ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا چاڤدێريا بازرگانى راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ رێكه‌فتى 16ى كانوونا ئێكێ يا سالا 2015ێ بهايێ دراڤى ل بازارێن پارێزگه‌ها دهۆكێ ب ڤى ره‌نگێ ل خوارێ يه:
| 1 دولارێ ئه‌مريكى | 1222 |
| 1 يۆرۆيێ ئه‌ورۆپى | 1320 |
| 1 ليرێ توركى | 420 |
بۆ وه‌رگرتنا نووترين پێزانينان ل سه‌ر ره‌وشا دراڤى ژماره “2” بۆ شورتكودێن “KOREK “2279 يان “Asiacell “4593 يان ژى ب ره‌نگه‌كێ به‌رده‌وام سه‌ره‌دانا مالپه‌رێ ئه‌ڤرۆ نيوز www.evronews.net بكه.
ئەڤرۆ نیوز، کاروان باعەدری:
مالپەرێ فەرمی یێ ئێکەتیا تەپا پێ یا ئورۆپی پێکھاتیێ باشترین یاریکەرێن قوناغا کومان ژ قارەمانیا چامپیونیس لیگ یا ئورۆپا ئاشکراکر کو دناڤا ئەڤی پێکھاتی دا ناڤێ چو یاریکەرێن ھەلگرا ناسناڤێ وەرزێ بوری یانا بەرشەلۆنا نە ھاتە دیتن کو ناڤێ ستێرا ریال مەدرید کریستیانو رۆنالدو ل ھێلا پێشیێ دا بوو.
کیفێن تراپ گولچیێ یانا پاریس سان جێرمان وەکو باشترین گولچی ھاتە دیتن ل ڤێ قوناغێ و تیاگو سێلفا ژ ھەمان یانا ل ھێلا بەرەڤانی ھەر دیسان ئەلبا ژ بایرن میونیخ و بارزالی ژ یوڤانتوس ل گەل گودین ژ ئەتلەتیکو مەدرید .
ل ھێلا ناڤین ھەر ئێک ژ رەحیم سترلینگ ژ مانچستەر ستی و ولیام ژ چێلسی و کوماس ژ چێنک یا بەلجیکی و ل ھێلا ھێرشبەریێ ھەر ئێک ژ کریستیانو رۆنالدو ژ ریال مەدرید و ھالک ژ زنێت یا رۆسی و مولەر ژ بایرن میونیخ یا ئەلمانی
ئه‌ڤرۆ نيوز:
شه‌ش خۆكوژێن داعش ل باكوورێ رۆژئاڤايێ كه‌سكێ خوه ب بنگه‌هه‌كێ پێشمه‌رگه‌ى ڤه په‌قاند و د ئه‌نجام دا، 13 پێشمه‌رگه شه‌هيد و بريندار بوون و دو ژ خۆكوژانژى به‌رى بهێنه خوه ب په‌قينن ژ لايێ پێشمه‌رگه‌ى ڤه هاتنه كوشتن.
ژێده‌ره‌كى ژ هێزێن پێشمه‌رگه‌ى ل باكوورێ رۆژئاڤايێ كه‌سكێ بۆ رووداو راگه‌هاند: ده‌مژمێر 5ى سپێده‌هيا ئه‌ڤرۆ رۆژا چارشه‌مبى رێكه‌فتى 16ى كانوونا ئێكێ 2015، شه‌ش خۆكوژێن داعش، هاتبوونه نێزێك به‌ره‌يێن پێشمه‌رگه‌ى و سێ ژ وان خۆكوژان خوه ب باره‌گايێن فه‌وجه‌كا پێشمه‌رگه‌ى ڤه په‌قانديه و د ئه‌نجام دا چه‌ند پێشمه‌رگه شه‌هيد و بريندار بووينه.
پشتى خۆپه‌قاندنێ، سێ ژ وان خۆكوژێن داعش: “دو ژ وان خۆكوژان به‌رى خوه ب ته‌قينن ژ لايێ پێشمه‌رگه‌ى ڤه هاتنه كوشتن و خۆكوژێن دى ژى به‌رى بهێنه كوشتن خوه په‌قاند”.
هه‌ر ب گۆره‌ى ئه‌و پێزانينێن رووداو به‌لاڤكرين، شه‌ش پێشمه‌رگه شه‌هيد بووينه و حه‌فت پێشمه‌رگه بريندار بوون.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئەندامەکا لیژنا مافێن مرۆڤی ل پەرلەمانێ عیراقێ ئاشکرا کر، ھێشتا گۆڕێن ب کۆم ل شنگالێ ھەنە و نەھاتینە دیتن، لەوڕا ھەتا باژێڕ نەھێتە پاقژکرن ژ بۆمبێن داعش ھژمارا گۆڕێن ب کۆم دیار نابن و گۆت “مە داخواز ژ رێکخراوێن بیانی کریە ھاریکاربن بۆ ئاڤەدانکرنا شنگالێ”.
ئەشواق جاف، ئەنداما لیژنا مافێن مرۆڤی ل پەرلەمانێ عیراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت “ھەتا نوکە 16 گۆڕێن ب کۆم ل قەزا شنگالێ ھاتینە دیتن و ب دەھان رۆفاتێن کوردێن ئێزدی تێدانە، بەلێ ئەڤە ھژمارا دوماھیێ یا گۆڕێن ب کۆم نینە، چونکو ھندەک دەڤەرێن قەزایێ نەھاتینە رزگارکرن و زۆر تاخێن سەنتەرێ باژێڕی ھاتینە بۆمبڕێژکرن، لەوڕا ھەتا ب تەمامی نەھێتە پاقژکرن ھژمارا گۆڕێن ب کۆم ناھێتە زانین، ژلایەکێ دیڤە خەلکەک ھەیە د ناڤا کولێن باژێڕی ھاتیە شەھیدکرن و نەکەفتیە ناڤ گۆڕێن ب کۆم یان گۆڕەک ب تنێ ھەیە”.
ئەشواقێ گۆت ژی “لیژنا مافێن مرۆڤی ب ھووری چاڤدێریا رەوشا شنگالێ دکەت و مە داخواز کریە وەزارەتا مافێن مرۆڤی یا عیراقێ ب رێیا تیمێن خوە یێن تایبەت، بزاڤان بکەن بۆ کولانا ئەڤان گۆڕێن ب کۆم ل شنگالێ و ب شێوەیەکێ زانستی بھێنە کولان، ھەروەسا مە داخواز ژ رێکخراوێن نێڤدەولەتی کریە، رۆلێ خوە بگێڕن ل دووبارە ئاڤاکرنا قەزا شنگالێ”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌رێ قوتابخانا ئادار يا نموونه‌ى راگه‌هاند كو ب هه‌لكه‌فتا رۆژا ئالايێ كوردستانێ به‌رهه‌ڤى دهێنه كرن كو قوتابخانا وان بلندترين ئالايێ كوردستانێ ل ده‌ڤه‌را سێمێلێ بلند بكه‌ت.
درباس مسته‌فا، رێڤه‌به‌رێ قوتابخانا ئادار يا نموونه‌ى ل سێمێلێ ل په‌يجێ خوه يێ تۆڕا جڤاكيا فه‌يسبۆكى چه‌ند وێنه‌يه‌ك به‌لاڤكرينه وه‌كو ئاماژه پێكرن بۆ خوه به‌رهه‌ڤكرن بۆ رۆژا ئالايێ كوردستانێ.
ناڤبرى ل سه‌ر په‌يجێ خوه راگه‌هاند: خوه به‌رهه‌ڤكرن بۆ بلندكرنا مه‌زنترين ئالايێ كوردستانێ ل ده‌ڤه‌را سێمێلێ كو دێ رێورسمێن بلند كرنا ئالايێ پيرۆزێ كوردستانێ ب چاڤدێريا رێزدار مازن مه‌حمه‌د سه‌عيد قايمقامێ ده‌ڤه‌را سێملێ ل قوتابخانا مه ( ئاماده‌يا ئادار يا نموونه‌يي) ل رۆژا پێنجشه‌مێ 17/12/2015 ئێته بلندكرن.. ئه‌ڤه ژى قووناغێن دووماهيێنه ژ چێكرنا ئالايى كو ماموستا و قووتابيێن مه ب خوه پێ رابووينه.
ئەڤرۆ نیوز:
یا باشتر ئەوە ل وەرزێ زڤستانێ رۆژانە سەرێ زارۆکی بھێتە شووشتن، ژبەرکو سەرشوویا گەرم لەشێ زارۆی ئارام دکەت و دێمێ وی پاقژ دکەت و یا باشتر ئەوە پلا گەرمییا ئاڤێ 37 پلە بیت.
ژ کارێن نەباش یێن ئامرازێن گەرمکرنێ دناڤا مالێ دا ئەوە کو ھەوایێ ژوورێ و مالێ ھشک دکەن، ھەوایێ ھشک ژی دبیتە ئەگەرێ نەخۆشیان د بوریێن ھەناسێ دا و بلغەم ژێ پەیدادبیت، لەورا باشترە ل مال ئامیرەکێ ھلمێ ھەبیت و ل گەل ئامیرێن گەرمکرنێ بھێتە دەمج کرن، و خوە دوور بکەین ژ کارئینانا ئامیرێن نە ئێمن وەکو سۆپێن غازێ، پلا گەرمییا باش بۆ ھەر ژوورەکێ 23 پلەیە.
ھەر دەم نوشدار شیرەتان دکەن کو ئامیرەکێ ھلمکرنێ ھەبیت بۆ وێ چەندێ کو ھەوا یێ ھشک نەبیت، ئەڤەژی ھاریکاریێ دکەت بو ب ساناھیکرنا ھەناسەیا زارۆکی و دوورکرنێ ژ دفن گرتنێ و گەلەک جارا پرسیار دھێتە کرن ئەرێ ئەو ئامیرە ھلما سار یات گەرم بکاربینیت؟
ھەکە یێ سار بیت دێ ئاڤێ شروڤەکەت و کەتە دندکێن ھوور و ل ژوورێ بەلاڤ کەت، دشیاندایە ب درێژیا شەڤێ بھێتە ب کارئینان و بۆ زارۆیان ژی یێ ئێمنە، بەلێ ژ نەباشیێن وی ئەوە کو دشیاندا نینە ھندەک تشت ل سەر بھێنە زێدەکرن بۆ ب ساناھیکرنا کریارا ھەناسێ وەکو زەیتا بۆ خوشکرنا ھەناسێ، ئەو ئامیرە د باشن بۆ زارۆکێن کوخکەکا بھێز ھەبیت یان ھەودانا دفنێ ھەبیت، بەلێ ئامیرێ ھلما گەرم ب رێکا کەلاندنا ئاڤێ کاردکەت بۆ گەرمکرنا لەشی ژی و ژ باشیێن وێ ئەوە کو یێ تافیلکری یە و ئاڤ ب رێکا تێبورینا ھلمێ تێدا دەرباز دبیت و دشیاندایە ھندەک کەرستە بۆ خوشکرنا بێھنێ ل سەر بھێنە زێدەکرن. و ژ خرابیێن وی ئەوە کو دشیاندا نینە پتر ژ شەش دەمژمێرا بھێتە بکارئینان و شەھێ بۆ دیوارا پەیدادکەت و ھەکە مرۆڤ نێزیک ژی ببیت رەنگە سۆتنێ پەیدابکەت. باشترین رێک بۆ پاراستنا زارۆکی ژ نەخۆشیێن زڤستانێ ئەوە کو جلکێن گەرم ل بەربکەن، ھەروەسا دەرئێخستنا وی ژ مالێ ژ کارێن سەرەکی یە ب تایبەت پشتی بۆ دەمێن درێژ دناڤ ژوورێن گرتی دا دمینیت، و ھەکە پەرسیڤی گەلەک ڤەکێشا شیرەتا ژ نوشدارەکی وەربگرن و سپرێن دفنێ بۆ ب کاربینن و ھشیاربن ب کلینکسێن دڕ دفنا وی پاقژ نەکەن داکو سۆر نەبیت و خوریانژی تێدا پەیدانەبیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
خەلک ب رەنگەکێ گشتی ھندەک ھزر و بووچوونان ل دەڤ خوە پەیدادکەن و ھزر دکەن کو کارتێکرنێ ل ساخلەمیا مرۆڤی دکەن، یا راستی چو پەیوەندیا ساخلەمیێ ب وان بابەتان ڤە نینە و پێدڤیە خەلک راستیا وێ وان ھزرا بزانن.
* پرسکێن گەنجاتیێ ژ ئەگەرێ شووشتنا نەدروست پەیدادبن
یانژی دبێژن خوارنا تشتێن ب روین یا ب زیانە و پرسکان زێدەدکەت: ئەڤەژی ھزرەکا شاشە و شووشتنا دێمی ھەکەر پرسک لێ ھەبن دێ گەلەک یا باش بیت و ب تایبەت ل دەمێ تو دەرمانێن پیستی ب کاربینی ب دژی پرسکان و چ گروڤەیێن زانستی ژی نینن کو خوارنێن ب روین پرسکان زێدە بکەن و پرسکێن گەنجاتیێ چ پەیوەندی ب زکماکیێ ژی نینە و ب تنێ ھشیاربە ل دەمێ دەرکەتنا پرسکان گەلەک دەستکاریێ تێدا نەکە و سەرکێن رەش نە پەقینە داکو نەھێنە ڤەگرتن دناڤا دێمێ تەدا.
* نابیت مروڤ کێمتر ژ 10 گلاسێن ئاڤێ رۆژانە ڤەخوت:
گەلەک وەلاتی وەسان ھزر دکەن کو ڤەخوارنا کێمتر ژ دو لێتر و نیڤێن ئاڤێ یا ب مەترسیە، ھەلبەت چ راستیێن زانستی بۆ ڤێ چەندێ ژی نینن و یا راست ئەوە ھەر مرۆڤەک رۆژانە پێدڤیا خۆ ژ ئاڤێ وەردگریت ب رێکا شلەمەنیێن کو ژلایێ وی دھێنە ڤەخوارن وەکو شەربەت و ئاڤ و خوشاڤ و چایێ و ڤەھوێ و شیری و زانا پێشبینیێ دکەن کو ڤەخوارنا گەلەک ئاڤێ ژی زیانێن خو یێن ب مەترسی ل سەر ساخلەمیێ ھەنە و بنیاتێ ڤێ خەلەتیێ بۆ سالا 1945 دزڤریتەڤە دەما ڤەکولینەک ھاتیە بەلاڤکرن و ناڤەرۆکا دگوت( پێدڤیە مرۆڤ رۆژانە دو لیتر و نیڤێن ئاڤێ ڤەخوت و پتریا شلەمەنیان ب رێکا خوارنێ دابین دبن)، بەلێ خەلکی پشکا دوێ ژ ڤەکولینێ ژێبر و بتنێ دو لیتر و نیڤ ھێلان و ھەتا نوکەژی ئەڤ ھزرا خەلەت یا بەردەوامە.
* ھندەک وەسان ھزر دکەن ھەتا پشتی مرنا مرۆڤان ژی پرچ و نینوکێن مرۆڤی بەردەوام دھێن:
ئەڤێ چەندێ ژی چ بنیاتێن زانستی ژبۆ نینن و ئەڤ ھزرە ل دەڤ وان ئەکتەران ھەیە ئەوێن فلمێن ترسێ دروست دکەن و ھزر دکەن ژیان ل گورستانان یا بەردەوامە و د ئەزەلدا ئەڤە ژوێ چەندێ ھاتیە کو پشتی مرنا مرۆڤان و ژ ئەگەرێ نەمانا شلەمەنیان د لەشێ مرۆڤی دا مرۆڤ وەھان ھزر دکەن نینوک و پرچ درێژتر لێ ھاتینە و یا راست ئەوە پرچ و نینوک ژ کارتێکرنێن ھورمونی ل دەڤ مروڤێن ساخ درێژ دبن و پشتی مرنێ ئەوژی وەرارێ ناکەن .
* ھندەک ھزر دکەن کو خواندن دناڤ رووناھیەکا کێم دا چاڤێن مرۆڤی بێھێز و زەعیف دکەت:
ھەلبەت دەما خواندن ل بەر تاریاتیێ بیت ھەلبەت مرۆڤ نەشێت گەلەک ھزر د خواندنێ دا بکەت و رۆناھیا کێم بەرێ مرۆڤی ددەتە نڤستنێ و چاڤان ماندی دکەت، بەلێ رووناھیا کێم چاڤێن کەسێ زەعیف نەکرینە و بتنێ مرۆڤ نەشێت مژوولانکان گەلەم ب کاربینیت و ئەڤە چاڤی ھشک دکەت یان بەرئاتافی وەستیانەکا کێم دکەت و ئەڤ گوھورینە گەلەک بەردەوامیێ ڤەناکێشن و چارەسەردبن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
رێڤه‌به‌ريا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل دهۆكێ راگه‌هاند كو سوبه‌هى رۆژا پێنجشه‌مبى رێكه‌فتى 17ى كانوونا ئێكێ يا 2015 ئه‌سمانێ دهۆكێ دێ يێ نيڤ ئه‌ورى بيت و ل هنده‌ك جهان ئه‌و ئه‌ور دێ پيچه‌ك زێده‌تر بن.
پشكا پێشبينيان ل رێڤه‌به‌ريا گشتيا كه‌شناسى و بيڤه‌له‌رزێ ل هه‌رێما كوردستانێ د نڤيساره‌كێ دا كو دانه‌ك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز ره‌وانه كرينه راگه‌هاند كو ژ ئه‌نجامێ هاتنا فشارێن بلندێن وه‌لاتێ توركيا بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ دهێته پێشبينيكرن ئه‌سمانى دهۆكێ دێ يێ نيڤ ئه‌ورى بيت و ل هنده‌ك جهان ئه‌و ئه‌ور دێ پيچه‌ك زێده‌تر بن.
پشكا پێشبينيان دايه زايه زانين كو دێ ئاراستێ باى ژى دێ باشوورێ رۆژئاڤا بيت ب ره‌نگه‌كى د ناڤبه‌را 5 هه‌تا 10 كم دا و ماوێ ديتنێ ژى 8 بۆ 10 كم بيت و پلێن گه‌رمێ ژى دێ د ناڤبه‌را 5 بۆ 14 پلان دا بيت.
ئەڤرۆ نيوز:
ئەندامەکا کورد ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ئاشکرا کر کو رێکەفتنەک د ناڤبەرا کۆتلێن کورد و لایەنێن دی دا یا ھەی بۆ وێ چەندێ کو پشکا ھەرێما کوردستانێ ژ بودجێ ببیتە 17%.
سۆزان بەکر، ئەنداما جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دیار کر کو ھەتا نوکە دانوستاندنێن لژنا دارایی ل دۆر بودجا سالا 2016 ب دووماھی نەھاتینە و گۆت: ” گەلەک بزاڤ دھاتنەکرن کو پشکا بودجا ھەرێما کوردستانێ ژ 17% بۆ 12% کێم بکەن و خەرجیێن سەروەریێ ژی کێم بکەن، بەلێ سەرۆکێ کۆتلێن کودردی ل گەل شاندێن عەرەبان کۆمبوون ئەنجامدان”.
ناڤھاتیێ ئاماژە دا وێ چەندێ ژی کو رێککەفتنەک یا ھەی کو پشکا ھەرێما کوردستانێ ژ 17% بۆ 12% نەھێتە کێمکرن و بۆ باسنیۆز گۆت: ” ھێشتا نەھاتیە زانین کا د ناڤ ھولا پەرلەمانی دا چ دھێتەکرن، بەلێ ھەکە پشکا ھەرێما کوردستانێ بھێتە کێمکرن دێ مە ھەلویستێ خوە ھەبیت و رەنگە ھولا پەرلەمانی بجھبھێلین”.
ئەڤرۆ نیوز، لەزگین جۆقی:
ئەندانەکێ لژنا داریی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ راگەھاند کو فراکسیۆنێن کوردی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دێ دەست ب روونشتنەکێ ل بەغدا کەن ل دۆر وەرگرتنا ھەلویستەکی.
حاکم سەرحان سلێڤانەی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ل سەر فراکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: “ھەتا نوکە دەولەتا قانوونێ یا رژدە ل سەر بەھرا ھەرێما کوردستانێ کو بھێتە کێمکرن و ببیتە 13%ێ و مەترسی ل سەر پشکا ھەرێمێ ژ بوودجا 2016ێ یا ھەی”.
زێدەتر گۆت: “ل ھۆلا پەرلەمانی ھەکە مە دیت ھەمان ھەلویست یێ ھەیی دێ بایکوتا روونشتنا جڤاتا نوونەران کەین و ب چو جۆرەکی دەنگی ل سەر بودجا 2016ێ نادەین”.
سلێڤانەی تەکست ل سەر وێ چەندێ کر کو ھەموو شیانێن خوە ئەو دێ مەزێخن دا کو پشکا ھەرێمێ نەھێتە کێمکرن و گۆت: “نوکە دەولەتا قانوونێ دژی ھەرێما کوردستانێ کار دکەت”.
بریار ئەڤرۆ 16/12 جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دەنگی ل سەر بوودجا 2016ێ بدەت.
نيشاندان
