ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا دارایی یا حوکمەتا هەرێمێ راگەهاند، سوبەهی دوشەمبی ٤ گۆلانا ٢٠٢٠ دێ مووچێ وەزارەتا ساخلەمیێ هێتە دابەشکرن.
ئەڤرۆ نیوز:
وەسا بریارە سۆبههى ئێکشەمبی 3 گۆلانا 2020 شاندهكێ حوکمهتا ههرێما كوردستانێ بچیته بهغدا و دێ ل گهل مستهفا كازمى سەرۆک وەزیرێن راسپاردى بۆ پێكئینانا حوکمهتا نوو یا عیراقێ و چهند سهركرده و لایهنهكێن دى یێن سیاسى ل سهر چهندین بابهتان كۆم بن.
سهرهدانا شاندێ ههرێمێ بۆ دان و ستاندنێ یه ل سهر چهند ئاریشێن هەلاویستى یێن دناڤبهرا ههرێمێ و بهغدا، ژ وانا مافێن ههرێمێ ژ بوودجهیا گشتى و مووچێ فهرمانبهران.
ئهڤرۆ نیوز:
ئهو رێكهتنا دناڤبهرا بهرههمهێنهرێن پترۆلێ ل رێكخراوا ئوپێك و دهرڤهیی وێ هاتیه ئیمزاكرن، ئهڤرۆ كهته دبیاڤێ بجهكرنێ دا بڤێ چهندێ ژی بهایێ پترۆلێ بلند بوو.
وهلاتێن بهرههمهێنهرێن پترۆلێ ل سهر ئهوێ چهندێ رێكهتن كۆ پترۆلێ كێم بهرههم بینن ژبوی بهایێ پترۆلێ بلند بیت، ئهڤرۆ ئهو رێكهتن دكهڤتنه كهته دواری بجهكرنێ ههر وهلاتهك ب رێژا 22.8% دێ پترۆلێ كێم كهت.
بهایێ پترۆلێ ب رێژهیهكا دیار بلند بوو دهی كۆ بهایێ بهرمیلا پترۆلا برێنت ب 27.70 دۆلاران كرین و فروتن پێ هاتیهكرن.
لگۆری رێكهتنا ئوپێك پلهس، بهرههمهێنهرێن پترۆلێ ل ههیڤێن ئایار و حوزهیرانێ دا رۆژانه دێ 9 ملیۆن و 700 هزار بهرمیلان ل ئاستێ بهرههمئینانێ دا كێم كهن، ل نیڤا دوێ ژ ئیسال كێمكرن داكهڤیت بۆ 8 ملیۆن بهرمیلان د رۆژێ دا، قوناغا سیی دا رێكهتن ل دهستپێكا 2021 دهست پێ بكهت تاكو نیسانا 2022 بهردهوام بیت دوێ قوناغێ دا وهلاتێن ئوپێك پلهس دێ رۆژانه شهش ملیۆن بهرمیلان بهرههم ئینن د رۆژێ دا.
ئهڤرۆ نیوز:
لژنا قهیرانان بۆ بهرهنگاربوونا ڤایرۆسێ كورونایێ ل عیراقێ راگههاند: ل دهمێن بهێت چهند بریارهكا دێ دهت، وهك كاركرن ب سیستهمی تاك و جوت بۆ كێمكرنا قهرهبالغیا ترۆمبێلان ل جادهیان ب كار ئینیت.
جهعفهر عهلاوی وهزیرێ ساخلهمیا عیراقی كۆ ههڤدهم سهرۆكێ لژنا قهیرانانه ل عیراقێ راگههاند: هێشتا ههلسهنگاندنێ بۆ رهوشا ساخلهمیا گشتی ل عیراقێ دكهین.
جهعفهر عهلاوی ئهو چهنده ژی راگههاند: لژنا قهیرانان ل دهمێ بهێت دێ چهند بریارهكا دهت، وهك كاركرن ب سیستهمی تاك و جوت بۆ كێمكرنا قهرهبالغیا ترۆمبێلان ل جادهیان بهلێ دڤی دهمی دا پێنگاڤێ نا هاڤێژین بۆ قهدهغهیا هاتنوچونا تهمام.
ل سهر رهوشا ڤایرۆسێ كورونایی، سهرۆكێ لژنا قهیرانان ل عیراقێ راگههاند: لگۆری رێكخراوا ساخلهمیا جیهانی، عیراق ئێكه ژ ئهوان وهلاتێن كۆ كێمترین توشبوون ب ڤایرۆسێ كورونایێ لێ ههی و باشتره ژ ئهمریكا و بریتانیا وهلاتێن دی یێن عهرهبی.
لگۆری دوماهی ئامارا وهزارهتا ساخهلمیا عیراقێ، تانوكه 2003 كهس ل عیراق و ههرێما كوردستانێ تووشی ڤایرۆسێ كورونایێ بووینه، 1346 ژ وان توشبوویان ساخ بووینه و 92 توشبوو ژی مرینه.
ئەڤرۆ نیوز:
پەروەردا پارێزگەها دھۆکێ راگەھاندیه، پارێ وانەبێژان یێ هەیڤا 12 دێ ھێتە مەزاختن.
رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردا پارێزگەھا دھۆکێ ئاگەھداریەک بەلاڤکر و تێدا ھاتیە، ئاگەھداریا رێڤەبەرێن قوتابخانان ل سنورێ ھەموو پەروەردێن قەزایان دکەین سەرەدانا رێڤەبەریێن پەروەردێن خوە بکەن بۆ وەرگرتنا پارێ هەیڤا ۱۲ یێ وانەبێژان.
هەروەسا پەروەردا پارێزگەھا دھۆکێ گۆتیە ژی، دابەشکرنا ڤی پارەی دێ ھەر ژ سوبەھی پنجشەمبی ۳۰ نیسانا ۲۰۲۰ دەست پێکەت.
ئەڤرۆ نیوز:
کاوە عەبدولعەزیز
کاوە عەبدولعەزیز، سەرۆکێ پاراستنا بەکاربەران ل کوردستانێ، بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر: ئەو خشتەیێ هاتیە بەلاڤکرن ل دۆر راپۆرتا رۆژانە یا سەرپێچی و سزادانا شوفێران ل رۆژا 25_4_2020 کو ئیمزا بەرێز وەزیرێ نافخۆ ل سەرە، بوویە جهێ نەرازیبوون و دلتەنگیا هەموو خەلکێ پارێزگەها دهۆکێ و هەکە راستبیت نابیت بهێتە قەبوولکرن، داخوازێ ژ پارێزەرێن هێژا دکەین ئەوێن بڤێن و بشێن خوبەخش کار ل گەل مە بکەن پەیوەندیێ ب مە بکەن دا سکالایێ ل سەر جهێن پەیوەندیدار تۆمار بکەین ژبەر ڤان ئەگەران.
کۆژمێ شوفێرێن دهۆکێ پێ هاتینە سزادان پترن ژ 13 ملیون دیناران و یێن پارێزگەهێن هەولێر و سلێمانیێ ناگەهنە 2 ملیون دیناران، سەرەرای هژمارا ترۆمبێلان ل وان پارێزگەهان پترن ژ دهۆکێ.
ـ پارێزگارێ دهۆکێ و هەموو دەزگەهێن ئەمنی شاهدن کو خەلکێ پارێزگەها دهۆکێ زۆر د پێگیر بوون ب رێنمایێن لژنا بەرهنگاربوونا کورونایێ.
ـ بەرێز پارێزگارێ دهۆکێ رادگەهاند کو ئەو دێ دهاریکاربن بۆ وان شوفێرێن دچنە سەر کار و بەردوکانێن خوە لدووڤ خشتە و قوناغێن ڤەکرنا بازاری، لێ پەیڤدارێ رێڤەبەریا هاتنوچوونێ دگوت دێ وان شوفێران سزا دەین و دیار بوو گوتنا کێ سەرگرت و یا کێ ب چنە چوو.
ـ گەلەک ژ خەلکێ و،شۆفێران دگۆت، ل خالێن پشکنین و مەفرەزا دا پۆلیسێ هاتن و چوونێ بێژن فەرموو و پاشی ژمارا ترۆمبێلێ نڤێسن وەکو سەرپێچی.
ـ سەرەرایێ پێگیریا خەلکێ دهۆکێ ب هەموو قانوون و رێسایان، دهۆک هەژارترین پارێزگەها کوردستانێ یە و پترین بێکاری لێ هەیە و کێمترین داهات بۆ دهێت، نابیت پارێن پارێزگەها دهۆکێ بۆ جهەک یان پارێزگەهەکا دی یا نەپێگیر بچن کو ب تنێ پۆلێسێ وان خەلکێ خوە سزا نەدایە.
ـ بێ دەنگیا دەستهەلاتدارێن دهۆکێ ژ پارێزگار و جڤاتا پارێزگەهێ و لایەنێن دی ژ نوونەران، نیشانا لاوازیا هەستکرنا وانە ب خەلکێ وان نەخاسمە د ڤێ قەیرانێ دا و دڤێت جڤاک و سازیێن مەدەنی خو نەرازی کەن و ئێدی نەهێلن غەدر و ستەم ل پارێزگەها مە بهێتە کرن.
ـ هەکە ئەڤ راپۆرتە یا شاشە و سەختەیە دڤێت جهێن پەیوەندیدار دیار کەن، چونکی بێ دەنگیا وان دەروونێ خەلکێ پتر تێکددەن، هەکە ج هەلویست نەبن رامانا راستیا بابەتی یە و رازیبوونا وان.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤرۆ 27.4.2020 ژوورا ئۆپەراسیۆنا ل پارێزگەها دهوکێ روونکرنەک بەلاڤکریە و تێدا هاتیە:
ژ بۆ پاراستنا ساخلەمیا خەلکێ پارێزگەها دهوکێ و ژ پێخەمەت جێبەجێکرنا بریارا قەدەغەكرنا هاتنوچوونێ دناڤبەرا پارێزگەهان و ب تايبەت پارێزگەها دهۆكێ و نەینەوا، هندەك وەلاتیێن خۆجهێن پارێزگەها دهوكێ ل زالگەها خەتارێ ماینە.
وەکو ئەرکەکێ نيشتيمانى و مرۆڤایەتی مە ب فەر دیت کو رێک بهێتە دان بۆ هاتنا وان بو پارێزگەها دهوکێ و لپەی پێرابوونێن ساخلەمیێ، ئاگەهداریا وان وەلاتیان دکەین یێن کو دڤێن بهێنە دناڤ پارێزگەها دهۆکێ ب رێیا زالگەها ئاماژەپێکری کو ئەڤ زالگەهە دێ هێتە گرتن بەرامبەر هاتنێ بو ناڤ پارێزگەهێ هەر ژ رێکەفتی 28-4-2020 هەتاکو 5-5-2020 و ب تنێ رێک دێ هێتە دان بۆ چوونێ بەرەف پاریزگەها نەینەوا بۆ کارێن بازرگانی و حالەتێن فەر یێن دەستووردایی ژ لایێ ژوورا ئوپەراسیونا ل پارێزگەها دهوکێ.
کارێ ئاماژە پێکری دێ هێتە ئەنجامدان لدووڤ داخوازیا رێڤەبەریا گشتی یا ساخلەمیا پارێزگەها دهۆکێ بۆ مەرەما زێدەتر لێگەریان و دووفچوون و کونترولکرنا تیمێن ساخلەمیێ پێخەمەت زانینا ژێدەرێن پەیدابوونا توشبوویێن نوو ب ڤایروسێ کۆرۆنا ل پارێزگەها دهوکێ.
گۆتیە ژی، سوپاس بۆ ئاسايشا دهۆكێ ب تايبه ت و تیمێن زالگەها خەتارێ بۆ ئەنجامدانا کارێ رۆژانە ب رەنگەکێ رێکوپێک بۆ خزمەتکرنا وەلاتیان.
ئهڤرۆ نیوز:
ب ئهگهرێ داكهتنا بهایێ پترۆلێ و زۆریا ئهوان وهلاتێن بهرههمهێنهرێن پترۆلێ نه و داهاتهكێ باش ژێ دهات تووشی ئاریشهیێن دارایی بوون و گهلهك ژ ئهوان وهلاتان ریی ل قهران یان بكار ئینانا پارهیێ یهدهكێ وهلاتی دكهن.
دمیتری پیسكوڤ پهیڤدارێ كرملن راگههاند داكهتنا بهایێ پترۆلێ كارتێكرن ل سهر كهرتێ دارایی و ئابوورێ رووسیا كریه، لێ ب ئهڤێ كاریگهریێ ناكهڤین بهلكۆ رێكێن خو قورتالكرنێ لبهرسنگێ مه ههنه، ئهوژی بكار ئینانا پارهیێ یهدهكێ وهلاتی یه، بهلێ بكار ئینانا ئهوی پارهی دڤێت ب هشیاری و رێكێن دروست بهێته بكارئینان ستراتیژیهت و بهرنامه بۆ بهێنه دارشتن.
پهیڤدارێ كرملن ئهو چهنده ژی راگههاند ههمه جوریا داهاتێن روسیا، داكهتنا بهایێ پترۆلێ چهند بیت، روسیا ناكهڤیت و ل دهمێ پێدڤی دێ پارهیێ یهدهك بكار ئینیت ژێدهرێن دی بهێزتر كهین بۆ زڤراندنا وی پارهیێ یهدهك كۆ بهێته بكار ئینان.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ناڤخۆ یا هەرێمێ د راگەهاندنەکێ دا ئاماژە ب هندێ دایه، کو هەتا نوکە مەترسیا بەلاڤبوونا کۆرۆنا یێ یا بەردەوامە و نابیت سەرۆک یان ئەندامێن ژوورا ئۆپەراسیۆنان داخویانیان بدەن و بەرەڤ سارکرنا وەلاتیان د جێبەجێکرنا رێنمایان دا بکەن، هەر کەسەکێ ب وی ئاراستەی داخویانیان بدەت دێ بەرپرسیار بیت. داخواز ژ وەلاتیان کر، پێگیری رێنمایان بن، هەتا کو نەچار نەبین دەست ب داخستنا جهان بکەینە ڤە.
دەقێ راگەهاندنێ:
١- وەزارەتا ساخلەمیێ، جەختێ ل هندێ دکەت، هەتا نوکە مەترسا بەلاڤبوونا ڤایرۆسێ کۆرۆنا یا بەردەوامە، لەوما نابیت سەرۆک یان ئەندامێ ژوورا ئۆپەراسیۆنێ لێدوانان بدەن بەرەف سارکرنا وەلاتیان د جێبەجێکرنا رێنمایێن خۆپاراستنێ و هەر کەسەکێ ب وی ئاراستەی لێدوانان بدەت دێ بەرپرسیار بیت.
٢- ڤەکرنا جهێن خزمەتگوزارى و بازرگانى ل پارێزگەهان و ئیدارێن سەربەخۆ، لدووڤ وان دەستهالاتێن پێ هاتینە دان، ژ پارێزگاران و سەرپەرشتیارێن ئیدارێن سەربەخۆکان نابیت ببیتە ئەگەرێ کەمتەرخەمێ ل رێکارێن خۆپاراستنێ.
٣- پێدڤیە ل هەر جهەکێ مەودایێ دناڤبەرا دو کەسان ژ ئێک مەتر و نیڤان کێمتر نەبیت و دەمامک و دەستکێش بهێنە ب کارئینان ژ لایێ وەلاتیان و خودانێن جهێن خزمەتگوزارى و بازرگانی ڤە.
٤- پێدڤیە ل سەر ژوورا ئۆپەراسیۆنێن پارێزگەهان و ئیدارێن سەربەخۆ دووڤچوونا تەمام بۆ جێبەجێکرنا رێکارێن خۆپاراستنێ بکەن و هەر جهەکێ پابەند نەبیت بهێتە داخستن.
٥- وەلاتیان ئاگەهداردکەین کو پابەندی رێنماییێن خۆپاراستنێ بن، بۆ هندێ داکو ڤێ رەوشێ پێکڤە تێپەرینین و نەچار نەبین دەست بکەین ب داخستنا جهـێن خزمەتگوزاری، کو دبنە ئەگەرێ دروستکرنا مەترسیێ ل سەر ساخلەمیا گشتی.
٦- ژوورێن ئۆپەراسیۆنان راپۆرتەکێ ئامادە بکەن ل سەر ئاستێ پابەندبوونا وەلاتیان ب رێنمایێن خۆپاراستنێ ل جهێن گشتیدا و د ماوێ ٢٤ دەمژمێران دا ئاراستەی وەزارەتا ناڤخۆ بکەن.
٧-ئەڤ بەیانە دێ ل رۆژا دەرچوونێ هێتە جێبەجێکرن.