ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا چاڤدێريا بازرگانى راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ رێكه‌فتى 15ى خزيرانا 2015ێ بهايێ دراڤى ل بازارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ ب ڤى ره‌نگێ ل خوارێ يه:
| 1 دولارێ ئه‌مريكى | 1390 |
| 1 يۆرۆيێ ئه‌ورۆپى | 1560 |
| 1 ليرێ توركى | 510 |
ب گۆره‌يى ئه‌و راپۆرتا ژ بازارێن پاره‌گوهۆڕان گه‌هشتيه مه ره‌وشا پاره‌يى هه‌تا ده‌مژمێر 2:00 پشتى نيڤرۆ ب ڤى ره‌نگى يه:
ژ به‌ر كو ره‌وشا دراڤى به‌رده‌وام دهێته گوهۆڕين بۆ زانينا نووترين گۆڕانكاريان سه‌ره‌دانا مالپه‌رێ ئه‌ڤرۆ نيوز بكه.
گوتی دێ بومبه‌كێ په‌قینیت! پاشی بو ته‌قته‌قوكا عه‌یدێ! هێلی لوڤێ چ ژێ چێنه‌كر ژبه‌رهه‌مێ خوه‌یێ دووماهیكێ! ژبه‌ركو ئه‌ڤه نه شولا وێ یه، ده‌مێ هاتییه د گوره‌پانا هونه‌ری دا و هونه‌رێ خوه‌یێ براستا پێشكێشكری گه‌ل وان شێرا، ب راستی پێنگاڤه‌كا پێشكه‌فتی بوو د هونه‌رێ موزیكا كوردی دا! لێ ئه‌ڤا نوكه وێ كری نه تشته‌كێ گران بوو و خوزی ئه‌و د پشكلێت مه‌دا نه حلیسیبا. مه گوتی تو دێ مه گوهووری پاشی تو ژمه خراپتر لێهاتی خاتینێ هه‌ره هه‌سپێت خوه و شێرێن خوه بزڤڕینه گوهێ خوه نه‌ده داعش و ماعشا!.
وه‌ك موزیك ژه‌نه‌ك ئه‌ز ب مخابنی ڤه گوهورینا ستایلێ هونه‌رمه‌ندا به‌ركه‌فتی (هێلی لوڤێ) دبینم تڤیابا ئه‌وێ مایێ خوه د ته‌لقادا نه‌كربا.. مرۆڤ دزانیت ئه‌ڤه نه ستایلێ وێ یه!، ژبه‌ر هندێ ئه‌ز دبینم یا سه‌ركه‌فتی نه‌بوو دبه‌رهه‌مێ خوه‌دا! ژدل حه‌ز دكه‌م ئه‌و ل گیانه‌وه‌رێن خوه بزڤریت. هیڤی دكه‌م ئه‌و هونه‌رمه‌ندا خودان شیان نه‌كه‌ڤیته سه‌ر كورتانێ مه‌یێ دڕیای! خوزی مه هوسا نه‌دیتبا، كۆمه‌لا كوردی كچكا وه‌كی نافكا نێرگزێ كێشا دناڤ تانك و توپادا! مه تو حه‌لاندی و وه‌كی خوه لێكری و بڤی ڕه‌نگی هونه‌رمه‌ندا مه به‌رده‌وام بیت دبیت بچیته ده‌واتا ژی هه‌یڤا بهێت!
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌ك ره‌وشا هه‌ر ملله‌تێن جیهانێ، ملله‌تێ كورد ژی هه‌ولێن خوه دانه كو زمانێ خوه بكه زمانێ شارستانی، رێڤه‌به‌ری و حوكمداریێ له‌وما ژ مێژ دا زانایێن ملله‌تێ كورد كاركرنه ل سه‌ر دارشتنا ئه‌لفه‌بێته‌كا گونجای ژ ده‌نگێن زمانێ كوردی را، له‌وما هه‌ولدانێن كوردان نه وه‌ستیانه ل ده‌ڤه‌ره‌كێ و شێوه‌یێ نێڤساندنا كوردی ژ قووناغه‌كێ ده‌ربازی قووناغه‌كا دن بوویه، لێ مخابن هه‌تا نها ژی ملله‌تێ كورد د پرسا نڤیساندنێ دا مینا هن پرسێن دن نه ل سه‌ر ئێك رێباز و رێكه‌فتنێ یه.
راسته كه‌س نكاره چاڤێن خوه ژ كه‌د و خه‌باتا وان جوامێران بگره كو به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر هه‌ولێن په‌یداكرنا ئه‌لفه‌بێته‌كا گونجای ژبۆ نیڤساندنا كوردی ژ عه‌ره‌بێ شه‌ممۆ بگره هه‌تا ب ته‌وفیق وه‌هبێ و اپێ ئوسمان و خه‌ینی وان گه‌له‌ك، لێ هه‌ر نموونه‌یه‌ك یان ژی بیرۆكه‌ك نوو مه‌رج و هۆكارێن سه‌ركه‌فتنا وێ، ئه‌وه كو د وارێ بكارئانینێ دا بسه‌ركه‌ڤه، ده‌ما كو خه‌لك ئه‌نجامێ وێ بیرۆكێ بكاربینن و ل سه‌ر به‌رده‌وام بكن و تشتێ كو بخوازن پێ بگه‌هینن هنان دن ب شێوه‌یه‌كی سه‌ركه‌فتی دگه‌هینن، وێ ده‌مێ مرۆڤ دكاره بێژه ئه‌و بیرۆك یا راسته و سه‌ركه‌فتیه.
ئه‌لفه‌بێن ژی وا یه، ژ رۆژا كو مرۆڤ ده‌ست ب نێڤساندنێ كریه و هه‌تا رۆژا ئیرۆ ئه‌لفه‌بێن گوهه‌رتنه هه‌تا كو ئه‌م ملله‌تێن جیهانێ ل سه‌ر ڤێ دۆخا كو ئیرۆ ئه‌م وێ ناسدكن دبینن و ئه‌م نزانن بێ وێ نه‌ڤیێن مه ب چ شێوه‌یێ تیپان ژ هه‌ڤره بنڤیسن.
ده‌ما به‌حسا ڤێ راستیێ تێ كرن د واێ ئه‌لفه‌بێن و زمان دا نموونه و ئه‌زموونا میر جه‌لاده‌ت تێ به‌رچاڤ و بیرا مرۆڤ، میر جه‌لاده‌ت دزانی بوو كو هه‌كه كورد ب چاند و زمان نه‌یێن پاراستن ئێدی ب قه‌وتا چه‌كان ئه‌و نه‌ما دكارن زۆرا دوژمنێ خوه ببن، له‌وما رۆژ و شه‌ڤ ب هه‌ڤرا گرێدان و ل سه‌ر پرسا زمانێ دخه‌بتی هه‌تا كو د ئه‌نجام دا گه‌ها دارشتنا ئه‌لفه‌بێته‌كێ و د رۆژا 15 مه‌ها گولانێ سالا 1932 دا ل شامێ ئه‌و ئه‌لفه‌بێن ئێكه‌م جار د كۆڤارا هاوار دا بكارئانی و نها ژ سالا 2006 دا ئه‌ڤ رۆژ وه‌ك رۆژا زمانێ كوردی تێ پیرۆز كرن.
ژ وێ رۆژێ و هه‌تا رۆژا ئیرۆ ته‌ڤی كو گه‌له‌ك كه‌س ده‌ركه‌تن ره‌خنه ل ئه‌لفه‌بێتا میر جه‌لاده‌ت گرتن ب هێجه‌تا كو تیپێن وێ كێمن و نزانم چ كێماسیێن وێ هه‌نه، لێ ئه‌ڤ 83 ساله كو ئه‌ڤ ئه‌لفه‌بێت به‌رده‌وامه، كورد پێ دنڤیسن، فكر و رامانێن خوه پێ ژ هه‌ڤرا ڤه‌دگوهێزن ب هه‌می شێوه‌زارێن زمانێ كوردی بێیی كو تو كێشه‌یێن مه‌زن ل پێشیا ڤێ ه‌لفه‌بێتێ ده‌ركه‌ڤن.
هه‌تا ئه‌و كه‌سێن كو دبێژن كێمانیێ ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ پرن ب عه‌ینی ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ دنڤیسن و ده‌ما تو ژ وان را دبێژه باشه ژبۆ چ هوون ب ئه‌لفه‌بێتا “ته‌مام” پرتووك یان گۆتارێن خوه به‌لاڤ ناكن ڤێ به‌رسڤێ ل ته ڤه‌دگه‌رینن”: ما خه‌لك هه‌می ل سه‌ر ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ فێربوونه و هه‌كه ئه‌م پێ نه‌نڤیسن ئێدی كه‌س ڤان پرتووكان ناخوینه*”
ئه‌ڤ ده‌لیلێ سه‌ركه‌فتنا ڤێ ئه‌لفه‌بێتێ یه كو خه‌لكی ئه‌و په‌ژراندیه و دكارن د ریێا وێ را تشتێ بخوازن بگه‌هینن.
هه‌لبه‌ت هه‌ر كه‌سێ كو كه‌ده‌ك كریه ژبۆ پاراستنا زمانێ مه، كه‌دا وی پیرۆزه، لێ مه‌رجێن سه‌ركه‌فتنا هه‌ر كاره‌كی ئه‌وه كو خه‌ل وێ بپژرینن و ببه سیسته‌مه‌ك ژ وان را.
ته‌ڤی ڤێ نموونه‌یا سه‌ركه‌فتی كو وه‌ختی ببه 100 سال، لێ هینا ژی كورد نه ب ئێك ئه‌لفه‌به‌یه‌كێ دنیڤیسن و ئه‌ڤ ئێك دبه سه‌ده‌ما گه‌له‌ك ناكۆكیێن مه‌زن ل پێشیا ملله‌تێ كورد و چاندا وی ل هه‌رێمێ و جیهانێ ده، نه‌مازه كو ئیرۆ ره‌وشا كوردستانێ نه وه‌ك تو ده‌مێن ده‌ربازبوویی یه و كوردستان ب تایبه‌ت باشۆرێ كوردستانێ بوویه وه‌ك قوبله‌یه‌ك جیهانی وه‌لاتیێن ده‌ردۆرا 50 وه‌لاتی لێ دژین و كار دكن و پێویستیا وان ب زمانێ كوردی هه‌یه ژبۆ كاربن ل كوردستانێ كارێ خوه به‌رده‌وام بكن، هه‌روه‌سا كوردێن هه‌ر سێ پارچه‌یێن دن ب سه‌دان هه‌كه نه ب هه‌زاران بن ل باشۆرێ كوردستانێ به‌رده‌وام دژین، ژ بلی ره‌وشا دۆزا كورد ل سه‌ر ئاستا جیهانێ و پێشكه‌فتنێن كو د ڤی واری دا چێدبن.
ئه‌ڤ هه‌می پێویستیا كوردان ب ئه‌لفه‌بێته‌ك ئێكگرتی یان ئه‌لفه‌بێته‌ك ستانده‌ر هه‌یه دا كو كاربن خوه‌دی زمانه‌كی شارستانی، هه‌سان و پێشكه‌تی بن.
ئه‌ز ب ئۆمێدم كو رۆژا زمانێ كوردی ببه رۆژه‌كه زانستی ژبۆ هه‌ولێن بكارئانینا ئێك ئه‌لفه‌بێتێ ژبۆ هه‌می شێوه‌زارێن زمانێ كوردی.
و دیاره كو رۆلا باشۆرێ كوردستانێ و زمانزانێن كورد دێ د ڤێ پرسێ ده سه‌ره‌كی به.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئێكه‌تيا فه‌رمانبه‌رێن كوردستانێ راگه‌هاند كو ئه‌وان داخواز ژ وه‌زاره‌تا دارايى و ئابوورى يا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كريه كو قه‌ره‌بوويا هه‌موو فه‌رمانبه‌رێن هه‌ولێر و دهۆك بهێنه كرن يێن ژ ئه‌گه‌رێ قه‌يرانا دارايى هاتينه راگرتن.
جێماو سه‌دره‌دين، ئه‌ندامێ ده‌سته‌يا بلندا ئێكه‌تيا فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ بۆ باسنيوز راگه‌هاند: “ئه‌وان وه‌كو ئێكه‌تيا فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا داخواز ژ وه‌زاره‌تا دارايى و ئابوورى يا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كريه قه‌ره‌بوويا مووچێ فه‌رمانبه‌رێن هه‌ولێر و دهۆك به‌لاڤ بكه‌ن، به‌لێ هه‌تا نوكه به‌رسڤ نه‌دايه.
جێماو سه‌ده‌ردين دبێژيت ژى: “به‌رى نوكه پشكه‌كێ ژ فه‌رمانبه‌ران قه‌ره‌بوويا خوه وه‌رگرتيه، به‌لێ پشتى قه‌يرانا دارايى ئه‌و قه‌ره‌بووكرنه هاتيه راوه‌ستاندن”.
ئێكه‌تيا فه‌رمانبه‌رێن كوردستانێ پێشنيازه‌ك بۆ وه‌زاره‌تا دارايى كريه كو هه‌كه دشيان دا نينه هه‌موويان پێكڤه قه‌ره‌بوو بكه‌ن، بلا ب گۆره‌يى وه‌زاره‌تان قه‌ره‌بوو بكه‌ن، فه‌رمانبه‌ر گه‌له‌ك داخوازێ دكه‌ن ب ره‌نگه‌كێ ب له‌ز بهێنه قه‌ره‌بووكرن.
پشتى حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بڕيارا وه‌كهه‌ڤكرنا مووچێ فه‌رمانبه‌رێن هه‌ولێر و دهۆكێ وه‌كو يێن سلێمانيێ كرين، بڕيار ژى دا قه‌ره‌بوويا چه‌ند سالێن جوداهيا مووچه‌يى بۆ ب مه‌زێخيت.
وێنه‌كێ نڤيسار:
ئه‌ڤرۆ نیوز، مه‌حمود نهێلى:
د روودانه‌كا هاتن و چونێ دا ل سه‌ر رێیا ئامێدیێ – دێره‌لۆك ل ئیڤاریا ئه‌ڤرۆ پێنج شه‌مبى، دو كه‌سان گیانێ خوه ژده‌ست دا و 7 كه‌سێن دن ژى بریندار دبن.
رائید به‌یار ئیبراهیم ئه‌فسه‌ر ل بنگه‌هێ هاتن و چونا ئامێدیێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر. ده‌مژمێر 3 و نیڤێ ئێڤارى روودانه‌كا هاتن و جونێ ل بن گه‌لیێ سه‌رگه‌لى ل سه‌ر رێیا ئامێدیێ دێره‌لوكێ رووداية دناڤبه‌ر ترۆمبێله‌كا جورێ پیكاب ده‌بل قه‌مه‌ره و ئوپل ستایشن دا كو د ئه‌نجامدا كه‌سه‌كێ ب ناڤ سالڤه‌چوویى گیانێ خوه ژ ده‌ست دایه و ديسان ئافره‌ته‌كێ ژى گيانێ خوه ژ ده‌ست دا و 7 كه‌سێن دن ژى بریندار بوونه و یه‌كسه‌ر بۆ نه‌خوشخانێ هاتینه ره‌وانه‌كرن .
ناڤبرى ئه‌گه‌رێ روودانێ ژى ڤه‌گه‌راند بۆ نه‌پێگریا شوفێران ب رێنمایێن هاتن و چونێ و لێكولین ل سه‌ر روودانێ د به‌رده‌وامن.
ئه‌ڤه نه نووچه‌یه‌ك نوویه و ئه‌ز نه نووچه‌سازم, من چ ژێده‌ر و چاڤكانیێن نه‌په‌نیێن هه‌واڵ و نووچه‌یان نینن داكو بكارم خوینه‌رێن هێژا پشت ڕاست بكه‌م, لێ به‌لێ ئه‌ڤه هزر و ڕامانه‌ك كوور و دووره و ده‌مه‌ك درێژه ئه‌ز د وان بۆچوونان دا دژیم و خوه‌زیا ئه‌وێ روَژێ دخوازم و چاڤه‌رێمه كه‌نال و شاشه‌ێن تی ڤی و میدیاێن ناڤخوه و بیانی ڕاپوَرت و ریپوَرتاجان ل سه‌ر به‌ڵاڤبكه‌ن. ئه‌رێ گه‌لوَ ما دێ چ بیت ئه‌گه‌ر د ئێڤاریا شه‌ڤا نه‌ڤروَزا ئه‌ڤ ساله دا مه‌سعود بارزانی سه‌روَكێ هه‌رێما كوردستانێ د ناڤ باژێرێ (شنگال) ێ دا خه‌تیرا ئاگرێ نه‌ڤروَزێ هه‌لكر!! پا هه‌كه د بیره‌وه‌ریا 54 ساڵییا شوَره‌شا ئیلۆنا مه‌زن دا, ئه‌ڤ ساڵ ل چه‌ق و ناڤه‌ندا باژێرێ (كوَپانێ) گۆتارا ئێكبوون و ئێكرێزیا گه‌لێ كورد بده‌ت و هه‌ر ل وی باژێری بانگه‌وازا ئێكگرتنا كوردستانێ و گرێدانا كوَنگرێ نه‌ته‌وه‌یی ڕابگه‌هینیت، گه‌لوَ دێ چ رووده‌ت؟!. مه‌ره‌ما من ژ ڤان هه‌ردو پێشبینییان ئه‌وه داكو ئه‌م بزانین بۆیه‌ر و روودان و گوهۆرینان ل سه‌ر هه‌ردو ئاستێن نێڤده‌ولی و ده‌ڤه‌ر و هه‌رێمێ گه‌له‌ك ب له‌ز و به‌ز و خێرا بڕێڤه دچن و پێدڤیه كوردستانێ ژی خوَه بوَ ئه‌ڤان گوهرینكاریێن بله‌ز ئاماده و به‌رهه‌ڤ بكه‌ن , نه‌وه‌ك ئه‌ڤێجارێ ژی وه‌كی خاپاندنێن به‌ری سه‌دساڵێن بوری , جاره‌ك دن شه‌مه‌نده‌فه‌ڕا سه‌رخه‌بوون و ئازادیێ گه‌لێ مه ژ ئێكه‌م ووێستگه‌ه بهێلیت. هه‌كه كه‌سه‌ك وێ پرسێ ژ من بكه‌ت و بێژیت چما (مه‌سعود بارزانی) و باژێرێ (كوَبانێ) ژ بوَ ڤێ پرسگرێكا گرنگ و چاره‌نڤیساز هه‌لدبژێری؟ ژ بوَ به‌رسڤێ ئه‌ز نه‌چارم بزڤڕم بۆ بۆیه‌رێن به‌ری چه‌ند مه‌هان, ده‌مێ به‌رێز (لاریجانی) سه‌روَكێ په‌رله‌مانێ ئیرانێ سه‌ره‌دانا هه‌ڤلێرێ كری و داخواز, ئانكو پێشنیاز بۆ سه‌روَكێ هه‌رێمێ كری سه‌ره‌دان و په‌یوه‌ندی و گه‌نگه‌شه‌یان ل گه‌ل رژێما سووریا و به‌شار ئه‌سه‌دی بكه‌ت، لێ بارزانی بێی دودلی و ب شێوازه‌ك دیپلۆماتی و وه‌كی لایه‌نه‌ك ژ هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤده‌وله‌تی ئه‌ڤ داخوازه ب ئاشكه‌را و زه‌ڵاڵ ڕه‌تكر. ڕاستی ب دیتنا من ئه‌ڤێ داخوازێ بێهنا جوَره‌ك ژ پیلان و نیازپیسیێ لێدهات, له‌وڕا ڕه‌تكرنا وێ دربه‌ك سیاسی و دیپلوَماتی و ڕه‌نگه سه‌ربازی ژی بوو. چونكی ئه‌ڤروسَ نه‌په‌سه‌نده سیاسه‌تڤان دژی ته‌وژم و ته‌یارێ سه‌رده‌می پێنگاڤان بهاڤێت, ئیران و هه‌می دونیا ژی ڤێ ڕاستیێ باش دزانیت. ل هه‌مبه‌ر ڤان هه‌ڵوێستێن نیشتمانیێن مه‌سعود بارزانی دا و د گه‌رمه گه‌رما شه‌ڕێ كه‌فتن و نه‌كه‌فتنا (كوَبانێ) دا, (وه‌لید ئه‌لموعه‌لیم) ێ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ سووریێ هاته سه‌رخه‌ت و نه‌شاره‌زا ژ تیتاڵ و نه‌ریتێن دیپلوَماتیا جیهانێ و دوور ژ ره‌وشت و سنجێن جڤاكی و سیاسی، وه‌كی كه‌سه‌كێ هێستریایی چه‌ند شه‌كره‌ك هه‌مبه‌ری مه‌سعود بارزانی شكاندن و سوَزا شكاندنا كه‌ساتیا بارزانی د كه‌فتنا باژێرێ (كوَبانێ)دا دابوو. لێ به‌روڤاژی خه‌ون و حه‌ز و ئاره‌زووێن (موعه‌لیم), بارزانی ل (كوَبانێ) نه‌ك هه‌ر نه‌شكه‌ست, به‌لكی مه‌زنترین سه‌ركه‌فتن و سه‌روه‌ری ب ده‌ستڤه‌ئانی و هه‌تا نها چاره‌مین ده‌سته‌ێن هێزێن پێشمه‌رگه‌ێن كوردستانێ ل به‌رخودان و ئازادبوونا (كوَبانێ) دا پشكداربوونه. گرنگرترین په‌یام و داخویانی و پشته‌ڤانی ژی بوَ ئاڤه‌دانكرن و دوباره نووژه‌نكرن و پێشڤه‌برنا (كوَبانێ) ژ لایێ مه‌سعود بارزانی سه‌روَكێ هه‌رێما كوردستانێ هاتیه ڕاگه‌هاندن. داكو ئێدی (موعه‌لیم) و چ لایه‌نێن (داعش ساز) و كه‌سێن دن وێره‌كیا شكاندنا سه‌روه‌ریا كورد و كوردستانێ نه‌كه‌ن, دخوازم سه‌روَكێ هه‌رێمێ و سه‌روَكاتیا هه‌رێمێ ل (كوَبانێ).. . ل (شنگال)ێ حزۆر و ئاماده‌بوونه‌ك هه‌بیت و ل وێرێ ئێكگرتن و ئێكبوون و كوَنگره‌یا نه‌ته‌وه‌یی ڕابگه‌هینیت.
نيشاندان