ئه‌ڤرۆ نیوز، رۆژهات لوقمان:
ئه‌ڤرۆ ل كومه‌لگه‌ها سیریێ ئاگر به‌ر دبیته مالا هاولاتیه‌كێ ب ناڤێ( فازل ئیبراهیم شاباز) و دئه‌نجامدا مالا وى دسوژیت.
سه‌ردار به‌لو به‌رپرسێ به‌رگریا به‌ره‌ڤانیا شارستانى ل شێلادزێ بو ئه‌ڤرۆ نیوز گوت: ل ده‌مێ رویدانێ خێزانا وێ مالێ ل مال نه‌بویه و ئاگرێ به‌ربوویه مالا و پشتى دووڤچوون هاتیه كرن، دیار بوو ژ ئه‌گه‌رێ شورته‌كێ كاره‌بێ روودان په‌یدا بوویه.
ئەڤرۆ نیوز، بارزان مزووری:
پێشەنگێ هاتنوچوونێ بەدرخان محەمەد سەلیم، بەرپرسێ پشکا ھاتنوچوونا قه‌زا شێخان بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر کۆ ئەڤرۆ رۆژا ئه‌ينى رێكه‌فتى 22 کانونا دويێ 2016 و ل ده‌مژمێر 12:15 ده‌قيقه ل سەر جوتسایدێ سەرەکيێ شێخان بۆ کومەلگەھا چرە ل نێزیک گوندێ زیناڤا ترۆمبێلەک ژ جورێ ھوندا تایبەت وەرگەریا د ئەنجام دا شوفێر ب دژواری بریندار بوو، مەترسی ل سەر برینێن وی ھەنە، بۆ نەخوشخانا شێخان یا گشتی ھاتە ڤەگوھاستن.
ناڤبری ل دۆر ئەگەرێن وەرگەریانێ ئاشکرا کر کو رێ جوتسایدە، شوفێر ب تنێ د ناڤ ترۆمبێلێ دا بوو، ب لەز چوویە نەشیایە کونترۆلێ ل سەر لەزاتیا ترۆمبێلا خوه بکەت وەردگەریێت پتر ژ دو جاران سەر ھەیکەلێ خوه دچیت بۆ دەرڤەی رێ.
ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:
رێکخراوا لێبۆرینا نێڤدەولەتی دیاردکەت کو ئوپەراسیۆنێن سەربازی ل دەڤەرێن باکوورێ کوردستانێ بووینە هوکارێ سەپاندنا ب زۆری و قەدەغەیا هاتنوچوونێ و نەبوونا ئاڤێ و خزمەتگۆزاریێن پزیشکی و گەهشتیە ئاستێ ب سزادانا کۆمەل یا مللەتێ کورد.
هەروەسا ئەو راپۆرتە بدرێژاهی بەحسێ باکوورێ کوردستانێ دکەت و دبێژیت:پشتی مە لێکۆلینەکا مەیدانی ئەنجامدای کو خەلکەکێ زۆر ب ئەگەرێ شەری و سەپاندن و ئازاردانێ و دەمارگیریێ و زیان ڤێ کەفتییە و کو ئەو خەلک هەمی کوردن و ئەڤ رێکخراوە هۆشداریێ ددەتە تورکیا.
هەروەسا دبێژیت،کارەکێ ب زەحمەتە چاڤدێرێن نێڤدەولەتی بشێن بچنە ناڤ باژێرا و هێرشێن تورکیا بۆ سەر باژێر و باژێرکێن کوردستانێ ئاشکرا بکەن،ددەمەکی دا 200 هزار کەس د مەترسیێ دانە هەتاکو سزادانا ب کۆمەل.
جۆن دالهۆزن رێڤەبەرێ بەرنامێ و ئورۆپا و ئاسیا ناڤەراست دیارکریە،برینا خزمەتگۆزاریێن ئاڤ و کارەبێ و مەترسیێن خوارنێ و خزمەتگۆزاریێن تەندروستی دناڤا ئاگری دا ئاماژەیەکە بۆ وێرانکرنا خەلکێ و ئەگەرێ هندێ هەیە کو هەکە زوو نەهێتە چارەکرن ب ئێکجاری دێ ژ دەست چیت.
ئەڤ رێکخراوە زێدەتر دبێژیت:هێزێن تورکیا چەکێن قۆرس و قەناسەیان بکاردئینن،ژبەر مەترسیا رەوشێ گەلەک ژ چاڤدێرێن نێڤدەولەتی بۆ وان جهان یێن هاتینە قەدەغەکرن.
جۆن دالهۆزنی ئەوژی گۆتیە،دڤێت دەسهەلاتا تورکی رێو شوێنێن پێدڤی و ئاسایشێ بەرامبەر مافێن مرۆڤی بکاربینیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
مه‌سعود بازرانى، سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند سه‌ربه‌خۆيا كوردستانێ ژ هه‌موو ده‌مان نێزيكتر بوويه. داخواز ژى ژ سه‌ركردێن جيهانێ كر كو دانپێدانێ ب شكه‌ستنا رێكه‌فتناما سايكس-بيكور دا بينن و هزر ل رێكه‌فتنه‌كا نوو بۆ رۆژهه‌لاتێ ناڤه‌رست بكه‌ن.
د هه‌ڤپه‌يڤينه‌كێ دا ل گه‌ل ميديا بريتانى، بارزانى سه‌ركردێن جيهانێ پال دده‌ت كو رێكه‌فتنه‌كا نوو بهێته كرن كو رێ بۆ دامه‌زراندنا ده‌وله‌تا كوردى خۆش بكه‌ت. سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ يێ گه‌شبينه كو “كۆمه‌لگه‌ها نێڤده‌وله‌تى نێزيكه دێ هێته سه‌ر وێ باوه‌ريێ كو هه‌ردو ده‌وله‌تێن عيراق و سوريا نوكه ب ئێكگرتى نامينن”.
بارزانى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو سه‌ركردێن جيهانێ ژى يێن گه‌هشتينه وێ باوه‌ريێ كو سايكس-بيكۆ ب دووماهى هات چ ئه‌و بهێن و چ ژى نه‌بێژن، چ په‌سه‌ند بكه‌ن يان نه، راستيێن سه‌ر ئه‌ردێ ژيوارى ئه‌وێ چه‌ندێ د سه‌لمينن، به‌لێ يا ئاشكه‌رايه كو ديبلۆماتكار و كه‌سانێن موحافز و هه‌لسه‌نگاندنكار دێ د قووناغا دووماهيێ دا ئاشكه‌را كه‌ن”، به‌لێ وه‌كو بارزانى به‌حس دكه‌ت “.
بارزانى بۆ ميديا بريتانى هوشداريا وێ چه‌ندێ ژى دده‌ت “مانا نه‌خشێ ده‌ڤه‌رێ ب وى ره‌نگێ نوكه، ئه‌گه‌ره بۆ پارچه‌بوونا زێده‌تر و وێرانكرنا زێده‌تر يا ده‌ڤه‌رێ”. ده‌رباره‌ى سه‌ربه‌خۆيا كوردستانێ ژى بارزانى گۆت: “سه‌ربه‌خۆيا كوردستانێ كو بۆ چه‌ندين ده‌هايه هيڤى و ئومێدا كوردان بوويه و ب دژوارى ژ لايێ هه‌ڤسۆيێن خوه ل ده‌ڤه‌رێ دژايه‌تى لێ دهاته كرن، نوكه ژ هه‌موو ده‌مان نێزيكتره”.
ژ به‌ر هندێ ژى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ داخواز دكه‌ت “هێزێن هه‌رێمى و جيهانى كار بۆ گه‌هشتنا رێكه‌فتنه‌كا نوو بكه‌ن كو تێدا پێكهاتێن عيراق و سوريا ب پارێزن. چونكو پارچه‌بوون د وان كۆمه‌لگه‌هان دا لايه‌نێ جڤاكى و ئاينى و تايفه‌گه‌رى دا گرتيه”، وه‌كو بارزانى به‌حس ژى كرى، ئه‌ڤه پێگرى نه‌كرن ب رێكه‌فتناما سايكس-بيكۆ يه و گۆت: “چو لوژيك نينه، ئه‌زمونه‌كا خه‌له‌ت بهێته دوورباره كرن كو بۆ ماوێ 100 سالان دووباره ببيته‌ڤه و چو نه‌گه‌هيت”.
ده‌رباره‌ى پارچه‌بوونا عيراقێ ژى سه‌رۆك بارزانى د ڤێ ديدارێ دا دبێژيت: “نوكه عيراق نێزيكه دێ پارچه بيت، ئه‌م ژ وێ پارچه‌بوونێ د به‌رپرس نينين، هه‌ڤدژى وێ چه‌ندێ، وه‌كو كورد، مه گه‌له‌ك بزاڤ بۆ پاراستنا ئێكه‌تيا عيراقێ و پرۆسا ديموكراسى دان”.
بارزانى ئه‌و داخوازى ژى ب نه‌راست دانه زانين كو دبێژن پێدڤيه عيراق پرۆسه‌يا لێبۆرينا هه‌ڤشێوێ باشوورێ ئه‌فريقيا د وێ ئه‌زموونێ دا ب بوريت. پشتى سالا 2003ێ مه روو كريه به‌غدا و مه گه‌له‌ك بزاڤ كر كو ئاشتبوونا نشتيمانى ژ رێيا دستوورى ڤه. به‌لێ كێشه د وێ چه‌ندێ دايه كو عيراقێ كلتۆرێ پێكڤه‌ژيانێ نه‌مايه. ده‌مێ نه‌شێين پێكڤه بژين، باشتر وه‌سايه ل دووڤ هه‌لبژارتنێن دى دا بگه‌رين”.
ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:
حەیدەر عەبادی سەرۆک وەزیرێن عێراقێ ل کۆربەندا ئابووریا جیھانی ل داڤۆس پانێلەک سەبارەت رەوشا عێراقێ و چەکدارێن تیرۆرستێن داعش ئەنجامدا و تێدا دیارکر،زۆربەیا خۆ کۆژان ژدەرڤەی عێراقێ ھاتینە و کریارێن تیڕۆرستی ل عێراقێ ئەنجام ددەن، ھەروەسا ئۆپەراسیۆنا کونترۆلکرنا روومادی ژی ل قۆناغێن دۆماھیێ دانە.
ناڤھاتی گۆت ژی،ل عێراقێ ھەمی کەس دژی داعش شەری دکەن،لێ رێژەیا چەکدارێن داعش و شیدەتا وان د زێدەبوونێ دایە ھەروەسا مەترسیا داعشێ ل سەر عێراقێ یا بەردەوامە و دیسا رێکخراوا داعش بوویە ئەگەرێ لاوازبوونا رەوشا دارایی و داھاتێ عێراقێ.
ئەڤرۆ نیوز:
ھەکە تو ژ وان کەسان بی یێن زەرزەواتێ گەھشتی ل گەل خوارنێ نەخۆی ئەو دبیت تو تووشی ھندەک نەخۆشیان ببی، پێشبینیەکا مەزن یا ھەی کو ئەڤ نیشانە ل نک تە پەیدا ببن:
بەردەوام دێ ھەست ب برسیبوونێ کەی: خوارنا گوشتێ کارخانێ دبیتە ئەگەرێ کێمبوونا رەگەزێن خوارنێ و برسیبوونێ پەیدا دکەت. زەرزەوات دشێن ھەستا تێربوونێ بۆ تە چێکەت و گیرووبوونەکێ بێخیتە ھناڤان دا تو ھەست ب تێربوونێ بکەی بۆ دەمەکێ درێژتر.
بەردەوام دێ ھەست ب وەستیانێ کەی: زەرزەوات کەرستێن کیمیاوی یێن رووەکی و کەرستێن دژی گیرھەبوونێ ددەتە مرۆڤی، کێمبوونا ڤیتامین A مێشکی شێلی دکەت، و دودلیێ و وەستیانا دەروونی چێدکەت. ھەروەسا زەرزەواتی ھندەک جۆرێن کەرستێن خوارنێ د ناڤ دا ھەنە کو تێنێ ددەنە مرۆڤی، لەورا ھەکە تو ھەست پێدکەی کو دلێ دچیتە قەھوێ ئەو نیشانەکە کو تە کێماسیی یا د کەرستێن خوارنێ دا ھەی.
تو گەلەک نەخۆش دبی: ڤیتامین و کانزایێن د ناڤ زەرزەواتی دا کوئەندامێ بەرھنگاریێ ب ھێز دئێخن، ھەکە تو وەکو پێدڤی نەخۆی دێ گەلەک نەخۆش بی، ھەکە تو ھەست پێبکەی تو یێ دبن سەقای دا دا پێدڤیە پێداچوونەکێ د سیستەمێ خوەیێ خورانآ دا بکەی.
ھەکە تە ئاریشێن پیستی ھەبن: ھەکە تە ئاریشێن پیستی ھەبن یان پرسکێن گەنجاتیێ؟ ئەو ئاماژەیە کو لەشێ تە ڤیتامین و کانزایان ژ دەست ددەت، ھندەک زەرزەواتێن وەکو سپیناغێ و خیار و پتات و فلفل دشێن تە ژ رھێن ئازد بپارێزن یێن زیانێ دگەھیننە پیستێ تە.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ھندەک کاروبار و ساخلەت ھەڤبەندیا ھەڤژینی یا ساخلەم و ب ھێز بخوەڤە دگرن، نەخاسمە ھەکە ئەڤ ساخلەتە د بەردەوام بن نە د دەمکی بن.
ئەڤ ھندەک ئەو ساخلەتن یێن دبنە نیشانا ھەڤژینیا ساخلەم:
1- باوەری: چ تشت بەردەوامیێ نادەنە ھەڤبەندیا ھەڤژینان وەکو باوەریێ ئەوا ل سەر بنیاتێ ھەلبژارتنا باش و ھەر ژ دەستپێکێ دھێتە دان.
2- وەکھەڤی: یا پێدڤیە باوەری ھەبیت کو ھەڤبەندیا د ناڤبەرا ھەردو لایان دا تمامکرنا ئێک و دو یە و ل سەر بنیاتێ وەکھەڤیێ د ئەرک و مافان دا.
3- راستگۆیێ: پێدڤیە ئەڤ چەند ھەمی دەمان ل سەر ھزرا تەبیت، کو راستگۆیی ل ھەمی دەما یا پێدڤیە بلا راستی چەند یا تەعل ژی بیت.
4- دانوستاندن: دا کاروبار نەگەھنە وی رادەی کو گازندە بکەڤنە سەرئێک و پاشی ب ناڤچاڤێن لایەکی ڤە بپەقن، یا پێدڤیە ھەمی گاڤان دانوستاندن د ناڤبەرا ھەوە دا ھەبیت.
5- رێزگرتن: ھەمی کەس حەز دکەن رێز لێ بھێتە گرتن، لەورا گەلەک رێزێ ل ھەڤپشکێ خوە بگرە کو پێدڤیە ئەو ژی وەبکەت.
6- ھاندان: د بەرژەوەندا ھەر کەسەکی دایە کو د ژیانا خوە دا ھاندەر ھەبن، لەورا یا باش ئەوە تو ھەڤپشکێ ھانبدەی دا دژیانا خوە دا یێ یەرکەفتی بیت.
7- ئێمناھی: ھوکارەکێ فەرە و چ ھەڤبەندی د راست نابن بێی ئێمناھی.
8- دلینی: ڤێ چەندێ پشتگوە نەھاڤێژە ھندی تو یا ب کار و مژوول بی، ئەڤە ھوکارێ ژ ھەمیان گرنگترە دھەڤبەنیدا ھەڤژینان دا.
9- بەردەوامیدان: ھوکارێ بەردەوامیدانێ بلا ھەمی دەمان د ھزرا تە دا بیت، چونکو چ ھەڤبەندیێن ھەڤژینی یێن ب ھێز ل سەر تشتێ قۆناغی و دەمکی ناھێنە ئاڤاکرن بەلێ دڤێت یا دومدرێژ بیت.
10- کەیفخۆشی: کەیفخۆشی گیانی ددەتە ھەڤبەندیا ھەڤژینان.
11- بەرپرساتی: ھەڤژینی ھەروەکو رامانا بەرپرساتیێ یە، ھەڤبەندی راست نابیت ھەکە ھەردو لایەن بەرپرساتیا دروست یا ھەڤژینیێ رانەکەن.
12- ئەڤینیا بێ مەرج: د خۆشیێ و نەخۆشیان دا و د ھەمی کاودانان دا ئەڤینی یا فەرە.
ئەڤرۆ نیوز:
گەلەک دەم پێ دڤێت بۆ ئوتیکرنا جلکان، دەم ھاتیە ئوتیێ جلکان بدانە لایەکی و رێیەکا کاریگەرتر بکاربینن، داکو ژ قورمچینا جلکان خلاس ببن دەمێ تو دچی سەرێ خوە دشووی جلکێن شووتی د سەرشویێ ڤە ب ھلاویسە، د ماوێ 10 خولەکان دا ھلم دێ ھەموو قورمچینێ بەت، ھەر وەکو تە ب دەست جلکێن خوە یێن ئوتیکرین، دێ باشتر بیت ھەکە تە دەرگەە و پەنجەرێن سەرشویێ داخستن داکو ھلم بمینتە د ژوورڤە، دیسا تو دشێی پیچەکا ئاڤێ ب سەر وی جھێ قورمچی ب رەشینی و بو ماوێ دەمژمێرەکێ ب ھەلاویسی قورمچین نامینیت، ھەروەسا ئەگەر لایەکێ قەمیسی یان کراسێ تە قورمچی، ئوتیێ پرچا خوە بکاربینە، لێ بەری تو بکاردئینی بلا ئوتی یێ پاقژ بیت، رێیا دیتر تو دشیێ جلکێن خوە ب بوریەکێ ڤەکەی و بدانیە ب تەختێ خوە یێ نڤستنێ و بۆ ماوێ دەمژممێرەکێ بھێلە دێ ئەو قورمچین ھەموو چن، ھەروەسا تو دشیێ جلکێن خوە یێن ھشک و قورمچی ئاڤێ لێ ب رەشینی و بکەیێ د جل شوویێ دا و پلەکا سڤک یا ھشکەری بکاربینی و پشتی چەند خولەکان دێ ئوتی بیت و کەیە بەرخوە، باشتر ھەر دەمێ خولەکێن تە خلاس ئێکسەر جلکێن خوە ژ جل شووێ بینیەدەر داکو ڤێ کریارێ دووبارە نەکەیەڤە.
ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:
وەزارەتا بەڕگریا عێراقێ ددەتە دیارکرن کو ل ناڤەراستا ئەڤ سالە شەرێ ئازادکرنا باژێرێ مۆسل دێ دەستپێکەت.
خالد عوبێدی وەزیرێ بەرگریا عێراقێ د دیمانەیەکێ دا دەربارەی ئازادکرنا باژێرێ مۆسلێ دبێژیت: پرۆسا ئازادکرنا باژێرێ مۆسلێ ژ دەستێ داعش ژلایێ هێزێن عێراقی ڤە،بۆ ناڤەراستا ئەڤ سالە دێ دەستپکەت،لێ دەمێ ئۆپەراسیۆنێ نەهاتیە دیارکرن.
عوبێدی ئاماژە ب هندێ ژی دایە کو شەرێ ئازادکرنا مۆسل دێ گەلەکێ گران بیت و وەکی کونتڕۆلکرنا باژێرێ رۆمادی نابیت. هەروەسا ئەڤە پترە ژ سال و نیڤان ئەڤ باژێرە هاتیە داگیرکرن و هەتانوکە نەهاتیە کونتڕۆلکرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز، نيوار محه‌مه‌د سه‌ليم:
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو دێ پێله‌كا به‌فر و بارانێ ب سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دا هێت و ژ ئه‌نجامێ ڤێ چه‌ندێ هه‌ر ژ رۆژا پێنجشه‌مبى 21ى كانوونا دويێ و هه‌تا رۆژا پێنجشه‌مبى 28ى كانوونا دويێ دێ يا به‌رده‌وام بيت و پلێن گه‌رمێ ژى دێ نزم بن.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه‌كريه، ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كريه كو ئه‌سمانێ هه‌رێمێ هه‌تا رۆژا شه‌مبى دێ يێ نيڤ ئه‌ورى بيت و ل هنده‌ك ده‌ڤه‌ران بۆ ساهى و هنده‌ك ئه‌ورێن كێم هێته گوهۆڕين.
خۆيا ژى كر كو ل هه‌مان رێكه‌فت دێ گۆڕين ب سه‌ر كه‌شوهه‌وايێ هه‌رێمێ دا هێت و كه‌ڤيته به‌ر كارتێكرنا “قشارێن نزمێن ده‌ريا ناڤه‌راست و فشارێن نزمێن ده‌ريا سۆر ل گه‌ل هه‌وايه‌كێ گه‌له‌ك سار يێ جه‌مسه‌رى” كارتێكرنا ڤێ شه‌پۆلێ ژى دێ كارتێكرنێ ل سه‌ر هه‌موو ده‌ڤه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت.
رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ به‌حس ل وێ چه‌ندێ ژى كريه كو باران بارين دێ هه‌موو ده‌ڤه‌ران گريت و ل پتريا ده‌ڤه‌رێن چيايى و نێزيك چيايى دێ به‌فر باريت ل گه‌ل نزمبوونا پلێن گه‌رمێ بۆ بن سفرێ ل هنده‌ك ده‌ڤه‌ران.
ده‌رباره‌ى ناڤ باژێران ژى دايه زانين كو كارتێكرنا وى پارسته هه‌واى دهێته پێشبينيكرن ل سه‌نته‌رێ پارێزگه‌هێن دهۆك، سلێمانى و هه‌له‌بچه به‌فر ببياريت، “كارتێكرنا ڤێ شه‌پۆلێ ژى هه‌تا رۆژا پێنجشه‌مبى رێكه‌فتى 28ى كانوونا دويێ دێ يا به‌رده‌وام بيت”.
نيشاندان