ئه‌ڤرۆ نيوز:
دكتور ئۆمێد عه‌لى، رێڤه‌به‌رێ نه‌خۆشخانا هه‌وارهاتنا سلێمانيێ راگه‌هاند كو شه‌ڤا سه‌رێ سالێ 21 حاله‌تێن برينداربوونێ گه‌هاندنه نه‌خۆشخانێ، 13 ژ وان ژ ئه‌گه‌رێ چه‌قۆيێ بوون، نشته‌رگه‌رى بۆ دو كه‌سان ژ وان نشته‌رگه‌رى بۆ هاتيه كرن و هاتينه نڤاندن.
گۆتژى: “هه‌شت حاله‌تێن دى ژى ژ ئه‌گه‌رێ ياريێن ئاگرى بريندار بووينه و هه‌موويان چاره‌سه‌ريا ته‌مام بۆ هاتيه كرن و ره‌وانه‌ى مالێن وان هاتينه كرن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێكخراوا تيرۆرستى يا داعش به‌رپرساتيا خوه ژ ئه‌نجامدانا وێ هێرشێ گرته ستۆ، ئه‌وا ئه‌ڤرۆ تێدا به‌رپرسه‌كێ ئه‌منى ل رۆژئاڤايێ پارێزگه‌هێ كريه ئارمانج و ژ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ 10 كه‌س كوشتين و 10ێن دژى بريندار كرين.
لوئه‌ى ياسرى، يارێزگارێ نه‌جه‌ف راگه‌هاند سێ هێرشكه‌ر هاتينه كوشتن ل ده‌مێ ب ئارمانجگرتنا به‌ربه‌ستێن ئه‌منى ل ده‌ڤه‌را قادسيه ل باشوورێ رۆژئاڤايێ نه‌جه‌ف و ته‌كست ل سه‌ر وێ چه‌ندێ ژى كر كو كاودان د بن كونترۆلێ دانه.
هێرشا نه‌جه‌ف پشتى هێرشێن دوهى يێن به‌غدا هات كو دوهى ب تنێ هه‌شت ته‌قين لێ رووداينه و ب ده‌هان كه‌س هاتينه كوشتن و بريندار كرن.
رێكخراوا داعش به‌رپرسايتا خوه ژ هێرشا نه‌جه‌ف گرته ستۆ و راگه‌هاند: هێرش ژ لايێ پێنج چه‌كدارێن سه‌ر ب رێكخراوا وان ڤه هاتيه ئه‌نجام دان ل ده‌ڤه‌را مشخاب ل باشوورێ نه‌جه‌ف و چار ژ وان كه‌سان پشتى كوشتنا ب ده‌هان كه‌سان خوه ته‌قانديه، هێرشكه‌رێ پێنجێ ژى ترۆمبێله‌كا مينرێژكرى د ناڤبه‌را مشخاب و قادسيه دا ته‌قانديه و ژ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ نێزيكى “100 كه‌سان هاتينه كوشتن و برينداركرن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 2ى كانوونا دويێ 2016 ئه‌سمانێ دهۆكێ دێ ئه‌ور بيت و ل دانێ سپێدێ مژه‌كا سڤك دێ هێته ديتن.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ فشارێن بلندێن توركيا بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دێ بيته ئه‌گه‌رێ هاتنه خوارا پلێن گه‌رمێ ب رێژا 2 بۆ سێ پله و دهێته پێشبينيكرن ئه‌سمانێ دهۆكێ ئه‌ور بيت و ل دانێ سپێدێ مژه‌كا سڤك دێ هێته ديتن.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ باكوورێ رۆژهه‌لات بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 5 هه‌تا 15كم دا و ماوێ ديتنێ ژى دێ د ناڤبه‌را 9 بۆ 10كم دا بيت، پلێن گه‌رمێ ژى دێ د ناڤبه‌را 3 بۆ 11 پلان دا بن.
ئه‌ڤرۆنیۆز، سالار دۆسكى:
سترانبێژێ به‌رنیاسێ باژێرێ دهۆكێ (محه‌مه‌د پیرۆ) ل ئه‌نقه‌ره‌یا پایته‌ختێ توركیا وه‌غه‌را داویێ كر، ل دووڤ زانیاریێن ده‌ست ب ئه‌ڤرۆ نیۆز كه‌فتین ژڤانه سبه 1/1/2017 ته‌رمێ وى بگه‌هیته كوردستانێ و راده‌ستى ئاخا پیرۆزا كوردستانێ بهێته‌كرن.
سترانبێژ عابد دهۆك نووچێ وه‌غه‌ركرنا هونه‌رمه‌ندێ كوچك و دیوانا (محه‌مه‌د پیرۆ) بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز پشت راستكر و دیاركر كو ژڤانه سبه 1/1/2017 ته‌رمێ وى بگه‌هیته كوردستانێ و بهێته ڤه‌شارتن.
جهێ ئاماژه‌كرنێ یه كو هونه‌رمه‌ندێ كوچك و دیوانا محه‌مه‌د پیرۆ خودان ناڤ و ده‌نگیه‌كا مه‌زنه د گوره‌پانا سترانا كوردى دا و خودان به‌رهه‌مه‌كێ زۆره، ماوێ رۆژێن بورى هونه‌رمه‌ندێ ناڤبرى تووشى نه‌خوشیه‌كێ ب بوو و ل نه‌خوشخانێ دا ما بوو و پاشان بۆ وه‌لاتێ توركیا هاتبوو هنارتن.
محه‌مه‌د پیرۆ ژ دایكبوویێ سالا 1952 یه، ژ زاوكینى ده‌ست ب گۆتنا سترانان كریه و به‌رده‌وام بوویه هه‌تا رۆژا وه‌غه‌ركرنێ و پشكدارى چه‌ندین به‌رنامێن فۆلكلۆرى بوویه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌نده‌زياره‌كێ وارێ خوارنێ ئاشكه‌را دكه‌ت كو برنجێ پلاستيكى مرۆڤى تووشى نه‌خۆشيێن غازات و كێشێن هه‌رسكرنێ دكه‌ت و ديار ژى دكه‌ت كو ب دو رێيان دشيان دايه برنجێ پلاسيكى و يێ دروست ژێك بهێنه جوداكرن.
له‌شكر حه‌ميد ئێك ژ شاره‌زايێن وارێ خوارنێ يه و ئه‌نده‌زياره د ڤى وارى دا ل په‌يجێ خوه يێ فه‌يسبۆكى به‌لاڤكريه كو برنجێ پلاستيكى يێ دروستكرى بوويه بابه‌ته‌كێ گه‌رم يێ تۆڕێن جڤاكى، بۆ جارا ئێكێ ژى ئه‌ڤ برنجه ل سه‌نگافۆر هاتيه ئاشكه‌را كرن، ئه‌ڤ برنجه ل وه‌لاتێن ڤێتنام و هندستان و چين و ئه‌ندونيسيا به‌لاڤ بوويه.
ئاشكه‌را ژى كريه كو ئه‌ڤ برنجێ دروستكرى ل گه‌له‌ك ژ سۆپه‌رماركێتێن مه‌زن هه‌يه و ل دوكانێن بچووك ژى نينه و ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژى باوه‌رى ل ده‌ف گه‌له‌ك ژ خه‌لكى نه‌هێڵايه.
ده‌رباره‌ى زيانێن برنجێ ژ پلاسيكى هاتيه دروستكرن ئه‌ڤ شاره‌زايێ وارێ خوارنێ دده‌ته زانين كو مرۆڤان تووشى نه‌خۆشيا غازاتا دكه‌ت و چه‌ندين كێشان ژى د سيسته‌مێ هه‌رسكرنێ دا دروست دكه‌ت.
ب گۆره‌ى شاره‌زايێن وارێ ساخله‌ميێ ئه‌ڤ جۆرێن برنجى د ژه‌هراوى نه و زيانێ دگه‌هينيته ساخله‌ميا مرۆڤى و ل پاشه‌رۆژێ دێ كارتێكرنێ ل سيسته‌مێ هه‌رسكرنێ كه‌ن، هنده‌ك جاران پشتى ماوه‌كى ئه‌ڤ زيانه ديار دبن. ئه‌ڤ جۆرێن برنجى ژ پتاتێن شرين و پتات و مادێن كيماوى يێن ده‌ستكرد پێكهاتيه.
ده‌رباره‌ى وێ چه‌ندێ كا ئه‌ڤ برنجه چاوان دێ ژێك هێنه جوداكرن، ئه‌ڤ شاره‌زايێ وارێ خوارنێ دو رێيان به‌رچاڤ دكه‌ت، سه‌ره‌راى وێ چه‌ندێ كو ئاشكه‌را دكه‌ت ژێكجوداكرنا ڤان هه‌ردو ره‌نگێن برنجان گه‌له‌ك يا ب زه‌حمه‌ته:
رێيا ئێكێ: هنده‌ك برنجى بكه ئاڤێ و وه‌كو برنجێ ئاسايى بكه‌لينه، ب كه‌فچكه‌كێ خوارنێ ئاڤا ب سه‌ر برنجى دكه‌ڤيت بينه و ببنه بزانه كا چو مادێن ده‌ستكرد ب سه‌ر ئاڤێ نه‌كه‌فتينه؟ برنجێ پلاسيتكى ماده‌كێ وه‌كو سابۆنێ يێ سڤك ب سه‌ر ئاڤێ دكه‌ڤيت كو دشيان دايه ب كه‌فچه‌كه‌كى لاده‌ى، هه‌كه ته ئه‌ڤ مادده ديت، نه‌خوه و زوو لايه‌نێن ساخله‌ميێ و په‌يوه‌نديدار ئاگه‌هدار بكه دا رێيێن پێدڤى بگرنه به‌ر.
د شيان دايه ئه‌وا ب سه‌ر ئاڤێ دكه‌ڤيت پيچه‌كێ بينه ده‌ر و بدانيه سه‌ر جهه‌كى و ئاگرى به‌رده‌يێ، هه‌كه زوو هاته سۆتن ئه‌و ماددێن ده‌ستكردن، ژ به‌ر كو ئاگر زوو به‌ردبيته مادێن ده‌ستكرد يێن پلاستيكى.
رێيا دويێ: دشيان دايه ب رێيه‌كا ب ساناهيتر ژى ئاشكه‌را بكه‌ى، ئه‌و ژى چه‌نده‌كا برنجى بكه‌يه ناڤ شووشه‌كێ و ئاڤێ بكه‌يه ناڤ و بگرى، هه‌كه برنج كيفكوى نه‌بوو و بهێن نه‌كر، ئه‌و ب پشت راستى ڤه برنجێ پلاستيكى يه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا شه‌مبى رێكه‌فتى 31ى كانوونا ئێكێ 2016 ئه‌سمانێ دهۆكێ دێ ئه‌وره‌كێ ناڤه‌ندى بيت و هنده‌ك جاران ژى بيته ئه‌ره‌كێ كێم.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ فشارێن بلندێن رۆژهه‌لاتێ توركيا بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دهێته پێشبينيكرن ئه‌وره‌كێ ناڤه‌ندى بيت و هنده‌ك جاران ژى بيته ئه‌ره‌كێ كێم.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ باكوورێ رۆژهه‌لات بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 10 هه‌تا 15كم دا و ماوێ ديتنێ ژى دێ د ناڤبه‌را 9 بۆ 10كم دا بيت، پلێن گه‌رمێ ژى دێ د ناڤبه‌را 4 بۆ 13 پلان دا بن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌رۆك كۆمارێ توركيا، ره‌جه‌ب ته‌يب ئه‌ردوگان د په‌يوه‌نديه‌كا تله‌فۆنى دا ل گه‌ل سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ حه‌يده‌ر عه‌بادى، پشته‌ڤانيا وه‌لاتێ خوه بۆ عيراقێ نيشان دا ل دژى داعش و سه‌روه‌ريا ئێكپارچه‌يا ئاخا عيراقێ راگه‌هاند.
ئاژانسا ئه‌نادۆل ب پشت به‌ستن ل سه‌ر ژێده‌ره‌كى ژ سه‌رۆكاتيا توركيا راگه‌هاند كو هه‌ردولا به‌حس ل سه‌ره‌دانا سه‌رۆك وه‌زيرێن توركيا بينالى يلدرم بۆ عيراقێ كر و بڕياره ل ده‌سپێكا سالا نوو سه‌ره‌دانا به‌غدا بكه‌ت.
د به‌رامبه‌ر دا نڤيسينگه‌ها عه‌بادى ده‌رباره‌ى په‌يوه‌نديا تله‌فۆنى يا ناڤبه‌را ئه‌ردوگان و عه‌بادى چو ئاماژه ب سه‌ره‌دانا يلدرم بۆ به‌غدا نه‌دا.
د نووچه‌يێ ئه‌نادۆل دا هاتيه: “هه‌ردولا پێداگريێ ل سه‌ر ب هێزكرنا دانوستاندنێن ئێكسه‌ر يێن ناڤبه‌را ئه‌نقه‌ره و به‌غدا كريه و پێشهاتێن ڤێ دووماهيێ ئه‌ڤ ره‌زامه‌نديه نيشان دايه”.
د به‌يانناما نڤيسينگه‌ها عه‌بادى دا ئاماژه ب هێزكرنا دانوستاندنێن ئێكسه‌ر يێن ناڤبه‌را ئه‌نقه‌ره و به‌غدا نه‌كريه و ل جهێ وێ ل سه‌ر زارێ ئه‌ردوگان به‌حس ل پشته‌ڤانيا ئه‌نقه‌ره بۆ عيراقێ و سه‌روه‌رى و ئێكپارچه‌يا ئاخا عيراقێ كريه و هه‌موو شيانێن خوه ژى بۆ شه‌رێ دژى تيرۆرێ خستيه به‌ر سينگێ عيراقێ و سه‌ركه‌فتنێن مووسل ژى ب نێزيك وه‌سفكرينه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ژ ئه‌گه‌رێ هێرشێن ئه‌لكترۆنى په‌خشێ رووداو HD ل سه‌ر هه‌يڤا ده‌ستكرد يا نيلساتێ راوه‌ستيا.
مالپه‌رێ رووداو ئه‌ڤ په‌يامه به‌لاڤكريه و بينه‌رێن خوه ئاگه‌هدار كرينه كو ئه‌و دشێن ب رێيا په‌خشێ SD ته‌ماشه‌ى رووداو بكه‌ن، هه‌ر ديسا ل هه‌يڤێن ده‌ستكرد يێن هۆتبيرد و توركسات ژى په‌خشێ وان هه‌يه.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كريه كو د بزاڤێن به‌رده‌وام دانه ژ بۆ چاره‌كرنا ئه‌و كێشه‌يا هه‌ى.
نيشاندان