سلێمانیێ، عەزیز هەورامی

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) راگەهاند: ب گۆرەی پەیڕەوێ ناڤخوەییێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ پێدڤیە د ئێكەمین روونشتن دا سەرۆكێ جڤاتا نوونەران بهێتە هەلبژارتن، نوكە مایە ل سەر رێككەفتنا د ناڤبەرا ئالیێن سوننە د ناڤخوە دا، هەتا نوكە ل سەر بەربژارەكی رێكنەكەفتینە و خەمیس خەنجەر و محەمەد حەلبووسی بەربژار هەنە و ژ دەرڤەی ئەوان ژی بەربژارێن دی ژی هەنە، پارتی پشتەڤانیێ ل بەربژارێ زۆرینەیا سوننەیان دكەت، ل رۆژا 9/1/2024 بێهنڤەدانا جڤاتا نوونەران ب دووماهی هێت و كۆمبوون دێ دەستپێكەن.
شوان كەلاری، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان زێدەتر بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» ململانێ د ناڤ سوننەیان دا بۆ بدەستڤەئینانا كورسیا سەرۆكێ جڤاتا نوونەران یا ب زەحمەتە، دەستێوەردان ژی هەیە، د پرۆسەیەكا نە ئاسایی دا سەرۆكێ جڤاتا نوونەران د پۆستێ خوە دا هاتیە لادان، بڕیارا دادگەها فیدرالی و دوورئێخستنا حەلبووسی ب خوە رەوشەكا سیاسی دروستكر، بەلێ ب دیتنا مە دیاركرنا سەرۆكێ نوو یێ جڤاتا نوونەران گیرو نابیت چونكو ب روودانێن ل ئیراقێ و دەڤەرێ رەوشەكا نوو هاتیە پێش و ب دیارنەكرنا سەرۆكێ جڤاتا نوونەران پرۆسەیا سیاسی ل ئیراقێ دێ تووشی گرفتان بیت».
كەلاری گوت ژی» حوكمەتا ئیراقێ نەشیا قانوونا بودجەیا گشتی یا وەلاتی بجه بینیت، ئەو گۆژمەیێن پارەیان ئەوێن ب هەرێما كوردستانێ دهاتنە دان قەر بوون، پێدڤی بوو ب گۆڕەی قانوونا بودجەی زێدەتر ژ 16 ترلیۆن دینار بەهرا هەرێما كوردستانێ بیت، رەوشەك دروستكر فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ كرنە ئارمانج و فشار ل سەر حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دروستكر، باشترین بژاردە بۆ كوردان د نوكە دا ئەوە نەچنە ژێر بارێ دانانا سەرۆكێ نوو یێ جڤاتا نوونەران هەتا رێككەفتنا تمامی بۆ چارەسەركرنا ئێكجاری یا پرسا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ نەهێتە كرن».
دیسا گوت» بۆچوونا سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ یا ئەرێنی یە و لژنەیەك پێكئینایە بۆ راستڤەكرنا قانوونا بودجەی، سۆز دایە كو راستڤەكرن ل جڤاتا وەزیران زوو بهێتە كرن و هنارتن بۆ جڤاتا نوونەران، بەلێ كێشە ئەوە دو بۆچوون ل بەغدا هەنە بەرامبەر هەرێما كوردستانێ، بۆچوونەكا شوڤینی پۆپۆلیستی كو ئەجندایەكا دەرەكی ل پشتە و پشكەك ژ وان كەفتینە ژێر كاریگەریا سۆشیال میدیایێ، خالا خوە یا ب هێز د ئەوێ چەندێ دا دبینن خەلكێ كوردستانێ ئازار بدەن و فشارێ ل سەر حوكمەتا هەرێمێ دروست بكەن».
زێدەتر دبێژیت» دو چارەسەری هەنە بۆ چارەسەركرنا مووچە و بودجەیێ كوردستانێ، راستڤەكرنا بودجەی بهێتە جڤاتا نوونەران و دەنگ ل سەر بهێتە دان و بهێتە دەربازكرن، ئەوێ چەندێ ژی ناكەن كو مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ بكەنە ئێك پاكێچ، بەغدا فەرمانبەرێن هەرێمێ ئازار ددەت كو ئەو چەندە جینوسایدەكا ئابۆری یە، حوكمەتا بەعس ئەم ئەنفال و كیمیاباران دكرین، نوكە ئەڤە ب ڤی شێوەی مە سزا ددەن».

بەرپرسێ مەكتەبا رێكخستنا پارتی ل پارێزگەها دهۆكێ‌ پێشوازی ل دەستەیا نوو یا ژوورا بازرگانی تایێ دهۆكێ كر و د هەڤدیتنەكێ‌ دا دبێژیت: پێدڤیە ل سەر دەستێ هەوە گوهۆڕینێن مەزنێن بازرگانی دروست ببن و بشێن دەلیڤەیێن كاری پەیدا بكەن.
دكتۆر پشتیوان سادق، ئەندامێ مەكتەبا سیاسی و بەرپرسێ مەكتەبا رێكخستنا پارتی ل پارێزگەها دهۆكێ دوهی 8/1/2024 پێشوازی ل دەستەیا نوو یا هەلبژارتیا ژوورا بازرگانیا دهۆكێ كر، پشتی پیرۆزباهیێ و هیڤیا سەركەفتنێ بۆ خواستی گۆت: «ئەم دێ پشتەڤانێن هەر كارەكێ باش بین، نەخاسمە كو هنگ بشێن ئاستێ بازرگانیێ بەرەف پێشڤە ببەن و بشێن دەلیڤەیێن كاری پەیدا بكەن، چونكی ژوورا بازرگانی ئەگەر بڤێت و ب بەرنامە و پلانێن زانستی كار بكەت، دێ شێت گوهۆڕینێن مەزن دروست كەت».

ل دووڤ داخوازی و راسپاردەیا دكتۆر عەلی تەتەر، پارێزگارێ دهۆكێ و وەزیرێ كارەبێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌، پرۆسێسا بەرفرەهكرنا پشكداریكرنێ د سیستەمێ پریپەید دا ل تاخێن د ناڤا سەنتەرێ باژێرێ‌ دهۆكێ دا هاتە راوەستاندن.
ئەڤە د دەمەكی دایە، كو ل هندەك تاخێن سەنتەرێ‌ باژێرێ‌ دهۆكێ‌ سیستەمێ‌ كارەبا نیشتمانی كربوو پریپەید، ئەڤە چەندە ژی ببوو جهێ‌ نەرازیبوونا وەلاتیان، لەو دوهی 8/1/2024 ماجد سەید سالح، جێگرێ‌ پارێزگارێ‌ دهۆكێ‌ سەرەدانا رێڤەبەریا گشتی یا كارەبا پارێزگەها دهۆكێ‌ كر و ل دووڤ راسپاردەیا پارێزگارێ دهۆكێ و وەزیرێ كارەبێ داخواز ژێ‌ كر، پرۆسێسا بەرفرەهكرنا پشكداریكرنێ د سیستەمێ پریپەید دا ل تاخێن د ناڤا سەنتەرێ باژێرێ‌ دهۆكێ دا بهێتە راوەستاندن.

ئامێدیێ، مەحمود نهێلی:

بەرەڤان حەمدی، بەرپرسێ لقێ 18 یێ پارتی د پەیڤەكێ دا، ل دەمێ ڤەكرنا ئێكەم خۆلا رەوشەنبیری و پێگەهاندنێ ل سنوورێ ناوچا بامەرنێ تەكەزی ل سەر گرنگیا ئنتیمائێ بۆ ئاخێ و نەتەوەیی و بهێزبوون و ئیرادا باوەری ب خوەبوون و ئێكڕێزیێ كر ژ بۆ پاراستنا كیانێ كوردستانێ و گوت: مە قووناغێن ب زەحمەتتر و هەستیارتر دەرباز كرینە و ب ئێكڕێزیێ و ئیرادێ دێ ڤێ قووناغێ ژی دەرباز كەین.
ناڤهاتی خویا كر، ئەڤ سالە سالا بجهكرنا پەیرەو و پروگرامێ پارتی یە و ئەڤ خۆلا پارتایەتی یا تایبەت ب پەیرەو و پروگرامی ئێكەم پێنگاڤە دڤی بیاڤی دا و گۆت: «د ڤی بیاڤی دا گرنگیا ئنتیما بۆ ئاخێ و نەتەوەیی و بهێزبوون و ئیرادە و باوەری ب خوەبوون و ئێكڕێزی ژ بۆ پاراستنا كیانێ كوردستانێ دێ ژ ڤێ ڤووناغێ دەرباز بین».
بەرپرسێ‌ لقێ‌ 18 د پەیڤا خوە دا بەحس ل رۆلێ پارتی و جوداهیا پارتی ژ لایەنێن دیتر و ئەرك و رۆلێ كادران و گرنگیا ڤان خۆلان و پێگەهاندنا كادران كر و گۆت: «ل دووڤ بەرنامەیەكێ لقێ 18 یێ پارتی و ل ژێر درووشمێ (چ مللەتەك بێ حزبەكا ڕێكخستی سەرناكەڤیت) ئێكەم خۆلا رەوشەنبیری و پێگەهاندنێ ب هەڤكاری ل گەل لژنا ناوچا بامەرنێ هاتە ڤەكرن و نێزیكی 30 كادران تێدا پشكدارن و بابەتێن پارتایەتی و نەتەوایەتی و كوردایەتی ژ لایێ مامۆستایێن بسپۆر بۆ پشكداران دێ هێنە پێشكێشكرن».

دیرۆكناس سەعید ڕەزڤان زاخۆیی، بۆ ڕۆژناما ئەڤرۆ دیار كر كو پشتی كار د كەلها زاخۆ یا شوونواری دا هاتیە كرن بیرەكا كەڤن لێ دەردكەڤیت، كو مێژوویا دروستكرنا وێ ژ ئاڤاكرنا پرا دەلال كەڤنترە.
سەعیدی گۆت: «ئەڤ بیرە ب بەران هاتیە دروستكرن، ئەڤ چەندە ژی ژ نیشانێن كەڤناتیا وێ نە، كووراتیا وێ نێزیكی بیست مەترانە، د كەڤیتە د ئاڤاهیەكی دا، كو د گۆتنێ تەولەخانە و پارچەكە ژ كەلها زاخۆ، د كەڤن دا ئەڤ كەلهە جهەكێ سەربازی بوو، چ بەلگەیێن مێژوویا دروستبوونا ڤێ بیرێ ل بەر دەست نین، لێ بەلگەیێن هەین، كو ئەڤ بیرە ل چەرخێ 13ێ‌ یا ئاڤا بوو، لێ ب بۆچوونا من مێژوویا دروستبوونا وێ بۆ سەردەمێ ڕۆمانیان دزڤڕیت».
ناڤهاتی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر كو ئەگەرێن دروستكرنا ڤێ بیرێ ژی ئەو بوون، ب زەحمەت بوو ژ كەلهێ بچنە سەر خابیری ئاڤێ بینن، لەوما ب ڕێكا ڤێ بیرێ ئاڤ دهاتە بەر دەستێ وان، ژ بەر هندێ ژی گەلەك جاران ئاڤ شێلی دبوو، لێ ئاڤا ڤێ بیرێ یا زەلال و پاقژ بوو، دیسا گەلەك جاران ئەڤ كەلهە د هاتە دۆرپێچكرن و نەدشیان بچنە خابیری ئاڤێ بینن.

حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌ ئاشكرا كر، كرێكار دێ‌ هێنە خانەنشینكرن و مووچەیێ‌ وان ژ 350 هزار دیناران كێمتر نابیت.
حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند، كو كابینا نەهێ گرنگیەكا تایبەت ب كرێكاران و مافێن وان ددەت و هەر كرێكارەكێ دەستەبەریا جڤاكی كربیت مووچەیێ وی ژ 350 هزار دیناران كێمتر نابیت.
ئاماژە ب وێ‌ چەندێ‌ ژی كریە كو نوكە 144 هزار و 930 كرێكاران ل هەرێما كوردستانێ دەستەبەریا جڤاكی بۆ هاتیە كرن.