ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا چاڤدێريا بازرگانى راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ رێكه‌فتى 2ى چريا دويێ 2016ێ بهايێ دراڤى ل بازارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ ب ڤى ره‌نگێ ل خوارێ يه:
| 1 دولارێ ئه‌مريكى | 1304 |
| 1 يۆرۆيێ ئه‌ورۆپى | 1430 |
| 1 ليرێ توركى | 420 |
بۆ وه‌رگرتنا نووترين پێزانينان ل سه‌ر ره‌وشا دراڤى ژماره “2” بۆ شورتكودێن “KOREK “2279 يان “Asiacell “4593 يان ژى ب ره‌نگه‌كێ به‌رده‌وام سه‌ره‌دانا مالپه‌رێ ئه‌ڤرۆ نيوز www.evronews.net بكه.
رێڤه‌به‌ريا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هەرێما کوردستانێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا چارشه‌مبى رێكه‌فتى 2ى چريا دويێ 2016ێ دێ باران ل ده‌ڤه‌رێن جودا باريت و پلێن گه‌رمێ نزم بن.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ هاتنا فشارێن نزمێن ده‌ريا قه‌زوين بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دهێته پێشبينيكرن ئه‌سمانێ دهۆكێ دێ ژ ئه‌وره‌كێ كێم بۆ ئه‌وره‌كێ ته‌مام هێته گوهۆڕين و دێ باران ل ده‌ڤه‌رێن جودا باريت.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ باكوورێ رۆژهه‌لات بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 10 هه‌تا 15كم دا و ماوێ ديتنێ ژى دێ د ناڤبه‌را 8 بۆ 10 كم دا بيت، پلێن گه‌رمێ ژى دێ ب 4 بۆ 6 پلان هێنه خوار ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 12 بۆ 18 پلان دا بيت.
ئەڤر نیوز:
پشکداریا میلیشیێن حەشد شەعبی د شەڕێ مووسلێ دا دێ مەترسیا گرژیا تائیفی ل عیراقێ و ب تایبەتی ل مووسلێ زێدەتر لێکەت، ب تایبەتی پشتی حەشد شەعبی بریارا پێشڤەچوونێ بەر ب میحوەرێ تلەعفەر ل رۆژئاڤایا مووسلێ دای ب پشکداریا 10 ھزار چەکدارێن خوە و دەست ب کونترۆلکرنا چەندین گوندێن قەزا تلەعفەر کری و تورکیا ھوشداری دای ل دۆر ھێرشێ ل سەر تلەعفەر.
میلیشیێن حەشد شەعبی کو سەرۆک وەزیرێن عیراقێ حەیدەر عەبادی وان میلیشیان ب پشکەک ژ ھێزێن چەکدار یێن عیراقی د ھەژمێریت، د تۆمەتبارن ب ئەنجامدانا تاوانێن مرۆڤایەتی ل باژێرێن سونی ل دەمێ ئۆپەراسیۆنێن لەشکری بۆ ئازادکرنا وان باژێران، بەری نوکە وان میلیشیێن شیعی راگەھاندبوو کو ناچنە دناڤ مووسلێ دا، بەلێ ل دووڤ ھندەک شرۆڤەکارێن سیاسی و لەشکری، ھێرشا وان میلیشیان ل دەڤەرێن ب سەر تلەعفەرێ ڤە، دبیت ببیتە چریسکا ھەلبوونا شەڕێ تائیفی، ب تایبەتی ژی تلەعفەر ژ چەندین نەتەوە و تائیێن ئایینی پێک دھێت و مەترسیا وێ چەندێ یا ھەی کو حەشد شەعبی کریارێن تۆلڤەکرنێ ل تلەعفەرێ ئەنجام بدەت.
میلیشیێن حەشد شەعبی یێن شیعی ب رێیا راگەھاندنا پشکداریکرنێ د شەڕێ مووسلێ دا ب رێیا مێحوەرێ تلەعفەرێ، بزاڤێ دکەت رێ ل پشکداریا تورکیا د شەڕێ مووسلێ دا بگریت، کو ئەڤ چەندە ژی فەرمانەکا ئیرانی یە بۆ حەشەد شەعبی
ددەمەکی دا سەرۆکێ تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆگان ھوشداری دابوو و گۆتبوو” ھەکە میلیشیێن حەشد شەعبی کریارێن تۆلڤەکرنێ دژی خەلکێ تلەعفەرێ ئەنجام بدەت، تورکیا دێ بەرسڤەک ھەبیت” بێ کو جۆرێ وێ بەرسڤێ دیار بکەت. دیسا راگەھاندبوو” مە ھەبوونا لەشکری یا ل پارێزگەھا دھۆکێ ھەی و ھێزێن مە نوکە یێن ل سلۆپیا و دێ ھێزێن زێدەتر ژی ھنێرین”.
ئەردۆگانی ئاماژە دا بوو وێ چەندێ ژی کو” ل دەف مە تلەعفەر و شنگال دەڤەرێن ھەستیارن و مە ھەڤکاری یا ھەی ل گەل پێشمەرگەی و زێرەڤانێن نەینەوا (حەشد نیشتمانی یا بەرێ ب سەرۆکاتیا ئەسیل نوجێفی)”.
د بەرامبەر دا ئێک ژ پەیڤدارێن حەشد شەعبی (جەواد تلیباوی) د بەرسڤا داخۆیانیا ئەردۆگانی دا دبێژیت” دێ رەفتارا مە ل گەل لەشکرێ تورکی وەکو ھێزەکا دوژمن بیت و مە پلانێن ھەین بۆ بەرھنگاریا ھەر مایتێکرنەکا لەشکرێ تورکی” ئاشکرا کر ژی کو “حەشد شەعبی ل بەرە ھەردو قەزایێن حەزەر و بەعاج ژی کونترۆل بکەت”. ب ڤێ چەندێ میلیشیێن حەشد شەعبی دێ نێزیکی جھێن ھێزێن پێشمەرگەی بیت.
ل دوور ھوشداریێن بەردەوام یێن تورکیا د ھێرشا حەشد شەعبی ل سەر تلەعفەرێ، رۆژناما واشنتۆن پۆست یا ئەمریکی بابەتەک بەلاڤکریە و تێدا ھاتیە” پێدڤیە ل سەر تورکیا خەلکێ تلەعفەرێ کو پتریا وان تورکمانن بپارێزیت، دیسا د بەرژەوەندیا تورکیا دایە بەرھنگاریا دەستھەلاتا ئیرانی ل عیراقێ ببیت کو بەردەوام دزێدەبوونێ دایە”.
دھێتە زانین چەندین لایەنێن سیاسی یێن عیراقی و ھەرێمایەتی ھوشداریا چوونا حەشد شەعبی بۆ دناڤ باژێرێ مووسلێ دا ددەن، دیسا بۆ دناڤ باژێرێ تلەعفەرێ ژی دا، کو ھەر ژ سالا 2004 ێ و سالێن ددووڤدا ببو مەیدانا شەڕێ تائیفی د ناڤبەرا رێکخستیا قاعیدە یا تیرۆرستی و عەشیرەتێن تورکمان یێن شیعی و دئەنجامدا ب ھزارەھان کەس بوونە قوربانی. ئەو ھوشداریە ددەمەکێ ژی دا دھێن کو رێکخراوا لێبۆرینا نێڤدەولەتی تۆمەت ئاراستەی حەشد شەعبی و ھێزێن عیراقێ کربوون ب ئەنجامدانا تاوانێن مرۆڤایەتی یێن مەترسیدار دژی وەلاتیێن سڤیل یێن ژ دەڤەرێن دبن کونترۆلا داعشێ دا درەڤین.
جارێ ب هیج ره‌نگى گه‌نه‌گه‌شا هندێ ناكه‌ین مشرۆب (حه‌رامه) یان (بڤه یه) یان (نه‌باشه) ئه‌ڤه دبیت بسپۆریا هنده‌ك كه‌سێن دى بیت. ب هه‌ر حالێ هه‌ى (مه‌شرۆب كحولیك) ل جیهانێ پشتى (قه‌هوێ) دبێژن ڤه‌خارنا دویێ یه، ڤه‌خارن و نه‌ڤه‌خارنا ڤێ ره‌نگێ ڤه‌خارنێ سه‌رهاتیه‌كا درێژه د هه‌مى جڤاك و كۆمه‌لگه‌هان دا دژایه‌تیا وێ هاتیه كرن، هه‌مى دیانه‌ت ژى دژى ڤه‌خارنا (ژ حه‌دى زێده‌یا كحولیكانن) لێ هیج پرۆژه‌كێ قه‌ده‌غه‌كرنا ڤێ ڤه‌خارنى ل هه‌مى جیهانێ سه‌ر نه‌گریته، به‌رۆڤاژى هندى پتر قه‌ده‌غه بیت پتر دهێته بكارئینیان، (كحولیك) ب گشتى وه‌ك هه‌ر كاره‌كێ دى دبیت باشى و نه‌باشیێن خوه هه‌بن ژ ئالیێ زانستى ڤه كاره‌كێ باش نینه بۆ مرۆڤان و ژ ئالیێ ئاینى ڤه ژى (یان حه‌رامه) یان (د ئاست حه‌رامیێ دایه)، په‌رلمانێ عیراقێ ئه‌وا هه‌تا بنێ گوهێ خوه گه‌ندل و په‌رلمانێ وه‌لاته‌كێ وێران و په‌رلمانێ مله‌ته‌كێ شه‌پرزه و بێ هیچ خزمه‌تگوزاریه‌ك ل گۆر یاسایه‌كێ (كحول) قه‌ده‌غه كریه ل ده‌مه‌كى جارێ ئه‌ڤه ژ مافێن مرۆڤى یه، هه‌ر كه‌سێ ئازاده چ ڤه‌خۆت چ بخۆت چ بكه‌ته به‌ر خوه ب ته‌رزى بژیت ب (اكراهێ) نینه بۆ هندێ كه‌سێن (منافق) په‌یدا نه‌بن، لێ یا ژ ڤێ هه‌میێ گرنگتر ئه‌ڤه ئاماژه‌كا زۆرا مه‌ترسیدار بوو، كو عیراقێ به‌ره‌ف وه‌لات و حوكمرانیه‌كا (تیوكراتى) ببه‌ن و هێدى هێدى (حوكمێ ویلایه‌تا فه‌قیه) ل عیراقێ و ئه‌ڤه ئاماژه‌كا دى یا لوژیكێ بیركرنا هه‌ڤبه‌شێن مه‌یه ل وه‌لاتى ب ناڤێ پرانیا په‌رلمانى وه‌لاتى ب هنده‌ك یاسایێن تایبه‌ت قوتوبه‌ند بكه‌ن، مه‌شرۆب حه‌رامه ل گۆر ئاین و بیرا پرانیا خه‌لكێ عیراقێ یێ موسلمان، ئه‌ڤه پێدڤى ب یاسایه‌كێ دى یێ حه‌رامكرنێ ناكه‌ت، ل ده‌مه‌كێ عیراق راستى مه‌ترسیا (مخدراتا) بوویه و نوكه گه‌نجێن عیراقێ تووشى ڤێ ئاتافا مه‌ترسیدار بوونه، ئاریشا عیراقێ ڤه‌خارنا مشرۆبى نینه ئاریشا عیراقێ گه‌نده‌لیه ئاریشا عیراقێ بێ ئاسایش و بێ عه‌داله‌تیه ئاریشا عیراقێ بێكارى و نه‌ته‌بایى یه، ئه‌ڤ ره‌نگه یاسایه مرى ژدایك دبن، زێده‌بارى هه‌ر متایه‌كێ قه‌ده‌غه شرینتره، نموونه ل (ئیرانێ و سعودیێ) قه‌ده‌غه یه، لێ ل گۆر راپۆرتا ژ هه‌مى وه‌لاتێن تێدا ئازاد ره‌نگه پتر بكار دئینن. خوزى ئاریشا عیراقى ڤه‌خارنا كحولیك با، ئه‌ڤه ره‌ڤینه بۆ پێشڤه و پاشى قوتوبه‌ندكرنا ئازادیێن مرۆڤایه، وه‌لاتێن جیهانێ ب یاسا رێكخستنێ دكه‌ن بۆ فرۆتن و بكارئینا ڤێ ڤه‌خارنا (سحرى) ئه‌وا تا نوكه كه‌سێ نه‌شیای شه‌رێ وێ بكه‌ت، ئه‌ڤ ڤه‌خارنه پێدڤى ب یاسایه‌كا تونده و ژبلى ڤى هه‌مى رێكێن دى فاشل و سه‌رنه‌گرتینه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی یا حکومەتا هەرێما کوردستانێ دەرچویێن پۆلا ١٢ێ ئامادەیی ئاگەهدار دکەت کو لەزێ بکەن ل داگرتنا فورما زانکۆ لاین.
ل دووڤ راگەهاندنەکا وەزارەتا خواندنا بلند ، تێدا ئاماژه هاتيه كرن كو ” خوێندکارێن دەرچویێن پۆلا ١٢ێ ئامادەیی مۆلەتا هه‌يه هەیا دەمژمێر ١٢ێ شەڤا ١ێ تشرینا دووێ يا سالا ٢٠١٦ێ فۆرما زانکۆ لاین تژی بکەن و پشتى وی دەمی مافێ وێ ئێکێ نینە فۆرمێ تژی بکەن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل ژێر ناڤێ ( تيرورا هزر و ره‌خنه و شاشى) مه‌لا به‌ختيار به‌رپرسێ ده‌سته‌يا كارگێرێ يا مه‌كته‌با سياسى يا ئێكه‌تيێ گوتاره‌ك به‌لاڤ كريه و تێدا رژدى ل سه‌ر شاشيا كومبوونا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دكه‌ت.
مه‌لا به‌ختيار نڤيسيه: هه‌ر هێزه‌كا سياسى كو مه‌ره‌ما وى گۆرانه، ره‌خنێ ل شاشيێن خوه نه‌گريت و ره‌خنا نه‌سه‌لمينيت، ئێدى ب چ مافه‌كێ سياسى و ياسايى به‌رده‌وام سه‌رگه‌مى ره‌خنه‌گرتنێ يه ژ ده‌ستهه‌لات و هه‌موو لايه‌نێن سياسى.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ لیژنا دارایی و وەبەرھێنانێ ل جڤاتا نونەرێن عێراقێ تەکەسکر، ئاریشەیێن بەنکی دناڤبەرا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و بەنکا ناڤەندا عێراقێ ھاتینە چارەسەرکرن و بڕیارە ل ھەیڤێن داھاتی لقێن بەنکا ناڤەندی لھەرێما کوردستانێ بھێنە ڤەکرن، ھەروەسا دیارکر، فەرمانبەرێن ھەرێمێ یێن سەر ب عێراقێ ڤە دێ مفاداربن ل قەڕەکێ دەھە ملیۆن دیناری ل بەنکا ناڤەندیا عێراقێ.
مەسعود حەیدەر، ئەندامێ لژنا دارایی و وەبەرھێنانێ ل جڤاتا نونەرێن عێراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ھەرێما کوردستانێ و عێراقێ لسەر کەرتێ بەنکێ ئاریشە ھەیە، ئاریشە ئەڤەبویە ھەتا نوکە بەنکا ناڤەندیا عێراقێ چو لقێن خوە لھەرێما کوردستانێ نەبووینە، راستە دو بەنکێن ناڤەندی لھەرێما کوردستانێ ھەنە بەلێ ئەو بەنکە سەر ب وەزارەتا دارایی و ئابووریا ھەرێما کوردستانێ نە چو پەیوەندی ب بەنکا ناڤەندیا عێراقێ ڤە نینە، چونکە ل دەولەتا فیدرالدا سیاسەتا نەغدی ل ئێک بەنکدایە ئەوژی بەنکا فیدراڵ ئانکۆ مەرکەزیە، گورەی زانیاریێن من ھەی ئەف ئاریشە دناڤبەرا ھەرێم و بەغدا ھاتیە چارەسەرکرن و بڕیارە ل ھەیڤێن داھاتی، لقێن بەنکا ناڤەندی ل ھەولێرێ بھێنە ڤەکرن و چەند کۆمبوونەک دناڤبەرا حوکمەتا ھەرێمێ و بەنکا ناڤەندی ھاتینە کرن بۆڤێ مەرەمێ، ھەبوونا لقێن بەنکا ناڤەندی دێ مفایێن زۆر ھەبن بۆ ھەرێما کوردستانێ، ژبەرکو دێ سیاسەتا بەنکی گرێدای بەنکا ناڤەندی بن و دڤێت پێگیریێ پێڤە بکەن، ھەتا دێ کەرتێ ڤەگوھاستنا پارەی ب رێیا بەنکا ناڤەندیڤە ل ھەولێرێ بیت.
مەسعود حەیدەر گۆتژی” ب ئەگەرێ نەبوونا لقێن بەنکا رەشید و رافیدەین و بەنکا ناڤەندی، حوکمەتا عێراقێ باوەری ب بەنکێن ھەرێمێ نەبوویە و فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ ل قەڕێ 10 ملیۆن دیناری ھاتینە بێ بەھرکرن، نوکە رێنمایێ بۆ قەڕێ دەھە ملیۆن ژلایێ بەنکا ناڤەندیا عێراقێ ھاتینە دەرکرن و ئەو فەرمانبەرێن ھەرێمێ یێن سەرب عێراقێ وەکی زێرەڤانێن سنوری و پاسپۆرت و کارتا زانیاری و ھندەک دەزگەھێن دی دێ مفاداربن لڤی قەڕی، فەرمانبەرێن ھەرێمێ ب ئەگەرێ نەبوونا لقێن بەنکا ناڤەندی نەشێن مفادار ببن، ئەگەر لقێن بەنکا ناڤەندی ژی ھاتنە ڤەکرن و مووچێ فەرمانبەرێن ھەرێمێ وەکی بەرێ لێھات ئەڤە بێگومان دێ مفاداربن، چونکە نوکە بەنکا ناڤەندی گەرەنتی دڤێت ئەگەر فەرمابنەرێن ھەرێمێ مووچەی وەرنەگرن دێ چاوا قەڕی ل بەنکا ناڤەندی وەرگرن، ھیڤیدارین ئەف ئاریشەیێن بەنکی بھێنە چارەسەرکرن و فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ ژی مفاداربن لڤان مفایێن بەنکی.
نيشاندان
