ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی:

وەرگرتنا دەستهەلاتێ شیعە دابەشکرینە ب سەر دو گرووپان دا،ژ وات ژی عامری و مالیكیە کو ئیران پشتگیریێ لێ دکەت،یێ دی ژی عەبادی و سەدرە كو ل سەر ئەمریكا دهێنە هژمارتن.

چاڤدێر دبێژن ئیران دێ پشت دەتە عامری،داکو كاندیدێ وێ پشتگیریا كورد و سوننە و ئەمریكا و وەلاتێن عەرەبی بدەستڤە بینیت وەك چاوا د خولا بوری دا عەبادی كریە جهگرێ مالكی.

سەركردێن میلیشیاتێن حەشدێ د نیگەرانن ژ بزاڤێن هادی عامری سەرۆكێ هەڤەیمانیا فەتح كو نوکە دەست ب هەوا بەربژێریا خوە بۆ سەرۆك وەزیرێن داهاتی یێن عێراقێ کریە،پشتی راگەهاندنا هەڤپەیمانیا فەتح هەتا نوکە عامری وەك ئێک ژ كاندیدێن ب هێز یێن وەرگرتنا پۆستێ سەرۆك وەزیران دەركەفتیە و دەست ب بزاڤێن دناڤا لایەنێن شیعی دا دەست پێ كریە،چەند ژێدەرێن سیاسی ئاماژێ ب هندێ ددەن،کو پشکەک ژ سەركردێن میلیشیاتێن حەشدێ كو سەر ب ئیرانێ ڤەنە، نیگەرانی و توورەیا خوە ژ بزاڤێن عامری نیشانداینه.

وی ژێدەری ئاماژە ب ئەبومەهدی موهەندس جێگرێ سەرۆكێ دەستەیا حەشد شەعبی كریە،کو دبیت ئەو پشتگیریێ ل كەسانێن دیتر بكەت بۆ پۆستێ سەرۆك وەزیران و ئەو پشتگیریێ ل عامری ناکەت.
هەروەسا گوتیە،موهەندس ل گەل هندێ نینە کو عامری ببیته كاندید بۆ سەرۆكاتیا حوکمەتا نوو،لێ ئەو دێ پشتگیریكرنێ ل كەسەکێ دیتر کەت،هەر چەندە عامری قاعیدەکێ مەزن یێ جەماوەری دناڤ شیعان دا هەیە،
لێ ئێک ژ مەزنترین بەربەستێن هەمبەری وی و هەر بەربژێرەکی دیتر یێ هەڤپەیمانیا فەتح یان میلیشیاتێن حەشدێ ئەوە،کو كورد ب هیچ جۆرەکێ پشتگیریێ ل عامری و هەڤشێوێن وی ناكەن،چونکی سەر ب ئیرانێ ڤەنە،هەروەسا ژ بلی كوردان سوننە ژی پشتگیریێ لێ ناكەن،ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی و هەرێمایەتی ژی ژ بلی ئیرانێ، كەس پشتگیریێ ل عامری ناكەت،هەروەسا ئەمریكا ژی پشکەکا زۆر ژ گرووپێن میلیشیاتێن حەشدێ ئێخستینە ناڤ لیستا تیرۆرێ.

پرسا بەربژێرکرنێ بۆ پۆستێ سەرۆك وەزیرێن داهاتی ل عێراقێ،هەر چەندە هێشتا گەلەک دەم یێ مایی،بەلێ هەر نوکە ململانێ دەستپێکریە دناڤا شیعەیاندا.
هەر ئێک ژ هەڤپەیمانیا دەولەتا قانوونێ ب سەرۆكاتیا مالكی، فەتح ب سەرۆكاتیا عامری و ئیرادە ب سەرۆكاتیا فەتلاوی كۆكن ل سەر هندێ،کو عەبادی نەشێت هند دەنگان بینیت،کو خولا دویێ یا سەرۆك وەزیران مسۆگەر بكەت.
رەنگە ل دژی مانا عەبادی دوماهی جار ئەو سێ هەپەیمانیە ب پالپشتیا ئیرانێ عەبادی ژ هاوكێشێ دوور بێخن و كەسایەتیەکێ دیتر بیننە پێش،کو ئیران پشتگیریێ لێ بكەت، رەنگە ئەو كەس ژی مالكی بیت.

لدووڤ هندەک ژێدەرێن بەغدا، بەحس ل هەبوونا رێككەفتنەکێ دهێتە کرن،ب سەرپەرشتیا تەهرانی کو هەر هێزەکا شیعی د هەلبژارتنان دا سەرکەفتنێ بینیت،دێ چیتە ناڤ هەڤپەیمانیا شیعەیان ب ئارمانجا ب دەستخستنا پۆستێ سەرۆك وەزیران و مانا وی د دەستی شیعەیا دا.<
ژێدەرێن راگەهاندنێ دبێژن،کو ئەو بەرەیێ میلیشیاتێن حەشدێ کو ژ هەڤپەیمانیا فەتح،هەروەسا هەڤپەیمانیا دەولەتا قانوونێ ب سەرۆكاتیا مالکی، ئیرادە ب سەرۆكاتیا فەتلاوی، جڤاتا بلند یا ئیسلامی ب سەرۆكاتیا هومام حەموودی و حزبێن دی ژی پێک دهێن ل دژی عەبادی د جموجۆلێ دانە.

چاڤدێر دبێژن، ئەو بەرەیێ ئیرانێ دروست كری و پشتگیریێ لێ دکەت، رەنگە 80 كورسیێن پەرلەمانی بدەستڤە بینن.
هەروەسا دناڤ مالا شیعی دا بەرەیەكێ دیتر دروست بوویە ب سەرۆكاتیا حەیدەر عەبادی سەركردێ هەڤپەیمانیا نەسر،رەوتێ سەدر ب سەرۆكاتیا موقتەدا سەدری، رەوتێ حیكمە ب سەرۆكاتیا عەمار حەكیمی و هندەک هێزێن دیتر،بەلێ ئەو هێزێن دناڤ وان دا ڤالاهی و مەودایەكێ بەرفرەه هەیە ل پەیوەندیێن ل گەل ئیرانێ و هەژموونا وی وەلاتی ل سەر وان، رەنگە ئیران نەشێت وەسا ب ساناهی كاریگەریێ ل سەر بریارا وان بکەت.

دناڤا وی بەرەیدا،ئەمریکا پشتگیریێ ل عەبادی دکەت بۆ وەرگرتنا پۆستێ سەرۆک وەزیران، هەڤدەم باسکێ سەدری ژی ل گەل هێز و لایەنێن نەتەوەیی و شیوعی و لیبرالی هەڤپەیمانیا سائیرونی پێكهئینایە،ئەڤە زێدەتر نێزیكی تێگەهشتنا ئەمریكا یە،چاڤدێر دبێژن، ئەڤ بەرەیە رەنگە 110 كورسیێن پەرلەمانی ب دەستڤە بینیت و هەموو د كۆكن ل سەر كاندید كرنا حەیدەر عەبادی بۆ خولا دویێ.
شارەزا و چاڤدێر دبێژن،هەکە ئەو شیكار و هاوكێشە وەسا دەربچیت،دێ هەردو بەرەیێن شیعی پێدڤی ب سوننە و كوردان هەبیت بۆ هندی کو سەرۆك وەزیرێ داهاتی ئێكلا ببیت هەتا بشێت حوکمەتا نوو پێكبینیت.

لێ عامری نەشێت پشتگیریا كورد و سوننە یا ب دەستڤە بینیت،ئەو ژی و سەركرێن دی یێن میلیشیاتێن شیعی ڤێ چەندێ دزانن،لەورا ئەڤە دێ زیانێ گەهینیتە بزاڤێن بەرەیێ ئیرانێ ل عێراقێ.
چاڤدێرێن سیاسی دبێژن ،هادی عامری چانسێ هندێ نینە ببیتە سەرۆك وەزیر، چونكی هەموو دزانن ئەو چەكدارەکێ فەیلەقا قودسە و نە سیاسیەكێ دیارێ عێراقێ یە،لەوما هەکە ببیتە سەرۆك وەزیر،دێ بیتە هەتکبریەکا زۆرا مەزن ل پێشیێ بۆ سیاسەتا ئەمریكا ل عێراقێ پاشی بۆ عێراقێ وەك وەلات، چونكە نەیا نەگونجایە كەسێ ئێکێ یێ عێراقێ، فەرمانێ ژ سەركردەیێ فەیلەقا قودس وەربگریت.

هەروەسا گوتیە، دوور نینە ئیران پشت بدەتە موریدێ خوە ژ بۆ خاترا رازیبوون ئەمریكا و وەلاتێن عەرەبی، چونكی ئەو ژی دزانن،کو عامری كییە و كەس مامەلێ ل گەل ناكەت وەك سەرۆك وەزیر،لەورا دبیت ئیران پشتگیریێ ل عەبادی بكەت یان ژی عەبادیەکێ دیتر بینیتە ناڤ گۆرەپانێ،هەر وەكی چاوا ل خولا بوری عەبادی كرە جهگرێ مالكی.

ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی :

حاكم زاملى سه‌رۆكێ لیژنا ته‌ناهى و به‌رەڤانیێ ل په‌رله‌مانێ عێراقێ ئاشكرا دکەت،داعشێ پلانا داگیركرنا سامه‌را هه‌یه‌.

حاكم زاملى سه‌رۆكێ لیژنا ته‌ناهى و به‌رەڤانیێ ل په‌رله‌مانێ عێراقێ د كۆنگره‌کێ رۆژنامه‌ڤانى دا هۆشدارى دایه‌ به‌رپرسێن حوکمه‌تا عێراقێ دەربارەی رێكخراوا تیرۆریستا داعش،کو پلان بۆ داگیركرنا سامه‌را هه‌یه‌،کو‌ چه‌ندین مه‌زارگه‌هێن پیرۆز یێن شیعا تێدا هەنە‌،هەروەسا گوتیە،د‌ چه‌ند رۆژێن بوری دا چه‌ندین جاران داعشێ هێرش كریە‌ سه‌ر باژێرێ سامه‌را و ل شێوازێ هێرشێن وێ ده‌ركه‌فتیه‌،کو وی ل بەره ڤی باژێری داگیر بکەت‌.

زاملى گوتیە ژی،هێرشا داعشێ مەزنترین هێرشا وێ رێكخراوێ‌ بوو بۆ سه‌ر باشورێ سامه‌را كو د ئه‌نجامدا سێ چه‌كدارێن حه‌شدا شه‌عبى هاتنە كوشتن و ب دەهان ژی بریندار بوون،هەروەسادەڤەرا فه‌تحه‌ یا باشورێ سامه‌را بوویە‌ په‌ناگه‌یه‌ك بۆ چه‌كدارێن داعشێ.

ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی :

پشتی لێدوانا رۆژا سێشەمبیا بوری یا حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرێن عێراقێ بەری جەژنا نەورۆزێ، مووچێ چەند وەزارەتێن هەرێما كوردستانێ دێ هێتە هنارتن، بەلێ بەرپرسەکێ وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا هەرێمێ ئاماژێ ب هندی دکەت،هەتا نوکە ب هیچ شێوەیەكێ بۆ هنارتنا مووچەی ئەو نەهاتینە هایدار کرن.

یوسف ئوسمان رێڤەبەرێ گشتی یێ پلاندانانێ ل وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاندیە، هەتا نوکە ئەو لیژنا هووربینیێ د لیستا مووچەیێ فەرمانبەران و مووچەخۆرێن وەزارەتا پەروەردێ و ساخلەمیێ دكەن ل هەرێما كوردستانێ و رۆژا پێنجشەمبیا بوری ل گەل روونشتینە.

وی بەرپرسێ وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا هەرێما كوردستانێ گوتیە، هەتا نوکە ب هیچ شێوەیەكێ پەیوەندی ب مە نەهاتیە كرن، بۆ هنارتنا مووچەی ژلایێ بەغداڤە، ئەوا دهێتە گوتن ژی ب تنێ ئاخفتنا هندەک کەسانه.

ل رێكەفتی چاری كانوونا دویێ د ئەڤ سالەدا، لیژنەیەك ژلایێ جڤاتا وەزیرێن عێراقێ هاتبوو رەوانەکرن بۆ هەرێما كوردستانێ، بۆ هووربینیێ د مووچێ فەرمابنەرێن هەرێما كوردستانێ كو مەهدی عەلاق ئەمینداری گشتی یێ جڤاتا وەزیرێن عێراقێ سەرپەرشتی لێ دكر.

ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی :

فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆمارێ عێراقێ دوپات كریە،کو شیرەتکارێن سەرۆكاتیا كۆماری دێ بەرێخودانەکێ ل خەلەتی و كێشێن ناڤ پرۆژێ بودجێ 2018 یێ عێراقێ كەن،ژ پێخەمەت هندێ هەتا چەند ل گەل دستووری دا دگونجیت و هەکە چو كێشە نەبیت،دێ پەسەند كەین.

سەرۆك كۆمارێ عێراقێ د دیدارەکێدا ل گەل كەنالێ تەلەڤزیۆنا سۆمەریە راگەهاندیە،کو وەك سەرۆكاتیا كۆماری قانوونا بودجێ گشتی یێ 2018 یێ عێراقێ گەهشتیە وان،پشتی پەسەندكرنێ ژلایێ پەرلەمانێ عێراقێ ڤە و نوکە شارەزایێن قانوونی ل سەرۆكاتیێ گوتۆبێژێ ل ئەگەرێن پەسەندكرنا وی دكەن،هەکە چو خەلەتی و كێشێن تەكنیكی یان دستووری تێدا نەبن،دێ پەسەند کەن.

زێدەتر گوتیە، سەرۆكاتیا كۆماری ب تنێ دێ تاوتوێیا هەبوونا خەلەتیەکێ یان بۆشایەکا قانوونی کەت هەکە هەبیت، نە وەكو پرسا رێژەیا هەرێما كوردستانێ و ئاماژەی كر،هەکە هات و مە كێشەکا دستووری دیت، دێ پەیوەندیێ ب پەرلەمانی كەین بۆ هندێ کو چاڤ خشاندنەکێ تێدا بکەت،هەکە چو خەلەتی و كێشێن دستووری تێدا نەبن،دێ ب شێوەیەکێ ئاسایی دەرباز كەین و دێ پەسەند كەین.

پەرلەمانێ عێراقێ ل 3 ئادارێ ب زۆرینەیا دەنگان و بێی ئامادەبوونا پەرلەمانتارێن كورد پرۆژە قانوونا بودجێ 2018 یێ عێراقێ پەسەند كر و تێدا پشكا هەرێما كوردستانێ ژ 17% بۆ 12.67% كێمكریە.

مەعسوومی زێدەتر روونكریە،کو بریارا،ریفراندۆما هەرێما كوردستانێ بۆ سەربەخۆیێ بریارەکا سەركەفتی نەبوو،هەردو حوکمەتێن عێراقێ و هەرێما كوردستانێ بەرپرسیارەتیا وەرگرتنا وێ بریارێ دگرنە ستوویێ خوە،چونکی ریفراندۆما هەرێمێ رێکەک نەبوو بۆ راگەهاندنا سەربەخۆیا هەرێمێ،ژبەرکو سەربەخۆیی حەزەکا خوەدی نینە، بەلكو پرسەکە و پێدڤی ب حوکمەتا ناڤەند و وەلاتێن دەڤەرێ ڤە هەیە.

مەعسومی دووپات كریە،كو هەر ئێک ژ حوکمەتا هەرێمێ و حوکمەتا ناڤەندی بەرپرسیارەتیا وەرگرتنا وێ بریارێ دگرنە ستوویێ خوە، چونكی ئەو ل سالێن بوریدا نەگەهشتینە هیچ چارەسەریەکێ بۆ ناكۆكیێن سیاسی و ئاماژە كر کو هەردولا نەچووینە ناڤ گفتوگۆیێن رژد ب مەبەستا چارەسەركرنا كێشەیان.