ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی:
موقەدەمێ مافپەروەر ئازاد تاها بەرپرسێ هوبا پەیوەندی و راگەهاندنێ ل رێڤەبەریا هاتنوچوونێ ل پارێزگەها دهۆکێ، بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: د روودانەکا هاتنوچوونێ دا کەسەکێ گیانێ خوە ژ دەستدا.
ناڤهاتی گۆت ژی: ئەڤرۆ شەمبیێ 18/4/2020 روودانەکا هاتنوچوونێ ل سەر جادا گشتی یا ناحیا مانکێشکێ بۆ کومەلگەها کورا ل نێزیک گوندێ حوجاڤا د ناڤبەرا سێ ترۆمبێلان دا روودایە و د ئەنجامدا کەسەکێ گیانێ خوە ژ دەست دایە و دو کەسێن دیتر ژی بریندار بووینە، ئەگەرێن ڤێ روودانێ ب کارئینانا لەزاتیێ بوویە.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ل عیراقێ راوه‌ستاندنا گه‌شتێن ئاسمانی هه‌تا 24 ئه‌ڤێ هه‌یڤێ هاتنه درێژكرن، بریار هه‌رێما كوردستانێ ژی بخوڤه دگریت، به‌لێ راوه‌ستاندنا گه‌شتێن فروكه‌یێن ساخله‌میێ و سه‌ربازی و بارهه‌لگر بخوڤه ناگریت.
وه‌زاره‌تا ڤه‌گۆهاستن و گه‌هاندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا به‌لاڤكریه كۆ ده‌سه‌لاتا فروكه‌ڤانیا مه‌ده‌نیا عیراقی د چارچوڤه‌یێ رێ و ئاوایێن به‌رهنگاربوونا ڤایرۆسێ كورونایێ ده‌مێ راوه‌ستاندنا گه‌شتێن ئاسمانی هه‌تا 24 ئه‌ڤێ هه‌یڤێ درێژكر.
وه‌زاره‌تا ڤه‌گۆهاستن و گه‌هاندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستاێ ئه‌و چه‌نده ژی دیاركر بریار هاتیه درێژكرن بۆ راوه‌ستاندنا گه‌شتێن ئاسمانی ل ته‌ڤایا باله‌رخانه‌یێن عیراقێ و هه‌رێمێ ژی، به‌لێ ژلاگه‌شتێن فروكه‌یێن هه‌یڤا سورا نێڤ ده‌وله‌تی و سه‌ربازی و هاریكاریێن ساخله‌میێ و هه‌وارچوونێ و بارهه‌لگر بخوڤه ناگریت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئه‌ندامه‌كێ شانه‌یا قه‌یرانێن عیراقێ ل سه‌ر ده‌ستپێكرنا گه‌شتێن ئاسمانی راگه‌هاند: ده‌ستپێكرنا گه‌شتان گرێدایی ب ئاستێ ڤایرۆسێ كورونایێ ڤه‌یه ل وه‌لاتان.
ریاز هه‌بدلئه‌میر رێڤه‌به‌رێ گشتی ل وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند: نوكه چ وه‌لات ل جیهانێ نه‌شین ده‌می دیار بكه‌ن بۆ ڤه‌كرن و ده‌سپتێكرنا گه‌شتێن ئاسمانی، ده‌ستپیكرنا گه‌شتین ئاسمانی گرێدایی ئاستێ كۆنترولكرنا كورونایێ ڤه هه‌یه ل هه‌موو جیهانێ.
ریڤه‌به‌رێ گشتی ل وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند لگۆری رێنمایان تانوكه ب تنێ رێك دهێته دان ب وه‌لاتیێن عیراقی كۆ ل ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی نه و دڤێن ڤه‌گه‌رنه ڤه، ل ده‌مێن بهێت پێشوازیكرن ل شاندێن وه‌لاتان ل سه‌ر بنه‌مایێ ئاستێ كۆنترولكرنا كورونایێ ل وی وه‌لاتی دبیت.
ل رۆژا 17 ئادارێ یا ئیسال پشتی ده‌ركه‌ڤتنا ڤایرۆسێ كورونایی ل عیراقێ و وه‌لاتێن هه‌ڤسی ب بریارا وه‌زاره‌تا ناڤخۆ ته‌ڤایا گه‌شتیێن ئاسمانی یێن عیراقێ تا ده‌مه‌كێ نه‌دیار هاتنه راوه‌ستاندن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
فه‌رمانگه‌ها میدیا و زانیاریان یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هیرده‌كاریێن هه‌ڤكاریێ بۆ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ ڤایرۆسێ كروونایێ ئاشكراكر و راگه‌هاند هه‌تا نوكه زێده‌تری 20 ملیۆن و نیڤێن دۆلاری، هه‌ڤكاریا حكومه‌تا هه‌رێمێ هاتیه‌كرن، هه‌ڤده‌م به‌غدا ژی سێ سێ ملیار و 500 هزار دینار بۆ هه‌رێمێ هنارتینه.
فه‌رمانگه‌ها میدیایی و زانیاری یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: ئه‌و هه‌ڤكاریێن ل ده‌مێ قه‌یرانا ڤایرۆسێ كورونایێ گه‌هشتینه ده‌ست حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بڤی شێوه‌یێ خارێ بوون:
ئێكه‌م: هاریكاری تاكو نوكه بیست ملیۆن و نیڤێن دۆلاری هاتینه بۆ سه‌ر هژمارا ناڤه‌ندا جڤاتا وه‌زیران، ئه‌و پاره بۆ كرینا خوارنێ و ده‌رمانان هاتینه ته‌رخانكرن، پاشی ب سه‌ر هه‌موو پارێزگه‌هێن هه‌رێمێ لگۆری رێژه‌یا ئاكنجییان هاتینه پارڤه‌كرن.
دوو: به‌غدا سێ ملیار و نیڤ دینار هنارتن، جڤاتا وه‌زیران ب نفیسار بۆ وه‌زاره‌تا دارایی هنارت كۆ بۆ ئه‌وێ چه‌ندێ ب سه‌ر پاریزگه‌هان بهێنه پارڤه‌كرن.
سێ: ریكخراوا WHO چ هه‌ڤكاریا مه ب پاره‌ی نه‌كریه، بتنێ هنده‌ك ئامێر وكه‌ره‌سته‌یێن ساخله‌میێ راده‌ستی وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ كرینه.
چار: جڤاتا وه‌زیران یا عیراقێ بریاردایه 600 ملیار دیناران ب سه‌ر خه‌لكێ هه‌ژار دا پارڤه بكه‌ت، هه‌رێما كوردستانێ ب فه‌رمی نفیسار كریه به‌لێ تاكو نوكه چ رێژه‌یه‌كژ وی پاره‌یی بۆ هه‌رێمێ نه هنارتیه.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، سالار دۆسكى:
ئه‌ندامه‌كا په‌رله‌مانێ عیراقێ دیار كر، ژ به‌ر هاتنا ڤایرۆسێ كورونایێ نه‌شیان روفاتێن كوردان ل گورێن بكۆمێن ل بیابانا سه‌ماوه بیننه كوردستانێ كو بریار بوو ل 14/4/2020 د رێوره‌سمه‌كێ ژ هه‌ژى بۆ باوه‌شا هه‌رێمێ بهێنه ڤه‌گوهاستن.
هه‌دار بارزانى جێگرا سه‌رۆكێ لژنا شه‌هیدان ل په‌رله‌مانێ عیراقێ، بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز ئاشكراكر كو ل ئادارا سالا 2019 دو گورێن بكۆم ل بیابانا پارێزگه‌ها سه‌ماوا ل باشورێ عیراقێ ب فه‌رمى هاتنه ئاشكراكرن، گۆت ژى : هه‌یڤا حه‌فت یا هه‌مان سال مه سه‌ردان بۆ هه‌ر دو گوران كربوو، نوكه روفاتێن ئه‌وا قوربانیان ل پزیشكى داد ل به‌غدا نه، سومپل ژێ هاتینه وه‌رگرتن وه‌ك پشكنینا DNA به‌لێ جهێ داخێ یه سمپلا كه‌س و كارا نینه ئه‌ڤێن زیندى كو به‌ره‌ورد ل گه‌ل بهێته‌كرن كا هه‌ر قوربانیه‌كێ كیش خێزانێ یه.
هه‌دار بارزانى ئه‌و ژى گۆت: بریار بوو ل 14/4/2020 ئه‌ف روفاته ب رێوره‌سمه‌كێ فه‌رمى بۆ كوردستانێ بهێنه ڤه‌گه‌راندن و به‌رهه‌ڤیێن ته‌مام ژى بۆ هاتبوونه‌كرن، لێ ژ به‌ر هاتنا ڤایرۆسێ كورونایێ ئه‌ڤه نه‌هاته‌كرن.
هه‌دار بارزانى ئه‌و ژى ئاشكراكر كو بتنێ ئه‌ڤ هه‌ر دو گوره كوردبووینه، لێ هێشتا گه‌له‌ك گورێن دى ماینه ل هه‌مان بیابان كو خه‌لكێ (كوێتى، شیعه) نه.
هه‌مان ئه‌نداما په‌رله‌مانێ ئه‌و ژى دیار کر، لژنه‌كا هه‌ڤپشك هاتبوو پێكئینان دناڤبه‌را هه‌ر دو حوكمه‌تێن عیراق و هه‌رێمێ دا و چه‌ند كومبوون هاتبوونه ئه‌نجامدان و چه‌ند راسپارده هاتبوونه ده‌ركرن، ئێك ژ خالێن هاتینه ده‌ركرن كو وه‌زاره‌ته‌ك بناڤێ وه‌زاره‌تا شه‌هیدان ل عیراقێ بهێته ئاڤاكرن، چنكو هه‌تا نوكه دو ده‌زگا هه‌نه، ده‌زگایا شه‌هیدان و زیندانیێن سیاسى، ل هه‌رێما كوردستانێ وه‌زاره‌تا شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان هه‌نه، ژڤان بوو ئه‌ڤ هه‌موو ده‌زگه‌هه بهێنه لێكدان د چارچووڤێ ڤێ وه‌زاره‌تێ و هه‌موو ماف و ئمتیازات وه‌ك ئێك بهێنه‌دان، حوكمه‌تا عادل مه‌هدى نه‌شیا وه‌زاره‌ته‌كێ دروست بكه‌ت چنكو بتنێ یا برێڤه‌برنا كارانه و پشتى خونیشاندانێن عیراقێ ژى نوكه كارێن په‌رله‌مانى ژى هاتنه راوەستاندن ژ به‌ر ڤایرۆسێ كۆرۆنا یێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا ساخله‌می و ژینگه‌ها عیراقێ راگه‌هاند: هێشتا مه‌ترسیێن ڤایرۆسێ كورونایێ ماینه و پێدڤیه وه‌لاتی هه‌تا ب ته‌مامی ئه‌و ڤایرۆس ژ ناڤ دچیت پێگیر بن ب بریار و رێنمایێن خۆپاراستنێ.
سه‌یف به‌در په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند: نوكه كۆنترۆلكرن و رێگرتن ژ به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورونایێ به‌ره‌ڤ سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زن دچین، به‌لێ پێدڤیه پێگیربوونا وه‌لاتیان رێنمایان به‌رده‌وام بیت تاكۆ ب ته‌مامی كۆنترۆلا ڤایرۆسی بهێته‌كرن، چونكو هێشتا مه‌ترسیێن وێ ماینه.
په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: نوكه جهێن باش مه‌هه‌نه بۆ ڤه‌حه‌واندن و چاڤدێریكرنا ته‌ڤایا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ، به‌لێ هه‌كه ڤایرۆس ب شێوه‌یه‌كێ به‌رفره‌هـ به‌لاڤ ب بیت دێ بیته ژناڤچوونا كه‌رتێ ساخله‌میێ و دشیانێن مه‌دا نابیت وێ ژمارا زۆرا توشبوویان وه‌ربگرین و چاره بكه‌ین، باشترین چاره‌سه‌ری بۆ ڤایرۆسێ كورونایێ، بجهكرنا پێنگاڤێن خوپارێزی و گرنگیدان ب پاقژیێ و دیر كه‌فتن ژ جهێن قه‌ره‌بالغه.
لگۆری دوماهی ئامارێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ 1400 توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایی هاتینه توماركرن كۆ 78 كه‌س ژی ب ڤایرۆسێ كورونایێ مرینه و 766 كه‌س ژی كۆ هه‌لگرێن ڤایرۆسی بوون باش و ساخ بوویه و نه‌خوشخانه بجهـ هێلاینه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
لگۆری رێكه‌تنا ئوپێك پله‌س دڤێت عیراق ل ده‌ستپێكا ئایارێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ كێم بكه‌ت و وه‌زیرێ پترۆلێ ژی دیاركر بریار هه‌رێما كوردستانێ ژی بخوڤه‌دگریت.
سامر غه‌زبان وه‌زیرێ پترۆلا عیراقێ راگه‌هاند: ل ئێكێ ئایارێ عیراقێ ب رێژا 22.8% به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ كێم دكه‌ت، داهات ژ رێژا به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ گرنگتره و كێمكرنا ئه‌ڤێ رێژێ ل سه‌ر بنه‌مایێ ڤه‌كۆلینكرنێ هات بۆ چه‌وێ چه‌ندێ بهایێ پترۆلێ بلند بیت، زێده‌كرنا به‌رهه‌مئینانێ ل گه‌ل داكه‌تنا بهایی چ مفایێ خو نینه، ئه‌ڤه هه‌موو لایه‌ك زیانێ ژێ دبینن.
سامر غه‌زبان وه‌زیرێ پترۆلێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: كێمكرنا ئاستێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلا هه‌رێما كوردستانێ ژی بخۆڤه‌دگریت، چونكۆ پشكا عیراقێ ژ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ ل ئوپێكی هاتیه دیاركرن هه‌رێما كوردستانێ ژی بخۆڤه‌دگریت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زیرێ ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانی بریار دایه گرێبه‌ستێن كارمه‌ندێن ساخله‌میێ نوو بكه‌ت.
د. سامان به‌رزنجی وه‌زیرێ ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند: سه‌رۆكاتیا جڤاتا وه‌زیران بریاردایه ب نووكرنا گرێبه‌ستێن كارمه‌ندێن ساخله‌میێ، كۆ ته‌ڤایا كارمه‌ندێن گرێبه‌ست كۆ گرێبه‌ستێن ئاسایی و ئه‌و گرێبه‌ستێن ناڤدار ب گرێبه‌ستێن پێشڤه‌برن دێ هێنه نووكرن.
وه‌زیرێ ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند دڤان چه‌ند رۆژان دا ل وه‌زاره‌تا دارایی فه‌رمانا نووكرنا گرێبه‌ستان بۆئه‌وان هێته هنارتن، گیروبوونا نووكرنێ په‌یوه‌ندی ب ئه‌ڤێ ره‌وشا نوكه ڤه هه‌یه كۆ ده‌وام نینه، ل ڤان رۆژان فه‌رمان دێ هێت و مووچه‌یێن وان ژی بۆ هێنه مه‌زاختن.
وه‌زیرێ ساخله‌یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا زانین به‌ری داكه‌تنا بهایێ پترۆلێ و هاتنا كورونایێ، حكومه‌تێ پلان هه‌بوو بۆ دامه‌زراندنا گرێبه‌ستان، به‌لێ نوكه ره‌وش زه‌حمه‌ته و هه‌رده‌مێ ره‌وش ئاسای بوو دێ كار بۆ هه‌میشه‌كرنا وان هێته‌كرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
نوژدار و زانایێن چینێ دو ڤاكسینێن نوی بۆ چاره‌سه‌ركرنا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ تاقی كر.
ئه‌ڤرۆ حكومه‌تا چینێ ره‌زامه‌ندی ل سه‌ر تاقیكرنا ئه‌وان دو ڤاكسینان ل سه‌ر نه‌خوشیێن توشبوویێ هاته دا.
دو ڤاكسین ژلایێ دو زانایێن چینێ ل په‌یمانگه‌ها ئوهان بۆ به‌رهه‌مێن بایولوجی سه‌ر ب حكومه‌ت و كۆمپانیا نوژداری یا سینوڤاك بایوتیك ل په‌كین، ئه‌و ڤاكسین هاتیه بهێزكرن و پێشڤه‌بریه، چه‌ندین میكرۆبین بكوژێ نه‌خوشیێ بخوڤه دگریت و دبنه جهێ بهێزكرنا سیسته‌مێ به‌ره‌ڤانیا له‌شی.
ڤایرۆسێ كورونا ل دوماهیا سالا بوری ل باژێرێ ئوهان ل چین سه‌رهلدایه و تانوكه ئێك ملیۆن و 926 هزار و 344 كه‌س ل ته‌ڤایا جیهانێ توشبووینه، ژڤێ ژماره‌یێ 451 هزار و 471 كه‌س ساخ بووینه و 119 هزار و 816 كه‌س ژی مرینه.
ئەڤرۆ نیوز، عەلی حاجی :
رێڤەبەرێ گشتی یێ بازرگانی یێ ل هەرێما کوردستانێ د داخویانیەکێ دا بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر بریارە سوبەهی سێشەمبی وەزیرێ بازرگانی یێ سەرەدانا پارێزگەرێ دهوکێ و ژوورا بازرگانیێ ل دهوکێ و دەروازێ نێڤدەولەتی یێ ئیبراهیم خەلیل بکەت.
نەوزاد ئەدهەم زێدەتر گوت : مەرەما سەرەدانا وەزیرێ بازرگانیێ بۆ باژێرێ دهۆکێ ژبەر وێ چەندێ ئەوە کو پشتی وەزیری چەندین کومبوون ل گەل بازرگانێن پارێزگەهێن هەولێرێ و سلێمانێی ئەنجام داین ل دەست پێکا سەرەدانا خوە دا بۆ پارێزگەها دهوکێ کومبوونەکێ ل گەل بازرگانێن دهوکێ ل ژوورا بازرگانیا دهوکێ ل دور کێشە و ئاستەنگێن بازرگانان ئەنجام دەت، پشتی وێ کومبوونێ دێ سەرەدانا پارێزگارێ دهوکێ هێتە کرن ل دور بزاڤا بازرگانی ل هەرێمێ و پارێزگەهێ و هەر دیسان هەبوونا رێژا پێدڤێین روژانە یا خەلکی یە دا کو وەزیر ئاگەهدار بیت ل سەر گرانیا بازاری، هەر د بەرنامەیێ سەرەدانا وەزیرێ بازرگانی دێ سەرەدانا دەروازێ نێڤدەولەتی یێ ئیبراهیم خەلیل کەت بۆ چەند مەرەمێن بازرگانی ل وی دەرگەهی، دیسان وەکو پێزانینێن ل بەر دەست ب درێژاهیا ١٤٠ کێلومەتران ل دەرگەهێ وەلاتێ تورکیا ترۆمبێل کەڤتینە د سرایێ دا و ئەڤە ژی مەترسیەکا رژدی یە بۆ کوردستانێ ل دور ڤەگوهاستنا وی ڤایروسی بۆ هەرێما کوردستانێ.
ناڤهاتی گوت ژی : لەورا وەزیرێ بازرگانی یێ دێ بزاڤێ کەت ب رێیا سەرەدانا خوە زێدەتر بەحس ل رێکارێن ساخلەمیێ کەت، داکو دوبارە چاڤ خشاندنەک ل هاتنا وان ترومبێلێن بارهەلگرێن تورکی کەت بۆ ناڤ ئاخا کوردستانێ دا داکو چو مەترسیەک دروست نەبیت.
نيشاندان