ئەڤرۆ:

نوونەرێ ئەمریکا د ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا شەرێ ل دژی داعشێ دا راگەھاند کو ئارمانجا وان ل سووریێ ژناڤچوونا داعشێ یە و ئەمریکا پشتەڤانیێ ل دەولەتەکا کوردی ل سووریێ ناکەت و ھەروەسا ئەمریکا دڤێت کوردێن سووریێ ھەموو ئاریشێن د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن.

ویلیام رۆباک نوونەرێ ئەمریکا د ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا شەرێ ل دژی داعشێ دا راگەھاند کو ھێزێن ئەمریکا ژ بەر شەرێ ل دژی داعشێ چووینە سووریێ و ھەتا نھا ژی داعش ل سووریێ بوویە ئاریشەکا گەلەک مەزن بۆ سووریێ و ھەموو رۆژھەلاتا ناڤین و ئەمریکا دڤێت داعشێ ل سووریێ و ھەموو دەڤەرێ ژناڤ ببەت و ژ بەر ھندێ ژی ھاریکاریا وان ھێزان دکەت یێن کو شەرێ داعشێ دکەن و گۆت: (ھێزێن سووریا دیموکرات وەکو ھەڤپەیمانێ ئەمریکا ل سووریێ د شەرێ ل دژی داعشێ دا گەلەک قوربانی داینە و ئەمریکا ژی ھاریکاریا وان دکەت، لێ د بەرنامێ ئەمریکا دا نینە کو کار بۆ ئاڤاکرنا دەولەتەکا کوردی ل سووریێ بکەت و دڤێت ھێزێن کوردی ئاریشێن خوە ل گەل شامێ چارەسەر بکەن).

نوونەرێ ئەمریکا د ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا شەرێ ل دژی داعشێ دا ئەو یەک ژی دیار کر کو ھەر دو جڤاتێن کوردی یێن سووریێ گەلەک ئاریشێن خوە ھەنە و ئەمریکا ژی ھاریکاریا وان دکەت دا بشێن ھەموو ئاریشێن د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن و گۆت: (دڤێت پرسا کوردی ل سووریێ بھێتە چارەسەر کرن، شام نەشێت بێی چارەسەرکرنا پرسا کوردی قەیرانا نھا ل سووریێ چارەسەر بکەت و دڤێت د سووریا نوو دا کورد و ھەموو پێکھاتێن دی یێن ل سووریێ بگەھنە مافێن خوە).

ناڤھاتی د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا ئاماژە ب ھندێ ژی کر کو ئەمریکا ھێزێن سووریا دیموکرات وەکو پارچەیەک ژ پەکەکێ نابینیت، بەلکو ئەمریکا ھێزێن سووریا دیموکرات وەکو ھێزەکا کاریگەر د شەرێ ل دژی داعشێ دا دبینیت و ھاریکاریا وان دکەت و ھاریکاریێن ئەمریکا بۆ ھێزێن سووریا دیموکرات دێ د بەردەوام بن، چونکو نھا داعش جارەکا دی ل سووریێ و عیراقێ ب ھێز دکەڤیت و دێ مەترسیا وێ ل سەر ھەموو دەڤەرێ ھەبیت و گۆت: (ئەمریکا دڤێت رێگریێ ل ئۆپەراسیۆنێن تورکیا بۆ سەر باکورێ سووریێ ژی بکەت، چونکو ئەو دەڤەرێن نھا ل باکورێ سووریێ کەفتینە ژێر کۆنترۆلا تورکیا بووینە ئاریشەکا دی یا گەلەک مەزن، رۆژانە ل وان دەڤەران وەلاتیێن سڤیل دھێنە کوشتن و ژ بەر ھندێ ژی گرنگە حوکمەتا سووریێ و کورد ئاریشێن د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن دا جارەکا دی رەوشا سووریێ ب گشتی ئارام بیت و خەلکێن کو ئاوارەیێن دەڤەرێن جودا جودا ژی بووینە بشێن ڤەگەرنە ڤە سەر ئاخا خوە).

ناڤھاتی ل دۆر ئارمانجێن ئەمریکا ل سووریێ ژی راگەھاند کو بەری ھەر تشتەکێ ئەمریکا دڤێت داعشێ ل سووریێ ژناڤ ببەت و خالا دی یا گرنگ ئەمریکا دڤێت ھەموو ھێزێن سەر ب ئیرانێ ژ سووریێ بھێنە دەرخستن، ھەروەسا گرنگە ھەموو ھێزێن چەکدارێن نە قانوونی ژی ل سووریێ نەمینن، چونکو ھەتا ھێزێن وەسا ل سووریێ بن دێ رەوشا وی وەلاتی ھەر یا ئالۆز بیت و گۆت: (وەکو ئارمانجا دووماھیێ ژی ئەمریکا دڤێت حوکمەتەکا نوو ل سووریێ بھێتە ئاڤاکرن کو نوونەراتیا ھەموو گەلێن سووریێ بکەت و ئەو شیان ژی ھەبن کو بشێت ھەموو ئاریشێن ھەی چارەسەر بکەت، ئەمریکا بۆ ھندێ کار دکەت و ھاریکاریا ھەڤپەیمانێن خوە ل سووریێ دکەت).

ئەڤرۆ، ھۆشەنگ تاجر:

چاڤدێرەکێ سیاسی یێ باکورێ کوردستانێ راگەھاند کو د ھەلبژارتنێن داھاتی یێ تورکیا دا دێ ئاریشەکا مەزن بۆ کوردان دروست بیت، چونکو رێژا دەنگێن ئاکپارتیێ ل باکور کێم بوویە لێ دو پارتێن نوو دێ رێژەکا دەنگێن کوردان بەن و ئاکپارتی ل سەر ھندەک رێیێن نوو بۆ دەستڤەئینانا دەنگێن کوردان کار دکەت.

حەسەن شیمشەک چاڤدێرێ سیاسی یێ باکورێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو رەوشا کوردان ل تورکیا گەلەک خرابە، ل گۆر ڤەکۆلینێن نھا ھاتینە کرن دیار دبیت کو رێژا دەنگێن ئاکپارتیێ ل باکورێ کوردستانێ ل گۆر ھەلبژارتنێن بۆری ٢٥ ھەتا ٣٠% کێم بوویە، لێ دیسان ژی ئەو دەنگە بۆ ھەدەپێ یان پارتەکا دی یا کوردان ناچن و ئەو کەسە دێ دەنگێن خوە دەنە ھەر دو پارتێن نوو کو ب سەرۆکاتیا ئەحمەد داوود ئوگلۆ و عەلی باباجان ھاتینە ئاڤاکرن، ئانکۆ دوورکەفتنا کوردان ژ ئاکپارتیێ ژ بەر ھندێ نینە کو دێ دەنگێن خوە دەنە ھەدەپێ و گۆت: (ھەدەپێ چو بەرنامەک بۆ کوردان نینە و مخابن د ناڤ پێکھاتێ ھەدەپێ دا گەلەک کەس ل دژی مافێن کوردان ژی کار دکەن و ھەلویستێ وان خزمەتا دۆزا رەوا یا گەلێ کوردستانێ ناکەت، ژ بەر ھندێ ژی ئەز دشێم بێژم کو رەوشا کوردان ل تورکیا باش نینە و نھا کار ل سەر داخستنا ھەدەپێ ژی دھێتە کرن).

ناڤھاتی دیار کر کو ئارمانجا سەرەکی ژ داخستنا ھەدەپێ بۆ ھندێ یە کو ئاکپارتی و مەھەپێ دخوازن جارەکا دی دەنگێ کەسێن توندرەو و نەتەوەپەرست ل تورکیا بدەستڤە بینن، چونکو ژ بەر سیاسەتا ئاکپارتیێ تورکیا تووشی قەیرانەکا مەزن یا ئابووری ھاتیە و رێژا بێکاریێ گەلەک زێدە بوویە، ئەردۆگان و دەولەت باخچەلێ سەرۆکێ پارتا بزاڤا نەتەوەپەرست ژی کار ل سەر ھندێ دکەن کا دێ چاوا شێن جارەکا دی رێژا دەنگێن خوە زێدە بکەن و گۆت: (ب داخستنا ھەدەپێ چو تشتەک ناھێتە گوھۆرین، چونکو ل گۆر قانوونێن تورکیا رێڤەبەرێن ھەدەپێ دشێن د دەمەکێ کورت دا پارتەکا دی ئاڤا بکەن و بەری نھا ژی ھەروەسا بوویە، لێ ئەو یەک دێ کارتێکرنا خوە یا خراب ل دەنگێ کوردان کەت).

سەبارەت ب ھەلبژارتنێن تورکیا ژی چاڤدێرێ سیاسی راگەھاند کو ئاکپارتی و ئەردۆگان ھەتا نھا ل گەل ھندێ نینن کو تورکیا بەر ب ھەلبژارتنێن پێشوەخت ڤە بچیت، چونکو راپرسیێن ھەتا نھا ھاتینە کرن د بەرژەوەندیا ئەردۆگانی و ئاکپارتیێ دا نینن، لێ ئاکپارتی و پارتا بزاڤا نەتەوەپەرست ل سەر ھندەک ئالیەتێن نوو کار دکەن دا بشێن رێیەکا دی پەیدا بکەن و رێژا دەنگێن خوە زێدە بکەن کو رەنگە ئێک ژ وان رێیان ژی داخستنا ھەدەپێ بیت و گۆت: (بەری نھا دەولەت باخچەلی ب رەنگەکێ فەرمی داخواز ژ ئەردۆگانی کریە کو کار بۆ داخستنا ھەدەپێ بھێتە کرن، دیارە ئەردۆگان ژی رازی بوویە و رەنگە بەری ھەلبژارتنان ھەدەپە ب فەرمی بھێتە داخستن).

چاڤدێرێ سیاسی ئەو یەک ژی دیار کر کو دڤێت ل باکوری کوردستانێ بەرەیەکێ نوو یێ سیاسی ب پشکداریا ھەموو پارتێن کوردی بھێتە ئاڤا کرن، دەم یێ ھاتی کوردان ئەدرێسەکا نوو و جودا ھەبیت، مخابن ھەدەپێ نەشیا ببیتە جھێ ھێڤیا گەلێ کورد ل باکورێ کوردستانێ، ژ بەر ھندێ ژی دڤێت سیاسەتا کوردی ل تورکیا و باکورێ کوردستانێ بھێتە گوھۆرین و ب ئاڤاکرنا بەرەیەکێ سیاسی و نەتەوی دێ رێژا دەنگێن کوردان ژی زێدە بیت.

ئەڤرۆ:

سەرۆکێ فەرمانگەھا ھەماھەنگی و دووڤچوونێ ل جڤاتا وەزیرێن ھەرێما کوردستانێ، راگەھاند، وەزارەتێن پلاندانانێ و دارایی ل گەل وەزارەتێن دی یێن حوکمەتا ھەرێمێ د کۆمبوونێن بەردەوام دانە بۆ وێ چەندێ رەوانگەکی بۆ بودجا ٢٠٢١ یا ھەرێمێ وەربگرن و پارێزگەر ژی د پشکدارن د وان کۆمبوونان دا.

د. عەبدولحەکیم خسرۆ، سەرۆکێ فەرمانگەھا ھەماھەنگی و دووڤچوونێ ل جڤاتا وەزیرێن ھەرێما کوردستانێ، گۆت” ژێدەرێ داھاتی و مەزاختیان د رەشنڤیسێ بودجەی دا یێ ھەی و ئەو داھاتێ ژ عیراقێ دھێت دڤێت بھێتە رێکخستن و ئەو داھاتێ ل ناڤخوە ھەی دڤێت بھێتە دناڤ بودجەی دا”.

خسرۆی گۆت ژی” ب گۆرەی خشتەکێ کارکرنێ، ل دووماھیا ھەیڤا شوباتا داھاتی، رەشنڤیسێ بودجا ھەرێما کوردستانێ دێ ھێتە بەرھەڤکرن”.

ژ سالا ٢٠١٤ ژ ئەگەرێ برینا پشکا بودجا ھەرێما کوردستانێ ژ لایێ بەغدا ڤە و شەرێ داعشێ و قەیرانا دارایی، ھەرێما کوردستانێ یا بێ بودجا سالانەیە.

ژلایێ خوەڤە زاگرۆس فەتاح، بریکارێ وەزارەتا پلاندانانێ گۆت” پشتی بریارا جڤاتا وەزیرێن ھەرێمێ بۆ بەرھەڤکرنا بودجا ھەرێما کوردستانێ بۆ ٢٠٢١، مە دەست کارێ خوە کریە و کۆمبوونێن رۆژانە مە ل گەل وەزارەتان ھەیە بۆ وێ چەندێ پلانێن وەزارەتان د بودجەی دا جھگیر بکەین”.

بریکارێ وەزارەتا پلاندانانێ گۆت ژی” د کارناما کابینا نەھێ یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ دا دووپاتی ل سەر شەفافیەتێ ھاتیە کرن، لەوما بەرھەڤکرنا بودجەی پشکەکا گرنگ یا شەفافیەتا مەزاختیان و داھاتی یە”.

ناڤبری دیارکر” بزاڤ یا ھەی ھەتا ھەیڤا ئادارا داھاتی بودجە یێ بەرھەڤ بیت و مە پلان یا ھەی ل دووماھیا ھەیڤا شوباتا داھاتی رەشنڤیسێ بودجا ٢٠٢١ بھێتە بەرھەڤکرن و پاشی جڤاتا وەزیرێن ھەرێمێ پەسەند بکەت و بھێتە ھنارتن بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ پەسەندکرنێ”.

ل دووماھیێ گۆت” ل گەل بەغدا رێککەفتن بھێتە کرن یان نە، ھەرێما کوردستانێ دێ بودجا خوە یا ئەڤ سالە ھەبیت”.

ئەڤرۆ، ھۆشەنگ تاجر:

ماموستایەکێ زانکۆیێ راگەھاند کو رژێما ئیرانێ دەست ب ھەوەکا گرتنا چالاکڤانێن کورد کریە و د ماوەیێ دو حەفتیێن  بۆری دا پتر ژ حەفتێ چالاکڤانێن کورد ل ئیرانێ و رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھاتینە دەستەسەر کرن و ئەو یەک ژی پێشھاتەکا مەترسیدارە و دڤێت خوەدان ھەلویست بین.

حسام دەستپیش ماموستایێ زانکۆیێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو یا نھا ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ روو ددەت پێشھاتەکا گەلەک مەترسیدارە، رژێما ئیرانێ دڤێت کوردان چاڤترسی بکەت و ئیرادا وان نەھێلیت، ژ بەر ھندێ ژی وەکو ھەوەکا نوو دەست ب گرتنا چالاکڤانێن کورد کریە، د ماوەیێ دو حەفتیێن بۆری دا ٧٤ چالاکڤانێن کورد ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ و ئیرانێ ھاتینە دەستەسەر کرن و گۆت: (بەری نھا د بەرنامەکا تەلەفزیونا ئیرانێ دا سڤکاتی ب زمان و کەلتورێ کوردان ھاتە کرن، پرانیا چالاکڤانێن کورد ژی نەرازیبوونا خوە دیار کرن و نھا ژی رژێما ئیرانێ دەست ب ھەوەکا نوو بۆ گرتنا چالاکڤان و چاڤدێرێن سیاسی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ کریە، چارەنڤیسێ گەلەک گرتیان ژی دیار نینە، یا نھا ل رۆژھەلات روو ددەت بۆ چاڤترساندن و ژناڤبرنا ئیرادا گەلێ کوردە، چونکو بۆ ھەر کەسەکێ ئاشکرایە ھەر گوھۆرینەک ل رۆژھەلاتا ناڤین روو بدەت کارتێکرنا خوە ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ دکەت و رژێما ئیرانێ ژی دڤێت کوردان بێ ئیرادە بکەت و رەوشا نھا ژی راستیا ڤی بابەتی نیشا ددەت).

ناڤھاتی دیار ژی کر کو وان دەست ب کەمپینەکا بەرفرەە ل ئورۆپا کرینە و دخوازن رایا گشتی یا جیھانێ ژ رەوشا نھا ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ ئاگەھدار بکەن، بێگومان دڤێت چالاکڤانێن کورد ل ئورۆپا و وەلاتێن دی یێن جیھانێ ب ھەموو رێیان نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر گرتنا چالاکڤانێن کورد ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ و ئیرانێ دیار بکەن و رایا گشتی ژ رەوشا نھا ئاگەھدار بکەن، ھەر تاکێ کورد ل ئورۆپا دشێت ب سەرێ خوە کەمپینەکێ برێڤە ببەت، دڤێت ل ھەمبەر رەوشا نھا بێدەنگ نەبین و پشتەڤانیێ ل برایێن خوە و خێزانێن وان ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ بکەین و وان ب تنێ نەھێلین.

ل ئالیێ دی رێکخراوا مافێن مرۆڤی یا رۆژھەلاتێ کوردستانێ ژی دوھی د راپۆرتەکێ دا راگەھاند کو د ماوەیێ دو حەفتیێن بۆری دا ٧٤ چالاکڤانێن کورد ل باژێرێن جودا جودا یێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھاتینە گرتن و ب تنێ ٥ کەس ژ وان ب کەفالەت ھاتینە ئازادکرن و ھەوا گرتنا لاوێن کورد ل ھەموو باژێرێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ بەردەوامە، ئەو یەک ژی پێشھاتەکا گەلەک مەترسیدارە و دشێت کارتێکرنەکا خوە یا گەلەک خراب ھەبیت، ژ بەر ھندێ ژی دڤێت دەستھەلاتا ئیرانێ دەستان ژ گرتن و سێدارەدانا لاوێن کورد بەردەت و رێزێ ل ماف و ھەبوونا کوردان ل ئیرانێ بگریت.

ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو چەند رۆژان بەری نھا رژێما ئیرانێ فلمەک بەلاڤکر و تێدا سڤکاتی ب سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێن کوردستانێ ھاتیە کرن و ل ھەمبەر دا کوردێن ھەر چار پارچێن کوردستانێ ب رەنگێن جودا جودا نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر دەستھەلاتا ئیرانێ دیار کرن و راگەھاندن کو سەرۆک بارزانی رێبەرێ بزاڤا ئازادیخوازیا گەلێ کوردە و سەرۆک بارزانی ئەڤرۆکە د دلێ ھەموو کوردان دا جھێ خوە گرتیە و ب فلمەکێ کەس نەشێت رۆلێ سەرۆک بارزانی د شەرێ ل دژی داعشێ کێم بکەت، چونکو سەرۆک بارزانی و پێشمەرگێن کوردستانێ رۆلەکێ سەرەکی د لاوازکرنا داعشێ دا گێران و داعش ژ کوردستانێ دەرخستن و دربێن کوژەک ل داعشێ دان.