NO IORG
نووترين نووچه
هه‌لبژارتى4

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

جێگرێ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا كوردستانێ ل باكور دیار دكه‌ت كو پارتا كۆماریا گه‌ل د هه‌لبژارتنێن سالا ٢٠١٩ دا ب ده‌نگێ كوردان شیا سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زن تۆمار بكه‌ت، نها هه‌لوه‌ستێ جه‌هه‌پێ ل هه‌مبه‌ر كوردان هاتیه‌ گوهۆرین و خوه‌ نێزیكی كوردان دكه‌ن، ئه‌و یه‌ك ژی هه‌م بۆ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌م ژی بۆ پرسا كوردی ل باكور گه‌له‌ك گرنگه‌.

بایرام بۆزیه‌ل جێگرێ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا كوردستانێ ل باكور PSK د دیداره‌كا تایبه‌ت دا ل گه‌ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو به‌ری نها هه‌لوه‌ستێ جه‌هه‌پێ ل هه‌مبه‌ر كوردان گه‌له‌ك توند بوو، دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو جه‌هه‌په‌ پارتا كه‌مال ئه‌تاتوركی یه‌ و به‌ری نها وان گه‌له‌ك كارێن خراب ل دژی گه‌لێ كورد ل توركیا كرینه‌، لێ پشتی كو كه‌مال كچلدار ئوگلۆ وه‌كو سه‌رۆكێ جه‌هه‌پێ ده‌ست ب كار كری پێنگاڤ ب پێنگاڤ دڤێت هه‌لوه‌ست و سیاسه‌تا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر كوردان بگوهۆرن، چونكو ئه‌و ژی باش دزانن هه‌ر هێزه‌كێ‌ بڤێت ل توركیا ببیته‌ ده‌ستهه‌لاتدار و سیاسه‌تێ بكه‌ت دێ پێدڤی ده‌نگێن كوردان بیت و گۆت: (د هه‌لبژارتنێن باژێرڤانیان یێ سالا ٢٠١٩ ل توركیا دا جه‌هه‌پێ شیا ب ده‌نگێن كوردان باژێرڤانیێن هه‌ری مه‌زن و گرنگ ژ ده‌ستێ ئاكپارتیێ ده‌رخینیت، بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ژی ئاشكرایه‌ كو ل باژێرێن وه‌كو ئسته‌نبۆل و ئه‌نقه‌ره‌ جه‌هه‌په‌ ب ده‌نگێ كوردان سه‌ركه‌فت و ئه‌و یه‌ك ژی سه‌ركه‌فتنه‌كا دیرۆكی بوو، ئێدی ژ وێ رۆژێ هه‌تا نها پێنگاڤ ب پێنگاڤ جه‌هه‌پێ دڤێت پتر خوه‌ نێزیكی كوردان بكه‌ت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو سه‌ره‌دانا شاندێ جه‌هه‌پێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ڤدیتنا وان یا ل گه‌ل سه‌رۆك بارزانی ژی نیشا دده‌ت كو جه‌هه‌پێ هه‌ست ب سه‌نگ و پێگه‌هێ كوردان كریه‌ و ئێدی ئه‌و ژی باش دزانن بێی كوردان سه‌ركه‌فتی نابن و گۆت: ( ئه‌ز سه‌ره‌دانا شاندێ جه‌هه‌پێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگ دبینم چونكو ئه‌و یه‌ك نیشا دده‌ت كو ئێدی ل توركیا بێی كوردان كه‌س نه‌شێت بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ، ئانكۆ ئێدی بهایێ كوردان زێده‌تر لێ هاتیه‌، به‌ری نها گه‌له‌ك جاران دگۆتن كورد سیاسه‌تێ نزانن و سڤكاتی ب كوردان دكرن لێ نها به‌رێ خوه‌ دده‌نه‌ كوردان و خوه‌ نێزیكی كوردان دكه‌ن، ئه‌و یه‌ك ژی هه‌م بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و هه‌م ژی بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسا كوردی ل توركیا ژی گرنگیه‌كا خوه‌ یا دیرۆكی هه‌یه‌).

جێگرێ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا كوردستان ل باكور ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو سالا ٢٠٢٣ ل توركیا دێ هه‌لبژارتنێن سه‌رۆكاتیێ و یێ په‌رله‌مانی هێنه‌ كرن، لێ دبیت زووتر ژی هه‌لبژارتن برێڤه‌ بچن، ژ به‌ر هندێ هه‌ر ژ نها ڤه‌ گه‌له‌ك هێز به‌رهه‌ڤیێن خوه‌ دكه‌ن، هه‌ڤپه‌یمانا ملله‌ت یا ب سه‌رۆكاتیا جه‌هه‌پێ دڤێت ڤێجارێ ئاكپارتیێ ژ ده‌ستهه‌لاتێ دوور بكه‌ت، ئاكپارتی د ماوه‌یێ چه‌ند سالێن بۆری دا توركیا تووشی گه‌له‌ك قه‌یرانان كریه‌ و پێگه‌هێ خوه‌ یێ جاران د ناڤ جڤاكێ توركیا دا نه‌مایه‌، ئه‌و یه‌ك ژی بۆ هه‌ڤپه‌یمانا ملله‌ت ب تایبه‌تی ژی بۆ جه‌هه‌پێ ده‌لیڤه‌كا گه‌له‌ك گرنگه‌ دا بشێت بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ و گۆت: (جه‌هه‌پێ دڤێت وه‌كو سالا ٢٠١٩ جاره‌كا دی ب پشته‌ڤانیا كوردان بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ و ئاكپارتیێ ژی ژ ده‌ستهه‌لاتێ دوور بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی شاندێ جه‌هه‌پێ سه‌ره‌دانا هه‌رێما كوردستانێ كر و ئه‌و په‌یامه‌ دا كوردان كو وان دڤێت په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل كوردان باش بكه‌ن، بێگومان باشبوونا په‌یوه‌ندیێن كوردان ل گه‌ل جه‌هه‌پێ و هه‌ر هێزه‌كا دی ل توركیا بۆ كوردان ژی گه‌له‌ك باشه‌ و د خزمه‌تا چاره‌سه‌ركرنا پرسا كوردی دایه‌).

بایرام بۆزیه‌ل د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئاماژه‌ ب هندێ ژی كر كو به‌رپرسێن ئاكپارتیێ ژ سه‌ره‌دانا شاندێ جه‌هه‌پێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ دلگرانن، چونكو ئه‌و ژی باش دزانن ب پشته‌ڤانیا كوردان جه‌هه‌پێ دشێت ئاكپارتیێ تووشی ئاریشان بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی ره‌نگه‌ ئاكپارتیێ ژی هه‌لوه‌ستێ خوه‌ ل هه‌مبه‌ر كوردان بگوهۆریت ئانكۆ هه‌ڤڕكیه‌كا نوو د ناڤبه‌را وان دا دروست ببیت كو ئه‌و یه‌ك ژی بۆ كوردان ل هه‌رێما كوردستانێ و باكورێ كوردستانێ دێ گه‌له‌ك باش بیت و گۆت: (ئێدی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و توركیا كورد بوونه‌ خوه‌دان پێگه‌هه‌ك مه‌زن، بێی كوردان وه‌كو جاران كه‌س نه‌شێت سیاسه‌تێ بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت كورد ژی بزانن كا دێ ب چ ره‌نگه‌كێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل گوهۆرینێن نها ل ده‌ڤه‌رێ و توركیا كه‌ن).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی نه‌ڤه‌شارت كو هه‌ر هێزه‌ك بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ سیاسه‌تێ دكه‌ت، نها جه‌هه‌په‌ ژێ پێدڤی كوردانه‌ و دڤێت ب پشته‌ڤانی و ده‌نگێن كوردان ئاكپارتیێ ژ ده‌ستهه‌لاتێ دوور بكه‌ت، دڤێت كورد ژی شاره‌زا بن و بزانن كا دێ چاوا و ب چ ره‌نگه‌كێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل ره‌وشا نوو ل ده‌ڤه‌رێ و توركیا كه‌ن، چونكو به‌ری نها كوردان گه‌له‌ك ده‌لیڤێن گرنگ ژ ده‌ست داینه‌ و دڤێت ڤێجارێ هه‌موو هێزێن كوردی وانان ژ روودانێن دیرۆكێ وه‌ربگرن و پێكڤه‌ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یی كار بكه‌ن.

 

 

 

 

 

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

نڤیسه‌ر و چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار دكه‌ت كو سه‌ره‌دانا ماكرۆنی نیشا دده‌ت كو فره‌نسا گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌روه‌سا هه‌لوه‌ستێ ئه‌مریكا ژی نیشا دده‌ت كو ئه‌و وه‌سا ب ساناهی ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ چۆل ناكه‌ن و هێزێن وان دێ ل ئیراقێ مینن.

جه‌لیل ئازادیخواه نڤیسه‌ر و چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ل ئه‌مریكا د دیداره‌كا تایبه‌ت دا ل گه‌ل رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو فره‌نسا به‌ری سالا ١٩٩٠ ژی گه‌له‌ك گرنگ دایه‌ پرسا كوردی و روودانێن ل ئیراقێ و ب تایبه‌تی ژی ل باشورێ كوردستانێ بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگ بووینه‌، لێ ب تایبه‌تی پشتی سالا ١٩٩١ په‌یوه‌ندیێن كوردستانێ و فره‌نسا گه‌له‌ك باشتر بووینه‌ و فره‌نسا ژ بلی هه‌رێما كوردستانێ گرنگی دایه‌ پرسا كوردی ل پارچێن دی یێن كوردستانێ ژی و گۆت: (ماكرۆن وه‌كو سه‌رۆك كۆمارێ فره‌نسا گرنگیه‌كا تایبه‌ت دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، ئاشكرایه‌ كو پشتی ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ وه‌لاتێن داگیركه‌رێن كوردستانێ رێككه‌فتن كو قه‌وارێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن، لێ ماكرۆن و فره‌نسا هاریكاریا كوردان كرن و نه‌هێلان كو پیلانا دوژمنێن كورد و كوردستانێ سه‌ركه‌ڤیت، نها ژی ره‌وشه‌كا جودا و تایبه‌ت ل رۆژهه‌لاتا ناڤین هه‌یه‌ و باسێ گه‌له‌ك گوهۆرینان دهێته‌ كرن، سه‌ره‌دانا ماكرۆنی وه‌كو سه‌رۆكێ فره‌نسا د ره‌وشه‌كا وه‌سا دا بۆ كوردستانێ نیشا دده‌ت كو فره‌نسا هه‌ڤپه‌یمانا كوردانه‌ و گرنگیه‌كا مه‌زن ژی دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ).

ناڤهاتی د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو فره‌نسا ئێكه‌م وه‌لاتێ بهێز و مه‌زن یێ جیهانێ بوویه‌ كو هه‌رده‌م پرسا كوردی د رۆژه‌ڤا وێ دا بوویه‌، دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو هه‌لوه‌ستێ فره‌نسا ل دۆر هه‌رێما كوردستانێ و دۆزا كوردی كاریگه‌ریا خوه‌ ل سه‌ر هه‌لوه‌ستێ رایا گشتی ل دۆر مافێن كوردان كریه‌ و ئه‌و یه‌ك ژی گه‌له‌ك گرنگه‌، چونكو فره‌نسا د بیاڤێن سیاسی، ئابووری و سه‌ربازی دا ئێكه‌ ژ وه‌لاتێن هه‌ری بهێز و كاریگه‌ر ل جیهانێ دا، بێگومان پشته‌ڤانیا فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ دێ وه‌سا كه‌ت كو پێگه‌هێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژی بهێز كه‌ڤیت و گۆت: (ماكرۆنی د سه‌ره‌دانا خوه‌ یا ڤێ دووماهیێ دا ئه‌ڤ په‌یامه‌ دا كوردان كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ ده‌ستان ژ كوردان به‌رناده‌ن و دێ پشته‌ڤانیێ ل كوردان كه‌ن).

جه‌لیل ئازادیخواه ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو نها گه‌له‌ك باسێ هندێ دهێته‌ كرن كو دێ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت، لێ ئه‌ز باوه‌رم ناكه‌م كو تشته‌ك وه‌سا روو بده‌ت، چونكو ئیراق و هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌مریكا گه‌له‌ك گرنگن، ئیراق وه‌كو ئه‌فغانستانێ نینه‌، بابه‌تێ ئیراقێ ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ كاریگه‌ریێ ل ئاسایشا ئه‌مریكا و به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ دكه‌ت ب تایبه‌تی ژی ئسرائیلێ و گۆت: (هه‌كه‌ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت دێ وه‌لاتێن عه‌ره‌بی یێن هه‌ڤپه‌یمانێن ئه‌مریكا و وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی دێ تووشی قه‌یرانه‌كا مه‌زن هێن، ژ به‌ر هندێ ژی بابه‌تێ ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا ژ ئیراقێ بابه‌ته‌كا وه‌سا ساناهی نینه‌ و ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو د ره‌وشا نها یا ئالۆز ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دا گه‌له‌ك ب ساناهی نابیت كو فره‌نسا بشێت د بیاڤێ سیاسی و سه‌ربازی دا جهێ ئه‌مریكا بگریت و هه‌ر ڤالاهیه‌كا كو دروست ببیت ژی قه‌ره‌بۆ بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ئه‌ز دبێژم سه‌ره‌رای كو فره‌نسا وه‌لاته‌ك گه‌له‌ك بهێزه‌ ل جیهانێ دا لێ زه‌حمه‌ته‌ بشێت وه‌سا زوو جهێ ئه‌مریكا بگریت لێ دڤێت ژبیر ژی نه‌كه‌ین كو فره‌نسا نها ل رۆژهه‌لاتا ناڤین خوه‌دان كاریگه‌ریه‌كا مه‌زنه‌ و ماكرۆن ل سه‌ر هندێ ژی كار دكه‌ت كو پێگه‌هێ فره‌نسا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌تی ژی ل ئیراقێ بهێزتر لێ بكه‌ت و گۆت: (ئه‌مریكی ژی به‌حسێ مافێن مرۆڤی و ئازادیێ دكه‌ن لێ ئه‌و یه‌ك بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك جودایه‌، فره‌نسا گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌ته‌ ئازادیێ، دیموكراسیێ و پێكڤه‌ژیانێ، ژ به‌ر هندێ ژی پێكڤه‌ژیانا نها ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگه‌).

چاڤدێرێ سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌رێما كوردستانێ د ماوه‌یێ ٣٠ سالێن بۆری دا سه‌ره‌رای كێماسیێن خوه‌ لێ شیایه‌ مودێله‌كا جودا ژ ده‌ستهه‌لاتداریێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین پێشكێش بكه‌ت و ئه‌و یه‌ك ژی بۆ فره‌نسا گه‌له‌ك گرنگه‌، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت هه‌رێما كوردستانێ پتر كار بۆ ئازادیێ و مافێن مرۆڤی بكه‌ت، چونكو ئه‌و یه‌ك دێ وه‌سا كه‌ت كو هه‌م فره‌نسا و هه‌م ژی وه‌لاتێن دی یێن ئورۆپا پتر ژ جاران گرنگیێ بده‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌بوونا په‌یوه‌ندیێن باش یێن هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل فره‌نسا و هه‌موو وه‌لاتێن ئورۆپا بێگومان دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ بهێزبوونا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: (راسته‌ هه‌رێما كوردستانێ نها خوه‌دان پێگه‌هه‌كا بهێزه‌ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین لێ دڤێت هه‌رێما كوردستانێ پتر كار بۆ بهێزكرنا پێگه‌هێ خوه‌ یێ ئابووری و سیاسی بكه‌ت، چونكو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو گه‌له‌ك مه‌ترسی ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو وه‌لاتێن جیهانێ گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ ب تایبه‌تی ژی وه‌لاتێن وه‌كو ئه‌مریكا و فره‌نسا، ڤێجا گرنگه‌ كورد ژی ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌م د ئاستێ ناڤخوه‌یی و هه‌م ژی د ئاستێ ده‌رڤه‌ دا پتر كار بكه‌ن دا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ بهێزتر لێ بهێت، چونكو هه‌ر گوهۆرینه‌ك ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست ببیت دێ كارتێكرنا خوه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت و هه‌كه‌ هه‌رێما كوردستانێ بهێز بیت دشێت هه‌ر گوهۆرینه‌كێ د به‌رژه‌وه‌ندیا خوه‌ دا بكار بینیت و پێگه‌هێ خوه‌ بهێز بكه‌ت و مه‌ترسیان ژ خوه‌ دوور بكه‌ت.

ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر:

رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان راگه‌هاند، هه‌تا نوكه‌ ژی حكومه‌تا عیراقێ‌ بۆ پرۆسێسا جینۆساید ناساندنا بارزانیان نه‌ قه‌ره‌بووكرنا كه‌سوكارێن قوربانیان چو نه‌كریه‌، ئه‌ڤه‌ ئه‌ركێ سه‌ره‌كیێ‌ حكومه‌تا عیراقێ یه‌ ئه‌نجام بده‌ت، لێ‌ هێشتا چو نه‌كریه‌ و كه‌سوكارێن قوربانیان نه‌هاتینه‌ قه‌ره‌بووكرن.

 

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی، رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، سالا 2009ێ‌ ده‌مێ پرۆسێسا‌ جینۆساید ناساندنا بارزانیان ب رێڤه‌چوویێ،‌ ئه‌ز بخۆ دگه‌لدا بووم پتر 40 روونشتنان هاتنه‌ ئه‌نجامدان د ماوێ دوو سالان دا، بریار ل دادگه‌ها بلند یا تاوانێن عیراقێ بوو كو كه‌یسا بارزانیان ب جینۆساید بهێته‌ نیاسین و دادگه‌ها بلند یا عیراقێ كارێ‌ خۆ یێ‌ یاسایێ‌ ئه‌نجام دا و بریار ل سه‌ر دایه‌ كو ل رۆژا 3/5/2011ێ‌ ب شێوه‌یه‌كێ‌ فه‌رمی‌ بریارا ل سه‌ر جینۆسایدا بارزانیان هاته‌ دان”.

رێبوار ره‌مه‌زان گۆت ژی: په‌رله‌مانێ‌ عیراقی ل وی‌ ده‌می ئه‌ڤ كه‌یسه‌ گه‌نگه‌شه‌ نه‌كرن، هه‌تا نوكه‌ ژی په‌رله‌مانێ كار ل سه‌ر نه‌كریه‌، وه‌كو په‌رله‌مانێ‌ عیراقێ‌ هێشتا بریار ل ‌سه‌ر جینۆسایدا بارزانیان نه‌دایه‌، ئه‌گه‌ر په‌رله‌مان بریاری ل سه‌ر بده‌ت و داخوازا لێبۆرینێ ژ خه‌لكێ‌ مه‌ بكه‌ت، وی‌ ده‌می‌ پێدڤیه‌ حكومه‌تا عیراقێ‌ قه‌ره‌بوویا مادی و مه‌عنه‌ویا كه‌سوكارێن قوربانیان بكه‌ت، هه‌تا نوكه‌ ئه‌نفالكرنا ملله‌تی كورد د عیراقێ‌ دا یا به‌رده‌وامه‌ و حكومه‌تا عیراقێ‌ نه‌شیایه‌ وه‌كو پێدڤی كار ل سه‌ر جینوسایدا بارزانیان و ملله‌تی كورد ب گشتی بكه‌ت.

ئاشكه‌را كر: ل رۆژا 31/7/1983ێ‌ رژێما به‌عس هه‌شت هزار بارزانی جینۆسایدكرن هه‌تا نۆكه‌ ب تنێ 596 رۆفات ب دوو قوناغان بۆ كوردستانێ‌ هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن، ل بارزان هاتینه‌ ڤه‌شارتن و هێشتا هه‌موو روفاتێن دی‌ یێن جیۆسایدكریێن بارزانیان نه‌هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن.

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی، رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان بۆ ئه‌ڤرۆ خویا كر، ل رۆژا 31/7/1983ێ‌ رژێما به‌عس هه‌شت هزار بارزانی جینۆساید كرن، هه‌تا نۆكه‌ ب تنی 596 رۆفات ب دوو قوناغان بۆ كوردستانێ‌ هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن و ل بارزان هاتینه‌ ڤه‌شارتن و هیشتا هه‌موو روفاتێن دێ‌ یێن جیۆسایدكریێن بارزانییان نه‌هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن.

ئاشكرا كر: ئه‌م چاڤه‌رێ رێنمایێن لیژنا بلند یا كۆرۆنایێ‌ دكه‌ین، ژبه‌ر كو ڤایرۆسێ‌ كۆرۆنایێ‌ به‌لاڤ بوویه‌، ئه‌م دخوازین ژیانا وه‌لاتیان بهێته‌ پاراستن، له‌ورا ژی هێشتا مه‌ بریارا دووماهیێ ل سه‌ر ساخكرنا سالڤه‌گه‌را جینۆسایدكرنا بارزانییان نه‌دایه‌”.

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی گۆت ژی: “مۆنیومێنتا جینۆسایدا بارزانییان هاتییه‌ چێكرن كو ب ره‌نگه‌كی ئه‌ندازه‌یی یێن گه‌له‌ك جوان یێ‌ هاتییه‌ دروستكرن، مه‌ ل به‌ره‌ ئه‌ڤ ساله‌ ڤه‌كه‌ین كو ب دیزاینه‌كی گه‌له‌ك جوان هاتییه‌ دانان بۆ مۆنیومێنتێ”.

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار دكه‌ت كو فره‌نسا د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی و رۆژهه‌لاتا ناڤین دا خوه‌دان پێگه‌هه‌ك گه‌له‌ك ب هێزه‌ و پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا بێگومان بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی گه‌له‌ك باشه‌ و دڤێت هه‌رێما كوردستانێ مفای ژ پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا وه‌ربگریت، چونكو هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی ب پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی یه‌.

سه‌عید ئه‌مینی چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو فره‌نسا ئێكه‌ ژ وه‌لاتێن هه‌ری بهێز یێ جیهانێ و بێگومان پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا هه‌رده‌م بۆ هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ژی باش بوویه‌، ده‌مه‌كه‌ فره‌نسا ده‌ست ب بزاڤه‌كا مه‌زن كریه‌ دا پێگه‌هێ خوه‌ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بهێزتر بكه‌ت، ب تایبه‌تی ژی پشتی كو بریتانیا خوه‌ ژ ئێكه‌تیا ئورۆپا ڤه‌كێشای فره‌نسا دڤێت جهێ بریتانیا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بگریت و ژ به‌ر هندێ ژی نها فره‌نسا پتر ژ هه‌ر ده‌مه‌كێ گرنگیێ دده‌ته‌ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: (هاتنا سه‌رۆك كۆمارێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و هه‌كه‌ كورد شاره‌زا بن دشێن مفایه‌كا باش ژێ وه‌ربگرین، ئانكۆ ب هاتنا ماكرۆنی و گرنگیا كو نها فره‌نسا دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌رێما كوردستانێ ژی دێ بیته‌ خوه‌دان پێگه‌هه‌ك بهێز، كورد ژی دڤێت بزانن كا دێ چاوا شێن ب رێیا فره‌نسا پێگه‌هێ خوه‌ پتر بهێز بكه‌ن).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی راگه‌هاند كو مه‌ترسیێن مه‌زن ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌، چونكو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین چار ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ هه‌رده‌م بزاڤا هندێ دكه‌ن كو هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ بچیت، چونكو هه‌رێما كوردستانێ بۆ هه‌موو كوردان بوویه‌ جهێ هێڤیه‌كا مه‌زن و هه‌ر روودانه‌ك ل هه‌رێما كوردستانێ روو بده‌ت كارتێكرنا خوه‌ ل پارچێن دی یێن كوردستانێ دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی داگیركه‌رێن كوردستانێ ژ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی یا بۆ هه‌ولێرێ دلگرانن و گۆت: (ده‌مه‌كه‌ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و فره‌نسا گه‌له‌ك د باشن، پشتی ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ ده‌ست ب بزاڤه‌كا مه‌زن كرن دا قه‌وارێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن، لێ فره‌نسا شیا دۆرپێچا سیاسی یا ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ راكه‌ت و هاریكاریا فره‌نسا بۆ ئه‌گه‌رێ هندێ كو جاره‌كا دی كورد بشێن پێگه‌هێ خوه‌ بهێز بكه‌ن).

چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ئاماژه‌ ب هندێ ژی كر كو نها فشارێن گه‌له‌ك زێده‌ ل سه‌ر ئه‌مریكا هه‌نه‌ دا كو هه‌موو هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت، هه‌كه‌ هات و ئه‌مریكا ده‌ست ب كاره‌كێ وه‌سا كر فره‌نسا دشێت جهێ ئه‌مریكا بگریت و ئه‌و یه‌ك بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی دێ گه‌له‌ك یا باش بیت، ره‌نگه‌ هاتنا ماكرۆنی ئه‌و په‌یامه‌ ژی د گه‌ل دا بیت كو ئه‌م كوردان ب تنێ ناهێلین و دێ پشته‌ڤانیا مه‌ بۆ كوردان یا به‌رده‌وام بیت و گۆت: (هه‌ر چاوا بیت فره‌نسا ژی بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ كار دكه‌ت و دیاره‌ كو فره‌نسا گه‌له‌ك به‌رژه‌وه‌ندی د گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ دا هه‌نه‌ و دڤێت هه‌رێما كوردستانێ ژی بشێت مفایێ‌ ژ پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا وه‌ربگریت، د ره‌وشا نها یا ئالۆز یا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دا گرنگه‌ هه‌رێما كوردستانێ په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ باش بكه‌ت، چونكو پێدڤیا هه‌رێما كوردستانێ ب پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی هه‌یه‌).

چاڤدێرێ سیاسی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئیران و توركیا ژ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی یا بۆ هه‌رێما كوردستانێ دلگرانن و دوهی ل ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا توركیا و ئیرانێ دا به‌حسێ ماكرۆنی هاته‌ كرن، ئه‌و یه‌ك ژی نیشا دده‌ت كو سه‌ره‌دانا ماكرۆنی بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌.

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ده‌ست ب بزاڤه‌كا نوو بۆ چاره‌سه‌ركرنا قه‌یرانا سووریێ هاتیه‌ كرن، رۆسیا و ئه‌مریكا ژی پشته‌ڤانیێ ل ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو یا دانوستاندنان د ناڤبه‌را كوردان و رژێما به‌شاری دا دكه‌ن و دهێته‌ چاڤه‌رێكرن كو ل مه‌ها ١٠ یا ئه‌ڤساله‌ ب پشكداریا نوونه‌رێن ئه‌مریكا و رۆسیا كورد و رژێما به‌شاری ل شامێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن.

پشتی كو نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ به‌شار ئه‌سه‌دێ سه‌رۆكێ رژێما سووریێ سه‌ره‌دانا ئه‌مریكا كر و ل گه‌ل به‌رپرسێن وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا ئه‌مریكا كۆمبوویی ل ئالیێ دی شانده‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی ل گه‌ل به‌رپرسێن وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یا رۆسیا كۆمبوو و هه‌ر دو ئالی خوه‌ ئاماده‌ دكه‌ن ژ نوو ڤه‌ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن و دهێته‌ چاڤه‌رێ كرن د ده‌ستپێكا هه‌یڤا ده‌ه یا ئه‌ڤساله‌ دا هه‌ر دو ئالی ل دیمه‌شقێ ب ئاماده‌بوونا نوونه‌رێن ئه‌مریكا و رۆسیا ده‌ست ب دانوستاندنێن فه‌رمی بكه‌ن.

د ڤێ مژارێ دا به‌شار ئه‌سه‌د سه‌رۆكێ رژێما سووریێ د كۆمبوونا جڤاتا نوو یا وه‌زیران دا راگه‌هاند كو ئه‌و خوه‌ ئاماده‌ دكه‌ن ریفۆرمێن به‌ری شه‌رێ ناڤخوه‌یی ل سووریێ دوباره‌ زندی بكه‌ن و گاڤ ب گاڤ بۆ باشتركرنا ره‌وشا سیاسی و زێده‌كرنا ده‌ستهه‌لاتێن هه‌رێمی ئانكۆ جڤاتا پارێزگه‌هان دا ریفۆرمێن پێدڤی ئه‌نجام بده‌ن و گۆت: (پتر ژ ده‌ه سالانه‌ مه‌ ب هه‌موو هێزا خوه‌ یا سه‌ربازی، سیاسی و جڤاكی شه‌ر بۆ پاراستنا ئێك پارچه‌ییا ئاخا وه‌لاتێ خوه‌ كر و سه‌ركه‌ڤتنا دووماهیێ ژی گه‌له‌ك نێزیك بوویه‌ و دڤێت بۆ ئاڤه‌دانكرنا وه‌لاتێ خوه‌ ژی ئێدی ده‌ست ب خه‌باته‌كا به‌رفره‌ه بكه‌ین و ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت هه‌ر ژ نها ڤه‌ ئه‌م خوه‌ بۆ قۆناغه‌كا نوو یا ئاڤه‌دانیێ و گه‌شه‌پێدانا ئابووری و باشتركرنا ره‌وشا ژیانا وه‌لاتیان به‌رهه‌ڤ بكه‌ین).

به‌شار ئه‌سه‌د سه‌رۆكێ رژێما سووریێ  هه‌روه‌سا راگه‌هاند ژی كو سووریێ‌ ب هه‌موو نه‌ته‌وه‌، ئۆل و باوه‌ریێن جودا ڤه‌ ئێك جڤاكه‌ و بۆ پاراستنا مافێن هه‌ر كه‌سه‌كێ چ پێدڤی بكه‌ت دێ هێته‌ كرن و گۆت: (ئه‌م ئاماده‌ینه‌ ل گه‌ل هه‌ر ئالیه‌كێ هه‌ڤدیتنان بكه‌ین دا كو ره‌وشا وه‌لاتێ خوه‌ ئاسایی بكه‌ین و جاره‌كا دی ئێكگرتنا وه‌لاتێ خوه‌ راگه‌هینین و كورد ژی پشكه‌كا گرنگ یا جڤاكێ سووریێ نه‌ و د رۆژێن دا‌هاتی دا بۆ ئێكگرتنه‌كا ب هێز دێ گه‌له‌ك پێنگاڤێن باش و ئه‌رینێ هێنه‌ ئاڤێتن و ئه‌م بۆ ڤێ یه‌كێ ژی كار دكه‌ین، چونكو مه‌ دڤێت ب پشكداریا هه‌موو ئالیان ئاریشێن هه‌ی پێكڤه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ین).

ل گۆر زانیاریێن ئه‌ڤرۆ هه‌ر د ڤێ مژارێ دا ئالیێ كوردی ژی به‌رهه‌ڤیا خوه‌ بۆ ده‌ستپێكرنا دانوستاندنان ل گه‌ل حوكمه‌تا سووریێ دیار كرینه‌ و خالا هه‌ری گرنگ بۆ كوردان ئه‌و بوو كو ده‌ستهه‌لات ب تنێ ل دیمه‌شقێ كۆم نه‌بیت و حوكمه‌ته‌كا ب هێز یا ناڤه‌ندی نه‌بیت و خوه‌سه‌ریا رۆژئاڤا و باكورێ سووریێ ب فه‌رمی بهێته‌ قه‌بوول كرن و دستووره‌كێ نوو یێ كو مافێن هه‌ر ئالیه‌كێ تێدا پاراستی بیت بهێته‌ ئاماده‌كرن و بۆ ڤێ یه‌كێ ئاخڤتنێن به‌شار ئه‌سه‌دی د ده‌ربارێ ئه‌نجامدانا ریفۆرمان دا وه‌ك پێنگاڤه‌كا ئه‌رێنی بۆ ده‌ستپێكرنا دانوستاندنان دهێته‌ بناڤكرن.

چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی دیار دكه‌ن كو به‌ری هه‌ر تشته‌كێ دڤێت هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌موو ئاریشێن د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن و پێكڤه‌ به‌رێ خوه‌ بده‌نه‌ شامێ و ل گه‌ل رژێما به‌شاری ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن، چونكو وی ده‌می دێ پێگه‌هێ كوردان گه‌له‌ك بهێزتر بیت.

ئه‌ڤرۆ:

محه‌مه‌د حسێن تایسون نڤیسه‌رێ كورد یێ باكورێ كوردستانێ دیار دكه‌ت كو گه‌له‌ك كه‌س پشتی روودانێن ل ئه‌فغانستانێ وه‌سا دده‌نه‌ دیار كرن كو دێ هه‌مان روودان ل كوردستانێ ژی هێنه‌ دوباره‌ كرن، لێ ئه‌و یه‌ك راست نینه‌، چونكو جوداهیێن گه‌له‌ك مه‌زن د ناڤبه‌را كوردان و خه‌لكێ ئه‌فغانستانێ دا هه‌نه‌، خالا دی پرانیا خه‌لكێ ئه‌فغانستانێ پشته‌ڤانیێ ل تالیبانێ دكه‌ن ئانكۆ تالیبان پشكه‌كه‌ ژ جڤاكێ ئه‌فغانستانێ، لێ ل كوردستانێ چو هێزه‌كا وه‌سا نینه‌ كو شه‌ری بكه‌ت ره‌نگه‌ هێزێن شیعه‌ یان ژی داعش بزاڤا شه‌ره‌كێ ل دژی كوردان بكه‌ن لێ به‌ری نها كوردان ئه‌و تووشی شكه‌ستنێن مه‌زن كرینه‌.

ناڤهاتی دیار ژی دكه‌ت كو كه‌لتور و ژیانا كوردان و ئه‌فغانیان گه‌له‌ك ژێك جودایه‌ و كورد ل هه‌رێما كوردستانێ كار بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌تا خوه‌ دكه‌ن، كوردان ب تایبه‌تی ژی هێزێن پێشمه‌رگێن كوردستانێ شیان مه‌زنترین رێكخستنا تیرۆرستی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ تووشی شكه‌ستنێ‌ بكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی یێن وه‌سا هزر دكه‌ن كو دێ روودانێن ل ئه‌فغانستانێ ل كوردستانێ ژی هێنه‌ دوباره‌ كرن گه‌له‌ك شاش هزر دكه‌ن و پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌مریكا و وه‌لاتێن رۆژئاڤایی گه‌له‌ك گرنگه‌ و بێی پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا و وه‌لاتێن رۆژئاڤایی به‌ری نها كوردان شوره‌ش كرینه‌ و دشێن ل هه‌مبه‌ر هه‌ر ئێرشه‌كێ ژی خوه‌ بپارێزن.

ئه‌ڤرۆ:

جێگرێ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن سووریێ ل گه‌ل به‌رپرسێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ كۆمبوو و د كۆمبوونێ دا به‌حسێ ره‌وشا نها ل سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ هاته‌ كرن و جێگرێ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ ئه‌مریكا داخواز ژ هه‌ر دو جڤاتێن كوردی كر كو ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن.

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ راگه‌هاند كو ل سه‌ر داخوازا ده‌یڤید براونشتین جێگرێ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن سووریێ ئه‌و ل گه‌ل وی كۆمبووینه‌ و د كۆمبوونێ دا ل سه‌ر ره‌وشا سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ گه‌نگه‌شه‌ هاتینه‌ كرن، جێگرێ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن سووریێ د كۆمبوونێ دا دیار كریه‌ كو ئه‌و وه‌كو ئه‌مریكا پشته‌ڤانیێ ل ده‌ستپێكرنا دانوستاندنان دناڤبه‌را هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ دا دكه‌ن.

ل گۆر داخۆیانیا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ د كۆمبوونێ دا به‌حسێ زۆرداریا په‌یه‌دێ و هێزێن وێ ل سه‌ر پارتێن كوردی و ئه‌ندامێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی هاتیه‌ كرن و داخواز هاتیه‌ كرن كو دڤێت په‌یه‌ده‌ ده‌ستان ژ ره‌فتارێن خوه‌ به‌رده‌ت، چونكو هه‌لوه‌ستێ په‌یه‌دێ ئاسته‌نگیێن مه‌زن ل هه‌مبه‌ر دانوستاندنان دروست دكه‌ت و هه‌تا په‌یه‌ده‌ ل سه‌ر هه‌لوه‌ستێ خوه‌ به‌رده‌وام بیت ئه‌و وه‌كو ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ ب چو ره‌نگه‌كێ به‌رهه‌ڤ نینن ل گه‌ل په‌یه‌دێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن.

ل گۆر زانیاریێن ئه‌ڤرۆ د كۆمبوونێ دا به‌رپرسێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ دیار كرینه‌ كو دڤێت ئه‌مریكا ب رۆلێ خوه‌ رابیت و رێگریێ ل ئێرشێن توركیا و گرۆپێن سه‌ر ب وێ ل سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت، چونكو د ماوه‌یێ چه‌ند رۆژێن بۆری دا ئێرشێن توركیا گه‌له‌ك زێده‌ بووینه‌ و ئاریشێن مه‌زن بۆ وه‌لاتیێن كورد ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دروست بووینه‌ و دڤێت ئه‌مریكا رێگریێ ل ئێرشێن توركیا بكه‌ت.

نوونه‌رێ جێگرێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن سووریێ ژی دیار كریه‌ كو وان دڤێت هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌ و خه‌لكێ سڤیل ل سووریێ بپارێزن و وان به‌ری نها ژی گه‌له‌ك جاران دیار كرینه‌ كو ئێرشێن توركیا دێ بنه‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزبوونا ره‌وشا باكورێ سووریێ و دڤێت توركیا ئێرشێن خوه‌ بده‌ته‌ راگرتن.

هه‌ژی ئاماژه‌پێدانێ یه‌ كو ب سه‌رپه‌رشتیا ئه‌مریكا سالا بۆری هه‌ر دو جڤاتێن كوردی ده‌ست ب چه‌ندین گه‌رێن دانوستاندنان كرن و ل سه‌ر چه‌ندین خالان رێككه‌فتن هاتنه‌ كرن، لێ پاشی ئاسته‌نگی دروست بوون و به‌رپرسێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ دیار كرن كو په‌كه‌كه‌ ده‌ستێوه‌ردانێ دكه‌ت و ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر ئێكه‌تیا هه‌ر دو جڤاتێن كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دروست دكه‌ت، هه‌رچه‌نده‌ دهاته‌ چاڤه‌رێكرن كو پشتی نه‌ورۆزا ئه‌ڤساله‌ جاره‌كا دی هه‌ر دو جڤاتێن كوردی ده‌ست ب گه‌ره‌كا نوو یا دانوستاندنان بكه‌ن، لێ پشتی كو هنده‌ك ئه‌ندامێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ژ ئالیێ هێزێن ئاسایشێ یێ سه‌ر ب په‌یه‌دێ ڤه‌ هاتنه‌ گرتن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ژی دیار كر كو وان دانوستاندنێن ل گه‌ل په‌یه‌دێ داینه‌ راگرتن و هه‌تا په‌یه‌ده‌ ده‌ستان ژ هه‌لوه‌ستێ خوه‌ به‌رنه‌ده‌ت ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ ده‌ست ب دانوستاندنان ناكه‌ن.

چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی دیار دكه‌ن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب تایبه‌تی ژی سووریێ به‌ر ب گوهۆرینێن مه‌زن ڤه‌ دچیت و دڤێت كورد خوه‌ بۆ هه‌ر گوهۆرینه‌كێ به‌رهه‌ڤ بكه‌ن، ب تایبه‌تی ژی دڤێت هه‌ر دو جڤاتێن كوردی ب رێیا دانوستاندنان هه‌موو ئاریشێن د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن، چونكو ئه‌مریكا، فره‌نسا و گه‌له‌ك وه‌لاتێن دی پشته‌ڤانیێ ل ئێكگرتنا هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ دكه‌ن.

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

ئه‌مریكا و روسیا بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسا سووریێ ده‌ست ب هه‌ڤدیتنان كرینه‌ و روسیا ژی داخواز ژ كوردێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ دكه‌ت كو ل گه‌ل رژێما به‌شاری ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن دا هه‌موو پرسێن هه‌ی چاره‌سه‌ر بكه‌ن.

ل سووریێ هه‌ڤدیتنێن جودا جودا د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و رژێما ئه‌سه‌دی و د ناڤبه‌را روسیا و كوردان دا ده‌سپێ كریه‌ و بایدن و پوتین ل سه‌ر چاره‌سه‌ركرنا پرسا سووریێ نێزیكی هه‌ڤدو دبن‌ و بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌مریكا مێهڤانداریا شاندێ سووریێ دكه‌ت و روسیا دخوازیت ئه‌مریكا سیاسه‌تا توند یا ل دژی ده‌ستهه‌لاتا ئه‌سه‌دی نه‌رمتر بكه‌ت و بۆ چاره‌سه‌ر‌كرنا قه‌یرانا ل سووریێ كوردان هان بده‌ت دا كو ل گه‌ل رژێما ئه‌سه‌دی رێكبكه‌ڤن.

د ڤێ مژارێ دا سیرگێی لاڤرۆڤ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ روسیا راگه‌هاند كو ئه‌و به‌رده‌وام ل گه‌ل ئالیێ كورد ل سووریێ د ناڤ په‌یوه‌ندیان دانه‌ و خوا‌ست كو ئالیێ كوردی نه‌كه‌ڤیته‌ ژێر كاریگه‌ریا چو ئالیه‌كێ و بریارا خوه‌ ب ئه‌ر‌ێنی بده‌ت و گۆت: (ل سووریێ ب هه‌ڤدیتنان و دیالۆگێ پرسێن هه‌ی دێ هێنه‌ چاره‌سه‌ر‌كرن و رێڤه‌به‌ریا كورد ژی دڤێت د چارچۆڤێ سووریا یه‌كگرتی دا ل گه‌ل حوكمه‌تا سووریێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ت و د ڤێ مژارێ دا بۆ نێزیككرنا هه‌ر دو ئالیان ئه‌م ئاماده‌ینه‌‌ هه‌ڤكاریا وان بكه‌ین، لێ دڤێت ئالیێ كوردی ب زه‌لالی بریارا خوه‌ بده‌ت و ب ره‌نگه‌كێ ئه‌رێنی بۆ دیالۆگا ل گه‌ل حوكمه‌تا سووریێ پێنگاڤان بهاڤێژیت).

ل ئالیێ دی به‌رپرسه‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا باكورێ سووریێ ژی راگه‌هاند كو ئالیێ كورد ل سووریێ ژی دخوازیت كو د‌ستووره‌كی گشتی كو مافێن نه‌ته‌وی یێن كوردان و كێم نه‌ته‌وێن دی تێدا پاراستی بیت بهێته‌ دروست كرن و سیسته‌مه‌كا پرئالی و دیموكراتی سه‌روه‌ر بیت و هه‌كه‌ حوكمه‌تا سووریێ د ڤێ مژارێ دا پێنگاڤان بهاڤێژیت ئه‌و ژی ئاماده‌نه‌ ده‌ست ب هه‌ڤدیتن و دانوستاندنان بكه‌ن.

ئیلهام ئه‌حمه‌د هه‌ڤسه‌رۆكا جڤاتا سووریا دیموكرات د ڤێ ده‌ربارێ‌ دا ئاشكرا كر كو ئه‌و ئاماده‌نه‌ ل گه‌ل سووریێ هه‌ڤدیتنان بكه‌ن لێ نه‌ ئاماده‌نه‌ بێی چاره‌كا سیاسی و دیموكرات رۆژئاڤا و باكور و رۆژهه‌لاتێ سووریێ راده‌ستی رژێما سووریێ بكه‌ن و گۆت: (د ناڤ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤا ئانكۆ باكور و رۆژهه‌لاتێ سووریێ دا كورد، عه‌ره‌ب و سریان و نه‌ته‌وه‌یێن دی هه‌نه‌ و دڤێت رژێما ئه‌سه‌دی به‌ری هه‌ر تشته‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر قه‌بوول بكه‌ت و ئه‌م هه‌رده‌م ل گه‌ل ئاشتیێ و چاره‌یه‌كا دیموكراتی نه‌ ‌و مه‌ به‌ری نها ژی گه‌له‌ك جاران دیار كریه‌ كو كار بۆ پارچه‌كرنا سووریێ ناكه‌ین و چو به‌رنامێ مه‌ بۆ هندێ ژی نینن).

هه‌ر چه‌نده‌ ل ئالیه‌كێ د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و سووریێ دا هه‌ڤدیتن ده‌ستپێكرینه‌ لێ ل ئالیێ دی ژی ئه‌مریكا رازی نابیت ب ده‌ستهه‌لاتا به‌شار ئه‌سه‌دی و بۆ ڤێ چه‌ندێ ژ سووریێ دخوازیت كو بۆ گوهۆرینا سیسته‌م و ده‌ستهه‌لاتێ پێنگاڤ بهێنه‌ ئاڤێتن و پشته‌ڤانیێ ژی ل ده‌ستپێكرنا دانوستاندنێن د ناڤبه‌را كوردان و حوكمه‌تا سووریێ دا دكه‌ت، د هه‌مان ده‌می دا ئالیێ كوردی ل گه‌ل داخوازا ده‌ستپێكرنا دانوستاندنان ل گه‌ل رژێما ئه‌سه‌د، ب ره‌نگه‌كێ سه‌ربخوه‌ بۆ ناساندنا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ د ئاستێ جیهانی دا ده‌ست ب كه‌مپینه‌كا به‌رفره‌ه كریه‌ و د ڤێ چارچۆڤێ دا ل سویسرا نوونه‌راتیا فه‌رمی یا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ژی هاته‌ ڤه‌كرن و رژێما ئه‌سه‌د ژ ڤێ كه‌مپینێ رازی نینه‌.

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

بسپۆره‌كێ كاروبارێن سیاسی و ماموستایێ زانكۆیێ دیار دكه‌ت كو ئه‌مریكا ب رێككه‌فتن هێزێن خوه‌ ژ ئه‌فغانستانێ ڤه‌كێشا، لێ د راستی دا مرۆڤ دشێت بێژیت كو ئه‌مریكا ژی وه‌كو روسیا تووشی شكه‌ستنێ هات و له‌شكرێ ئه‌فغانستانێ ژی چو وه‌فایه‌ك بۆ وه‌لاتێ خوه‌ نه‌بوو و ژ به‌ر گه‌نده‌لیا ل وی وه‌لاتی وان شه‌ر نه‌كرن و تالیبان بێی شه‌ر گه‌هشته‌ پایته‌ختێ ئه‌فغانستانێ.

د. ره‌زوان بادینی بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی و ماموستایێ زانكۆیێ د دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ بوویه‌ ئاریشه‌كا نێڤده‌وله‌تی و هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ ژ ره‌وشا ئه‌فغانستانێ دلگرانن، چونكو تالیبان یێ ب چه‌كێن ئه‌مریكا بێی شه‌ر هه‌موو ئه‌فغانستان كۆنترۆل كر و گه‌هشته‌ پایته‌ختێ وی وه‌لاتی، چو وه‌لاته‌ك ل هه‌مبه‌ر تالیبانێ هه‌لوه‌سته‌ك توند نیشا نه‌دا و ئه‌مریكا ژی دبێژیت ئێدی دڤێت ئه‌فغانی ب خوه‌ ئاریشا خوه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ن و گۆت: (د راستی دا ئه‌مریكا ل ئه‌فغانستانێ وه‌كو روسیا تووشی شكه‌ستنێ هات، سوڤیه‌تا به‌ری چه‌ندین سالان ل ئه‌فغانستانێ شه‌رێ گرۆپێن هشكباوه‌ر كر لێ ژ به‌ر كو وی ده‌می پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا بۆ گرۆپێن تیرۆرستی ل دژی سوڤیه‌تێ هه‌بوو د ئه‌نجام دا سوڤیه‌تێ نه‌شیا ل ئه‌فغانستانێ یا سه‌ركه‌فتی بیت و تووشی شكه‌ستنێ هات و نها مرۆڤ دشێت بێژیت كو ئه‌مریكا ژی تووشی هه‌مان چاره‌نڤیسێ هاتیه‌).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو گه‌له‌ك چه‌كێن پێشكه‌فتی یێ ئه‌مریكا كه‌فتنه‌ د ده‌ستێ تالیبانێ دا و ئه‌و یه‌ك ژی مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌ بۆ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی، چونكو بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاشكرایه‌ كو تالیبان ژی وه‌كو قاعیده‌ و داعشێ رێكخراوه‌كا تیرۆرستی یه‌ و وان به‌ری نها گه‌له‌ك تاوانێن مه‌زن ل دژی مرۆڤاتیێ ئه‌نجام داینه‌، بێگومان ئه‌فغانستان هه‌كه‌ ب ته‌مامی بكه‌ڤیته‌ ژێر كۆنترۆلا تالیبانێ دێ بیته‌ ناڤه‌نده‌كا گرنگ بۆ هه‌موو رێكخراوێن تیرۆرستی، داعش دێ ب هێز كه‌ڤیت و ره‌نگه‌ هه‌موو چه‌كدارێن داعشێ یێن ل سووریێ و ئیراقێ جاره‌كا دی بۆ راهێنانان و وه‌رگرتنا چه‌كان به‌رێ خوه‌ بده‌نه‌ ئه‌فغانستانێ، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز دبێژم ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ د راستی دا بۆ هه‌موو جیهانێ بوویه‌ جهێ مه‌ترسیێ و گۆت: (ئه‌مریكا شاشیه‌ك مه‌زن كر كو ده‌ست ب ڤه‌كێشانا هێزێن خوه‌ ژ ئه‌فغانستانێ كر، لێ دیاره‌ هنده‌ك تشتێن دی یێن ڤه‌شارتی ل پشت په‌رده‌ی دا هه‌نه‌، چونكو نها ئه‌ز ل موسكو مه‌، به‌رپرسێن روسیا دبێژن ئه‌مریكا ب ڤه‌كێشانا هێزێن خوه‌ ل ئه‌فغانستانێ ده‌ست ب پیلانه‌كا نوو ل دژی روسیا كریه‌، ئانكۆ روسیا ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكا و ب هێزبوونا تالیبانێ وه‌كو پیلانه‌كا ئه‌مریكا ل دژی خوه‌ دبینیت و وه‌لاتێن سوڤیه‌تا به‌رێ ب تایبه‌تی ژی تاجیكستان ژ ره‌وشا نها گه‌له‌ك دلگرانه‌ چونكو چه‌ندین وه‌لاتێن سوڤیه‌تا به‌رێ نها جیرانێن ئه‌فغانستانێ نه‌ و ئه‌و ژ بهێزبوونا تالیبانێ گه‌له‌ك دترسن).

بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌مریكا ستراتیژیه‌كا ده‌مدرێژ بۆ ئه‌فغانستانێ نه‌بوو، نها بۆ ئه‌مریكا گرنگ نینه‌ كا دێ كێ حوكمێ ل ئه‌فغانستانێ كه‌ت، به‌لكو بۆ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا یا گرنگ ئه‌وه‌ كو ئێدی سه‌ربازێن وی ل ئه‌فغانستانێ نه‌هێنه‌ كوشتن و ئه‌و پارێن وه‌سا مه‌زن ل ئه‌فغانستانێ نه‌مه‌زێخن، ئه‌مریكا ب رێیا رێككه‌فتنا ل گه‌ل تالیبانێ دڤێت شكه‌ستنا خوه‌ ل ئه‌فغانستانێ ڤه‌شێریت لێ د راستی دا یا نها ل ئه‌فغانستانێ روو دده‌ت كاره‌ساته‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌، چونكو رۆژانه‌ ب هزاران وه‌لاتیێن سڤیل ژ ترسا تالیبانێ دره‌ڤن و دیار نینه‌ كا دێ چاره‌نڤیسێ ئه‌فغانستانێ به‌ر ب كیڤه‌ چیت و گۆت: (روسیا داخوازا كۆمبوونا نه‌ئاسایی یا جڤاتا ئاسایشێ كریه‌ سه‌باره‌ت ب روودانێن ل ئه‌فغانستانێ، بێگومان هه‌كه‌ د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ پێنگاڤێن پێدڤی نه‌هێنه‌ هاڤێتن دێ رۆژ ب رۆژێ كاریگه‌ریا خراب یا تالیبانێ ل سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤین و جیهانێ دیار بیت).

د. ره‌زوان بادینی د به‌رده‌وامیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئاماژه‌ ب هندێ ژی كر كو مه‌ترسیا هندێ هه‌یه‌ كو ئه‌وا نها ئه‌مریكا ل ئه‌فغانستانێ كری ل ئیراقێ ژی دوباره‌ بكه‌ت، هه‌كه‌ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت دێ هه‌مان مه‌ترسی ل سه‌ر كوردان ژی دروست بیت، براستی ژی ره‌وشا نها ب گشتی گه‌له‌ك خرابه‌، راسته‌ مه‌ترسیا تالیبانێ ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ لێ هه‌كه‌ بۆ ده‌مه‌كێ درێژ تالیبان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بیت دشێت پشته‌ڤانیێ ل هه‌موو رێكخراوێن هشكباوه‌ر بكه‌ت و ئه‌و ژی دشێن ببنه‌ مه‌ترسی بۆ كوردان و هه‌موو ده‌ڤه‌رێ و گۆت: (هه‌كه‌ د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ب تایبه‌تی ژی هه‌ر دو وه‌لاتێن ئه‌مریكا و روسیا پێكڤه‌ ل دژی تالیبانێ ده‌ست ب شه‌ره‌كێ نه‌كه‌ن ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م كو وه‌سا ب ساناهی تالیبانی ده‌ستهه‌لاتێ ل ئه‌فغانستانێ ژ ده‌ست بده‌ت و دێ بزاڤان كه‌ت كو سنورێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ به‌رفره‌هتر ژی بكه‌ت، وی ده‌می ئه‌و یه‌ك دێ مه‌ترسیا خوه‌ بۆ ئورۆپا، ئه‌مریكا و هه‌موو رۆژهه‌لاتا ناڤین ژی هه‌بیت).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو جیهانا رۆژئاڤا نها ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن ئابووری و سیاسی ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا ئه‌فغانستانێ خوه‌ بێده‌نگ كرینه‌ و به‌رێ خوه‌ دده‌نێ كا دێ ره‌وش به‌ر ب كیڤه‌ بچیت، هه‌مان تشت ل هه‌مبه‌ر داعشێ ژی كرن و ده‌مێ داعش ده‌ست ب كریارێن تیرۆرستی ل ئورۆپا كری ژ نوو وان ده‌ست ب ئاڤاكرنا هه‌ڤپه‌یمانیه‌كێ ل دژی داعشێ كرن، لێ دیار نینه‌ كا دێ تالیبان هه‌مان ستراتیژیا خوه‌ یا به‌ری چه‌ند سالان دوباره‌ كه‌ت یان دێ ده‌ست ب ستراتیژیه‌كا نوو كه‌ت؟ لێ ل گۆر باوه‌ریا من هه‌ر چاوا بیت تالیبان مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ بۆ هه‌موو جیهانێ و دێ ئه‌فغانستان ژی بیته‌ ناڤه‌نده‌كا مه‌زن بۆ بهێزكرنا رێكخراوێن تیرۆرستی و دێ ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤین گه‌له‌ك ئالۆزتر لێ هێت.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ به‌ری دو رۆژان ل باژێرێ قامشلۆ كۆمبوو و پشتی كۆمبوونێ ژی راگه‌هاند كو ره‌وشا نها ل عه‌فرینێ و سه‌رێ كانیێ ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوولكرن و دڤێت ئۆپۆزسیۆنا سووریێ و گرۆپێن سه‌ر ب توركیا رێزێ ل مافێن كوردان بگرن و بنپێكرنێن ل هه‌مبه‌ر كوردان بده‌نه‌ راگرتن ژ به‌ر هندێ ژی داخواز ژ ئۆپۆزسیۆنا سووریێ كر كو ل گۆر رێككه‌فتنا به‌ری نها یا د ناڤبه‌را هه‌ر دو ئالیان دا كار بكه‌ت و ئێرشێن ل دژی كوردان ل وان ده‌ڤه‌ران بده‌ته‌ راگرتن.

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ هه‌روه‌سا دیار دكه‌ت كو دڤێت د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا كار بۆ چاره‌سه‌ركرنا قه‌یرانا نها ل سووریێ بهێته‌ كرن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت هێزێن جیهانی رژێما به‌شاری نه‌چار بكه‌ن كو ده‌ستان ژ زۆرداریا نها به‌رده‌ت و رێزێ ل داخوازیێن هه‌موو گه‌لێن سووریێ بگریت، چونكو بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاشكرایه‌ كو هه‌تا هه‌لوه‌ستێ رژێما به‌شاری وه‌كو نها بیت قه‌یرانا ل سووریێ ژی ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن.

د دووماهیا داخۆیانیا خوه‌ دا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ سووریێ دیار دكه‌ت كو دانوستاندنێن وان ل گه‌ل په‌یه‌دێ هاتینه‌ راگرتن، چونكو په‌یه‌دێ پێگیریێ ب رێككه‌فتنێن به‌ری نها نه‌كرینه‌ و رێزێ ل داخوازیێن پارتێن كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ناگریت و جاره‌كا دی وه‌كو سالێن بۆری ده‌ست ب گرتنا ئه‌ندامێن وان كرینه‌ و ژ به‌ر هندێ ژی نها وان دانوستاندنێن ل گه‌ل په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ داینه‌ راگرتن و هه‌كه‌ په‌یه‌ده‌ ده‌ستان ژ هه‌لوه‌ستێ خوه‌ یێ خراب به‌رده‌ت ئه‌و به‌رهه‌ڤن جاره‌كا دی ل گه‌ل په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن، چونكو هه‌تا كورد ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئێكه‌تیا خوه‌ ئاڤا نه‌كه‌ن پرسێن هه‌ی ژی ناهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌لوه‌ستێ ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی گه‌له‌ك گرنگ دبینن و داخواز ژ په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ ژی دكه‌ن كو ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ن و سیاسه‌تا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ب گوهۆرن، چونكو سیاسه‌تا نها یا په‌یه‌دێ ئاسته‌نگیێن گه‌له‌ك مه‌زن ل هه‌مبه‌ر ئێكه‌تیا كوردان دروست دكه‌ت و كوردێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ سیاسه‌تا نها یا په‌یه‌دێ د رازی نینن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت په‌یه‌ده‌ رێزێ ل هه‌موو پارت و ئالیێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بگریت و چو ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر كار و چالاكیێن وان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دروست نه‌كه‌ت.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com