سەباح زوهێر:

ئەندازیارەكێ‌ جیۆلۆجی ددەتە دیاركرن كو ئەڤ سالە رێژەكا باش یا بارانێ‌ باریە ل هەمبەر سالێن بوری و كارتێكرنەكا باش ل سەر ئومباركرنا ئاڤا ژێرزەڤی كریە و ل دەڤەرێن چیایی هەتا 10 مەتران و ل دەڤەرێن دەشتی هەتا 50 سم ئاستێ‌ ئاڤا ژێر ئەرد بلندبوویە.

ئەندازیار مزگین سعید، شارەزایێ‌ جیۆلۆجی ل هوبا ئاڤا ژێر زەڤی ل ئاكرێ‌ بۆ روژناما ئەڤرۆ دیاركر، ب شێوەكێ‌ گشتی رێژاباران بارینێ‌ ل ئاكرێ‌ هەتا نوكە 580ملم بارانێ‌ بارینە، ئەڤە ژی رێژەكا باشە ئەگەر ئەم بەراورد بكەین ل هەمبەر پارسال كو 253ملم باری بوون، ئەڤ رێژا ئەڤ سالە كارتێكرنەكا باش یا هەی ل سەر بلندكرنا ئاستێ‌ ئاڤا ژێر زەڤی، ب تایبەتی ل دەڤەرێن چیایی، چونكی ل دەڤەرێن چیایی لڤینا ئاڤێ‌ بلەزترە ل ناڤ واتەرچەنەلا و فراكچەرا دا، لەوا كارتێكرنا وێ‌ باشترە ل دەڤەرێن چیایی، لێ‌ ل دەڤەرێن دەشتی ئەو رێژە كێمترە و رێژا ئاڤا ژێر زەڤی ل دەڤەرێن دەشتێ‌ (30ــ 60)سم زێدەبوویە، چونكی ئەڤ رێژا باران بارینێ‌ هەموو ناچیتە دناڤ پێكهاتێن جیۆلۆجی دا، هەر چەندە ئەڤە رێژەكا كێمە، لێ‌ ب گشتی بۆ ئومباركرنا ئاڤا ژێر زەڤی رێژەكا باشە.
ئەندازیاری زێدەتر گۆت: ل دووڤ ئەو داتایێن مە هەی (8ــ10) مەتران ئاستێ‌ ئاڤا ژێر زەڤی ل دەڤەرێن چیایی بلندبوویە وەكی دەڤەر نەهلێ‌ و ناحیا دینارتێ‌ و كارتێكرنەكا باش كریە ل سەر ئاڤا كانیا و زێدەبوونا ئاڤا سەر زەڤی و گەلەك كانیێن هشك بووی ژبەر رێژا باش یا بارانێ‌ و بلندببوونا ئاڤا ژێر زەڤی ئەو كانی پەقینە.
ئاماژە دا وێ‌ چەندێ‌، ئەو رێژا ئاڤێ‌ ل ئومبارێ‌ دا كێم بووی ل سالێن بوری ب مەرەمێن كارئینانێ‌ ل وەرزەكێ‌ باران بارینێ‌ ناهێتە قەرەبووكرنڤە،چونكی ئەو ئاڤا ئەم ل ژێر زەڤی بكاردئینین بۆ كشتوكال و ڤەخوارنێ‌ و مەرەمێن گشتی گەلەك زێدەترە ل وێ‌ ئاڤا قەرەبوو دبیتەڤە ب رێكا باران بارینێ‌،لەوا ئەو بوشایا ئاڤێ‌ ب چەندین سالان ناهێتەڤ قەرەبووكرن، چونكی رێژا بیرا یا زورە و داخوازی ل سەر لێدانا وان زێدەبوویە ژ بۆ چاندن و مەرەمێن گشتی.
گۆت ژی: هەر چەندە هێشتا دەمێ‌ باران بارینێ‌ مایە و ب شێوەكێ‌ گشتی دێ‌ كارتێكرنا خوە هەبیت ل سەر ئاڤا ژێر زەڤی ل دەڤەرێ‌، لێ كارتێكرنا خوە دێ‌ پتر ل سەر دەڤەرێن چیایی هەبیت، ل دەڤەرێن دەشتێ‌ ژی ل دەڤەرەكێ‌ بۆ دەڤەرەكا دی جوداهیا خوە یا هەی ل هندەك جهان ئاستێ‌ ئاڤێ‌ بلندترە ل جهەكێ‌ دی.

رەمەزان زەكەریا

ل سنوورێ دەڤەرداریا ئاكرێ هژمارا خانیێن پلاستیكی سالانە ب رێژەكا بەرچاڤ زێدە دبیت و ل گوندەكێ دەڤەرێ هەتا هزار خانیێن پلاستیكی هەنە و چاندنا بەردەوام دناڤ دا دهێتە چاندن بەرهەمەكێ باش سالانە و رۆژانە دهێتە بەرهەمئینان.

تالب ئەحمەد جوتیارەكێ دەڤەرێیە بۆ ئەڤرۆ گۆت: بەری نها ژی مە هەر گرنگی ب كەرتێ چاندنێ ددا، بەلێ ب تنێ ل وەرزێ هاڤینێ ژبەر رەوشا كەش و هەوای نە دشیاین گرنگیێ ب كەرتێ چاندنێ بدەین، بەلێ چەندین سالە ب رێیا خانیێن پلاستیكی كەرتێ چاندنێ گەلەك پێشكەفتن ب خۆ ڤە دیتیە و ل هەر چار وەرزێن سالێ بەرهەم دهێتە چاندن و خواستەكا باش ل سەر بەرهەمێ خانیێن پلاستیكی هەیە، جوتیار ب باشی فێری كەرتێ چاندنا ناڤ خانیێن پلاستیكی بووینە.
كاروان عەبدوللا، جوتیارەكێ دی یێ دەڤەرێیە بۆ ئەڤرۆ گۆت: من چوار خانیێن پلاستیكی هەنە، ل هەر چار وەرزێن سالێ مفای ژێ دبینم، ئەڤە ژی گرنگە، ژبەركو بەریا ئەم چاندنێ ناڤ خانیێن پلاستیكی بەرهەم بینین ب تنێ سالێ جارەكێ یان دو جاران مە بەرهەم هەبوو، ب رێژەیی نوكە رێژا بەرهەمی گەلەك زێدەترە و ئاستێ بەرهەمئینانێ ژی زێدەترە ل چاڤ سالێن بووری.
فازل مستەفا، رێڤەبەرێ چاندنا ئاكرێ بۆ ئەڤرۆ گۆت: چاندنا ناڤ خانیێن پلاستیكی چاندنەكا باش تێدا دهێتە بەرهەمئینان و داهاتەكێ باش دگەهیتە جوتیاران و ل دەڤەرا ئاكرێ ژی جوتیارێن نموونە هەنە بەردەوام بەرهەمی دگەهینینە بازارێ كوردستانێ، دەڤەرا ئاكرێ گەلەك یا دەولەمەندە ب چاندنا هەموو جۆر.

سولین سلێمان:

نەجێگیریا بهایێ دولاری بەرامبەر دیناری خەلكەكێ زۆر تووشی زەرەر و زیانێ كرینە، د ئەگەرێ بەردەوامیا ژ دەستدانا بهایێ دیناریێ عێراقی هەمبەر دولاری، ئێك ژ نڤیسینگەهێن ئالوگوریا پارەی دیار دكەت، خەلك د نۆكەدا پتر دولارێن خو دكەنە دینار.

محەمەد قادر ژ نڤیسینگەها ئالوگوریا كرین و فرۆتنا پارەی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیاركر، كرین و فروتنا دولاری ب هەردو جورێن خۆ دهێتە ئەنجام دان، خەلكەك هەیە دولاری دكریت هندەك ژی هەنە دفروشن و گۆت: ژبەركو بهایێ دولاری د نۆكەدا بەردەوام نەیێ جێگیرە و دهێتە گوهۆرین، یا سەردكەڤیت یان ژی دهێتە خار، ژبەر وێ چەندێ خەلك پتر دولارێن خۆ دكەنە دینار، هندەك ژی ل دووڤ پێدڤیێن خۆ گوهۆرینا دولاری دكەن.
گوتژی: ژ لایەكێ دووڤە بهایێ دیناری بەرامبەر دولاری گەلەك هاتیە خار، ئەو چەندە بوویە ئەگەرا وێ خەلك ترس ژ گوهۆرینا دولاری هەبیت، لەما دولارێن خۆ دەستكاری ناكەن، خەلكی كوردستانێ پشتی دولاری ئالوگوریێ ب یۆرۆی دكەن، ئانكو ب رێژەكا زۆر پشتی دولاری كرین و فروتنێ ب یورو دكەن ئەوژی ل دووڤ پێدڤیێن خۆ.
ئەو چەندە پشتی وێ دهێت ل دووماهیێن سالا ٢٠١٤ دیناری بهایێ خۆ همبەر پارێ‌ بیانی ژ دەست دایە و ل دەسپێكا ساڵا ٢٠١٨ ب تمامی كارتێكرنێن وێ سەر ل ئابووریا ئیراقێ دەركەفتن، ژ لایەكێ دووڤە ژی بانكا ناڤەندیا ئیراقێ بەردەم د میكانزم و رێكاران دگریتە بەر ژ بۆ ڤێ چەندێ، لێ هێش ئەڤ رێكارە نەبوینە ئەگەرێ وێ كۆ بهایێ دیناری هەمبەر دولاری سەركەڤیت.