دوهی ئێكشەمبی 1/12/2024، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل ئەلینا رۆمانووسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ كر.
رۆمانووسكی، كو ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێن وێ و مەبەستا مالئاڤاهیێ سەردانا سەرۆك بارزانی كربوو، دوبارە پیرۆزباهییا سەركەفتنا پڕۆسەیا هەلبژارتنێن ئۆكتۆبەرا بۆری یێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل سەرۆك بارزانی كر و دەستنیشانكرنا رۆژا كۆمبوونا ئێكێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ب پێنگاڤەكا گرنگ زانی و هیڤی خواست كۆمبوونێن ئالیێن سیاسی یێن كوردستانێ ئەنجامەكێ ئەرێنی هەبیت و زوو ل سەر پێكئینانا كابینەیا دەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ رێكبكەڤن.
هەروەسا بالیۆزا ئەمریكا سوپاسییا سەرۆك بارزانی كر كو هەردەم پشتەڤان و هاریكار بوو د كارێن وێ دا و دووماهی سەرەدانا سەرۆك بارزانی بۆ بەغدا ب گرنگ هەژمارت، كو بوو ئەگەرێ زێدەتر نێزیكبوونا ئالیێن سیاسی و باشتربوونا پەیوەندیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی یا ئیراقێ دا.
ژ ئالیێ خوەڤە سەرۆك بارزانی سوپاسییا بالیۆزا ئەمریكا كر و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست د ئەرك و كارێ وێ یێ نوو دا، ئاماژە ب پەیوەندیێن ئەمریكا ل گەل هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ كر كو پێشڤەچوونا باش ب خوەڤە دیتییە و هیڤییا بەردەوامیێ و بەرفرەهبوونا پەیوەندیێن هەردو ئالییان خواست.
رەوشا سیاسی و دووماهی پێشهات و ئاستەنگ و گوهۆڕینێن دەڤەرێ و مەترسیێن دوبارە ب هێزبوونا تیرۆرێ و پێرابوون بۆ پاراستنا ئارامی و سەقامگیرییا ئیراقێ و دەڤەرێ ب گشتی، تەوەرەكێ دی یێ وێ دیدارێ بوون.

ب بەرهەڤبوونا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دیدارا زەلمێ ل هەولێرێ هاتە سازكرن.
دوهی ئێكشەمبی 1/12/2024، ب بەرهەڤبوونا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و دەهان كەسایەتیێن سیاسی و ئەكادیمی و ئایینی سالڤەگەرا 100 یا ژ دایكبوونا مستەفا زەلمێ زانایێ ناڤدارێ كورد و جیهانا ئیسلامی هاتە ساخكرن.
زانایێ ناڤدارێ كوردی و جیهانا ئیسلامی پرۆفیسۆر د. مستەفا زەلمێ ل رۆژا 4-6-2016 د ژیێ 92 سالیێ دا ل هەولێرێ وەغەركر.
د. مستەفا زەلمێ، خودانێ چەندین فەتوایێن هەڤچەرخ یێن ئیسلامییە و ب ئێك ژ مەزنە زانایێن ئایینێ جیهانا ئیسلامی دهێتە هەژمارتن، كو زێدەتر ژ 50 پرتۆكان دوارێن شەریعەت و قانوونێ دا یێن هەین.
د مەراسیمەكێ دا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پەیڤەك پێشكێشكر و راگەهاند» ل ئێكەمین دیدارا من ل گەل د. مستەفا زەلمێ ل 12/7/2007 من داخواز ژێ كر ل كوردستانێ بمینیت، هەبوونا وی گەلەك یا پێدڤی بوو بۆ گوهۆڕینێن مەزن د قانوونا بارێ كەسایەتی دا، وی ب شێوەیەكێ گاریكەر پشكداری د گوهۆرینا تێگەهشتنێن شاش دا كر سەبارەت كێشەیێن وەكو سوننەتكرنا ئافرەتان، تەلاق، كوشتنا ژنان و فرەژنیێ، ئەو ژی ب رێكا دانوستاندنێن هزری و فقهی یێن بەرهەمدار».
دیاركر ژی» ئەركێ د. مستەفا زەلمێ گەلەك یێ گران بوو» بەلێ دبێژیت» قانوونەك بەرهەمئینا، كو هەڤسەنگییەكا هوور د ناڤبەرا پاراستنا بهایێن كەلتووری و ئایینی دەستەبەركر و دادپەروەری و یەكسانی بۆ هەموویان پێكئینا، ئەڤ قانوونە تنێ دەقەكێ قانوونی نەبوو، بەلكو رەنگڤەدانا فالسەفەیا د. زەلمێ بوو كو شكۆیێ مرۆڤی ب
نێچیرڤان بارزانی گۆت ژی» د. مستەفا زەلمێ خودانێ هزرەكا چاكسازییا گشتگیر بوو ل سەر بنەمایێ باوەرییەكێ كوور، كو ئایینێ ئیسلامێ رێگر نینە ل پێشبەری پێشكەفتنێ دا، بەلكو هێزەكا پالدەرە بۆ گەشەگرنێ و نووبوونێ، باوەرییا وی ئەوبو كو قانوون د جهگیر نینن، بەلكو ئامرازەكن بۆ خزمەتا مرۆڤی، لەوما دڤێت گەشە بكەن، تاكو ل گەل پێدڤی و گوهۆڕینێن گەلان بگونجن».
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ راگەهاند ژی»د. مستەفا زەلمێ تنێ زانا و هزرمەندەك نەبوو، بەلكو سیمایێ چاكسازیێ و نووكرنێ بوو د هزرا ئیسلامی و قانوونێ دا».
دیاركر ژی» ب گۆڕەی تێگەهشتنا كوور یا مامۆستا زەلمێ بۆ قورئانێ و فیقهێ ئەڤە نە دهاتە بجهئینان، جڤاكێ كوردستانێ قەردارێ بەخشینەیێن د. مستەفا زەلمێ یە».

بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ بۆ مالئاڤاهیێ و ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێ وێ، سەرەدانا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ كر و راگەهاند» سوپاس بۆ هاریكاری و پشتەڤانییا هەوە بۆ سەرئێخستنا ئەركێ من».
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل ئەلینا رۆمانووسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ كر.
د دیدارەكێ دا، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ سوپاسییا كار و بزاڤێن رۆمانووسكی كر بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئەمریكا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، هەڤدەم هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست».
هەروەسا بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ، كو بۆ مالئاڤاهیێ ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێ وێ سەرەدانا نێچیرڤان بارزانی كربوو گۆت» گەلەك سوپاس بۆ هاریكاری و پشتەڤانییا هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا من د ئەركێ من دا».
د تەوەرەكێ دی یێ دیدارێ دا باس ل ئالیێن سەركەفتییێن هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ و پێكئینانا كابینەیا دەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتە كرن، هەڤدەم دانوستاندن ل دۆر پەیوەندیێن ئەمریكا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و پێشهاتێن رۆژهەلاتا ناڤین هاتنە كرن.
ئەڤرۆ روونشتنا ئێكێ یا خولا شەشێ یا جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ دێ هێتە ئەنجامدان

هەولێر، قائید میرۆ

جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ئاشكراكر، هندەك گرۆپێن میلیشیا دخوازن ئێراق بكەڤیتە دناڤا شەڕێ نوكە ل دەڤەرێ هەی و دبێژیت، ئیراق نەشێت خوە ل هەمبەر شەڕی رابگریت و هەكە ئیسرائیل هێرشێ ل سەر ئیراقێ بكەت دێ گروپێن چەكدار بنە ئارمانجا هێرشێن ئیسرائیلێ.
د. بەشیر حەداد، جیگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گۆت « ژ بەر شەڕێ نوكە ل دەڤەرێ هەی، رۆژهەلاتا ناڤین یا كەفتییە د ئالۆزیێن زێدەتر دا و مەترسی ل سەر ئیراقێ ژی یا هەی، چونكە وەكو دهێتە زانین بەرپرسێن بلند یێن ئیراقێ یا راگەهاندی، ئەو مەترسی گەهشتینە وان ژی، مخابن ئەم دزانین سەروەریا ئەسمان و ئەردێ ئیراقێ ب دەست ئیراقێ نینە، ب گۆڕەی قانوونێ سەروەریا ئیراقێ یا ددەستێ ئیراقێ بخوە دا، بەلێ وەكو دیار ئەم یێن بینین ئیراقێ ئەو شیان و هێز نینن، هندەك گرۆپێن چەكدار ل ئیراقێ یێن هەین گەفان ل ئیسرائیلێ دكەن و بەری نوكە ژی ل سەر ئاخا ئیراقێ هێرش كرینە سەر ئیسرائیلێ، هەمان گرۆپ گەفێن وێ چەندێ دكەن هەكە هێرش ل سەر وان بهێتەكرن دێ بەرگریێ كەن و بەرژەوەندیا ئیراقێ ل بەرچاف ناوەرگرن، ئانكو بڕیار دایە شەڕی بكەن و حوكمەتا ئیراقێ بڤێت و نەڤێت ئەودێ وەكو خوە كەن».
گۆت ژی» بڕیارە حوكمەتا ئیراقێ دانوستاندنان ل گەل گرۆپێن چەكدار بكەت، هەتا رەوشا ئیراقێ بەرچاف بگرن و شەڕێ نوكە ل دەڤەرێ هەی نەگەهیتە ئیراقێ، بەلێ ب دیتنا من باشترە ئیراق بۆ ڤێ مەرەمێ دانوستاندنان ل گەل ئیرانێ بكەت، چونكە ئەو گرۆپێن چەكدار یێن ل ئیراقێ هەین هەموو سەر ب ئیرانێ ڤەنە و بڕیارا وان یا د دەستێ ئیرانێ دا».
د. بەشیر حەداد ئاماژەكر» هەكە شەڕ بگەهیتە ئیراقێ یان ژی هێرش ل سەر ئیراقێ بهێتە كرن ژی هەموو ئیراقێ ڤەناگریت، تنێ ئەو گرۆپێن چەكدار ومیلیشیا دێ بنە ئارمانجا هێرشا ئسیرائیلێ و وان پێزانین یێن هەین كیش گرۆپن دژی ئیسرائیلێ، من باوەری نینە هێزێن فەرمی یێن ئیراقێ پشكداری چو شەڕان دژی ئیسرائیلێ ببن، بەری چەند رۆژان ژی سەرۆك بارزانی ئاماژە ب ڤان مەترسیێن شەڕی ل سەر ئیراقێ و دەڤەرێ كربوو، بێگومان سەرۆك بارزانی ئەزموونەكا درێژ ل گەل ئیراقێ و وەلاتێن دەڤەرێ یا هەی هەكە شەڕ بگەهیتە ئیراقێ دێ زیانێن گەلەك مەزن هەبن، ژئالیێ ئابووری و سیاسی و سەربازی ژی ئیراق نەشێت خوە ل هەمبەرێ چو شەڕان راگریت».

دیدار، دلوڤان ئاكرەیی

بڕیارە ئەڤرۆ دوشەمبی 2/12/2024، ئێكەم روونشتنا خولا شەشێ یا جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ بهێتە سازكرن، ل دۆر شێوازێ ب رێڤەچوونا روونشتنا ئێكێ یا خولا نوو یا جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ، رێڤینگ هروری، ئەندامێ خولا بۆری یا پەرلەمانی و سەرۆكێ وەختیێ ئێكەم روونشتنا پەرلەمانی ل خولا بۆری بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) سەبارەت چاوانییا ئەنجامدانا روونشتنا ئێكێ یا جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ گۆت» پشتی ئەنجامێن هەلبژارتنان ژئالیێ كۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان ل ئێراقێ هاتینە پەسندكرن وسەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ ژڤانێ ئێكەم كۆمبوون راگەهاندی ل دووڤ پەیڕەوێ جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ د كۆمبوونا ئەڤرۆ دا دێ سەرۆكێ دیوانا پەرلەمانی كۆمبوونێ ڤەكەت و ب تەمەنترین ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ دێ پۆستێ سەرۆكێ پەرلەمانی یێ وەختی وەرگریت و دێ سووندا قانوونی خوینیت و ب رێكا وان ناڤێن بەر دەستێ وی یێن ئەندامێن پەرلەمانێ كوردستانێ، بناڤێ خودێ و گەلێ كوردستانێ دێ دەست ب خاندنا ناڤان و سووند خاندنا پەرلەمانتاران هێتە كرن».
ل دۆر چاوانییا خوە بەربژاركرنێ بۆ پۆستێن دەستەیا سەرۆكایەتییا پەرلەمانی، رێڤینگ هروری گۆت» پشتی سووند خاندنا پەرلەمانتاران دێ دەرگەهێ خوە بەربژاركرنێ بۆ یێن حەزا وەرگرتنا پۆستێن سەرۆكایەتییا پەرلەمانی هەی هێتە ڤەكرن و دو كەس كو ب تەمەنی ژ هەموو پەرلەمانتاران گەنجترن دێ هاریكارییا سەرۆكێ وەختی یێ پەرلەمانی كەن بۆ ب رێڤەبرنا كارێن ناڤنڤیسین و ب رێڤەچوونا دەنگدانا نهێنی و راگەهاندنا ئەنجامان، ژ بەر كو د وی دەمی دا ژبلی سەرۆكێ وەختی یێ پەرلەمانی، جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن و سكرتێرێ پەرلەمانی نینن».
سەبارەت ب رێڤەچوونا ڤان برگەیان د پەیڕەوێ پەرلەمانی دا ل دووڤ ئێك، گۆت» هەكە بەری دەمی رێككەفتن هاتبنە كرن دێ روونشتن بەردەوام بیت، ئەگەر نە دێ ب ڤەكری مینیت».
دیاركر ژی» سەروكێ وەختی یێ پەرلەمانی چو دەستهەلات نینن ب تنێ سەرۆكەكێ پرۆتۆكۆلییە و ل دەما هاتنا مێهڤانان رێز بۆ سەرۆكێ پەرلەمانی پێشوازیێ ل وان دكەت».
ل دۆر دەستهەلاتێن سەروكێ هەرێمێ پشتی هەلبژارتنا دەستەیا سەرۆكایەتییا پەرلەمانی ئاماژەكر» پشتی دەستەیا سەرۆكایەتییا پەرلەمانی دهێتە هەلبژارتن ب رەنگەكێ فەرمی ئێدی سەرۆكێ هەرێمێ ل دووڤ قانوونێن پەرلەمانی چو دەستهەلات نامینن دێ دەرگەهێ خوە بەربژاركرنێ بۆ پۆستێ سەرۆكێ هەرێمێ دێ هێتە ڤەكرن بۆ دەمێ ( 30 ) رۆژان و د ڤی دەمیدا دێ ناڤنڤیسین بۆ بەربژارێن ڤی پۆستی ڤەبیت و پاشی د روونشتنەكا دی یا پەرلەمانیدا دێ سەرۆكێ پەرلەمانی هێتە هەلبژارتن و پێدڤییە سێ ل سەر چار دەنگێن پەرلەمانتاران ب دەستڤەبینیت ژ دەنگێن بەرهەڤ بوویێن روونشتنێ كو 50+ 1 و پشتی هەلبژارتنا سەرۆكێ هەرێمێ دێ سەرۆكێ هەرێمێ لیستا سەركەفتییا ئێكێ راسپێریت بو پێكئینانا حوكمەتێ و 30 رۆژ دێ بۆ هێنە دیاركرن و پاشی دێ بەربژارێ پۆستێ سەرۆكێ حوكمەتێ ل گەل دەستەیا ب ڕێڤەبرنا حوكمەتێ ل پەرلەمانی ئامادەبن بۆ وەرگرتنا باوەریێ و سووند خاندنێ».
رێڤینگ هروری دیاكر ژی» ب دیتنا من دبیت روونشتنا ئەڤرۆ پشتی هەلبژارتنا سەرۆكێ وەختیێ پەرلەمانی و سووند خاندنا پەرلەمانتاران ب ڤەكری بمینیت هەتا رێككەڤتن ل سەر پترییا پۆستێن پەرلەمانی و سەرۆكایەتییا هەرێمێ و حوكمەتێ و پۆستێن دی د ناڤبەرا ئالیێن سیاسی دهێتە كرن».