نزا بۆچی جاره‌كێ ئه‌م كورد د ناڤ خوه‌ دا رێك ناكه‌ڤین، ئه‌رێ راسته‌ ئه‌م وه‌كو كه‌وی نه‌ كو دونیا هه‌می دوژمنێ مه‌یه‌ و ئه‌م ب خوه‌ ژی دوژمنێن سه‌رێ خوه‌ینه‌؟ به‌ری نێزیكی 400 سالان فه‌یله‌سوفێ كورد ئه‌حمه‌دێ خانی د گۆت: (گه‌ر مه‌ هه‌بوایه‌ اتفاقه‌ك، ڤێكرا مه‌ كردبایه‌ انقیاده‌ك، رۆم و عه‌جه‌م و عه‌ره‌ب بته‌مامی، دا ژ بۆ مه‌ كه‌ن خولامی). یان ژی به‌ری 40 سالان هه‌لبه‌ستڤانێ كوردێ مه‌زن جگه‌رخوین دگۆت: (گه‌ر هوون نه‌بن یه‌ك، هوونێ هه‌رن یه‌ك ب یه‌ك). یان هونه‌رمه‌ندێ كورد شڤانێ په‌روه‌ر به‌ری 27 سالان دگۆت: (هاوار كوردو هوونێ وه‌رن له‌زێ بكه‌ن بله‌زینن، كاغه‌ز و پێنوسه‌كی بینن، دونیا و عاله‌مێ پێ بحه‌سینن، سه‌رۆك و رێبه‌رێن كوردان بلا ب یه‌ك بن چاره‌كێ ژ حالێ مه‌ كوردان را ببینن). یا ئاشكرا یه‌ ژی كو ڤان كه‌سان هه‌میان ب كه‌توارێ كوردان گۆتیه‌ و ئه‌ڤ گۆتنه‌ نه‌ وه‌كو هه‌لبه‌سته‌كا دلدارینه‌ ژ ئاشۆپێ هاتینه‌ ڤه‌هاندن.
ئانكو وه‌سا دیاره‌ ب درێژاهیا دیرۆكێ ئه‌م ژ ده‌ردێ نه‌رێككه‌فتنێ دنالین له‌و هه‌تا نوكه‌ ژی مه‌ چو جه د جیهانێ دا نه‌بووینه‌ و 40 ملیۆن مرۆڤ ماینه‌ ل بن چار كه‌رخیڤه‌تان، و هه‌ر خیڤه‌ته‌كێ 10 حزب ل سه‌ر شه‌ری دكه‌ن كا دێ بۆ كێ بیت.
ئه‌م گه‌له‌ك د ئاخڤین و گه‌له‌ك پتپتێ دكه‌ین، چایخانه‌ و خوارنگه‌ه و سه‌یرانگه‌ه و فه‌رمانگه‌هێن كاری و هه‌می جه یێن بووینه‌ سیاسه‌ت و مووچه‌ و كاره‌ب و پانزین ل سه‌رێ لیستا دان و ستاندنان دهێن. هه‌ر تشته‌كێ بیت ئه‌م بزانین یان نه‌زانین ئه‌م گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر دكه‌ین، ئه‌و ژی نه‌ ژ بۆ چو مه‌ره‌مان ژ بلی وێ كو یێ به‌رامبه‌ر بێژیت چه‌ندێ تێگه‌هشتیه‌، ئه‌رێ راسته‌ ئه‌م دزانین ئه‌ركێ مه‌ ل به‌رامبه‌ر وه‌لات و جڤاكێ مه‌ چیه‌؟ ئه‌رێ ئه‌م ب دروستی د زانین وه‌لاتێ مه‌ د چ قووناغ دا ده‌رباز دبیت، یان ژی وه‌كو هه‌می كاروبارێن دی دێ ده‌ستان داهێلین و هێلینه‌ ب هیڤیا خودێ و وان كه‌سان ڤه‌ یێن ل سه‌ر وه‌ریسێ به‌رژه‌وه‌ندیێن مه‌ دله‌یزن؟
د چه‌رخێ بۆری دا 70 سالان دیتنا خه‌ونان ژی بۆ مه‌ قه‌ده‌غه‌ بوو، هه‌ر كه‌سێ خه‌ون ژی دیتبان دا هێته‌ سزادان، له‌ورا مه‌ ده‌هان هزاران سه‌رێن گه‌نجان و ب هزاران گوند و سامان و ده‌رامه‌ت كرنه‌ قوربانی وان خه‌ونان، هه‌تا به‌ری 24 سالان رێ بۆ مه‌ ڤه‌بووی ئه‌م خه‌ونان ببینین و ئێدی مه‌ خه‌ون دیتن و رۆژ بۆ رۆژێ مه‌ دیوارێ وان خه‌ونان بلند كر و مه‌ سێ ستوونێن موكم ژی دانانه‌ به‌ر ئاڤاهیێ وان خه‌ونان، لێ وه‌سا دیاره‌ جاره‌كا دی به‌ننایێ وێ ئاڤاهی یێ مایه‌ ب تنێ و نه‌ كه‌س بۆ بلوكان دئینیت و نه‌ كه‌س جه‌بلێ دبه‌ته‌ به‌رده‌ستی.
مخابن ملله‌ته‌كێ هندی نفوسا وه‌لاته‌كی شه‌هید هه‌ین و هندی ئاڤاهیێن ده‌وله‌ته‌كێ گوند و باژێر كرینه‌ قۆربانی پێخه‌مه‌ت ژیانێ، ئه‌ڤرۆ بكه‌ڤیته‌ ده‌ستێ هنده‌ك زه‌عتوتان و ب ناڤێ وه‌لاتپارێزیێ جه‌بلێ و بلوكان ژ به‌ر ده‌ستێ به‌ننایی بدزن.
ژیان یا جوانه‌ و خه‌لكێ مه‌ ل كوردستانێ گه‌له‌كێ باشه‌، بوسلمان و مه‌سیحی و ئێزدی و كورد و عه‌ره‌ب و توركمان و ئاشوری و كلدانی و هه‌می پێكهاتێن دیێن ڤی وه‌لاتی ب خۆشی پێكڤه‌ دژین، رێ هێشتا ب دووماهی نه‌هاتیه‌، به‌لێ ل شوونا هه‌ڤڕكیێن هه‌وه‌ گه‌لی حزبان ل سه‌ر كورسیكی و ده‌ستهه‌لاتا بیرێن نه‌فتێ پیچه‌ك ل مه‌ بنێرن، ئه‌ڤ ملله‌ته‌ وه‌كو بالنده‌كێ بریندار یێ د ته‌لهێ دا دنالیت و چاڤێ وان یێ ل نانێ ژیانێ، هه‌كه‌ راسته‌ هوون ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندا ملله‌تی وه‌دكه‌ن كه‌رمكه‌ ژ سه‌رێن گرا وه‌رنه‌ خوار یێن هه‌وه‌ (بغیر حق) داگیركرین، چونكو ئه‌و ژی مال و مولكێ ڤی ملله‌تیه‌، هه‌كه‌ راسته‌ د به‌رژه‌وندا ملله‌تی دا وه‌دكه‌ن، كه‌رمكه‌ن بزڤرنه‌ بۆچوونا ملله‌تی چونكو هوین ب تنێ پشكه‌كا بچووكن ژ ڤی وه‌لاتی و هوین نه‌ خودانێن ڤی وه‌لاتی نه‌، به‌لكو ب تنێ هوین نوونه‌رن و دڤێت وێ بكه‌ن یا ملله‌تی دڤێت.
یان ژی هه‌كه‌ جاره‌كا دێ دێ هه‌لبه‌ستا د. به‌درخان سندی یا هونه‌رمه‌ند محه‌مه‌د شێخۆی كریه‌ ستران دێ ب خوه‌ بێژین:
ئای فه‌له‌ك بۆ ته‌ دنالم
بۆچی نێرگز چرمسین
ئه‌و چما به‌ختێ مه‌ هوویه‌
ئه‌م بێ دوست و بێ كه‌سین
ئاگرێ سار و ڤه‌مری
چاڤ مه‌ لێیه‌ گه‌ش ببی
ئه‌و بهارا تێهنێ كوشتی
هیڤیدارین خوه‌ش ببی.
بێباربوون و خه‌ریبی وه‌دكه‌ن ئه‌م مه‌له‌ڤانیان د ده‌ریایه‌كا هیڤیان دا بكه‌ین، جوانترین هیڤیا مه‌ ژی ئه‌وه‌ ئه‌م خۆشیێ ب وه‌لاتێ خوه‌ ببه‌ین و مه‌ مافێ وه‌لاتیبوونێ هه‌بیت و ل بن سیبه‌را قانوونێ و دادپه‌روه‌ریێ و وه‌كهه‌ڤیێ، مه‌ وه‌لاته‌ك دڤێت ئه‌م د هه‌مبێزا وی دا گه‌رم ببین و ئارام بین، مه‌ وه‌لاته‌ك دڤێت ئاخا وێ نیعمه‌تان بده‌ته‌ مه‌ و ئه‌م ل سه‌ر وێ ئاخێ خودان رێز بین، به‌لێ كا ئه‌و وه‌لات؟ ئاخا مه‌ یا بوویه‌ دوژمنێ مه‌ و برایێن مه‌ یێن بژاله‌ بووین و سه‌رێن رێیان یێن ل مه‌ و ل خوه‌ به‌رزه‌كرین، مه‌ ده‌ستپێكا خوه‌ یا به‌رزه‌كری و ئه‌م ب دووماهیا خوه‌ ژی ناكه‌ڤین، ئه‌م یێن ل چارێیانا رێ راوه‌ستیاین كاروبارێن مه‌یێن تێكهه‌ل بووین و سه‌ماكه‌رێن سه‌ر وه‌ریسان یێن زێده‌ دبن، خێزانێن مه‌یێن وه‌خته‌كێ ل سه‌ر سفرا خوارنێ كۆمڤه‌دبوون و ب هه‌ڤرا ل گه‌ل مێهڤانان نان د خوار و نوكه‌ به‌هرا پترا وێ خوارنێ بۆ مێهڤانان مایه‌ و خودانێن مالێ ل كولانێن خه‌لكی یێن پرت و به‌لاڤه‌بووین و ئه‌و خانی ب كێمترین بها یێ به‌رچاڤكریه‌ بۆ فرۆتنێ و بكڕ نینن.
ئه‌م یێ د ناخێ وه‌لاتێ دا دژین و وه‌لات یێ د ناخێ مه‌دا دژیت، به‌لێ نه‌ ئه‌و هه‌ست ب مه‌ دكه‌ت و نه‌ ئه‌م هه‌ست ب وی دكه‌ین، ئه‌م د ئاشۆپێ دا یێ ل راستیێ دگه‌رین و ب ده‌په‌كێ ره‌ق ڤه‌ ل سه‌ر پشتا ده‌ریا و ئقیانۆسان نووسیاین، ئه‌م د ڤی وه‌لاتی دا ژ دایكبووین و مه‌زن بووین و پێدڤی بوو بۆ مه‌ ببا هه‌می تشت، به‌لێ ئه‌م ماینه‌ بێ هه‌می تشت، كه‌سێن خودان شیان و تێگه‌هشتی و ره‌وشه‌نبیر كه‌تنه‌ كولانێن غه‌ریبیان و به‌رزه‌بوون و دز و گه‌نده‌لان ژی یا خوه‌ ب سه‌ر دادای و وه‌كو ئاڤرێژان چو جاران تژی نابن هه‌تا به‌ره‌ك دكه‌ڤیته‌ د حه‌فكێ را و ئها ئه‌ڤ كۆمبوونێن بێ ئه‌نجام یێ وی به‌ری دئینن و دێ وێ ئاڤرێژی خه‌تمینن.
ئه‌م یێ ژ تشتێ نه‌دیار دترسین و كا ئه‌ڤ دوبه‌ره‌كیا سه‌را پێپكێن كورسیكێ دێ مه‌ گه‌هینته‌ كیڤه‌، تاری یا دكه‌ڤیت و چاره‌نڤیسێ مه‌ یێ دبیته‌ یاری و مه‌یدانا سه‌رئێك زێده‌كرنان و ئه‌م مرۆڤێن ڤی وه‌لاتی یێ دبینه‌ پاریه‌كێ نانی بۆ هنده‌ك دڕندان، گیانێ مه‌ یێ ئه‌رزان بووی و هه‌می تشت ل گه‌ل ئه‌رزان بوون ب تنێ پۆسته‌ و جهێن بلند نه‌بن، هنده‌ك وه‌كو ئه‌كته‌رێن فلمان گه‌له‌ك رۆلان دبینن دا بگه‌هنه‌ ئارمانجێن خوه‌یێن كرێت.
كوردستان یا دنالیت و پێدڤی ب هاوارهاتنێن ده‌ستپێكی هه‌یه‌ به‌ری تووشی فالنجیبوونێ ببیت یان هه‌ناسه‌یێن وی قوت ببن یان ژ نشكه‌كێ ڤه‌ بمریت. ئه‌م پێدڤینه‌ رۆژا مه‌یا گه‌ش بهه‌لیته‌ ڤه‌ و مه‌ گه‌رم بكه‌ت، ما ئه‌و ده‌م نه‌هاتیه‌ ئه‌م ده‌ستان بده‌ینه‌ ئێك و پشتا ئێكدو بگرین. ئه‌ڤ كوردستانه‌ وه‌كو داره‌كا تژی گوله‌ و هه‌رده‌م با دهێت و گولێن وێ دارێ دهاڤێته‌ پشت سنۆران، هه‌كه‌ ئه‌م رێكنه‌كه‌ڤین ئه‌و دار دێ مینیته‌ ره‌پ و رویت و چو به‌ری ناده‌ت، به‌لێ هه‌كه‌ به‌ر دا تێرا مه‌ هه‌میان هه‌یه‌ و ئه‌م هه‌می دێ خۆشیێ پێ به‌ین. هیڤیه‌ ڤێ جارێ رێككه‌ڤن دا ئه‌م ژی ژ بێزاریێ قورتال ببین، هه‌كه‌ نه‌ جه‌هنه‌م به‌هرا هه‌وه‌ بیت.