ئه‌ڤرۆ نیوز:
پارێزگارێ كه‌ركووكێ نه‌جمه‌دین كه‌ریم بۆ نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی خویا كر: كه‌ركووك ژی دێ پشكداری رێفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا هه‌رێما كوردستانێ بیت.”
یان كوبیس، نوونه‌رێ تایبه‌ت یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ل ئیراقێ سه‌ره‌دانا پارێزگارێ كه‌ركووكێ كر و د گه‌ل دا كۆم بوو، زێده‌باری به‌حسكرنا مژارا ئاواره‌بوونا سڤیلێن حه‌ویجه ل ده‌مێ ئۆپه‌راسیۆنا رزگاركرنا وێ ده‌ڤه‌رێ ژ داعشێ ده‌ست پێ دكه‌ت، كه‌ریم بۆ كوبیسی ئاشكرا كر كو رێفراندۆما 25 ئیلۆنێ دێ ل كه‌ركووكێ ژی هێته كرن.
هه‌روه‌سا پارێزگارێ كه‌ركووكێ گۆت: هه‌لبژارتنێن پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ ئه‌ڤه 12 سالن نه‌هاتینه كرن، پێدڤییه وه‌كی هه‌می پارێزگه‌هێن دی هه‌لبژارتن لێ بهێنه كرن و ئێدی ئه‌و زۆرداری ل خه‌لكێ كه‌ركووكێ نه‌هێته كرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز،ره‌مه‌زان هه‌رنى:
رێڤه‌به‌رێ شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان ل بارزان دیارکر کو حوکمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و وه‌زاره‌تا شه‌هیدان و ئه‌نفالکریان ل درێژه‌دان ب خزمه‌تا كه‌س و كارێن سه‌ر بلندێن شه‌هیدان دێ وان كه‌سان ب شه‌هید هژماركه‌ت ئه‌وێن ل سالا 1975 و سالێن ل دووڤ را ل بیابانێن عیراقێ وه‌غه‌را دوماهیێ كرى ل سه‌ر ده‌مێ شالاوا ئه‌نفالێ.
رێبوار ره‌مه‌زان رێڤه‌به‌رێ شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان ل بارزان بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز گوت:ب بریاره‌كا وه‌زاره‌تا شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان ل حوکمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دێ وان كه‌سان ب شه‌هید هژماركه‌ت ئه‌وێن ل سالا 1975 و سالێن ل دووڤرا كو ل سه‌ر ده‌مێ ئه‌نفالا كوردان ل بیابانێن عیراقێ وه‌غه‌ر كرى دێ ب شه‌هید هێنه هژمارتن .
رێبوار خویاژى كر، دێ ناڤێن وان ل لیستا شه‌هیدان هێنه توماركرن و مووچه‌یێ مه‌هانه دێ ژ 250,000 هزار دیناران ده‌ست پێكه‌ت و هەتا شه‌هدیێن سه‌نگه‌ر و ل دووڤ پله‌یا وى یا شه‌هیدیێ دێ هێتە هژمارتن.
ناڤبرى گوتژى،ئه‌وێن ناڤێن وان ب شه‌هید زڤریه‌ڤه مووچه‌یێن وان هاتنه گرێدان ب مامه‌له‌یێن وان ڤه وه‌ك شه‌هید كو ل بیابانێن عیراقێ وه‌غه‌ر كرى.
ئەڤرۆ نیوز ، ئيقبال عومەر:
فەرمانگەھا گشتی یا کومسیونا بلند یا سەربخوە یا ھەلبژارتنا و راپرسیێ دیارکر کو ل ھەموو سنوورێ پارێزگھا دھوکێ بنگە بو تومارکرنا ناڤێن وەلاتیان ھاتینە دانان داکو سەحا پشتراستبونا ناڤێن خوە بکەن بو دەنگادان لسەر ریفراندومێ.
عەلی سالح بەندی رێڤەبەرێ فەرمانگەھا گشتی یا کومسیونا بلند یا سەربخوە یا ھەلبژارتنا و راپرسیێ بو ئەڤرو نیوز گۆت: (ژ مێژە پلانەکا باش ھاتیەدانان داکو باشترین شێوە ریفرادۆم ب رێڤە بچیت و رۆژا ٢٠/٨/٢٠١٧ ھەمی بنگەھێن دکەڤنە سنورێ پارێزگەھا دھوک ژلایێ فەرمانگەھا گشتی یا کومسیونا بالندا یا سەربخوە یا ھەلبژارتنا و راپرسیێ یێت ھاتینە ڤەکرن , کو ئەوژی ٤١ بنگەھن , و ژوانا ١٤ بنگەە یێل دھوک و سێمێلێ و ٨ بنگەە یێل قەزا زاخو و ٤ بنگەە یێل قەزا شێخان و ٧ بنگەە یێل قەزا ئامێدیێ و ٨ بنگەە ژی یێل ئاکرێ و بەردەرەش )
زێدەتر گۆت: (بنگەھێن مە ل رێکەفتی ٢٠/٨/ تاکو تاکو ٢٧/٨ ل دەژمێر دەمژمێر ٨ سپێدێ تاکو دەمژمێر ٤ ئێڤاری دێ دڤەکریبن د خزمەت و پێشوازیا خەلکی دا , ھەر چەندە درەنگ مە دەست بکاری کریە بەلێ ھەمی بەرھەڤی د دروستن و چ کێماسی پەیدا نابن , مە چ پەیوەندی دگەل کومسیونا عیراقێ نینن چونکی کارێ مە و یێ وانا یێ ژێک جودایە ھندی کارێ وانایە بتنێ بو پشتی کومسیونا بلند یا سەربخوە یا ھەلبژارتن و راپرسیێ ل ھەرێمێ یێ ھاتیە دامەزراندن ب تنێ کارێ وان دێ مینیت بو رێکخستن و سەرپەرشتیکرنا ھەلبژارتنا دەمێ دەنگ دانێت پەرلەمانێ عیراقێ چێببن , بەس یا مە ھەر راپرسیەکا ل ھەرێمێ چێببیت یان ھەر ھەلبژارتنەکا بیت چ بو پەرلەمانێ کوردستانێ بیت چ بو ریفراندومێ بیت یان ھەلبژارتنێت ئەنجومەنێ پرێزگەھابن یان ژی ئەگەر ھاتو یێن شارەوانیان ژی ھاتنەکرن دێ سەرپەرشتیکرنا وانا و رێکخستنا وان کەین)
عەلی دیارکر ژی کو ھەر مالێ کەسەک ژی دکاریت بچیت بو دوپاتکرنا ناڤێن ھەموو ئەندامێن خێزانێ و گۆت ژی : (پێدڤی یە وەلاتی ناسناما بارێ شارستانی یان ناسناما عیراقی یان پاسپورت یان ژی کارتا نیشتیمانی لگەل خوە ببەن بو دووپاتکرنا ناڤێن خوە ، و دیسان ئەو دەڤەرێن ژ دەرڤەی ئیدارا ھەرێمێ ژی وەکو ھەمی پارێزگەھێن دی یێن ھەرێمێ فەرمانگەە بو ھاتینە دانان و دێ بنگەە بو ئێنە ڤەکرن و دێ ل وان دەڤەرا بن یێن کو پێشمەرگەە د پارێزیت )
ئه‌ڤرۆ نيوز: ره‌وان نهێلى:
ئه‌ڤرۆ د رێوره‌سمه‌كى تايبه‌ت دا و لژێر دورشمێ( بەلێ بو ریفراندوم وسەربەخویا كوردستانێ) و ب ئامادەبونا ( جەهوەر عەلی) قائیمقامێ قەزا دهوكێ وهژمارەكا بەرپرسێن حزبی وحكومی وبازرگان وخودان كاران، بلان بازار 5 ل دهۆك مۆل هاته ڤه‌كرن، ئه‌ياد حه‌سه‌ن سه‌رۆكێ ژوورا بازرگانى يا دهۆك د په‌يڤه‌كێ دا ئاماژه ب وێ يه‌كێ كر كو كۆمپانيا بلان بازار يا شياى ب سه‌ركه‌فتيانه كارێ خوه برێڤه ببه‌ت و ب ده‌هان كۆمپانى ژبه‌ر قه‌يرانێ كارێن خوه راوه‌ستاندينه، به‌لێ بلان بازار هه‌ر د پێشكه‌فتنێ دايه و وه‌لاتيێن دهۆكێ ژ كارگێريا وێ د رازى نه.
پاشان مه‌ئمون ئه‌حمه‌د رێڤه‌به‌رێ گشتى يێ كۆمپانيا بلان بازار د په‌يڤه‌كێ دا ئاماژه ب هندێ دا كو بلان بازار يا شياى وێ باوه‌ريێ ده‌ف خه‌لكێ دهۆكێ دروست بكه‌ت كو كه‌ل و په‌لێن وێ د ئه‌رزانن و كواليتيه‌كا باش يا هه‌ى و گۆت:ئه‌م يێن شياين پتر ژ 650 ده‌ليڤێن كارى بۆ ده‌رچوويان و كرێكاران دروست دابين بكه‌ين.
د ڤێ رێوره‌سمێ دا، چه‌ندين برگێن هونه‌رى هاتنه پێشكێشكرن وه‌كو گوتنا هوزانان ژ ئاليێ هوزانڤان بورهان زێبارى و گوتنا سترنان ژ ئاليێ مه‌له‌ك رۆژهات ڤه.
ئەڤرۆ نیوز ، نەوزاد هلۆری:
لسەر ئاستێ 58 هێزێن جیهانی کو د خولەکا نیشان شکاندنێ دا پشکداربوینە ، هێزا پێشمەرگێ کوردستانێ شیا رێزا سێ دەستخوڤە بینیت.
دڤی واریدا ئومێد وەلاتی ژ راگەهاندنا فەرماندەیا پشتەڤانیا ئێک یا لەشکەرێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: (ئەڤرۆ پێنج پێشمەرگێن کوردستانێ د بەریکانەکا نیشان شکاندنێ دا کو ژلایێ پەیمانگەها سەربازی یا بوندس شبراخن ئامت ل باژێێ کولن یا ئەلمانی هاتبویە ئەنجامدان ، شیان رێزا سێ لسەر ئاستێ جیهانێ کو هێزێن 58 وەلاتان پشکداببون دەستخوڤە بینن)
زێدەتر گۆت : (دوو ژ وان پێشمەرگەیان ژی سەر ب هێزێن پێشمەرگێن فەرماندەیا هێزێن پشتەڤانیا ئێک بوون کو ئەڤ یەک ژی جهێ شازانیێ یە بو کوردستانێ و هێزێن پیشمەرگەیان)
ئه‌ڤرۆ نیۆز،ره‌مه‌زان هه‌رنى :
رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئاكرێ ئاشكراکر،کو ژبه‌ر قه‌یرانا دارایی و نه‌دان و گیرۆبوونا مووچه‌یێن وان ل قه‌زا ئاكرێ دهه‌یاما دو سالێن بورى دا هه‌یا نها 40 نۆشدار ل كارى هاتینه لادان پتریا وان به‌ره‌ڤ ده‌رڤه‌ى كوردستانێ چووینه.
د . به‌شیر ته‌ها رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئاكرێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز خویاكر :ژبه‌ر قه‌یرانا دارایی وكێمكرن و نه‌دانا مووچه‌یێن وان كو ڤان نوشدارا ل ناڤا نه‌خوشخانه و بنگه‌هێن ساخله‌میێ دا ده‌وام دكر ل سنورێ قه‌زا ئاكرێ پشتى پێگرى ب رێنمایێن كه‌رتێ ساخله‌میێ نه‌كرى هاتنه لادان ژ كارێ نوشداریێ وهند نوژدارا قه‌ستا ده‌رڤه‌یی وه‌لاتی كریه و یێن دیژى چووینه نه‌خوشخانێن دى ل هه‌ولێرێ.
رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئاكرێ خویاژى دكه‌ت ژی،پشتى ره‌وشا ئه‌منى ل عیراق و سوریا خراب بووى گه‌له‌ك نوشدار هاتینه كوردستانێ و ل كه‌رتێ ساخله‌میا ئاكرێ چاره‌سه‌ریا نه‌خوشان دكر،به‌لێ پشتى رێنمایێن كه‌رتێ ساخله‌میێ بجهـ نه‌ئیناین هه‌موو ژ كارى هاتنه لادان كو پتریا وان نوشدارا كوردێن سوریێ و عه‌ره‌ب بوون .
د.به‌شیر گوتژى ،ل ئاكرێ مه پێدڤى ب نوشدارێن زێده‌تر هه‌یه سه‌ره‌راى كو باشتره ل به‌رى نوكه به‌لێ نها ژى هێشتا مه پێدڤى پێ هه‌یه تایبه‌تى نوشدارێن بسورێن گشتى و یێن ئافره‌ت هه‌یه كو نها بتنى ل ئاكرێ مه 7 نوشدارێن ئافره‌ت هه‌نه‌چه‌ند نوژدار هه‌بن یێن ئافره‌ت بۆ ئاكرێ هێشتا كێمن.
د.به‌شیر ئاشكرا ژى دكه‌ت , لبه‌ر نه‌بونا نوژدارێن پێتڤى نه‌شته‌ر گه‌ریێن هه‌مه جور ناهێنه كرن ل ئاكرێ و وه‌ك نه‌شته‌ر گه‌ریا چاڤا نه‌شته‌ر گه‌ریا ده‌مارا گه‌له‌ك كێم دهێنه ئه‌نجام دان.
رێڤه‌به‌رێ ساخله‌میا ئاكرێ خویاژى دكه‌ت : دسالا 2013 ل گه‌ل هاتنا هه‌ژماره‌كا نۆشدارێن رۆژئاڤا د هه‌می بیاڤاندان ل وی ده‌می بنگه‌هێ سیپه یی شیره‌تكاری دانێ ئیڤاری هات ڤه‌كرن هه‌یا 12 نۆژدارا ده‌وام لێ دكر و چاره‌سه‌ریێن پێدڤی بۆ نه‌خوشان دهاتنه كرن و به‌لێ ژبه‌ر چوونا وان نوشداران بۆ رۆژئاڤا و ژبه‌ر قه‌یرانا دارایی بتنێ دو نوشدار ماینه ل وی بنگه‌هێ سه‌ره‌رایی كێمیا نوشدارا به‌لێ مه نه‌هێلا چو به‌ش ل نه‌خوشخانا ته‌نگاڤیا و گۆلان ژی بهێنه گرتن .
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ریا په‌روه‌ردا دهۆك رۆژئاڤا ده‌رگه‌هێ پێشكێشكرنێ بۆ وانه‌بێژان بۆ سالا خواندنێ 2017/2018 ڤه‌كر و هه‌ر ده‌رچوویه‌كێ په‌روه‌رده و په‌روه‌ردا بنیات دشێت پێشكێش بكه‌ت.
په‌روه‌ردا رۆژئاڤا ب تنێ پێدڤی ب بسپۆریێن “زمانێ كوردی، عه‌ره‌بی، ئینگلیزی، بیركاری، كیمیا، فیزیا، زانست، وه‌رزش و هونه‌ر” هه‌یه و هه‌ر كه‌سه‌كێ بڤێت پێشكێش بكه‌ت، دڤێت سه‌ره‌دانا رێڤه‌به‌ریا ناڤبری پشكا خویه‌تی بكه‌ت بۆ تۆماركرنا ناڤێ خوه و پێدڤیه باوه‌رناما خوه ل گه‌ل خوه بینیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
شارەزایەکێ فەلەکی ئەو پێزانینێن ل دۆر غەیرینا رۆژێ دھێنە بەلاڤکرن کو نە ب تنێ غیرینە، بەلکو دێ دونیا ب دووماھی ھێت؛ رەت دکەت و دبێژیت: رۆژا 21ی ڤێ ھەیڤێ دێ دیاردەکا گەردوونی روو دەت و بۆ دەمێ شەش خۆلەکان رۆژ دێ غەیریت، بەلێ چو کاریگەریێن خراب ل سەر دونیایێ نابن.
ئەژی چەتۆ حەسەن، سەرۆکێ رێکخراوا فەلەکناسێن کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ خویا کر، ل گۆری زانستێ فەلەکناسیێ ل رۆژا 21ی ڤێ ھەیڤێ دێ رۆژ غەیریت و دیاردەکا فەلەکناسی دێ روو دەت و گۆت: “ئەڤ رۆژ غەیرینە پتر دێ ل ئەمریکا ھێتە دیتن و ل ھەرێما کوردستانێ ناھێتە دیتن، ژ بەرکو ل دەمژمێر نەھی شەڤێ ل ھەرێما کوردستانێ ئەو دیاردا رۆژگرتنێ دێ ھێتە روودان و ب شەڤێ ژی رۆژ نینە، لەوا ناھێتە دیتن، بەلێ دێ بایەکێ ھوین ھێت و پلێن گەرمێ دێ داکەڤن”.
گۆتژی: “ل 12 ویلایەتێن ئەمریکا ئەڤ رۆژگرتنە ب زەلالی دێ ھێتە دیتن، ئەڤە ژی دیاردەکا فەلەکیا ئاساییە و ھەر چەند سالان جارەکێ ھەیڤ و رۆژ دھێنەگرتن و چو روودانێن ب مەترسی روو نادەن”.
سەرۆکێ رێکخراوا فەلەکناسێن کوردستانێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، وێ دیاردا رۆژگرتنێ چو کاریگەریێن خراب ل سەر مرۆڤ و ژینگەھێ نابن، بەروڤاژی گەلەک مفا بۆ زانستێ فەلەکناسیێ ھەیە، چونکو پتر پەقینێن رۆژێ دیار دبن و گەلەک کارێن دی ل سەر دھێنەکرن و گۆت: “ئەو پێزانینێن د راگەھاندنا جیھانی ژی دا ل دۆر ڤێ دیاردێ دھێنە بەلاڤکرن کو دنیا دێ خراب بیت یان مەترسی یێن ھەین و…ھتد چو راستی بۆنینن، بەلکو رۆژ دێ ھێتەگرتن وەکی کو ل سالا 1999ێ مە دیتی و بۆ دەمێ شەش خۆلەکان ئەو رۆژگرتنە دێ ڤەکێشیت، چونکو رۆژگرتنا تەمامە”.
ئەڤرۆ نیۆز،تۆڤی:
ل جیهانێ چەندین گەلان ریفراندۆم ئەنجامداینە،ژ پێخەمەت بگەهنە مافێن خوە یێن رەوا،هندەک ژ وان گەلان ل دەمێ ئەنجامدانا ریفراندۆمێ سەرکەفتن ب دەستڤەئیناینە و بووینە دەولەت،هندەک ژ وان گەلان ژی هێشتا وەک خوە ماینە و نەبووینە دەولەت،لێ هەر هەولێن وان د بەردەوامن ژبۆ سەخوەبوونێ،وەکو دیار ل وەلاتێ كۆسۆڤۆ ل سالا 2000 ریفراندۆما سەربەخۆیێ ھاتە ئەنجامدان و وی وەلاتی ل سالا 2008 سەربەخۆیا خوە راگەھاند.
دیسا ل ته‌يمۆرا رۆژهه‌لات ريفراندۆم ل سالا 1999 ھاتە ئەنجامدان و وی وەلاتی ژی ل سالا 2002 سەربەخۆیا خوە راگه‌هاند.
هەروەسا ل باشۆرێ سۆدانێ ژی ريفراندۆم ل شواتا 2011 ھاتە ئەنجامدان و وی وەلاتی سەربەخۆیا خوە ل ئیلونا 2011 و ل هەمان سال راگه‌هاند.
ل ھەرێما كەتەلۆنيا یا ئسپانی ژی ريفراندۆم ل سالا 2009 ھاتە ئەنجامدان لێ سەرنەگرت و پاشی ل سالا 2011 هاتە ئەنجامدان لێ هەر سەرنەگرت،دیسان ل سالا 2014 ژی جارەکادی ریفراندۆم هاتە ئەنجامدان لێ هەر سەرنەگرت،لێ ئەڤ سالە ل چریا ئێكێ دێ جارەکا دی ریفراندۆما سەربەخۆیێ ئەنجامدەنە ڤە.
هەروەسا ریفراندۆما سەربەخۆیێ ل ھەرێما کیوبك یا کەنەدا ل سالا 1980 ھاتە ئەنجامدان لێ سەرنەگرت،دیسا ل سالا 1995 ژی جارەکادی هاتە ئەنجامدان و هەر دیسا سەرنەگرت،لێ هەولێن وان بۆ سەربەخۆیێ د بەردەوامن.
د هەمان دەمدا ل ئوسکوتله‌ندا ل سالا 2014 ریفراندۆم ھاتە ئەنجاندان لێ سەرنەگرت،لێ هەر هەولێن وان بۆ سەربەخۆیێ د بەردەوامن.
لێ یا گرنگ ئەوە مللەتێ کورد ل رۆژا 25 ئیلونا ئه‌ڤ ساله ب گیانێ کوردینیێ و ب دلەکێ پری کەیف بەرەف سندۆقێن دەنگدانێ ڤە بچن و دەنگێ خوە ب بەلێ بدەنە ریفراندۆمێ و دلێ دایکێن شەهیدان ب سەربەخۆیێ شاد بکەن،ب هیڤیا هندێ کو ل دەمەکێ نێزیک ئەم کورد ب دەولەتێ شاد ببین و کۆمارا کوردستانێ رابگه‌هینین.
وەکو دیار هەتاکو نوکە نێزیکی 50 ریفراندۆمان ل جیهانێ هاتینه ئه‌نجامدان و بتنێ (4) ژ وان ب سه‌رپه‌رشتیا نه‌ته‌وێن ئێکگرتی هاتینە ئەنجامدان،هەر چەندە ئەو وەلاتێن ریفراندۆم ئەنجامداین ژی ژ لایێ چ ده‌وله‌تانڤه دانپێدان به‌ری هنگێ پێ نەهاتیەکرن،بەلێ پشتی سه‌رکە‌فتنا ریفراندۆمێ دانپێدان ب سه‌ربه‌خۆیا وان وەلاتان هاتیه کرن و بووینە دەولەت.
نيشاندان