ئه‌ڤرۆ نيوز:

حه‌فتيه‌كه‌ نێزيكى 50 په‌نابه‌رێن كورد د رێيا چوونا وان بۆ ئيتاليا ژ توركيا بێ سه‌روشوون بووينه‌ و چو پێزانين ل سه‌ر نينه‌.

فيدراسيۆنا په‌نابه‌ران ل سه‌رانسه‌رى هه‌رێما كوردستانێ و عيراقێ به‌لاڤكر، ماوێ حه‌فتيه‌كێ يه‌ نێزيكى 50 وه‌لاتيێن كورد ل وه‌لاتێ توركيا به‌ر ب وه‌لاتێ ئيتاليا ب رێ كه‌فتينه‌ و هه‌تا نها چو پێزانين ل سه‌ر نينن.

ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ ژى كريه‌ كو قاچاخچيان گۆتيه‌ كه‌سوكارێن وان كو د ماوێ دو رۆژێن دى دا ئه‌و دێ گه‌هنه‌ ئيتاليا، به‌لێ هه‌تا نها دبێ سه‌روشوونن.

رۆژ عه‌زيز، نوونه‌رێ فيدراسيۆنا سه‌رانسه‌رى هه‌رێما كوردستانێ و عيراقێ ل توركيا پشت راستى دايه‌ كه‌سوكارێن وان په‌نابه‌ران كو چو روودانێن نه‌خواستى نه‌ ل توركيا و نه‌ژى ل ده‌ريا ناڤه‌راست روو نه‌داينه‌، به‌لكو دبيت ژ لايێ پۆليسێن توركيا ڤه‌ هاتبنه‌ ده‌سته‌سه‌ركرن و د زيندانێن توركيا دا بن و د وێ ده‌ربارێ دا ده‌ست ب ڤه‌كۆلينان كريه‌.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ئاخفتنكه‌رێ ب ناڤێ وه‌زاره‌تا ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاينى ل هه‌رێما كوردستانێ ده‌رباره‌يى رۆژا ئێكێ يا جه‌ژنا قوربان ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ كر كو 10 رۆژا به‌رى جه‌ژنێ وه‌لاتێ سعودى دێ رۆژا ئێكێ يا جه‌ژنا قوربان ئاشكه‌را كه‌ت.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

حاكم ئه‌حمه‌د ئه‌نوه‌ر، سه‌رۆكێ ده‌سته‌يا ده‌ستپاكيێ ل هه‌رێما كوردستانێ د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا راگه‌هاند كو هه‌رێما كوردستانێ پێدڤى ب چاكسازيا راسته‌قينه‌ هه‌يه‌ و پێدڤيه‌ ب له‌ز جڤاته‌ك بۆ به‌رسينگگرتنا گه‌نده‌ليێ بهێته‌ دانان.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ئه‌نده‌زيار ياسين حه‌سه‌ن، شاره‌زايێ وارێ كاره‌بێ و رێڤه‌به‌رێ پشكا پلاندانان و ڤه‌كۆلينێ ل وه‌زاره‌تا كاره‌بێ بۆ رووداو گۆت: “تۆڕێن زيره‌ك يێن كاره‌بێ دشێن سنوره‌كى بۆ زێده‌ بكارئينانا كاره‌بێ بدانن، چونكو 40%ێ كاره‌با هه‌رێما كوردستانێ به‌رزه‌ دبيت، هنده‌ك ژ ئه‌گه‌رێ ئاريشێن ته‌كنيكى يه‌، به‌لێ 25%ێ دهێته‌ دزين”.

ب گۆره‌يى راپۆرته‌كێ كو ل سالا 2013ێ بۆ وه‌زاره‌تا كاره‌بێ هاتيه‌ ئاماده‌كرن، رێژا به‌رزه‌بوونا كاره‌بێ 38%ێ يه‌، به‌لێ ياسين حه‌سه‌ن دبێژيت ئه‌و رێژه‌ نها گه‌هشتيه‌ 40%ێ د ده‌مه‌كى دا ب گۆره‌ى پيڤه‌رێن جيهانى نابيت رێژا به‌رزه‌بوونێ ژ 15% زێده‌تر بيت، ژ به‌ر هندێ ياسين حه‌سه‌ن دبێژيت: “هه‌كه‌ پيڤه‌رێن جيهانى ل به‌رچاڤ بگرين، دشێين بێژين 25% ژ كاره‌با هه‌رێمێ دهێته‌ دزين”.

ل دووڤ گۆتنێن وى ئه‌نده‌زيارى، نها هه‌رێما كوردستانێ پێدڤى ب 5500 ميگاواتێن كاره‌بێ هه‌يه‌، دا كو بشێت 24 ده‌مژمێران كاره‌بێ دابين بكه‌ن، به‌لێ نها هه‌رێم 3500 مێگاواتان به‌رهه‌م دئينيت. ئه‌و وه‌سان دبينيت كو هه‌كه‌ پيڤه‌رێن زيره‌ك بهێنه‌ دانان، هه‌رێما كوردستانێ دێ ب تنێ پێدڤى ب 4000 مێگاواتێن كاره‌بێ بيت.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

پشتی چەندین نەازیبوون ل سەر ئەنجامێن تاقیکرانا بۆ لژنا ‏بلند ھاتینە پێشکێشکرن، ل بابەتێ زمانێ عەرەبی و پەروەردا ‏ئاینی بۆ ھەموو قوتابیێن پارێزگەھا دھۆکێ دو نمرە ھاتنە ‏زێدەکرن و ئەڤێ چەندێ گوھورین ئێخستە سەر وێ چەندێ ‏قوتابیەکێ دھۆکێ بیتە یێ ئێکێ ل سەر ئاستێ ھەرێما ‏کوردستانێ.‏

کوڤان سالح مامۆستایێ زمانێ عەرەبی ل ئامادەیا وەرارا بۆ ‏رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر کو شاشی د وەرگێرانێ دا ھەبوو ل بابەتێ ‏زمانێ عەرەبی و پەروەردا ئاینی ل پەرتووکێن سورانی و عەرەبی ‏ھەبوو و ئەو پرسیار ل بەھدینیێ دا نەبوو و پرسیار سەر دو ‏نمران بوو، پشتی ھەژی پرسیار ژ من کری و مە دووڤچوون ل ‏سەر کری و دیاربوو کو شاشی وەرگێرانێ دایە.‏

ھەمان مامۆستا گۆت: پشتی تاقیکرنا وی بابەتی ب دووماھی ‏ھاتی ھاتە راگەھاندن و ئەڤ پرسیارە بۆ بەھدینان ھاتیە چێکرن ‏چنکو پەرتووکێن بەھدینی دا نینە و مخابن نەھاتبوو چێکرن و ‏پشتی نەازیبوون ل سەر ھاتینە کرن دووڤ دا بۆ قوتابیان ھاتە ‏چێکرن و بەرژوەندا ھەموو قوتابیێن دھۆکێ دا بوو و ھەر ‏قوتابیەکی دو نمرە بۆ ھاتنە زێدەکرن.‏

ھەژی بەنگین تاھر قوتابیێ کولیژا دھۆک یا بەھرا دارا ل ‏پارێزگەھا دھۆکێ، پشتی نەرازیبوونێ شیا ژ پلا دووێ ل سەر ‏ئاستێ ھەرێما کوردستانێ بیتە سەرکەفتیێ ئێکێ یێ ‏دووبارەکری ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ‏گۆت: دەمێ ئەنجام ل دەسپێکێ دەرکەفتین تێکرایێ نەمرێن من ‏‏99 پوینت 14 بوویە و ھاتنە دیارکرن کو ل سەر ئاستێ ‏پارێزگەھا دھۆکێ یێ ئێکێ بووم و سەر ئاستێ ھەرێما ‏کوردستانێ یێ دووێ ھات بوومە ھژمارتن، دەمێ تاقیکرن رۆژانە ‏ب دووماھی دھاتن و دھاتمە مال من نمرێن خوە چێدکرن و من ‏زانی دێ چەندێ بەم، پشتی من دووپاتی ل سەر نمرا خوە کر و ‏پرسیارا مامۆستایێن زمانێ عەرەبی کرین کو شاشیەک د ‏وەرگێرانێ دا ھەیە و ھەتا دانا پرسیارێ ژی دا ھەیە یێ پشست ‏راست بووم کو نمرا ب دورستی یامن نە گەھشتیە تایبەت زمانێ ‏عەرەبیێ و ئاینێ و پشتی من نەرازیبوون پێشکێشکری و ‏ئەنجامێن نەرازیبوونێ ھاتین دو نمرێن من ھاتنە زێدەکرن نمرا ‏من 98 بوو زمانێ عەرەبیێ بۆ 100 و تێکرایێ نمرێن من پونتا ‏ھاتنە زێدەکرن وبڤێ نەرازیبوونێ بوومە ئێکێ ل سەر دھۆکێ و ‏ھەرێما کوردستانێ، ئەڤ شاشیە بوو ھەموو قوتابیێن دھۆکێ ‏ھاتە دروستکرن.‏

ھەمان قوتابی خواست شاشیا ئەڤ سالە ل سالێن بھێت دوبارە ‏نەبیت و ب شێوەکێ باشتری پەرتووک بۆ زاراڤێ بەھدینی بھێنە ‏وەرگێران و قوتابی نە بنە قوربانیێ شاییێن وەرگێرانێ

سەرپەرشتیارێ کارگێری ئدریس حەیدەر ئیبراھیم، رێڤەبەرێ ‏کونترۆلێ ئامادەیی ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ، بۆ جارا ‏ئێکێ یە، سەرپەرشتیارەکێ پارێزگەھێ دبیتە رێڤەبەرێ ‏کونترۆلێ ئامادەیی بۆ ئەڤرۆ گۆت: چ سالا وەک ئەڤ سالە رێژا ‏سەرکەفتنێ یا قوناغا ئامادەیی زانستی یا باش نەبوو سالێن ‏بووری 17% ئەڤ سالە پتر ژ 40% بوویە.‏

سەرپەرشتێ کارگێری ل پەروەردا گشتی گۆت: ئەڤ سالە وەک ‏ھەموو سالان پروسێسا تاقیکرنا برێڤە و کونترۆل مە ئاگەە ژ ‏نەبوو کا ھولێن تاقیکرنا یا چەوایە، بتنێ مە ئاگەە ژ سووموو ‏ھەبوو و دەمێ پورسێسا پشکنینێ دەست پێ دکر، دەمێ کاغەزا ‏سوموو گەھشتتە مە ئەندامێن کونترۆلی کو رێڤەبەر و ھەڤالێن ‏ئایتی ل کونترۆلی و کەسانێن بسپوربوون و سومو دھاتنە ڤەکرن ‏و ل ئامیرادھاتەدان و دھاتنە خواندن و دبوونە تێکست و ‏کەسەکێ نەزانی کا ئەنجام چیە ھەتا دووماھیێ و دەمێ تاقیکرن ‏ھەموو ب دووماھی دھاتن ، لژنا بلند دێ بەرسڤا دەت وی دەمی ‏دێ ئەوا تێکستا نمرا دەنێ و دێ نمرە ھێنە دیارکرن.‏

ئدریس ئیبراھیم ئەو ژی ئاشکراکر کو ئەڤ سالە بۆ قوناغا ‏دوازدێ زانستی ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ نێزیکی 71 ‏ھزار قوتابیان تێدا دپشکداربوون، قوتابیێن پارێزگەھا دھۆکێ ‏‏18727 قوتابی پشکدار ئەزموونا ب بوون.‏

ناڤبری ئەو ژی گۆت: قوپیاکرن یا نورمالە ل سەر ئاستێ ھەموو ‏پارێزگەھان نێزیکی 50 قوتابیان ھەبوون و ئەڤە سالانە ھەیە و ‏ئەڤە نە رێژەکا مەزنە و ئەڤە ل سەر ئاستێ جیھانێ قوپیا ھەیە ‏و ئەڤ سالە نە گەلەک بوو.‏

ھێشتا گۆت: سالانە دەمێ ئەنجام دھێنە راگەھاندن بۆ ھەموو ‏قوتابیان دھێتە دیارکرن کو ھەر کەسەکێ تێبینیەک ھەبیت ‏دشێت نەرازیبوونەکێ پێشکێش بکەت و ئەنجامێن نەرازیبوونێ ‏دھێنە دیارکرن، قوتابیێن دھۆکێ نەرازیبوون وەک پارێزگەھێن ‏دی ھەبوون 1979 فورمە ژ دھۆکێ ھاتبوون، سلێمانیێ 1918 ‏فورمە، ھەولێرێ 2505 فورمە،گەرمیان 485 فورمە، ھەلەبجە ‏‏103 فورمێن نەرزایبوونێ ھەبوون و جورێن نەرازیبوونا بوون ‏ھندەک فورما ئێک بابەت بوویە و ھندەک فورمان ھەر حەفت ‏بابەت بووینە و ھندەک نەرازیبوون گەلەک دباوەرپێکر بوون و ‏ھندەک بتنێ چاڤ لێکرنەک بوویە،رێڤەبەرێ کونترۆلی ل قوناغا ‏ئامادەیی ئەو ژی گۆت: راستە قوتابیان گەلەکا نەرازیبوون ‏پێشکێش کربوون ل حالەتێن شاش تێدا گەلەک دکێم بووینە، ‏بتنێ بابەتێن زمانێ عەرەبی و ئاینێ ئیسلامێ شاشیەک ل ‏پرسیاران دا ھەبوو و پێشتر نەھاتبوو چارەسەکرن و ھاتە ‏چارەسەکرن و ھەر قوتابیەکی مافێ خوە وەرگرت، قوتابیێن ‏پارێزگەھا دھۆکێ ھەر قوتابیەکی دو نمرە گەھشتنێ و ئەڤێ ‏شاشیێ کونترۆلی چ پەیوەندی پێڤە نەبوو، ئەو سوموو یا دھێتە ‏بەردەستێ مە ئەم دێ پشکنینێ بۆ کەین و ئەو بەرسڤا لژنا بالا ‏دھێت بوومە دێ بەرورد ل گەل ھێتەکرن و ئەڤ ساشیا ‏ھاتیەکرن ئەو سەر ب رلژنا بالا ڤە ب بوو و ئەو شاشیێن ‏ھاتینەکرن تشتەکێ نورمالە و راگەھاندنێ و تورێن کومەلایەتی ‏گەلەک مەزنکرن.‏

رێڤەبەرێ کونترۆلێ قوناغا ئامادەیی ئەو ژی گۆت: ھەر رۆژا ‏تاقکرنەکا ھاتبا ئەنجامدان و ھەر پارێزگەھەکا راپورتەک ل سەر ‏قوتابیەکی یان سەرپەرشتەکی یان ل سەر رێڤەبەرەکی ھاتبا و ‏گەھشتبا کونترۆلی مە ژی ب رێکێن خوە سەردەری ل گەل دا دکر ‏و بۆ لژنا بالا دھاتە بلندکرن و ھر تێبینەکا ل سەر پرسیارا ھەبا ‏ئەو سەر ب لژنا بالا ڤە بوو و گەلەک ھاتنە چارەسەکرن و ‏گەلەک لژنە ھاتنە پێکئینان و ل سەر زمانێ عەرەبیێ لژنەکا ‏بسپور ژ ھندەک مامۆستا و سەرپەرشتێن عەرەبیێ ھاتە ‏پێکئینان ل گەل لژنا بالا رونشتن و ھەر شاشیەکا ھەبا ھاتە ‏چارەسەکرن و ئەڤە ھەموو دبەرژوەندا قوتابیان دا.‏

سەرپەرشتێ کارگێری کو ھەڤدەم رێڤەبەرێ کونترۆلی بوویە ل ‏قوناغا ئامادەیی ئەو ژی گۆت: دانا دو نمران بۆ زمانێ عەرەبی بۆ ‏ھەموو قوتابیێن پارێزگەھا دھۆکێ ھاتنە گوھورین و دەمێ دو ‏نمرە چنە سەر بابەتی دبیتە پوینت، وەک رێژا دەرچوونێ ل ‏سەر ئاستێ پارێزگەھێ چ گوھورین پەیدا نەبوون، دیسا تێبینی ‏ل سەر بابەتێ ئێزدیاتیێ ژی ھەبوو و پشتی گەھشتنا راپورتێ ‏ئەو بابەت ژی دبەرژوەندا قوتابیان دا ھاتە چارەسەکرن و ئەڤە ‏ھەموو کارێن لژنا بالان بوویە وەک کونترۆل مە چ پەیوەندی ب ‏پرسیاران ڤە نەبوون.‏

ناڤبری ئەو ژی گۆت: ئەڤ شاشیا زمانێ عەرەبی بتنێ ۆ قوتابیێن ‏خواندنا بەھدینی بوویە و جورە شاشیەک ل وەرگێرانێ دا ‏دروست ب بوو، دیسا قوتابیێن ئێزدی ژی ھەر ئەگەر وەرگێران ‏بوویە و دو نمرە ژی بۆ چوونە سەر لەێ گەل ئەڤان گوھورینا ‏رێژا دەرچوونێ یا پارێزگەھا دھۆکێ ھەر وەک خوە ما، بتنێ ‏قوتابیێن مفا دار ژڤێ بریارێ 760 قوتابی بووینە زمانێ کوردی ‏و زمانێ عەرەبی نێزیکی ھەشت ھزار قوتابیان بووینە، قوتابیێن ‏ژ کەفتنێ بۆ سەرکەفتنێ دەربازبووین پشتی گوھورینا نمران بۆ ‏بابەتێ کوردیێ 32 قوتابی بوون، زمانێ عەرەبی 183 قوتابی ‏بوون، ھەر دو پێکڤە سێ قوتابی سەرکەفت بوون، بگشتی رێژا ‏زانستی یا قوتابیان ھەر ما 40% پوینت تشتەک، ھەکە بەروەرد ‏ل گەل سالێن بوری بھێتەکرن رێژا دەرچوونێ یا ئەڤ سالە پشکا ‏زانستی گەلەکا باش بوو سالە بوری 17% بوویە و ئەڤ سالە بۆ ‏‏40% ئەڤ سالە گەلەک باشتر بوویە.‏

رێڤەبەرێ کونترۆلێ ئامادەیی ل سەر ئاستێ ھەرێما کوردستانێ ‏ئەو ژی گۆت: ڤێ گوھورینا نمران یا زمانێ عەرەبی دبەرژوەندا ‏قوتابیەکێ پارێزگەھا دھۆکێ ژی دا ھاتە ئێکلاکرن ھاتبوو ‏ھژمارتن قوتابیێ دووێ و پشتی دو نمرە بۆ زمانێ عەرەبیێ ‏ھاتینە دان بۆ قوتابیێ ئێکێ یێ دوبارەکری ل سەر ئاستێ ھەرَما ‏کوردستانێ و ئەڤە ژی پێنگاڤەکا باش بوو بۆ پەروەردا دھۆکێ و ‏قوتابیێن دھۆکێ، بەلێ بۆ زانین ئەوی بتنێ نەرازیبوون نەکربوو ‏بەلکو گەلەکا نەرازیبوونکر بوو، دیسا مە پێشنیارکر بوو ‏ئەنجامێن سەرکەفتیێن ئێکێ نەھێنە راگەھاندن ھەتا ‏نەرازیبوون پشتی ئەنجامێن نەرازیبوونێ بھێنە دیارکرن و ‏گرنگە ئەڤ سالانە بھێتەکرن.‏

جمبه‌د شوکری، سەرۆکا لژنا پەروەردێ و ئەوقاف و کاررۆبارێن ‏ئاینی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: گومان ‏نینە سالانە شاشی ھەنە و ئەڤە تشتەکێ نوور مالە ئەگەر تە ‏رێژەک ھەبیت کو پتر ژ 70 ھزار قوتابیان پشکداری تاقیکرن بن ‏گومان نینە دێ شاشی ھەبن، ئەڤ سالە بەرورد ل گەل سالێن ‏بووری رێژا سەرکەفتنێ یا قوتابیێن پارێزگەھا دھۆکێ گەلەک یا ‏باش بوو و ئەڤە خواستا مە بوو و ئەڤە بۆ خەمخوری یا ‏مامۆستا و بەرپرسێن پەروەردێ ل پارێزگەھێ ڤەدگریت، ھیڤی ‏خوازین شاشیێن ئەڤ سالە پەیدابووین ل سالێن بھێت دووبارە ‏نەبن و پتر خزمەت و بەرژوەندا قوتابیان دا بھێنە ئێکلاکرن.‏