ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا په‌يوه‌ندى و راگه‌هاندنێ ل وه‌زاره‌تا داراى و ئابوورى راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ رۆژا ئێكشه‌مبى رێكه‌فتى 13ى ئادارا 2016ێ دێ ده‌ست ب به‌لاڤكرنا مووچێ هه‌يڤا شوباتێ يێ جڤاتا ئاسايش و ده‌زگه‌هێ گشتيێ ئاسايشا هه‌رێما كوردستانێ هێته كرن.
حه‌فتيا بۆرى ژى مووچێ شوباتێ يێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ى هاتبوو به‌لاڤكرن و هێشتا ژڤانێ چ وه‌زاره‌تێن دى نه‌هاتينه ده‌ستنيشانكرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز، يوسف موسا:
سەرھلدانا باژێرێ زاخۆ د رۆژەکا وەکو ئەڤرۆ دا ل ١٣-٣-١٩٩١ دەستپێکر، ب رێیا رادیوا ئێزگەیی دەنگێ کوردستان داخواز ژ خەلکێ ھاتەکرن؛ دژی زۆداریێ سەرھلدانێ بکەن، سەرھلدانێ ل ١٢-٣ ژ ناحیا دەرکاری ل رۆژھەلاتێ زاخۆ دەستپێکر و رۆژا د دووڤ دا وەکو ئەڤرۆ ل ٤:٠٠ سپێدێ شەری د ناڤ زاخۆ دا دەستپێکر و ھەتا ل دەمژمێر ١٠:٠٠ ب شەڤ چ بارەگایێن رژێما بەعس نەمان، ھەموو ھاتنە ژناڤبرن، ل گۆرەیی کەسێن پشکدار ل سەرھلدانا زاخۆ دا کەسەک شەھید و شەش بریندار بوون، درۆستکرنا کۆرتە فلمی ژ لایێ خەلکێ دەرکارێ ڤە ل ھەمان سال ھاتیە درۆستکرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
حوكمه‌تا توركيا به‌رامبه‌ر راوه‌ستاندنا نه‌فتا هه‌رێما كوردستانێ دێ 200 مليون دولاران وه‌ك هاريكاريێن بله‌ز ده‌ته حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ.
ئاژانسێن نێڤده‌وله‌تى پالپشت ب چه‌ند ژێده‌رێن پيشه‌سازيا نه‌فتێ ل توركيا ئاماژه ب وێ يه‌كێ كرنه كو توركيا ژ ئه‌گه‌رێ وان زيانێن داراىي يێن ژ ئه‌نجامێ راوه‌ستاندنا هنارتنا نه‌فتێ به‌ر ب هه‌رێمێ كه‌فتين دێ 200 مليون دولاران وه‌ك هاريكاريێن بله‌ز ده‌ته حوكمه‌تا هه‌رێمێ.
(ل رۆژهه‌لاتی كه‌سه‌كێ ئازاده و ئه‌ڤێن دن هه‌موو كۆله‌نه)
هیگل
ل وه‌لاتێن نه‌پێگه‌هشتی و ل دوماهییا كاروانێ جیهانیبوونێ ماین، تایبه‌ت وه‌لاتێن رۆژهه‌لات، كه‌سێ ئێكێ ل سه‌ر كورسیێ، ب شێوه‌یه‌ك ره‌هایی یێ ئازاده و تنێ ئه‌وه یا وی گۆتی، خه‌لكێ دی پاله‌یێن پووشینه. ژ به‌ر كو یان ئه‌و كه‌س ب كۆده‌تایه‌ك له‌شكه‌ری یان ل دووڤ سیسته‌مێ نه‌دستووریێ بنه‌مالێ گه‌هشتییه كورسیێ و نه‌هشیارییا جڤاكی كریه پر كو پی بگه‌هنه هه‌می ئارمانجێن خوه یێن كه‌سۆكی.
هه‌ڤكێشا ل ڤان وه‌لاتێن خوه‌دی رژێمێن دكتاتۆری ل سه‌ر هه‌موو هه‌ڤكێشان زالدبیت، زه‌لامێ ئێكێ پرانییا بوَدجه‌یا ده‌وله‌تێ بۆ بیاڤێ له‌شكه‌ری و ده‌زگایێن خوه یێن ته‌په‌سه‌ركرنێ ته‌رخان دكه‌ت، ب ناڤێ درووشمێن بریقه‌دار و پاراستنا ئاخ و سه‌روه‌رییا وه‌لاتی. راستیا وێ تنێ بلندكرنا درووشمان رێكا پێخوارنا مافێ خه‌لكییه ژ بوو درێژكرنا ژیێ خوه و بنه‌مالا خوه ل سه‌ر وێ كورسییا داگیر كری.
د ڤێ جیهانا توتالیتاری دا، خه‌لكه‌ك كه‌رێ په‌زییه و ئه‌و وه‌كی خوه شڤانیێ لێ دكت. ئانكو ئه‌وێ وی بڤێت دێ سه‌ر ژێكت یان دێ ربیته كت! ئه‌ڤ كه‌سێ نه وه‌ك هه‌موو كه‌سان، هه‌رده‌م باوه‌ری ب هێزا خوه یا تیپه‌ڕ (خارق) و بێ به‌ڤل هه‌یه. ئه‌و وه‌سا دبینت تنێ ئه‌و ئه‌و د خزمه‌تا وه‌لاتی و پاراستنا پیرۆزیان دانه. هه‌ر ئه‌وێ راسته، فرشته‌یه و خوداڤه‌نده و شاشی به‌هرا وی نینن، تنێ به‌هرا نه‌حه‌ز و خه‌لكێ وینه. ژ به‌ر هندێ ئه‌و پشتبه‌ستنێ ب ئاخڤتنێن كه‌سانێن حاشییا خوه دكه‌ت، ئه‌وێن د درێژییا دیرۆكێ دا وی بۆ مرنێ هه‌لبژارتین كو كورسییا وی بپارێزن و چو جاران په‌یڤا (نه) به‌رامبه‌ر وی نه‌بێژن! ئانكو، ده‌مێ دبێژته وان: ((ئه‌ڤ به‌ر په‌نیره، هه‌موو بێژن به‌لێ په‌نیره))! ب دیتنا وی واقع هه‌ر ئه‌وه، ئه‌وێ ره‌شه‌كێن حاشییا خوه‌دی به‌رژه‌وه‌ندی و ده‌ڤخوه‌ش (ملاق) بۆ وی ڤه‌دگوهێزت. ژ به‌ر ڤێ دیتنا به‌رته‌نگ دكتاتۆرێن رۆژهه‌لاتی هه‌تا دمرن ژی باوه‌ر ناكن ئه‌و دكتاتۆرن و هزر دكن هه‌ر ئه‌ون كو خودێ بۆ وان جڤاكێن نه‌زان و كۆله هنارتین. نموونه دكتاتۆرێن وه‌ك بن عه‌لی، مباره‌كی، قه‌زافی، عه‌لی عبدالله سالحێ یه‌مه‌نێ و به‌ری وان سه‌ددام حسێن و پشتی وان ئه‌سد و كاروان به‌رده‌وامه، باوه‌رناكن كو ئه‌و دكتاتۆرن و گه‌ل دژی زۆرداری و گه‌نده‌لیا وان رابوویه.
راسته سه‌ركێشین وه‌لاتێن رۆژهه‌لات دكتاتۆرن و كه‌س كورسیێ ب ساناهی به‌رناده‌ت، لێ ئه‌وێن ژ وان و پێدا، هه‌ر د بازنێن ده‌ستهه‌لاتا دكتاتۆران دا، دوور نینه گونه‌هبارتربن، ژ به‌ر كو هه‌ر ئه‌و كه‌سن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه تێكنادن و هه‌رده‌م ب دبێژنه ئاغایێن خوه: ((وه‌لات یێ ته‌نایه و خه‌لكێ تێر و تژییه و چو ئاڕیشه د ناڤ خه‌لكی دا نین و خه‌لك هه‌می دگه‌ل سه‌ركرداتییا وه‌یا حه‌كیمانه‌یه)). ڤێجا ده‌مێ ل ڤێره ره‌وش دپه‌قت و دبیته سه‌رهلدان دژی ڤان رژێمێن دكتاتۆری، هه‌ر ئه‌و باوه‌ری یا د سه‌رێ زه‌لامێ ئێكێ یێ ده‌وله‌تێ و حاشیا وی دا كو خه‌لك هه‌موو دژی وی رانه‌بووینه، تنێ هنده‌ك كه‌سن ب ناڤێ ئاژاوه‌گێڕ، به‌لبه‌لچی و فتنه‌چی، و خائین ددنه نیاسین. ژ به‌ر ڤێ هزرا د سه‌رێ ڤان دكتاتۆرێن ب كوده‌تایێن له‌شكه‌ری، یان ب حوكمێ بنه‌مالێ ماینه ل سه‌ر كورسیێ، خه‌لك هه‌موو دگه‌ل وانن و تنێ هنده‌كێن دژی وان ژ رێكا راست ده‌ركه‌ڤتین په‌یدابووینه و دڤێت ب حوكمێ هێزا له‌شكری ئه‌و ب هه‌ر ره‌نگێ هه‌یی نه‌مینن. پرسیار ئه‌وه: كه‌نگی جڤاكێن رۆژهه‌لاتی، مینا جڤاكێن دن یێن هشیاربووین، دێ خوه ژ سته‌ما دكتاتۆران رزگار كه‌ن و ب ئازادی ژین؟
ئه‌ڤرۆ نيوز:
چه‌نده‌كێ به‌رى نوكه خۆنيشاندانێن مه‌يدانا “تحرير” ل باژێرێ به‌غدا ده‌سپێكر و ب هزاران پشته‌ڤانێن ته‌ڤگه‌را سه‌در و مه‌ده‌نى و وه‌لاتيێن دى پشكدارى تێدا كر.
خۆنيشانده‌ران، داخوازا بجهئينانا چاكسازيان دكر د پرۆسا سياسى يا عيراقێ دا و پێكئينانا حوكمه‌تا ته‌كنۆكرات كو يا دوور بيت ژ پشكداريا حزبى و لێپرسين ل گه‌ل گه‌نده‌لكاران بهێته كرن.
خۆنيشانده‌ران دروشمێ “به‌لانسێ هه‌وه ب دووماهى هات، 18 رۆژ مۆله‌ت ل به‌ر هه‌وه مايه” بلندكربوو و مه‌ره‌م پێ ئه‌و 18 رۆژ بوون يێن موقته‌دا سه‌در رێبه‌رێ ته‌ڤگه‌را سه‌در به‌رى نوكه ب حه‌يده‌ر عه‌بادى يێ سه‌رۆك وه‌زيران داين دا كو چاكسازيێ بكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ستيڤان دى ميستۆرا هنارتيێ نێڤده‌وله‌تى بۆ سوريا راگه‌هاند، هه‌لبژارتنێن سه‌رۆكاتيێ ل سوريا دێ د ماوێ 18 هه‌يڤان دا هێنه ئه‌نجام دان.
ئاژانسا رۆيترز ل زارێ دى ميستۆرا هنارتيێ نێڤده‌وله‌تى بۆ سوريا به‌لاڤكر كو هه‌لبژارتنێن سه‌رۆكاتيێ ل سوريا دێ د ماوێ 18 هه‌يڤێن بهێت دا هێنه ئه‌نجام دان.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل دهۆكێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا شه‌مبى رێكه‌فتى 12ى ئادارا 2016ێ ئه‌سمان دێ ساهى بيت.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ ئێكگرتنا كارتێكرنا فشارێن بلندێن وه‌لاتێ توركيا بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دهێته پێشبينيكرن ئه‌سمان ساهى بيت.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ باشوورێ رۆژئاڤا بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 10 هه‌تا 20كم دا و هنده‌ك و ماوێ ديتنێ ژى دێ 8 بۆ 10 كم بيت، پلێن گه‌رمێ ژى دێ د ناڤبه‌را (9 بۆ 24) پلان دا بيت.
ئەڤرۆ نیوز:
رێڤەبەرێ رێکخستنا پلێتێن ئاھێن خوارنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ راگەھاند، ل گۆرەی بەرنامێ ئەو کەسێن ئیقاما عیراقی ھەی و ئاھێن خوارنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ وەردگرن، دێ ئاھێن خوارنێ ژێ ھێنە بڕین، چونکو قەیرانا دارایی کارتێکرنا خوە ل سەر ڤێ چەندێ کریە و گۆت ژی: ل پارێزگەھا دھۆکێ ملیۆنەک و 80 ھزار کەس ئاھێن خوارنێ وەردگرن، ھەروەسا ملیۆنەک 200 ھزار ئاوارە ئاھێن خوارنێ وەردگرن و نێزیکی 5600 کەسێن تورکی ژی کو ئیقامە ھەیە ئاھێن خوارنێ وەردرگرن، بەلێ دێ ژ وان ھێتە برین، چونکو رەگەزناما عیراقی نینە.
حسێن سەبری، رێڤەبەرێ رێکخستنا پلێتێن ئاھێن خوارنێ ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، نھا ل پارێزگەھا دھۆکێ ملیۆنەک و 80 ھزار کەس ھاتینە تۆمارکرن و پلێتێن ئاھێن خوارنێ بۆ وان ھاتینە چێکرن و نێزیکی ملیۆنەک 200 ھزار کەسان ھاتینە تۆمارکرن کو ئەو ھەموو ئاوارەنە و ھەروەسا ل دەڤەرێن نوو رزگارکری دئاکنجی نە و گۆت ژی: ژ ڤی سەرجەمی نێزیکی 700 ھزار ئاوارەنە و نھا دو ملیۆن و 300 ھزار ل پارێزگەھا دھۆکێ ھەنە و ئاھێن خوارنێ وەردگرن.
ناڤبری دیار کر کو ل گۆرەی رێنمایان، ھەردو سالان جارەکێ پلێتێن نوو یێن ئاھێن خوارنێ دھێنە چاپکرن و نھا پلێتا سالا 2014 و 2015 وەختێ وێ نەمایە و نھا حوکمەتا بەغدا دەست ب چاپکرنا پلێتا ژمارە 2016 و 2017 کریە و ھەتا نوکە پلێتێن سێ پارێزگەھا ھاتینە چاپکرن و یێن دی ژی ل بن چاپێ نە.
رێڤەبەرێ رێکخستنا پلێتێن ئاھێن خوارنێ ئاشکرا کر، ل گۆرەی بەرنامێ چاکسازیێ، حوکمەتا عیراقێ بریار دایە ھەر کەسەکێ رەگەزناما عیراقی نەبیت ئێدی ئاھێن خوارنێ بۆ وان ناھێنە دان و نھا ل بەغدا نێزیکی 200 فلستینی ھاتینە لادان ژ پلێتا ئاھێن خوارنێ و گەلەک ئیرانی و پاکستانی ژی ھاتینە دەرخستن و گۆت ژی: ل ھەرێما کوردستانێ ژی نێزیکی شەش ھزار کەسان ھەنە کو ژ وەلاتێ تورکیا ھاتینە و ئیقاما عیراقی ھەیە و ئاھێن خوارنێ وەردگرتن، بەلێ ئێدی دێ ئاھێن خوارنێ ژ وان ھەر شەش ھزار خێزانان ھێتە بڕین.
حسێن سەبری ئاماژە ب وێ یەکێ کر، ل گۆرەی قانوونێ مافێ وان خێزانایە ئاھێن خوارنێ وەربگرن، بەلێ ژ بەر قەیرانا دارایی ئاھێن خوارنێ ژێ دھێنە بڕین و گۆت ژی: حوکمەتا عیراقێ دیارکریە کو ل شوونا ئاھێن خوارنێ دێ بزاڤ ھێنە کرن ب رێیا رێکخراوێن نێڤدەولەتی ھاریکاریا وان ھێتە کرن و ئەڤ خێزانە ھەموو ل پارێزگەھا دھۆکێ دژین.
خویاژی کر، ئەڤ کەسێن ئیقامە ھەین مافێ وانە پشتی پێنچ سالان رەگەزناما عیراقی وەربگرن، بەلێ ژ بەر باردوخێ ئەمنی ئەو خێزانە نەشیاینە سەرەدانا بەغدا بکەن بۆ وەرگرتنا رازەمەندیێ ل سەر رەگەزناما عیراقی و گۆت ژی: حوکمەتا بەغدا خواستیە ئەو کەسێن ژیێ وان ژ 80 سالیێ پتر ھووربینی ل سەر بھێتە کرن، ب تایبەت ل پارێزگەھا سلێمانیێ و ناسریە.
نيشاندان