌. ئه‌ردێ‌ مه‌ گه‌له‌ك ب رێیا وه‌زاره‌تێ‌ و شێوازێن خوه‌ یێن دروست هاتیه‌ گوهۆڕین. جهێ‌ مه‌ ئاریشه‌ ل سه‌ر هه‌یی ئه‌و زێده‌گاڤی نه‌ یێن ل سه‌ر ئه‌ردێ‌ چاندنێ‌ مه‌ هه‌موو رێڤه‌به‌ریێن خوه‌ ئاگه‌هدار كرینه‌ كو ل دووڤ قانوونا ژماره‌ 3 یا 2018ێ‌ سه‌ره‌ده‌ریێ‌ ل گه‌ل بكه‌ن. هه‌كه‌ هه‌ڤبه‌ركیه‌كێ‌ ژی ل گه‌ل سالێن پێشتر بكه‌ین، دێ‌ بینین كو زێده‌گاڤێ‌ ل سه‌ر ئه‌ردێ‌ چاندنێ‌ گه‌له‌ك كێم بووینه‌. كۆنترۆله‌كا باش یا هاتیه‌ كرن و هۆشیاری ژی یا ل ده‌ف جۆتیاری هه‌یی و یێ‌ ب ئه‌ردی ڤه‌ هاتیه‌ گرێدان.

ئه‌ڤرۆ: ئه‌و كیژ به‌رهه‌من، هه‌رێما كوردستانێ‌ نها پێدڤی ب به‌رهه‌مێ‌ ژ ده‌رڤه‌ نینه‌؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: به‌رهه‌مێ‌ گه‌نمی و پتاتێ‌ مه‌ پێدڤیاتی ب ژ ده‌رڤه‌ نینه‌، به‌رهه‌مێن دی یێن وه‌رزی وه‌كو خیار و باجان و كه‌سكاتی و پیڤاز هه‌موو زێده‌تری پێدڤیا وه‌لاتیانه‌ و كار بۆ بازاركرنا وان دكه‌ین. نها خانیێن پلاستیكی ژی زێده‌تر 3500 خانیێن پلاستیكی هه‌نه‌، هه‌كه‌ پشته‌ڤانیا جۆتیاری بهێته‌ كرن دشیان دایه‌ ل وه‌رزێن دژی ئه‌ڤ به‌رهه‌می پێدڤیاتیا بازاری دابین بكه‌ن یان هه‌ڤركیا به‌رهه‌مێ‌ بیانی بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ: هووون دشێن ژ چو لایان ڤه‌ هاریكاریا جۆتیاری بكه‌ن؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: حوكمه‌تا هه‌رێمێ‌ گه‌له‌ك هاریكاریا جۆتیاران كریه‌، بۆ نمۆنه‌ ئه‌ڤ خانیێن پلاستیكی ل ده‌ستپێكێ‌ ب هه‌روه‌ دانه‌ جۆتیاران و پاشان ب پشته‌ڤانیا 75% و پاشان 50% و پاشان ژی 25% دا كو جۆتیار خوه‌ ل گه‌ل بگۆنجینیت و كار تێداب كه‌ت و مفایی ژێ‌ ببینیت. نوكه‌ جۆتیار د ڤی واری دا گه‌له‌ك یێن شاره‌زا بووین و هنده‌ك ژ وان كارگه‌هێن چێكرنا خانیێن پلاستیكی یێن هه‌ین.

ئه‌ڤرۆ: نها هوون كار ل سه‌ر چ به‌رهه‌م دكه‌ن كو حه‌ز دكه‌ن ل پارێزگه‌هێ‌ زێده‌ ببیت؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: كار ل سه‌ر وان به‌رهه‌مێن ستراتیژی دكه‌ین ئه‌وێن ژ ده‌رڤه‌ دهێن كو ئێك ژ وان گه‌نموكه‌، رووبه‌رێن وێ‌ زێده‌ كه‌ین و گرنگیێ‌ بده‌ینی. مه‌ هنده‌ك تۆڤێ‌ وێ‌ یێ‌ چاندنی و سه‌ركه‌فتنه‌كا باش یا ئینایی، نها مژوولی چاندنا په‌مپی نه‌ و مه‌ رێكه‌فتن ل گه‌ل كارگه‌هه‌كێ‌ كریه‌ كو ده‌ست ب چاندنا په‌مپی بهێته‌ كرن. ب ڤێ‌ چه‌ندێ‌ دێ‌ شێین به‌رهه‌مێ‌ گه‌نموكێ‌ و په‌مپی زێده‌ كه‌ین.

ئه‌ڤرۆ: هه‌كه‌ باران بارین ب ڤی ره‌نگی بن، هوون پێشبینیا چ ره‌وش دكه‌ن؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: هه‌كه‌ ب ڤی ره‌نگێ‌ نها بیت دێ‌ كارتێكرنه‌كا مه‌زن كه‌ت نه‌ ب تنێ‌ به‌رهه‌مێ‌ زڤستانی، به‌لكو دێ‌ كارتێكرنێ‌ ل سه‌ر بیستانێن دێم و دارستانا ژی كه‌ت. نها ئێك ژ ئاریشێن مه‌ هه‌یین، كارتێكرنێن هشكه‌سالیێ‌ نه‌ ئه‌وێن پار ماین، ب تایبه‌ت به‌روبۆمێ‌ بیستانا وه‌كو گه‌نمی، سالا بۆری نێزیكی 10 ملیارا زه‌ره‌ گه‌هشتێ‌ و ئه‌و تۆڤێ‌ ژێ‌ ده‌ركه‌فتی ژی ب كێری چاندنێ‌ ناهێت. دڤێت ل گه‌ل حوكمه‌تێ‌ ل پشته‌ڤانیه‌كێ‌ بگه‌رین بۆ جۆتیاران و داخوازێ‌ ژ جۆتیاران دكه‌ین رێیێن ته‌مامكه‌ر یێن ئاڤێ‌ بكاربینن و پشت به‌ستنێ‌ ل سه‌ر ئاڤا بارانان ب تنێ‌ نه‌كه‌ن. ئه‌ڤه‌ ژی پرۆژه‌كه‌ به‌لێ‌ پێدڤی ب پشته‌ڤانیێ‌ یه‌.

گه‌نمی رێژه‌كا دیاركری یا بارانان ل ده‌مێن دیاركری دڤێت هه‌كه‌ ل هه‌یڤا ئاداری دو هزار ملیمێن بارانێ‌ ژی بهێن، ما بۆچی یه‌. گه‌نم نها پێدڤی ب نێزیكی 50 ملم بارانێ‌ هه‌یه‌ و پاشان پشتی ده‌مه‌كی باران نه‌هێن ژی درسته‌ هه‌تا ب سه‌ردكه‌ڤیت و پاشان ژی هنده‌ك بارانێن دی بهێن دێ‌ یا باش بیت بۆ گه‌نمی. 300 هه‌تا 350 ملم د پێدڤی نه‌ بۆ گه‌نمی، به‌لێ‌ هه‌ر ماوه‌كی رێژه‌كا دیاركری.

ئه‌ڤرۆ: حوكمه‌تا عیراقێ‌ داخواز ژ جۆتیارێن خوه‌ كر كو هه‌ر ئێك نیڤا ئه‌ردێ‌ خوه‌ یێ‌ چاندنێ‌ بكه‌ت ژ به‌ر كێمیا ئاڤێ‌؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: حوكمه‌تا عیراقێ‌ یا جودایه‌ ژ مه‌، پشت به‌ستنا باشوور و ناڤه‌راستا عیراقێ‌ هه‌موو ل سه‌ر ئاڤێ‌ یه‌. پشت به‌ستنا وان ل سه‌ر بارانان نینه‌. به‌هرا وان یا ئاڤێ‌ یا كێم بوویی.

ده‌مێ‌ سالێن نورمال جۆتیاران ب رێیه‌كێ‌ گه‌نم دچاند، ده‌ما باران دهات دا شین بیت، ئه‌ڤ ساله‌ جۆتیار یێ‌ دو دله‌، هه‌تا باران نه‌هێت ناهاڤێت. هه‌كه‌ باران نه‌هێت دێ‌ كارتێكرنه‌كا گه‌له‌ك خراب هه‌بیت. كارتێكرنا باران بارینێ‌ یا ل سه‌ر هه‌موو به‌رهه‌مێن چاندنێ‌ هه‌یی، ئه‌ڤێ‌ پشت به‌ستنێ‌ ل سه‌ر ئاڤا بارانان دكه‌ت و ئه‌ڤێ‌ دهێته‌ ئاڤدان ژی، چونكو ب هه‌ردو ره‌نگان هه‌ر ئه‌و ئاڤه‌ مفا ژێ‌ دهێته‌ وه‌رگرتن.

ئه‌ڤرۆ: شاره‌زایێن كه‌شناسیێ‌ دبێژن ئێدی ئه‌و بارانێن نه‌رم یێن ل هه‌رێمێ‌ دهاتن، ئێدی ناباران، هه‌كه‌ بهێن ژی دێ‌ ب رێیا تاڤی بن. تو دبێژی ئه‌ڤ شێوازه‌ دێ‌ كارتێكرنێ‌ ل سه‌ر كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ بكه‌ت؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: نه‌خێر، رێیێن پێگوهۆڕ مه‌ یێن هه‌ین. پێشبینیێن دهێنه‌ كرن ژی دبیت د جهێ‌ خوه‌ دا نه‌بن، به‌لێ‌ هه‌ر دڤێت مه‌ پێگوهۆڕێ‌ بارانان هه‌بیت، مفایی ژی ئاڤا سه‌ر ئه‌رد وه‌ربگرین و یا بن ئه‌رد ژی بۆ نفشێ‌ داهاتی بهێلین. حوكمه‌تێ‌ چار پێنج پرۆژێن ستراتیژی یێن ئاڤدانێ‌ هه‌بوون، به‌لێ‌ ژ به‌ر قه‌یرانا دارایی مانه‌ نیڤه‌رۆ. دا ب رێیا عه‌مباركرنێ‌ ئاڤا رووباران راگرن و ب ره‌نگه‌كێ‌ زانستی و ل دووڤ پێدڤیاتیێ‌ ئێخنه‌ د خزمه‌تا جۆتیاران دا. ئێك ژ ده‌ستكه‌فتێن كابینا نه‌هێ‌ نه‌، هه‌كه‌ ئه‌و ژی بكه‌ڤنه‌ كاری دێ‌ خزمه‌ته‌كا دی یا مه‌زن پێشكێشی عه‌مباركرنا ئاڤێ‌ كه‌ن. هه‌كه‌ ل گوندان ژی دشیان دابیت، ئاڤێ‌ راگرن هه‌ر باشه‌، دڤێت كار ل سه‌ر هندێ‌ بهێته‌ كرن هه‌ر چپكه‌كا بارانێ‌ ژ ئه‌سمانی بهێته‌ خوار، مفا ژێ‌ بهێته‌ وه‌رگرتن.

ئه‌ڤرۆ: نها چو به‌رهه‌مێ‌ جۆتیارێن پارێزگه‌هێ‌ دشیان دایه‌ بۆ پارێزگه‌هێن هه‌رێمێ‌ و عیراقێ‌ بهێته‌ ره‌وانه‌كرن؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: هه‌موو ئه‌ڤ به‌رهه‌مێ‌ ل دهۆكێ‌ ژ لایێ‌ جۆتیاران ڤه‌ دهێته‌ به‌رهه‌مئینان، زێده‌تری خواستا بازاری یه‌ و دشیان دایه‌ بازاركرن بۆ بهێته‌ كرن، (خیار، باجان، پتات، پیڤاز، كه‌سكاتی، گه‌نم، سێڤ، تری) به‌روبۆمێن وه‌رزی ژی هه‌موو زێده‌تری خواستا ده‌ڤه‌رێ‌ نه‌.

ئه‌ڤرۆ: چو تشتێ‌ سه‌یر هه‌یه‌ پێشتر نه‌هاتیه‌ چاندن و نها هوون گرنگیێ‌ ب چاندنا وێ‌ دده‌ن؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: سه‌قایێ‌ هه‌رێمێ‌ بۆ هه‌موو جۆرێن به‌رهه‌مێن چاندنێ‌ یێ‌ گۆنجایی یه‌، نها ئه‌مێ‌ كار ل سه‌ر فێقیێن مز دكه‌ین وه‌كو پرته‌قال و نیموك و ئه‌ڤ كه‌رستێن ژ ڤی ره‌نگی، دیسا ژی زه‌یتون و فسته‌ق ژی به‌رهه‌مێن ستراتیژی نه‌ و گه‌له‌ك پشته‌ڤانیا وان دهێته‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ: ته‌ چ شیره‌ت بۆ جۆتیاران هه‌نه‌؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: داخوازێ‌ ژ جۆتیاران دكه‌م پشت به‌ستنێ‌ ل سه‌ر به‌رهه‌مه‌كێ‌ ب تنێ‌ نه‌كه‌ن. رێیێن زانستی ب كار بینن، دێ‌ خزمه‌تا وان كه‌ین و مه‌ بنگه‌هێن شیره‌تكاری هه‌نه‌، دێ‌ هاریكاریا وان كه‌ن. دا به‌رهه‌مێ‌ وان زێده‌ ببیت و مه‌زاختیێ‌ وان كێم بیت.

ئه‌ڤرۆ: جهێ‌ عه‌مباركرنا به‌رهه‌می ل دهۆكێ‌ هه‌یه‌؟

ئه‌حمه‌د جه‌میل: پرۆژه‌كێ‌ ستراتیژی ل دهۆكێ‌ دێ‌ هێته‌ دانان، سایلۆ و كارگه‌هێن ئاری و ساڤاری دێ‌ هێنه‌ دانان و مه‌ سێ‌ سایلۆ ژی یێن هه‌ین ل زاخۆ و شێخان و فه‌یدیێ‌ و مه‌ گۆره‌پان ژی یێن هه‌ین، مه‌ دڤێت كه‌رتێ‌ تایبه‌ت بهێته‌ سه‌ر خه‌ت، داخوازێ‌ ژێ‌ دكه‌ین بهێن سامانێ‌ خوه‌ بێخنه‌ د خزمه‌تا كه‌رتێ‌ چاندنێ‌ دا، دێ‌ مفایه‌كێ‌ باش ژێ‌ بینن، ئه‌م ژی دێ‌ ب هه‌موو ره‌نگه‌كی پشته‌ڤانین بین دا پرۆژێن وان سه‌ركه‌فتنێ‌ بینن.

13

عارف حیتۆ

سیبه‌را په‌نجێن پلنگی

ئه‌و به‌ته‌نا ل به‌رانبه‌ری بیستانێ مه‌

پاوان كر بوو

هه‌ر چ كووڤی و ئاسك هه‌نه‌، د به‌رزه‌نه‌

هه‌ر چ گیایێ كه‌سك هه‌بوو

ب ره‌هێن داران تالان كر بوو

ئوو سه‌یێ مه‌- ئه‌وێ د گه‌ل چنیا راهاتی و

بێهنا گوشتی دایه‌ ب ژیان

ژ برسا مر بوو!

من خه‌ونه‌كا خوه‌ یا دوجان

ب پڕ زانی، كره‌ تیرا به‌ر كڤانی

من حه‌زه‌كا خوه‌ یا بێجان

د ده‌ستێ خوه‌یێ راستێ پێچا و

دانا به‌ر پێ ڤی زه‌مانی

وه‌ك نێچیرڤانه‌كێ چه‌له‌نگ

ژ بویسه‌یه‌كێ بۆ ئێكا دی هه‌تا دره‌نگ

دا چیرۆكێن عفریته‌كێ ل به‌ر سیبه‌رێ

بۆ زارۆكێن نفشێ رۆژێ ڤه‌گێرم و ده‌ره‌هی كه‌م

ئوو.. شه‌ڤ ب سه‌ردا هات

تاری زولماتا نووبوویی،

هه‌ناسا برسی نه‌نڤاند

ترسه‌كا به‌د.. خوه‌ د چاڤێ من دا كه‌ناند

ئوو ل سحارێ..

هه‌كو مه‌ستی ژ قافێ سه‌رێ من ڤه‌ره‌ڤی

وه‌سا ده‌ركه‌ت

ئه‌ڤ وه‌غه‌ره‌ هه‌لوه‌سه‌یه‌كا بێ بن بوو

ئه‌و پلنگێ په‌نجێن وی د سینگێ ئاخێ ڕا

ئه‌و سیبه‌را نه‌لڤ د چاڤێن رۆژێ ڕا

خه‌ونا من بوو!

هه‌یامه‌كه‌ نه‌گه‌له‌ك دوور

ئه‌ز یێ فێری خه‌ونان بوویم و

هه‌رده‌م خه‌ون.. كه‌دا من بوو!

*

عه‌جه‌لێ خوه‌ ب كراسێ په‌ریه‌كا خن پێچا و

هاته‌ د خه‌ونا من یا مۆردا

من وه‌ هه‌ستكر ئه‌ڤه‌ ئاڤا حه‌یاتێیه‌ و

ژ بانێن بلند رژیای ژۆردا

ژ نشكه‌كێڤه‌.. هه‌می شه‌مالك ڤه‌مریان و

ئه‌ناهیتا ل سه‌ر بورجه‌كێ ژ ته‌رزێ چیا

ئاوڕه‌كا مشت گله‌یی یان خه‌ریبی

ل جانێ مشتی غروور دا

خه‌مان خوه‌ د چاڤان وه‌ركر و

ژ خه‌مان خه‌م بوون..

خه‌مێن خه‌مر و

خه‌مێن په‌نگیایی د دلێ كووردا

من بڕیاردا بزڤرمه‌ڤه‌ به‌ر په‌زێ خوه‌

ڤان چیرۆكێن هێژ نه‌گۆتی و نه‌حه‌باندی

بڤه‌گێرم بۆ په‌زێ خوه‌

هوون نزانن چه‌ند یا خۆشه‌

تو خه‌ونه‌ك بی- خه‌ونه‌ك سه‌رخۆش..!

ل به‌ر په‌زی بی و په‌ز یێ دلخۆش..!

*

16

 

ئه‌مین بۆتانی

 

كی دزانه‌ كانێ برین

ماكا ڤان كولیلكێن سۆره‌

چاوا رۆندك بۆ داپیركا

ده‌ریا خه‌مێن بێ سینۆره‌

كیژ سیناهی كیژان غوربه‌ت

بناسا بیبیكێن كۆره‌

٭

گه‌ڕیام گه‌ڕیام برین برین

من بڕێڤه‌ حه‌سره‌ت و مراز

چاڤێن گری ساخێن مری

دلێن تژی خه‌ون و داخواز

هناڤێن وان پرتی پرتی

مرۆڤێن ره‌به‌ن و بێناز

٭

كێ باوه‌ر دكر كانێ چرا

ناڤێ دایكا تاریێ بوو

ما كی دزانه‌ كانێ راستی

چیڕۆكا ڤێ یاریێ بوو

سه‌ت مخابن مه‌عریفه‌ت ژی

شاگردا بێزاریێ بوو

٭

دچم دچم تاری تاری

بڕێڤه‌ د وه‌ریێن خه‌ون هه‌زار

ئه‌ڤ شێل و بێل داوی نایێ

ژێكڤه‌ نابن كۆچه‌ر و بار

سه‌ر و بنێن ڤێ حه‌نه‌كێ

جار ئه‌و زار و جار دبنه‌ مار

٭       ٭      ٭      ٭

7

ماجد ئه‌لحه‌یده‌ر

كرمانجیكرن: موحسن عه‌بدلره‌حمان

باشه‌..

هوون گه‌له‌ك گیرۆبوون

و ئه‌ڤ كۆما مه‌زنا شكۆمه‌ندیان

مالا مه‌ یا بچووك به‌رته‌نگ كریه‌

لێنانگه‌ه

لیوانك

و ژوورێن نڤستنێ پڕكرینه‌

و رێگریێ ل یاریكرنا زارۆكێن مه‌ دگه‌ت

***

تكایه‌ هه‌ر تشتی ببه‌ن:

قاره‌مانێن خوه‌

شاهێن خوه‌

جهنشینێن خوه‌

سولتانێن خوه‌

سه‌ركرده‌یێن خوه‌

بكه‌نه‌ د وان ته‌لیسێن ل ژێر په‌یسكێ دهاڤێتی

و ژ پێش چاڤێن مه‌ یێن ژ ترسێ  و گری

وه‌كو تڤكلێ بیهۆكا هشك

شه‌قشه‌ق بووی

ببه‌ن و ب قه‌شعن

***

سه‌لاحه‌دینی ببه‌ن

و به‌ری بكه‌نه‌ د ته‌لیسی دا ژێ بپرسن

سوهره‌وه‌ردی ب چ تو ترساندبووی

دا ب بێهنفره‌هی بكوژی؟

***

موسایێ كوڕێ نوسه‌یری  ببه‌ن

و ژ سه‌رخاترا من، ل دۆر هه‌ژمارا

دروست یا كه‌نیزه‌یان ئه‌وێن بۆ كۆچكا خیلافه‌تی

سه‌بیكرین چه‌ندبوون، ژێ بپڕسن

***

جه‌مال عه‌بدلناسری ژی ببه‌ن

و ب سلاڤا له‌شكری سلاڤ بكه‌نێ

و هیڤیه‌ ژێ بپرسن:

گه‌وره‌م چاوا “شوهدی عه‌تیه‌: مر؟

***

ئه‌بو جه‌عفه‌ر مه‌نسوری ب تایبه‌ت ببه‌ن

و ده‌ستێ وی یێ پیرۆز ماچی بكه‌ن

و ب نه‌رمی ژێ بپرسن (ئه‌و زوو توڕه‌دبیت)

بۆچی هه‌وه‌ د ته‌نوورێ دا كوڕێ موقه‌ففه‌عی بڕاشت؟

***

هارون و جه‌عفه‌ر

سلێمان قانونی و نادرشاه

وان ژی ببه‌ن د گه‌ل

كه‌نیزه‌كان

و ئه‌نگۆستیلان

و جه‌لادان

و ته‌شتان

و په‌روه‌رده‌كاران

و نۆشداران

و خێڤزانكان

و سه‌ركرده‌یێن فتوحاتان

و باش بازرگانان

و خه‌یزه‌راناتا

و زبه‌یداتا

و لێنه‌ران

و بازرگانێن گولاڤێ

و سێهربه‌ندان

و پۆسته‌چیان

و سیخوه‌ران

و خودانێن دیوانان

و خه‌ساندیان

و مێبازان

و قه‌هره‌ناناتا

و سترانبێژان

و شوونگران

و هۆزانڤانان

و مێژوونڤیسان

و ئاڤگێر

و لێهبۆكان

و خه‌ملینكه‌رێن باجێ

***

ئاه.. ژبیر نه‌كه‌ن

هه‌می ئه‌و گورزێن پرتووكان ل گه‌ل خوه‌ ببه‌ن

و هشیاربن ده‌ستنه‌كه‌نێ

چنكو شها كومبه‌دان ژ په‌مبلوكیا په‌ژیا باوه‌شكان

پڕكریه‌

و دبیت سه‌ربڕه‌ك خوینگه‌رم ژێ ببه‌په‌شیت

(و ئه‌ڤه‌ یا مه‌ترسیدارتره‌)

***

هه‌ڕن سه‌رچاڤا بچن

شكۆمه‌ندیێن خوه‌ ببه‌ن

و ده‌رگه‌هی ل دووڤ خوه‌ بگرن

1/6/2013

10

 

كورته‌ چیرۆك

حه‌سه‌ن ئیبراهیم

 

ل ره‌خێ راستێ، گرتیخانه‌یه‌كا كاڤل د ناڤ ئاگر و دوكێلێ دا خوه‌یا دكر.

ل نیڤێ شه‌ر هێشتا یێ دژوار بوو.

ل ره‌خێ چه‌پێ هنده‌ك مرۆڤ ب چاندنا گولان ڤه‌ د مژوول بوون.

ژ وان وێڤه‌ ده‌ریا و چیا د دانوستاندنه‌كا بێ ئۆمێد دا بوون.

كه‌سێ پیته‌ ب ئاخێ نه‌دكر.

ل سه‌ر ئیمزا شێوه‌ركاری نڤیسی بوو…

رۆژهه‌لاتا ناڤین.

25/6/2012 – نورنبێرگ

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com