فازل میرانێ، بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی د دیدارەكێدا ل گەل كەنالێ كوردستان 24 راگەهاند: هەموو ئالی د ڤی وەلاتیدا هەڤپشكێن ئێكن هەروەسا دیاركر ژی دڤان هەلبژارتناندا پیلانا نەحەزێن مە ژ ئالیێ مللەتی ڤە هاتە تێكدان.
ل دۆر پرسا پێكئینانا شاندێ دانوستاندكارێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ بابەتێ پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێمێ كو وی شاندی سەرەدانا هەر ئێك ژ ئێكگرتووی ئیسلامی و كۆمەلا دادگەری كریە، ئایا ناڤەرۆكا وان هەردو سەرەدانان چ بوو، فازل میرانی گۆت» ب بۆچوونا من هەلبژارتن بۆ سەركەفتنێ و هەژمارا كورسییان نینە، هەلبژارتن پڕۆسەیەكا دیموكراسییە بۆ براكتیزەكرنا وێ دناڤ مللەتێ خوە دا وەكو ئەزموونەك و سەركەفتن د هەلبژارتناندا ئانكو بەرپرسیارەتییا پاراستنا سەركەفتنێیە و پێدڤییا پاراستنا وێ سەركەفتنێ بەرپرسیارەتییا تە مەزنتر لێدكەت، وەكو پارتییەك ئەز سوپاسگوزارێ خەلكێ كوردستانێ مە ب هەموو جەماوەرێ ئالیێن سیاسی ڤە، ژ بەر كو من وەسا د دیت پیلانەكا مەزن ل سەر هەرێما كوردستانێ هەبوو كو ئاریشە بكەڤنە د هەلبژارتناندا یان هەرێمێ پارچە بكەن، ب بۆچوونا من خەلكێ هەرێمێ ب رێژەیا پشكدارییا خوە یا مەزن كو 72% بوو و ئەو رێژەیا پشكداریێ هەستەكا نیشتمانپەروەرانەبوو د ناڤ خەلكێ مە دا ب هەموو پێكهاتەیانڤە بەرسڤا وان بوو بۆ وێ پیلانێ كو پیلانا ناڤبری شكەستن ئینا، هەروەسا هەلبژارتنێن سەركەفتی بوون ژ بەر كو مەترسییەك ژ شێوەیێ پڕۆسەیێ و كونترۆلا وێ هەبوو و دیزاین ژی دەستەواژەیەك بوو كو نوكە هەموو حزب باسێ دیزاینێ دكەن و ب دیتنا من هەكە دیزاین ژی هەبیت سەرنەگرت یان د بنەڕەتدا دیزاین نەبوو (و الله أعلم) «.
فازل میرانی پرسیاركر» ئایا ئەم پتر حەز ژ وەلاتێ خوە یان هەژمارا كورسییان دكەین؟ بێگومان ئەم پتر حەز ژ وەلاتێ خوە دكەین و هەكە ئەڤ چەندە هەبیت ئانكو دڤێت هەموو تشتەكی رازی بكەی ژ پێخەمەت حەزا وەلاتی. باشە هەكە ڤێ چەندێ بكەینە كەلتوورەك، كو هەموو تشتەك ژ پێخەمەت نیشتمانێ مە، ئەڤجا كورسییەك كێم ببیت یان دەنگ زێدە ببن، هەر كەسەك دخوازیت ب سەركەڤیت بەلێ یا گرنگتر ژ مە هەموویان ئەوە مللەتێ مە و وەلاتێ مە ب سەركەڤیت، ب بۆچوونا من د ڤان هەلبژارتناندا ب وی شێوەیی بوو و پیلانا نەحەزێن مە ژ ئالیێ مللەتی ڤە هاتە تێكدان».
ل دۆر وێ چەندێ ئێكگرتوویا ئیسلامی بڕیاردایە پشكداریێ د كابینەیا نوو یا حوكمەتێدا نەكەت، هەروەسا كۆمەلا دادگەری ژی بڕیار یا دای پشكداریێ د پەرلەمانیدا نەكەت، ئایا د دەمێ دانوستاندناندا بەرسڤا ڤان هەردو ئالییان بۆ پارتی چ بوو؟ فازل میرانی گۆت» ل گەل هەموو ئالیێن سیاسی هەكە برا ژی نەبین، ئەم هەڤپشكێن هەڤدوینە و هەكە برا و هەڤپشك بین هێشتا باشترە، دڤێت مرۆڤ دیلێ دوهی نەبیت هەروەسا دیلێ ئاخڤتنەكا پێشوەخت ژی نەبیت. پرسیارەك دهێتە بەراهییا مە هەموویان ئایا ڤی وەلاتی بپارێزین و رێكبكەڤین یان هەر هوسا بهێلین ئەڤە ئالییەك، ئالییەكێ دی رێزبەندا لیستان یا هەی ئەوژی پارتی و ئێكەتی و نەوەی نوو و ئێكگرتوو، هندی زووتر دەزگەهێن ڤی وەلاتی پێكبینین بۆمە باشترە چونكە دۆست و نەحەز چاڤەڕێ دكەن، دۆست حەز دكەن ب لەز حوكمەت بهێتە پێكئینان و نەحەز ژی حەز دكەن د بنەرەتدا نەهێتە پێكئینان، ئایا ئەم وەكو پارتی دێ ب ئاخڤتنا كێ ژ وان كەین هەكە بنێرینە ئاخڤتنێن سەركردایەتییا خوە، د دوماهی پەیاما سەرۆك بارزانی دا ل یاریگەها نێڤدەولەتییا هەولێرێ بەری ئەنجامدانا هەلبژارتنان گۆت مە ڤیتۆ ل سەر كەسێ نینە و دەرگەهێ مە یێ ڤەكریە و دێ دەستێ خوە بۆ هەموو كەسان درێژ كەین و سەرۆكێ هەرێمێ ژی گۆت ئەم ژ قۆناغا بانگەشەیا هەلبژارتنان رزگار بووین و دڤێت ب زمانەكێ دی ل گەل هەڤدو باخڤین و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ژی گۆت ئەڤ وەلاتە یێ هەموو پێكهاتەیانە و یێ مە هەموویانە، هەكە حزبێن سیاسی و راگەهاندكار ئاخڤتنێن سەرۆك بارزانی و سەرۆكێ هەرێمێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ لێكبدەن ئایا پارتی چ دڤێت؟ پارتی دخوازیت ئەڤ دەزگەهە بهێنە رێكخستن».
بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان دیاركر ژی»پارتی دیلێ دیرۆك و جوگرافیایێیە و ئەڤە كێماسی ژ دیرۆكا خەلكەكی دی ب هیچ شێوەیەكی نینە وەكو دیرۆك هەموو د پشكدارن ب باشی و خرابیێن كوردان و ب سەركەفتنان و شكەستنان .. هتد، بەلێ دیرۆكا پارتی ل قۆناغەكا دوور و درێژ تنێ بەر ل سەر بەری یێ دانای هەتا دیوار بلندكری پاشی هاتە ژناڤبرن و جارەكادی هاتە ڤە ل گەل حزبێن دی ئاڤاهییەك دروستكر و پارتی یا نەچارە بەرگریێ ژ ڤی ئاڤاهی بكەت تاكو جارەكادی ئەڤ ئاڤاهییە تووشی ژناڤبرنێ نەبیت. ئەڤجا بەرپرسیارەتییا پارتی هەم بەرامبەر دیرۆكێ و هەم بەرامبەر جوگرافیایێ ژ بەرپرسیارەتییا خەلكەكێ دی پترە».
بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی رۆهنكر ژی»خەلكەك دبێژیت حوكمەتا داهاتی د دەمێ سالەكێدا ژی ناهێتە دروستكرن، پێشبینی نە و هندەك ژی هیڤی نە، ئەڤجا وی خەلكی ل هەلبژارتنان دەنگ كێم یێن ئیناین و كورسی نەئیناینە یان د بنەرەتدا ناخوازن ئەڤ حوكمەتە بهێتە دروستكرن ئەڤە ژ ئالییەكی، ژ ئالییەكی دی، دڤێت خەلكەك هەبیت بێژیت نەخێر ئەم دشێین و وەكو سەرۆك بارزانی دبێژیت هەكە مە ئیرادە هەبیت دێ شێین رێكێ بینین، ئانكو دڤێت ئەڤ دەزگەهە بهێنە دروستكرن و ل هەموو جیهانێ رێككەفتن بێ هەبوونا نەرمیێ ناهێتە كرن تنێ د حالەتەكیدا ئێك یێ دی بشكێنیت، بەلێ ئەڤە دناڤ مەدا نینە و یا باش ژی نینە هەبیت، ئانكو دڤێت نەرمییەك هەبیت».
سەبارەت گرنگییا لەزكرنێ د پێكئینانا حوكمەتێدا، گۆت» هەكە ئەم خوە ڤێ پێنگاڤێ ل ناڤخوە نەراوەستینین كەس نەشێت ب راوەستینیت، هەكە دیرۆكا بزاڤا رزگاریخوازا كوردی بخوینین ئێك ژ ئەگەرێن هەرە سەرەكی هۆكارێ ناڤخوەیی بیت».
ل دۆر مەرجێن پارتی بۆ ئالیێن سیاسی بۆ وێ چەندێ پشكدار بن د كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێدا، فازل میرانی دیاركر» سەرۆك بارزانی ب ئاشكرا یا گۆتی مەرجێ مە ئەوە پاراستنا ڤێ ئەزموونێ و دەلیڤەنەدان ب هەبوونا دەستێوەردانێ و چاكسازی بهێتە كرن و كوردستان نەبیتە بنگەهەك بۆ كارێن نە قانوونی ئەڤەنە مەرجێن پارتی، مەرج نینە بهێتە گۆتن دڤێت ئەڤە وەزیر بیت و نابیت ئەڤە ببیتە سەرۆكێ وەزیران، دهێتە گوهێن مە كو حزبەك ژ حزبان دبێژیت نابیت كاك مەسرور سەرۆكێ وەزیران بیت، باشە پارتی زوورینەیە و پێدڤییە ل سەر وێ حوكمەتێ پێكبینیت پارتی كێ بەربژار بكەت ئەو بڕیارا وێ یە».
میرانی خویاكر ژی» هندەك حزب دبێژن ئەم ناچینە پەرلەمانی، باشە بۆچی ناهێیە پەرلەمانی، پەرلەمان دەزگەهەكێ وەلاتێ تەیە و خەلكەكی دەنگێ خوە یێ دایەتە و تە چەند كورسی ژی یێن هەین ئانكو خەلكەكی باوەرییا دایەتە ل پەرلەمانی بەرگریێ ژێ بكەی و رێزێ ل وان بگری یێن دەنگێن خوە داینەتە، لەوما هزركرنا نوكە ب دیتنا من هزركرنەكا كارڤەدانێیە و نابیت ئەم و ئێكەتی هەلویستی ل سەر ئاڤا بكەین بەلكو دەلیڤێ بدەین».
سەبارەت وێ چەندێ هەكە پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گیرۆ بوو، پارتی دیموكراتی كوردستان دێ چ كەت؟ فازل میرانێ، بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسیا پارتی د بەرسڤا دا گۆت» هەكە مە و ئێكەتیێ بڕیار دابیت هەڤپشكێن ئێك بین، ئەنجامێن هەلبژارتنان بناغەیەكا گرنگە بەلێ نابیت نەرمی ل سەر ئەنجامێن هەلبژارتنان ژی نەهێتە كرن چونكە بۆ نموونە هەكە تە 60 كورسی هەبن دڤێت 60% بۆ تەبیت، بەلكو د بەرژەوەندییا تە دایە ژ 60% یا خوە ئێكی بدەیە یێ دی تاكو ل گەل تە بمینیت ئەڤە زمانێ تێكگەهشتنێیە، ژ بلی پێكئینانا حوكمەتێ، پارتی هیچ بەدیلەكێ نینە و دڤێت زمانێ تێكگەهشتنێ هەبیت، چاوان ئەڤ حزبە دێ سەلمینن كو خزمەتكارێن مللەتێ خوەنە؟ دڤێت پشكەك ژ بەرژەوەندیێن خوە یێن حزبی بدەنە مللەتی و وەلاتی و هەردەم دبێژم ئەڤ مللەتە ب هەموو پێكهاتەیێن خوەڤە هیچ نەمایە پێشكێشی ڤان حزبان نەكربیت د هەموو كاوداناندا خوین ونان و دەنگ یێن پێشكێشكرین و سێدارە و دەربەدەری… هتد یا دیتی و نوكە دەم یێ هاتی ئەم مللەتی پاداشت و قەرەبوو بكەین و قەرەبوویا مە ئەوە بەرژەوەندی و سەقامگیرییا وان ل سەر بەرژەوەندیێن حزبی دا بن».
هەروەسا دیاركر» د شیاندایە ئالیێ كورسی بدەستڤەئیناین پشكداریێ د حوكمەتێدا نەكەت، بەلێ د پەرلەمانی دا بیت و هیچ حوكمڕانەك نابیت هزر د دروستكرنا ئۆپۆزسیۆنێ دا ب شێوەیەكێ دەستكرد بكەت، چونكە هەبوونا ئۆپۆزسیۆنەكا ئەرێنی خزمەتا حوكمڕانێی دكەت».
ل دۆر پەیوەندیێن وەلاتێن دەوروبەر ل گەل پارتی دیموكراتی كوردستان، فازل میرانی گۆت» پەیوەندیێن وەلاتێن دەوروبەر ل گەل پارتی كاریگەرییا هەی ل سەر ئیراقێ و ل سەر رەوشا كوردستانێ ژی ژ دو رێكاڤە ژ ئالییەكی ڤە كوردستانێ پەیوەندی هەبوو بەری ببیتە پشكەك ژ ئیراقێ نوكە ژی د چارچۆڤەیێ ئیراقێدا پەیوەندییا هەی ئانكو پەیوەندییەكا دو ئالییانەیە ئێك یا كەڤنە و نوكە یا نوویە و مادەم د كاریگەرن هەكە پەیوەندیێن وان د باش نەبن دڤێت بزاڤێ بكەی ئەو پەیوەندییە د باش بن».

دەم پارتی راگەهاند تورکیا نەچارە پرسا کوردی چارەسەر بکەت و ژ بۆ ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی ئەو بەرهەڤن یا ژ دەستێ وان دهێت ئەنجام بدەن و دڤێت دەستهەلاتا نها ژی دەست ژ سیاسەتا دانانا قەیوومان بەردەت، سیاسەتا قەیوومان دێ تورکیا تووشی ئاریشێن گەلەک مەزن کەت.

پارتا دەم سەبارەت ب رەوشا نها ل تورکیا و بزاڤێن بۆ ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی کۆمبوو و پشتی کۆمبوونێ ژی عایشەگۆل دۆغان پەیڤدارا دەم پارتی بۆ دەزگەهێن راگەهاندنێ دیار کر، تورکیا د قۆناغەکا گەلەک هەستیار دایە، چونکی نها ل جیهانێ و رۆژهەلاتا ناڤین گوهۆڕینێن گەلەک بلەز روو ددەن و هەکە تورکیا بڤێت ئالۆزیێن هەی مەزنتر لێ نەهێن و کاریگەریەکا خوە یا خراب ل سەر پاشەرۆژا وێ نەکەت دڤێت هەر زوو دەست ب قۆناغەکا نوو بکەت و گۆت: (بەرپرسێن تورکیا ژی باش دزانن نها پتر ژ هەر دەمەکێ پێدڤیا تورکیا ب قۆناغەکا نوو یا ئاشتیێ هەیە، دڤێت تورکیا پرسا کوردی چارەسەر بکەت، رەوشا نها د بەرژەوەندیا تورکیا دا نینە، مخابن بەرپرسێن تورکیا تنێ دبێژن ئاشتی و براتی و ژ بۆ ئاشتیێ و براتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی چو ناکەن).
ناڤهاتیێ ئەو یەک ژی دیار کر، ئەردۆغانی بەری دەمەکێ دیار کر کۆمارا تورکیا تنێ یا تورکان نینە و کۆمارا کوردانە ژی، هەکە کۆمار یا کوردانە بۆچی رێ نادەن کورد ب زمانێ خوە یێ دایکێ بئاخڤن؟ هەتا نها ب هزاران سیاسەتمەدارێن کورد ل زیندانان دانە، براتی وەسا نابیت، دڤێت دەستهەلاتا نها دەست ژ سیاسەتا خوە یا ل دژی گەلێ کورد بەردەت، زۆرداریەکا گەلەک مەزن ل گەلێ کورد دهێتە کرن و د رەوشەکا وەسا دا کەس نەشێت بەحسێ ئاشتیێ و ئازادیێ و براتیێ بکەت، دڤێت دەستهەلاتا نها هەلوەستێ خوە ل هەمبەر گەلێ کورد بگوهۆڕیت.
پەیڤدارا دەم پارتی سەبارەت ب دانانا قەیوومان ژی دیار کر، ئەو هەڤسەرۆکێن باژێرڤانیان یێن کو ب فەرمانا وەزارەتا ناڤخوە ژ کاری هاتینە دوورخستن، هەموو ب دەنگێ خەلکی هاتینە هەلبژارتن، نابیت دەستهەلاتا نها ب بەهانەیێن دوور ژ راستیێ بێ رێزیێ ل ئیرادە و دەنگێ خەلکی بکەت، ئەو یەک ب چو رەنگەکێ ناهێتە قەبوول کرن و گۆت: (سیاسەتا قەیوومان د چەندین سالێن بۆری دا زیانێن گەلەک مەزن گەهاندنە تورکیا، دڤێت دەستهەلاتا نها دەست ژ سیاسەتا قەیوومان بەردەت، وەکو دەم پارتی ئەم ژی بەرهەڤین د ڤێ قۆناغا هەستیار دا یا پێدڤی ژ بۆ ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی ئەنجام بدەین، بەری نها ژی مە دیار کریە هەکە براستی دەستهەلاتێ بڤێت پرسا کوردی چارەسەر کەت ئەم ژ بۆ چارەسەریێ بەرهەڤین و دڤێت دەولەت ژی پرۆژەیێ خوە بۆ رایا گشتی ئاشکرا بکەت).