دوهی سێشەمبی 12/11/2024، ل باژێرێ هەولێرێ سەرۆك مەسعود بارزانی پشكداری د رێوڕەسمێ هەلكەفتا 100 سالییا ژدایكبوونا دانیێل میتێران هەڤژینا فرانسوا میتێران، سەرۆككۆمارێ پێشتر یێ فرەنسا كر.
د وی رێوڕەسمیدا سەرۆك مەسعود بارزانی پەیڤەك پێشكێشكر و ئەڤە دەقێ وێ یە:
بەرهەڤبوویێن بەرێز، گەلەك بەختەوەرم كو ئەڤرۆ ئەم ل گەل هەوەیێن بەرێز ل ڤێرێ نە بۆ بیرئینانا هەلكەفتا 100 سالییا ژدایكبوونا خانم دانیێل میتێران، كو ب راستی وێ خانمێ مافەكێ مەزن ل سەر مە خەلكێ كوردستانێ یێ هەی. رۆلەكێ گەلەك مەزن د بەرگریكرنێ ژ دۆزا گەلێ كورد دا هەبوو، هەر چ د شیانێن وێ دا بوو یا ئەنجامدای و ئەز یێ پشتڕاستم وێ دڤییا گەلەك گەلەك زێدەتر بۆ كوردان بكەت بەلێ دیارە دەلیڤە هەر هند بوو.
بۆ جارا ئێكێ ئەز ب خزمەتا وێ گەهشتیم ل مەها تەمووزا سالا 1989 بوو ل پاریسێ، كو پشتی كریارا ئەنفالێ بوو كو رژێما ئیراقێ ل كوردستانێ ئەنجامدای و چەند رۆژ بوون ژ توركیا زڤری بوو، چونكە هەژمارەكا مەزن ژ خەلك و مالباتێن پێشمەرگەی و هەڤوەلاتیێن كوردستانێ ل دەڤەرا بەهدینان مشەختی توركیا ببوون و ل وێرێ ل چەند جهان هاتبوونە ئاكنجیكرن. خانم دانیێل میتێران د وی دەمیدا چبو سەرەدانا وی خەلكی كربوو. دەمی من خواستی باسێ ئێش و ئازارێن خەلكێ كوردستانێ بۆ بكەم، من دیت ئەو گەلەك یا ئاگەهداربوو و پێدڤی ب شرۆڤەكرنێ نەبوو، دەمێ باسكری كو یا چوویە ئێك دو ئۆردوگایان ل دەڤەرا دیاربەكر و دەوروبەرێن دیاربەكر و باسێ وی خەلكی كر و رۆندكێن وێ ژی هاتنە خوار. ب راستی بۆ من تشتەكێ نوو بوو، بۆ جارا ئێكێ بوو من دیتی كەسەكێ ئۆرۆپی رۆندكان بۆ كوردان ب رێژیت و وێ چەندێ گەلەك كارتێكرن ل من كر. پشتی وێ چەندێ ل هەر هەلكەفتەكا نێڤدەولەتی و ل فرەنسا ب خوە ژی بزاڤكریە كو بەرگریێ ژ مافێن گەلێ كوردستانێ بكەت.
پشتی سەرهلدانا مەزن یا بهارا سالا 1991، ئێكسەر هاتە حاجی ئۆمەران و ل وێرێ دیسان چووین و مە پێشوازی لێكر. ل خولا ئێكێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ل سالا 1992 دیسان هات و سەرەدانا كوردستانێ كر و ل پەرلەمانێ كوردستانێ پەیڤەك پێشكێشكر و نێزیك بوو د وێ هاتنا خوە دا گیانێ خوە ژ دەست بدەت، چونكە رژێما ئیراقێ ترۆمبێلەكا مینڕێژكری ل سەر رێكا وێ د ناڤبەرا سلێمانیێ و هەلەبجە دانابوو، ترۆمبێل پەقی و خودای ئەو ب قورتالكر و ب حنێرەكێ ئەو رزگاربوو، بەلێ بەرنامەیێ خوە تێكنەدا و چوو سەرەدانا هەلەبجە كر.
ئێدی ئەو خانمە بەردەوام بوو، هەر چ یا ژ دەستی هاتی یا ئەنجامدای، لەوما ئەم خوە ب قەردارێن وێ خانما مەزن دزانین. ل سالا 1993 ژی دەمێ خەلاتێ مافێ مرۆڤی پێشكێشی دانیێل میتێران هاتیە كرن، من شانازییا وێ چەندێ هەبوو ل واشنتۆن ئەو خەلاتە من پێشكێشی وێ كر. هەتا رۆژا وەغەركرنا وێ ژی ل دەف وێ دۆزا گەلێ كوردستانێ ژ كارێن وێ یێن بەراهیێ بوو، جارەكێ من ژ وەزیرەكێ فرەنسی گوهلێبوو، گۆتی سەرۆك میتێرانی جارەكێ گۆت مەدام میتێرانێ چ حالەك بۆ من نەهێلایە، هەر بابەتەكێ بهێتە پێش ئەو پرسا كوردی دئینیتە پێش و دبێژیت دڤێت ڤی تشتی بۆ كوردان بكەن، سەرۆك میتێران ب خوەژی رۆلەكێ مەزن هەبوو، هەم د بڕیارا 688 یا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی، كە بۆ جارا ئێكێ دیسان ب خزمەتا وی گەهشتیم ل ئادارا سالا 1992 بوو من گۆتی ئەم یێن بەر ب هەلبژارتنان ڤە دچین، گۆت ئەڤە باشترین تشتە كو هوون دكەن، پیرۆزترین تشتە. دەمێ رابووین من گۆتێ جەنابێ سەرۆكی ئەز چ پەیامەكێ بگەهینمە خەلكێ كوردستانێ؟ بێژمێ سەرۆك میتێران چ دبێژیت؟ گۆت ب پشتڕاستی ڤە بێژە خەلكێ كوردستانێ هەوە دۆستەكا وەفادار یێ ل ئەلیزێیە هەی.
دەستخوەشیێ ل هەموو وان بەرێزێن كە ئەڤ هەلكەفتە رێكخستی، هەرچ بكەین بۆ ڤێ خانمێ یا كێمە و ئەم نەشێین حەقێ وێ بدەینێ، بەلێ هەردەم دێ ل بیرا مە مینیت و ب رێزگرتنەكا مەزنڤە دێ بیرئینانا وێ كەین و یا د ناڤ دلێ مە دا و ئینشائەللا جهێ وێ بەحەشت بیت.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل باكو پایتەختێ ئازەربایجانێ پەیامەك بەلاڤكر و تێدا دبێژیت، پێكڤە دشێین روو ب روویێ گوهۆڕینا سەقای بین و هەسارەیەكێ ساخلەمتر بۆ نەڤیێن داهاتی بجه بهێلین.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل پێگەهێ خوە یێ فەرمی ل فەیسبووكی و ئێكس نڤیسی» خوەشخالم كو پشكداریێ د كۆنفرانسێ نەتەوەیێن ئێكگرتی بۆ گوهۆڕینا سەقای ل باكو دا دكەم. ئەڤ كۆمبوونا سالانە دەلیڤەیەكا گرنگە بۆ وێ چەندێ بەر ب پاشەڕۆژەكا سەقامگیرتر پێنگاڤێن كاریگەر ب هاڤێژین. پێكڤە دشێین روو ب روویێ گوهۆڕینا سەقای ببین و هەسارەیەكی ساخلەمتر بۆ نەڤیێن داهاتی بجه بهێلین».
هەر د چارچۆڤەیێ كۆنفرانسێ نەتەوەیێن ئێكگرتی بۆ گوهۆڕینا سەقای، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دیدار ل گەل سەركردەیێن دیار یێن جیهانێ هەبوون.
پشكەك ژ وان سەركردەیێن دیار یێن نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دیدار ل گەل هەبوو هەر ئێك ژ كیەر ستامەر، سەرۆك وەزیرێن بریتانیا، تۆنی بلێر، سەرۆك وەزیرێن پێشتر یێ بریتانیا، ئەنتۆنیۆ گوتێرێز، سكرتێرێ گشتیێ نەتەوەیێن ئێكگرتی، محەمەد بن زاید ئال نهەیان، سەرۆكێ ئیماراتێ، لەتیف رەشید، سەرۆككۆمارێ ئیراقێ، رەجەب تەیب ئەردۆگان، سەرۆككۆمارێ توركیا، جیانی ئینفانتینۆ، سەرۆكێ فیدراسیۆنا نێڤدەولەتییا تەپا پێی، هاكان فیدان، وەزیرێ دەرڤەیێ توركیا و چەندین سەركردەیێن دی.
ل رۆژا دوشەمبی 11/11/2024 كۆنفرانسێ نەتەوەیێن ئێكگرتی بۆ گوهۆڕینا سەقای ل باكو پایتەختێ ئازەربایجانێ دەستپێكر و هەتا رۆژا 22/11/2024 دێ بەردەوام بیت، چاڤەڕێ دهێتە كرن سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ هەتا 15 ڤێ مەهێ ل وێرێ بیت.

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و بالیۆزێ فرەنسا ل ئیراقێ كۆمبن، هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر گرنگییا پێكئینانا حوكمەتەكا ئێكگرتی و ب هێز د زووترین دەمدا ژ پێخەمەت خزمەتكرنا هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ و روو ب رووبوونا گۆرانكاڕی و پێشهات و ئاستەنگێن دەڤەرێن و جیهانێ.
دوهی سێشەمبی 12/11/2024، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل پاتریك دۆرێل، بالیۆزێ فرەنسا ل ئیراقێ كر.
بالیۆزێ فرەنسا پیرۆزباهییا سەركەفتنا پڕۆسەیا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ و ئەنجامێن وان ل سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كر. هەڤدەم هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر گرنگییا پێكئینانا حوكمەتەكا ئێكگرتی و ب هێز د زووترین دەمدا ژ پێخەمەت خزمەتكرنا هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ و روو ب رووبوونا گۆرانكاڕی و پێشهات و ئاستەنگێن دەڤەرێ و جیهانێ.
هەروەسا بیر و بۆچوون ل دۆر كێشەیێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال هاتنە لێكگوهارتن و دوپاتی ل پێدڤییا دابینكرنا شایستەیێن دارایی و مافێن دستووری یێن هەرێما كوردستانێ هاتە كرن.
د پشكەكا دی یا كۆمبوونێدا، گەنگەشە ل دۆر دوماهی بەرهەڤیێن تایبەت ب پرسا ئەنجامدانا سەرژمێرییا گشتییا ئاكنجییان ل ئیراقێ هاتە كرن.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دوپاتكر كو هەرێما كوردستانێ پشتەڤانیێ ل ئەنجامدانا پڕۆسەیا سەرژمێرییا گشتی دكەت بۆ مەبەستا گەشەپێدانێ، بەلێ سەرنج و تێبینی ژی ل سەر پڕۆسەیێ یێن هەین كو پێدڤییە ب هیچ شێوەیەكێ، بۆ مەبەستێن سیاسی نەهێتە بكارئینان و هیچ كاریگەرییەكا نەرێنی ژی ل سەر بجهئینانا مادەیێ 140 یێ دستووری و ئێكلاكرنا پرسا دەڤەرێن كوردستانی یێن ژ دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ نەبیت.

هەولێر، قائید میرۆ

سەرۆكێ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل كەركووكێ ئاشكراكر، پارتی ترس ژ وێ چەندێ یا هەی كو سەرژمێریا گشتی كو بڕیارە ڤێ مەهێ ل كەركووكێ بهێتە ئەنجامدان بۆ گوهۆڕینا رەوشا وێ پارێزگەهێ بهێتە بكارئینان. هەروەسا دبێژیت، پێدڤییە گەرەنتی هەبیت سەرژمێریا ڤێجارێ نەبیتە بەدیل بۆ سەرژمێریا سالا 1957ێ.
حەسەن مەجید، سەرۆكێ فراكسیۆنا پارتی ل جڤاتا پارێزگەها كەركووكێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ)گۆت « مە ترس ژ ئەنجامدانا سەرژمێریا گشتی ل كەركووكێ یا هەی، چونكە بەری ئەنجامدانا پڕۆسەیا سەرژمێریێ پێدڤییە مادەیێ 140 بهێتە بجهئینان و رەوشا دەڤەرێن كوردستانی بهێتە ئارامكرن، دستووری سێ قۆناغ بۆ چارەسەركرنا رەوشا دەڤەرێن ئاریشە ل سەر یێن دیاركرین، قۆناغا ئێكێ ئارامكرنا رەوشا وان دەڤەرانە یێن ئالۆزی تێدا و ب ئەرەبكرن تێدا هاتیەكرن، قۆناغەكا دی قەرەبووكرنا وان هەڤوەلاتییانە یێن ل سەردەمێ رژێمێن بەرێ هاتینە دەربەدەركرن، د دووڤدا خەلكێ رەسەنێ وان دەڤەران بهێنە زڤراندن و راپرسی بهێتەكرن ل دۆر ئێكلاكرنا چارەنڤیسێ دەڤەرێن كوردستانی یێن ژ دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ، ترسا مە ئەوە سەرژمێریا ڤێ مەهێ بكەنە (ئەمر واقع) ل سەر وان دەڤەران و گوهۆڕینا وان، چو گەرەنتی ژی نینە سەرژمێری نەهێتە بكارئینان بۆ گوهۆڕینا دیموگرافییا دەڤەرێن كوردستانی و ب تایبەت كەركووكێ، هەكە حوكمەتا نوكە ژی ڤێ سەرژمێریێ بكارنەئینیت، دێ حوكمەتێن داهاتی بكارئینن، گەلەك جاران سۆز یا هاتیەدان و نەهاتیە بجهئینان، هەكە نیەتەكا پاقژ ل دۆر سەرژمێریێ ل كەركووكێ هەبیت بلا كۆمبوونەكا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بهێتە ئەنجامدان و تێدا، بڕیار بهێتەدان چو سەرژمێری نابنە بەدیل بۆ سەرژمێریا سالا 1957ێ».
حەسەن مەجید پتر گۆت « مەرج نینە حوكمەتێن داهاتی یێن ئیراقێ پێگیریێ ب بڕیارێن حوكمەتا نوكە بكەن، سەرژمێری د دەمەكی دایە، ل باژێڕەكێ وەكو كەركووكێ چەندین تاخێن وی بۆ عەرەبێن هاوردە یێن هاتینە ئاڤاكرن و دیموگرافییا كەركووكێ یا هاتیە گوهۆڕین، مە ئاریشە دگەل عەرەبێن رەسەنێن كەركووكێ و توركمان و كریستییانان نینە و چەندین سالە پێكڤە دژین، بەلێ خەلكەكێ زۆرێ شۆڤێنی یێ هاتیە دەڤەرێ و بۆ مەرەمێن سیاسی دی هێتە بكارئینان، ئەز ب خوە یێ گەشبین نینم ل هەمبەر ئەنجامدانا پڕۆسەیا سەرژمێریێ و هەكە رەوش یا ب ڤی شێوەی بیت دێ ئەنجامدانا سەرژمێریێ زیان بۆ كوردان هەبن».