پەیڤدارێ سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ راگەهاند، هەتا نوكە كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ژ ئالیێ دەمی ڤە د مەترسیێ دا نینە بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، بەلێ نابیت ئێدی بڕیارا دادگەهێ سەبارەت قانوونا هەلبژارتنان بهێتە پاشئێخستن.
دلشاد شەهاب، پەیڤدارێ سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ گۆت: گیرۆبوونا بڕیارا دادگەها فیدرالی سەبارەت قانوونا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كاریگەرییا نەرێنی دروستكرییە ونابیت ئێدی چارەنڤیسێ پڕۆسەیا هەلبژارتنان ب پاشئێخستنێ ب بڕیارا دادگەها فیدرالی ڤە بهێتە گرێدان.
دلشاد شەهاب ئاماژە ب ئەوێ چەندێ ژی كر: هەتا نوكە كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ژ ئالیێ دەمی ڤە د مەترسیێ دا نینە و هەكە ل رۆژا چارشەمبی دادگەهـ بڕیارێ ل سەر سكالایێ بدەت، دشێت ل دوماهییا مەها پێنج هەلبژارتنان ئەنجام بدەت».
ئەڤە د دەمەكی دایە، ل رۆژا ئێكشەمبی 18/2/2024 دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ بۆ ئێكلاكرنا هەژمارەكا سكالایان ژ ئەوان ژی سكالایا تایبەت ب پێنج مادەیێن قانوونا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كۆمبوو و بۆ جارا 12 بڕیاردان ل دۆر سكالایێ بۆ رۆژا چارشەمبی 21/2/2024 پاشئێخست.
دادوەر عومەر ئەحمەد، سەرۆكێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ل 10/1/2024 دوپاتی ل سەر ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كربوو و راگەهاندبوو» دیاركرنا رۆژا هەلبژارتنان تایبەتمەندییا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ یە ب گۆڕەی قانوونێ لەوما دێ د هەماهەنگیێ دا بین ل گەل بۆ دیاركرنا رۆژا گونجای بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ».

بەرپرسێ پەیوەندیێن دەرڤە یێن پارتی دیموكراتی كوردستان راگەهاند، هەرێما كوردستانێ پێگەهەكێ ب هێز د پەیوەندیێن نێڤدەولەتی دا یێ هەی.
هشیار سێوەیلی، بەرپرسێ پەیوەندیێن دەرڤە یێن پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت: هەرێما كوردستانێ د پترییا هەلكەفتێن نێڤدەولەتی دا بەرهەڤییەكا كارا یا هەی، ئاماژەیە كو هەرێما كوردستانێ ل ئاستێ پەیوەندیێن نێڤدەولەتی شیایە رۆلەكێ كارا بگێڕیت، ئەڤە ژی پلاتفۆرمەكا گرنگە كو سەركردەیێن جیهانێ و دەڤەرێ كۆم دبن و باسێ كێشەیێن گرنگ و مەزن دكەن، هەروەسا سێ هەتا چار كۆنفرانسێن گرنگتر سالانە ل جیهانێ دهێنە كرن، كو سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بەرهەڤییا تمام تێدا یا هەی».
پتر گۆت: هەرێما كوردستانێ پشكداری د كۆنفرانسێ داڤۆسێ و كۆربەندێ ئاسایشێ ل میونشن دا كر، هەروەسا ل گۆپیتكا جیهانی یا حوكمەتان كو سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پشكداری تێدا كربوو كو ئەوێ گۆپیتكێ ژی هەمان گرنگی و تایبەتمەندییا خوە یا هەی، ئەڤە ژی رامانا وێ ئەوە هەرێما كوردستانێ شیایە پێگەهەكێ ب هێز بۆ خوە دابین بكەت».

نوونەرێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل ئێكەتییا ئورۆپا راگەهاند، هەتا نوكە ئێكەتییا ئورۆپا، هەرێما كوردستانێ ب هۆكارێ گیرۆبوونا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ نادانیت، هەروەسا دبێژیت، پشكەك ژ وەلاتێن ئێكەتییا ئورۆپا هەست دكەن دادگەها فیدرالییا ئیراقی ب ئەنقەست ناخوازیت هەلبژارتن ل هەرێما كوردستانێ بهێنە ئەنجامدان.
دلاوەر ئاژگەیی، نوونەرێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل ئێكەتییا ئورۆپا گۆت: ژ دەستپێكا دامەزراندنا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئێك ژ هۆكارێن هەرە سەرەكی كو بووینە ئەگەرێ ئەوێ چەندێ جڤاكێ نێڤدەولەتی پشتەڤانییا هەرێما كوردستانێ بكەت، ژ بەر ئەوێ چەندێ بوو هەرێما كوردستانێ وەكو گزیرتەك ل دەڤەرێ ددیت كو دەلیڤەیا ئەوێ چەندێ تێدایە دیموكراسی، مافێن مرۆڤی و پێكڤەژیان تێدا بەر ب پێش بچیت».
سەبارەت گیرۆبوونا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، دلاوەر ئاژگەیی گۆت» بڕیارا دادگەها فیدرالییا ئیراقی بۆ هەلوەشاندنا بڕیارێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل دۆر هەلبژارتنان بوویە بابەتەكێ كێشە ل سەر بۆ هەلبژارتنان ل هەرێما كوردستانێ، ب تایبەتی پشتی چەندین روونشتنێن دادگەها فیدرالییا ئیراقی یێن گرێدای قانوونا هەلبژارتنان ل هەرێما كوردستانێ هاتینە پاشئێخستن بۆ ئەوێ چەندێ هەلبژارتن نەهێنە ئەنجامدان، ئەڤە ژی وەكو زەنگەكا مەترسیدارە ژ ئالیێ نێڤدەولەتیڤە».
ب دیتنا نوونەرێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل ئێكەتییا ئورۆپا پرسا هەلبژارتنان ل هەرێما كوردستانێ تنێ ژ ئالیێ نەتەوەیێن ئێكگرتی ڤە گرنگی پێ ناهێتە دان و دبێژیت: هەموو جاران د كۆمبوونێن خوە دا ل گەل وەلاتێن ئێكەتییا ئورۆپا ئەوێ پرسێ ل گەل مە باس دكەن».
ئاماژە كر ژی» د ئێك ژ كۆمبوونان دا داخواز ژ ئیراقێ هاتە كرن هەلبژارتن ل هەرێما كوردستانێ بهێنە ئەنجامدان» هەروەسا گۆت «پشكەك ژ وەلاتێن ئێكەتییا ئورۆپا وەسا هەست دكەن دادگەها فیدرالییا ئیراقی ئەڤ پرسە كرییە سیاسی و ب ئەنقەست بزاڤێ دكەت هەلبژارتن ل هەرێما كوردستانێ نەهێنە كرن».
ب گۆڕەی نوونەرێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل ئێكەتییا ئورۆپا ئێكەتییا ئورۆپا فشارەكا مەزن ئێخستییە سەر حوكمەتا ئیراقێ بۆ ئەوێ چەندێ هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ د نێزیكترین دەم دا بهێنە ئەنجامدان» .
خۆیاكر» جڤاكێ نێڤدەولەتی هەتا نوكە هەرێما كوردستانێ و ئالیێن سیاسی یێن كوردستانی ب هۆكارێ گیرۆبوونا هەلبژارتنان نادەنە زانین و ئاگەهداری ئەوێ چەندێ ژی یە كو سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دو جاران ژڤانێ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دیاركرییە».
بڕیار بوو ل 25/2/2024 هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بهێنە ئەنجامدان كو ژ ئالیێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ دێ سەرپەرشتی ل سەر هێتە كرن، بەلێ ژ ئەگەرێ ئێكلانەبوونا سكالایەكێ كێشە بۆ پێرابوونێن كۆمسیۆنێ دروستبوویە كو چاڤەڕێی ئێكلاكرنا ئەوێ سكالایێ یە.

هەولێر، قائید میرۆ

وەزیرێ هەرێمێ بۆ كاروبارێن پێكهاتەیان هۆشداریێ ل دۆر گیرۆكرنا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ ددەت و دبێژیت، هەكە ئەڤرۆ دادگەها فیدرالی سكالایێن ل سەر قانوونا هەلبژارتنان ئێكلا نەكرن، پێدڤیە هەرێما كوردستانێ چارەسەرییەكا دی بۆ ئەنجامدانان و هەلبژارتنان ببینیت و چاڤەڕێی بڕیارا دادگەهێ نەبیت هەروەسا ئاماژەكر، نیەتێن خراپ ل پشت بڕیارا دادگەهێ یێن هەین و دخوازن هەلبژارتن نەهێنە ئەنجامدان.
ئایدن مەعروف، وەزیرێ هەرێمێ بۆ كاروبارێن پێكهاتەیان بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ گۆت: ل چەند رۆژێن بۆری دو كۆمبوون د ناڤبەرا پێكهاتەیێن هەرێما كوردستانێ دا ل دۆر بابەتێ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ و كۆرسیێن كۆتا هاتنە ئەنجامدان، د كۆمبوونێن بۆری دا هەردو پێكهاتەیێن كریستیان و توركمان پشكداربوون و تێدا دانوستاندن ل دۆر رەوشا هەلبژارتنان هاتە كرن، چونكە دادگەها فیدرالی رۆژا 18 ئەڤێ مەهێ بڕیار ل دۆر سكالایێن ل سەر قانوونا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ و كورسیێن كۆتا نەدا».
گۆت ژی: ئەم نیەتا دادگەها فیدڕالی باش دزانین تنێ دخوازیت دەمی بكوژیت و سكالایان ئێكلا نەكەت، چونكە چەندین جارە سكالا دهێتە گیرۆكرن و ناهێتە ئێكلاكرن، مخابن بڕیارێن داددگەهێ زێدەتر ئالیێ سیاسی پێڤە دیارە و تنێ دكەنە د ناڤا چارچۆڤەیەكێ قانوونی دا، دخوازین دادگەها فیدرالی بڕیارەكا عادیلانە ل دۆر كۆرسیێن كۆتا ل هەرێما كوردستانێ بدەت ،بەرۆڤاژی دێ هەردو پێكهاتەیێن كریستیان و توركمان هەلویستێ خوە هەبیت، چونكە ب گۆڕەی قانوونێ كورسیێن كۆتا هاتینە دیاركرن و دەستێوەردان د كارۆبارێن پێكهاتەیان دا دێ كاریگەری ل سەر پرۆسا هەلبژارتنان هەبیت».
ئایدن مەعروف گۆت ژی: پێدڤیە هەرێما كوردستانێ چارەسەریەكێ بۆ ئەنجامدانا پرۆسا هەلبژارتنان ببینیت و چاڤەڕیی دادگەها فیدرال نەكەت، چونكە ب ڤی شێوەیێ نوكە بیت هەلبژارتن ناهێنە ئەنجامدان، هەكە هەلبژارتن زێدەتر بهێنە گیرۆكرن دێ كاریگەریێن خراپ ل سەر هەرێما كوردستانێ هەبن، ئەم وەكو پێكهاتەیێن كوردستانێ پێداگیریێ ل سەر ئەنجامدانا پڕۆسەیا هەلبژارتنان دكەین و هیچ دەمەكی دگەل گیرۆكرنا هەلبژارتنان نەبووینە و نابین، ژ بەر كو هەر گیرۆكرنەكێ زیانێن خوە لسەر پرۆسا سیاسی ل هەرێما كوردستانێ یێن هەین، داخوازێ ژ هەموو ئالیێن كوردستانی دكەین كار بكەن بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان و ئێدی چاڤەڕێی بڕیارا دادگەهێ نەكەن، چونكە ئێكلا نەكرنا سكالایان دێ بیتە ئەگەر هەلبژارتن نەهێنەكرن و هەرێما كوردستانێ دێ كەڤیتە ڤالاهییا قانوونی و دستووری».
هەروەسا گۆت: سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ چاڤەڕێی بڕیارا دادگەها فیدڕالە بۆ دەركرنا فەرمانا هەرێمی و دیاركرنا ژڤانێ ئەنجامدانا هەلبژارتنان، ب دیتنا من ئەم چاڤەڕێی دادگەهێ نەكەین و رێكەك بهێتە دیتن هەلبژارتن بهێنە ئەنجامدان باشترە».

پارێزگارێ نەینەوا رادگەهینیت، بجهئینانا رێككەفتنا شنگالێ دێ گەلەك ژ كێشەیێن ئەوێ قەزایێ چارەسەركەت، هەڤدەم دبێژیت: دخوازین ئەزموونا هەرێما كوردستانێ بۆ پێشكەفتنا نەینەوا ڤەگۆهێزین.
عەبدولقادر دەخیل، پارێزگارێ نەینەوا د داخۆیانییەكا رۆژنانەڤانی دا گۆت» رێككەفتنا سیاسی بۆ پۆستان ل پشتی سالا 2003 ل ئیراقێ بوویە عورف، هەڤدەم هەلبژارتنا من وەكو پارێزگارێ نەینەوا ب تێكراییا دەنگێن ئالیێن سیاسی بوو».
گۆت ژی» پشتی پڕۆسەیا ئازادیێ ل نەینەوا كۆمەكا كارنامەیێن حوكمەتێ و رێكخراوێن نێڤدەولەتی هەبوون بۆ ئاڤەدانكرنا نەینەوا، هەروەسا نوكە ل نەینەوا خزمەتگوزاری د ئاستەكێ باش دانە و كار بۆ دەڤەرێن دی ژی وەكو تلەعفەر و شنگالێ دهێتە كرن».
ئاماژەكر» نەینەوا مولكێ كەسێ نینە بەلكو ئیراقەكا بچووكرییە و یا فڕەپێكهاتەیە، ئەڤ فڕەپێكهاتەیێ ژی وەكرییە بڕیارێن دروست بدەین بۆ ئەوێ چەندێ خزمەتا پارێزگەهێ بكەین و پڕۆژەیێن پێشڤەبرنا زێدەتر بكەین».
پارێزگارێ نەینەوا خۆیاكر ژی» بۆ ئاڤەدانكرنا نەینەوا و پێشكەفتنا وێ مە پێدڤی ب ئەزموونا هەرێما كوردستانێ یا هەی».
ل دۆر شنگالێ، عەبدولقادر دەخیل دیاركر كو ژ ئەگەرێ كریارێن داعشێ هەتا نوكە ئێزدی د كەمپێن ئاوارەیان دا دژین» لەوما پێدڤییە جارەكادی بزڤڕین بۆ بجهئینانا رێككەفتنا شنگالێ، كو نەخشەرێكا چارەسەركرنا كێشەیێن شنگالێ و بەرقەراربوونا سەقامگیریێ یە ل ئەوێ دەڤەرێ».
پتر گۆت» ئەم وەكو حوكمەتا خوەجهی ل نەینەوا پشتەڤانیێ ل جهئینانا رێككەفتنا شنگالێ دكەین، هەكە سەقامگیری ل شنگالێ نەبیت هەموو پارێزگەها نەینەوا یا سەقامگیر نابیت».
رۆهنكر ژی» ئەو گرۆپێن ل قەزا شنگالێ هەین، هندەك ژ ئەوان ژ دەرڤەی قانوونێ كاردكەن، دۆسێیا شنگالێ ل دەف مە گەلەك یا گرنگە، لەوما ب رژدی دێ كار ل سەر كەین و پێدڤییە ل دەستپێكێ قایمقامەكێ نوو بۆ قەزا شنگالێ بهێتە دانان، ئەڤە ژی دێ پێنگاڤەكا دەستپێكی بیت بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن گرێدای شنگالێ».
پارێزگارێ نەینەوا سەرنج بۆ ئەوێ چەندێ ژی راكێشا» رەوشا نەینەوا ل پێشبەری ئاستەنگێن مەزن دایە، گەلەك ژ كەتیبێن حەشدا شەعبی ل دەڤەرێن پارێزگەهێ هاتینە بەلاڤكرن و دۆسێیا ئەمنی ل پارێزگەها نەینەوا دێ رادەستی پۆلیسێن فیدرالی هێتە كرن كو د نوكە دا دۆسێیا ئەمنی ل هندەك پارێزگەهێن ئیراقێ رادەستی پۆلیسان هاتییە كرن، ل دەمەكێ نێزیك ل پارێزگەها نەینەوا ژی دێ دەستپێكەت».