شەیما مستەفا

هەلبژارتن ئێكە ژ پڕ گرنگترین بنیاتێن پێشكەفتنا جڤاكی ل سەرانسەری جیهانێ، كو د ڤێ چارچووڤەیێ دا خەلك دەستهەلاتێ بۆ ماوەكێ دیاركری دیار دكەت و ب ڤی ڕەنگی حوكمەتێ بڕێڤەبرنا كاروبارێن وەلاتیان د ڕاسپێرت. هەلبژارتن هەر چەندە زاراڤەكێ سیاسی یە، لێ ب ڕاستەوخۆ كاریگەرییەكا مەزن ل سەر ژیانا جڤاكی هەیە، ژ بەر كو بڕیارێن كو د ئەنجامێ وێ دا دەردكەڤن، د هەمی وارێن ژیانێ دا كاریگەریا خوە ددەن.
ل جیهانا نوو، هەلبژارتن ژ چارچووڤەیێ سیاسی دەرباز بوویە و بوویە خالەكا ستراتیژی و دیاردەیەكا جڤاكی. پەیوەندیێن دەرڤە و سیاسەتا حوكمەتێ ب ڕاستەوخۆ كاریگەریێ ل سەر سیاسەتا ناڤخۆ و دەرڤە دكەن. هەلبژارتنێن ئەنجوومەنێ نوونەرێن ئیراقێ و ڕۆلێ پارتی دیموكراتی كوردستان د هەیڤا داهاتی دا، هەلبژارتنێن ئەنجوومەنێ نوونەرێن ئیراقێ دێ هێنە ئەنجامدان. ل وەلاتەكێ وەك ئیراقێ كو دەولەمەندە ب فرە-كولتووری و جوداهیێن نەتەوەیی و بیروباوەری، ڤان هەلبژارتنان گرنگی و كارڤەدانەكا تایبەت هەیە.
پارتی دیموكراتی كوردستان (پ.د.ك)، وەك خۆدان ڕۆلەكێ سەرەكی د پێكهاتەیا ئیراقێ دا، ڤێ جارێ ژی ب هێزەكا خۆدان شیان و كەسێن شارەزاڤە ئامادەییا خوە دیار كریە.
كاریگەریا حوكمەتا هەرێمێ و لایەنێ دیپلۆماسی د داهاتی دا، پێكئینانا كابینەیا نووی یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژی دێ كاریگەرییەكا ڕاستەوخۆ ل سەر ڕەنگڤەدانا دەنگدانێن ئەنجوومەنێ نویونەرێن ئیراقێ هەبیت.
ژ لایێ دیپلۆماسیێ ڤە، هەلبژارتنێن ئیراقێ گرنگیا خوە یا ئێگرتی هەیە ژ بەر كو ڕۆژهەلاتا ناڤین وەك گەلەك جارێن دی د قەیرانەكێ دایە و گوڕانكاریێن د هەڤسنۆرێن.

شەیما مستەفا

ڤەكێشانا هێزێن سەربازیێن ویلایەتێن ئێكگرتیێن ئەمریكا ل دویڤ گرێبەستا د ناڤبەرا كۆمارا ئیراقا فیدرال و ویلایەتێن ئێكگرتیێن ئەمریكایە، دویماهی هاتنا ئەركێ هێزێن سەربازی ل ئیراقێ بێگومان دێ كاریگەریێن خوە هەبن، هەبوونا گرۆپێن ڕادیكال و تیرۆرست ئێك ژ هەڕە مەترسیێن مەزنە ل سەر دەڤەرێ، هەر چەندە د نوكە دا شیانێن ڤان گڕۆپان سنووردارن و گەلەك لاواز بووینە، بەلێ شانێن وان یێن نڤستی ماینە ئانكو شینوارێن وان ماینە ل دەڤەرێ و دبیت نەبوونا هێزێن سەربازی یێن نیڤدەولەتی ببیت ئەگەرێ دوبارە ئەكتیڤبوونا ڤان گڕۆپان و بەرمایكێن وان، هەروەسا ڤەگوهاستنا هێزێن سەربازی یێن ویلایەتێن ئێكگرتیێن ئەمریكا ژ بەغدا پایتەخێ ئیراقێ بۆ پایتەختێ هەرێما كوردستانێ، ئانكو هەڤلێرێ ئاماژەیە ب وێ چەندێ كو ئەمریكا گرنگیەكا مەزن ددەت هەرێما كوردستانێ و هەرێما كوردستانێ وەك هەڤپشكەك ستراتیژی دبینیت، ئەڤە ژی ڕۆلێ هەرێمێ ل دەڤەرێ بهێزتر دكەت و دیار دكەت كو هەرێما كوردستانێ چەند گرنگییەك مەزن هەیە ل رۆژهەلاتا ناڤین، ژ لایێ دی ڤە هێرشێن ئیسرائیلێ ل وەلاتێن سووریا و لبنان و جار جارا وەلاتێن دی رۆژهەلاتا ناڤین كریە د ڕەوشەكا نە سەقامگیر دا، هەروەسا قەیرانا ئابووری و سیاسی یا توركیا و شەڕێ ڕۆسیا و ئوكراینا ژی رۆژهەلاتا ناڤەڕاست كریە د ڕەوشەكا نە دیار دا، ئەڤە نە بتنێ ژ لایێ سیاسی و ئابووری ڤە بەلكی جیهان ب شێوەیەكێ گشتی نە سەقامگیرە و مەترسیا شەڕێ جیهانیێ سیێ ژی جارجار دهێتە باسكرن، ئەڤ نە سەقامگیریە دبیت دەلیڤە بۆ گرۆپێن ڕادیكال و توندڕەو و ڤالاهیێ ب دەلیڤەیەك زێڕین دبینن كو هێرش و تاوانێن خوە بهێزتر لێ بكەن و نە سەقامگیریێ زێدەتر لێ بكن و ترسێ پەیدا بكەن، د ڕەوشا تایبەت یا ئیراقێ دا وەلاتێ ئیراقێ نە ژمێژە ژ گرۆپێن تیرۆرستی رزگار بوویە و ئەڤ گرۆپە هاتینە، بەلێ وەكی مە ل سەری گۆتی ب تەمامی نەهاتینە ژناڤبرن، ئەڤە ژی نیشانا وێ چەندێ یە هەر دەمێ دەلیڤە هەبیت دشێن خوە كاڕا بكەن و دەست ب چالاكیێن خوە یێن تیرۆری بكەن، ئەڤجا ڤەكێشانا هێزێن سەربازی یێن ئەمریكی دێ مەترسیەك مەزن ل سەر دەڤەرێ پەیدا كەت نە بتنێ بۆ ئیراقێ بەلكی بۆ وەلاتێن هەڤسنوور ژی.

شەیما مستەفا

خوە پێشئێخستن ئێكە ژ گرنگترین بنەمایێن تاكە كەسی د جڤاكی دا، ژ بەركو پێشڤەچوونا تاكە كەسی دبیتە ئەگەرێ پێشڤەچوونا جڤاكی و لاوازیا تاكە كەسی كاریگەریەكا نەرێنی د ئێخیتە سەر جڤاكی، تاكە كەسی دشێت ب ڕێكا خواندن و كۆمكرنا زانیاریێن خوە بگەهینتە ئاستەكێ بلند و ببیتە نموونە د ناڤ جڤاكی دا، هەروەسا تاكە كەسی دشێت ب ڕێكا كوشتنا دەمێ خوە ب چالاكیێن بێ مفا وەك یەڕێخوەدانا تەلەڤزیۆنی و ڤیدیۆیێن توڕێن جڤاكی بو دەم بۆراندنێ ببت كەسەك لاواز د ناڤ جڤاكی دا، تەكنەلۆژیا د سەردەمێ مە دا گەهشتیە ئاستەكێ نە چاڤەڕێكڕی و پتر ژ هەردەمەكی ب ساناهیتر كەس دشێت مفادار بت ب باشترین شێوە، د هەمان دەم دا تەكنەلۆژیا وەكی دهێتە وەسفكرن بێ گونەه نینە د شیاندایە تەكنەلۆژیا بۆ مەبەستێن خراب بهێنە بكار ئینان ئەڤە ژی دبیت ئەگەرێ لاوازی و تێكچوونا ڕەوشتێ جڤاكی، بێگومان لاوازیا جڤاكی ژی ڕێخوشكەرەكا بهێزە بو دوژمنێن وەلاتی و كونترۆلكرنا جڤاكەك لاواز و دوور ژ زانستی گەلەك ب ساناهیترە ژ جڤاكەكێ‌ زانست هەبیت و كەسێن شارەزا هەبن، شەڕێن دهێنە كرن هەرچەندە ب چەكایە بەلێ بكار ئینانا تەكنەلۆژیایێ ئاستێ ڤێ چەكی دیار دكەت، ئانكو تەكنەلۆژیا و زانست ئەنجامێن شەڕی دكەن نەك هێزێن مرۆڤی و هژمارا كەسێن بەشدار، پێدڤی یە ل سەر هەر كەسەكی دووفچوونا زانستی بكەت، ئەڤە ئەركەكێ ئاینی یە پتر ژ هەر تشتەكی و دڤێت هەر تاكەك ڤی بنەمایی بكەتە د ژیانا خوە یا ڕۆژانە دا، د ڕۆژا مە دا سۆشیال میدیا بوویە ژێدەرەكێ‌ بێ سنور و ل بەر دەستێ هەر كەسەكێ یە، هەر ئێك ژ مە د شێت ی ساناهی ببت خودان زانیاری دەربارەی بابەتەكێ دیار كری خوە ئەگەر زمانێ بیانی ژی نەزانیت.