ئه‌ڤرۆ نيوز:
بڕياره ئێكگرتوويا ئيسلامى كوردستان سه‌ره‌دانا لايه‌نێن سياسى بكه‌ت ژ بۆ گازيكرنا وان بۆ كۆمبوونا پێنج قولى يا لايه‌نێنس ياسى و ل ده‌سپێكێ ژى دێ سه‌ره‌دانا بزاڤا گۆڕان ل گردێ زه‌رگه‌ته كه‌ت.
ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 29ى خزيرانا 2015ێ وه‌ڤدێ بلندێ مه‌كته‌با سياسى يا ئێكگرتوويا ئيسلامى كوردستان دێ سه‌ره‌دانا نه‌وشيروان مسته‌فا رێكخه‌رێ گشتێ بزاڤا گۆڕان كه‌ت وه‌كو ده‌سپێك بۆ سه‌ره‌دانێن لايه‌نێن سياسى و وه‌ڤدێ يه‌كگرتوو ژى ب سه‌رۆكاتيا جێگرێ ئه‌ميندارێ گشتيێ وێ حزبێ محه‌مه‌د ئه‌حمه‌ده و هه‌ر ئێك ژ به‌رپرسێ په‌يوه‌نديێن ئێكگتروو، خه‌ليل ئيراهيم و فه‌رهاد مه‌لا سالح سه‌رۆكێ جڤاتا سه‌ركرداتيا ئێكگرتوو ل هه‌ولێر هه‌ڤالينيا وى دكه‌ن.
بڕياره د ڤێ حه‌فتيێ دا، كۆمبوونه‌كا پێنج لايه‌نێن سياسى ل هه‌ولێر بهێته ئه‌نجام دان و يه‌كگرتوو ته‌كستێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو د وێ كۆمبوونێ دا، وه‌ڤدێن پارتێن سياسى ل سه‌ر ئاستێ سه‌ركردێ ئێكێ يێن وان لايه‌نێن سياسى بن، به‌لێ هه‌كه كه‌سێن ئێكێ ژى نه‌بن د رژدن كو ئه‌و كۆمبوون بهێته ئه‌نجام دان هه‌ر وه‌كو سه‌رۆكێ لژنا يه‌كگرتوو راگه‌هاندى.
پشتى ل 23ى خزيرانا لايه‌نێن سياسى يێن كوردستانى بێى پارتى ديموكراتى كوردستان و ب ئاماده‌بوونا قونسلێ ئيرانێ خواندنا ئێكێ بۆ پرۆژێ قانوونا راستڤه‌كرنا قانوونا سه‌رۆكاتيا هه‌رێما كوردستانێ كرى، هنده‌ك ژ سه‌ركردێن ئێكگرتوو ب ڤێ چه‌ندێ رازى نه‌بوون و پشتى چه‌ندين دانوستاندن هه‌لويسته‌كێ هه‌ڤدژى يێ ناڤ په‌رله‌مانى ده‌بڕى و داخوازا سازانا نشتيمانى كر و بۆ ڤێ چه‌ندێ ژى لژنه‌ك بۆ سه‌ره‌دانا لايه‌نێن سياسى و ئه‌نجامدانا كۆمبوونا پێنج لايه‌نێن سياسى پێكئينا و دێ سه‌ره‌دانا هه‌ر چار لايه‌نێن دى يێن سياسى كه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پارتى ديموكراتى كوردستانێ لژنه‌ك ب سه‌رۆكاتيا جێگرێ سه‌رۆكێ ئه‌وێ پارتى بۆ دانوستاندن ل گه‌ل لايه‌نێن سياسى ل دۆر بابه‌تێ سه‌رۆكاتيا هه‌رێمێ راسپارديه.
ب گۆره‌يى ئه‌و پێزانينێن رووداو به‌لاڤكرين د كۆمبوونا مه‌كته‌با سياسى يا پارتى ديموكراتى كوردستان دا ئه‌وا ل رۆژا 25ى خزيرانا 2015ێ هاتيه ئه‌نجام دان، مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكێ پارتى ديموكراتى كوردستان به‌حس ل دووماهى ره‌وشا كوردستانێ و په‌يوه‌نديێن لايه‌نێن سياسى ل گه‌ل پارتى كريه.
د پشكه‌كا كۆمبوونێ دا به‌حس ل كێشا سه‌رۆكاتيا هه‌رێما كوردستانێ و كۆمبوونا 23ى خزيرانێ ئه‌وا پارتى بايكوتكرى كريه.
د كۆمبوونێ دا پارتى بڕيار دايه د رێيا دانوستاندنێ دا ئه‌ڤ كێشه بهێته چاره كرن و لژنه‌ك ب سه‌رۆكاتيا نێچيرڤان بارزانى، جێگرێ سه‌رۆكێ پارتى ديموكراتى كوردستان و فازل ميرانى، سكرتێرێ مه‌كته‌با سياسى يا پارتى و مه‌سرۆر بارزانى، ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سياسى پێكئينايه.
هه‌ر ب گۆره‌يى ئه‌و زانياريێن رووداو به‌لاڤكرين، ره‌نگه پارتى په‌يوه‌نديێن خوه ل گه‌ل گۆڕان پاشڤه‌ببه‌ت و زێده‌تر خوه نێزيكى ئێكه‌تيێ بكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 29ى خزيرانا 2015ێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ روونشته‌كا ئاسايى ئه‌نجام ده‌ت و تێدا دانوستاندنێ ل سه‌ر پرۆژێ قانوونا “رێكخستن و چاندن و ڤه‌گوهاستنا ئه‌ندامێن له‌شێ مرۆڤى” كه‌ت.
بڕيار بوو ئه‌ڤرۆ ئاشتى هه‌ورامى وه‌زيرێ سامانێن سرۆشتى ژى ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاماده بيت، به‌لێ بۆ سوبه‌هى 30ى خزيرانا هاته پاشخستن.
سوبه‌هى دووماهى كۆمبوونا په‌رله‌مانى دێ هێته كرن و پاشان دێ كه‌ڤيته د بهێن ڤه‌دانا هاڤينى يا په‌رله‌مانى دا و روونشتن ل وى ده‌مى ناهێنه كرن و ب تنێ هه‌كه روونشتنه‌كا نه ئاسايى بهێته ئه‌نجام دان.
ب گۆره‌يى ئه‌و زانياريێن ل به‌ر ده‌ست هه‌ين سوبه‌هى لژنا سامانێن سرۆشتى و ژێده‌رێن وزێ يا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ ل ده‌مژمێر 1:00 ل گه‌ل وه‌زيرێ سامانێن سرۆشتى ئاشتى هه‌ورامى كۆم بيت و ئه‌ڤه ژى ل سه‌ر داخوازيا وه‌زيرێ ناڤبرى بوويه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا په‌ويه‌ندى و راگه‌هاندنێ ل وه‌زاره‌تا دارايى و ئابووريا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو بڕياره سوبه‌هى رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 29ى خزيرانا 2015ێ وه‌زاره‌ته‌كا دى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ مووچێ هه‌يڤا نيسانێ وه‌ربگريت.
د نڤيسارا وه‌زاره‌تا دارايى و ئابوورى دا هاتيه كو ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 29ى خزيرانا 2015ێ “وه‌زاره‌تا شه‌هيدو و كه‌سوكارێن ئه‌نفالكريان و زيندانيێن سياسى” مووچێ هه‌يڤا نيسانێ وه‌ربگرن.
ئەڤرۆ نيوز:
سالا بۆری حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ب فەرمی راگەھاند:بەرنامە ل بەردەستە ل سالا ٢٠١٦ غازا سروشتی رەوانەی وەلاتێن جیھانێ بکەت،لێ تا نھا ئەو پرۆژە نەکەفتیە بیاڤێ بجھکرنێ دا،ئەندامەکێ لژنا ژێدەرێن سروشتی ل پەرلەمانی چەوانیا فرۆتنا غازا سروشتی ژلایێ حوکەتێ ئاشکەرا دکەت.
عەلی حەمە ئەندامێ لژنا پیشەسازی و وزە ل پەرلەمانێ کوردستانێ راگەھاند:حوکمەتا ھەرێمێ سوزدا ل دوماھیکا سالا ٢٠١٦ غازا سروشتی فرێکەتە بازارێن جیھانێ وەک قوناغا ئێکێ بو تورکیا و پاشی بو بازارێن جیھانێ رەوانە بکەت،بریار بوو وەک پێنگاڤا دەست پێکێ (١٠ ملیار پێ سێجا) غازا سروشتی رەوانە بکەت.
ناڤبری ئەو چەندە ژی دیارکر ھەرێما کوردستانێ خودان شەش ترلیۆن پێ سێجا غازا سروشتی یە ،سێ زەڤیێن غازا سروشتی ھەنە ئێک ل نێزیک ناحیا قادر کەرم و دوو یێن دی ژی ل دەڤەرا گەرمیانن،نھا کۆمپانیا دانا غاز بەرھەم ئینانێ تێدا دکەت .
ئه‌ڤرۆ نيوز:
وەزیرێ بازرگانیی و پێشەسازی یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ، سامال سەردار بۆ ئەڤرۆ دیارکر بریار ھاتە دان گەنمێ ھەلگرتی یێن سالا بۆری ل ھەموو سایلویێن ھەرێما کوردستانێ بھێتە ڤەگوھاستن بۆ بەغدا بۆ ھندی جە ھەبیت و سایلویێن ھەرێمێ دا ئەڤ سالە رێژەکا مەزنتر گەنمێ ژجوتیاران وەربگرن.
سامال سەردار وەزیری بازرگانیی و پێشەسازی یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ گۆت ژی ل رۆژا ٢٥-٦-٢٠١٥ دگەل وەزیری بازرگانیێ عێراقێ ل سەر چەندین خالێن گرنگ ریکەڤتن، دبیاڤێ وەرگرتن و ڤەگوھاستنا گەنمێ جوتیارێن ھەرێما کوردستانێ ل ھەموو سایلویان تایبەتی ژی ئەو گەنمێ سالە بۆری یێ ھەتا نوکە مایە سایلویاندا کو بەغدا رازیبوونا خوە دیارکر ل سەر ڤەگوھاستنا و وەرگرتنا گەنمێ جوتیاران بۆ ھندی دا سایلویێن ھەرێمێ بشین رێژەکا زۆر گەنمێ ژ جوتیاران وەربگرن.
وەزیرێ بازرگانیی و پێشەسازی حکومەتا ھەرێما کوردستانێ زێدەتر گۆت بریار ھاتە دان ئامیرێن ڤالاکرنا گەنمی ل بنگەھێن، وەرگرتنا گەنمی بھێتە زێدەکرن ژلایێ بەلیندەرێن وەزارەتا بازرگانیێ ل عێراقێ و ئامێرێن ڤالاکرنا گەنمی بۆ وان بنگەھێن نوو ھاتینە ڤەکرن بھێنە دابینکرن،رێژەکا مەزنتر یا گەنمی بھێتە وەرگرتن و لژنێن بلند یێن سەرپەرشتیکرنا پرۆسیەیا وەرگرتنا گەنمێ سەرپشکن بۆ ھندی بەلیندەران بینن و بلەزتر پرۆسیەیا وەرگرتنا گەنمی بھێتە رێڤەبرن ل ھەموو سایلویێن ھەرێمێ و گەنمێ سالا بۆری ژێ نەمینتە سایلویاندا ھەموو بھێـتە رەوانەکرن بۆ بەغدا .
غەریب مستەفا جێگری سەرۆکێ لژنا چاندنێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیارکر ژبەر نەبوونا رێکا ناڤبەرا ھەرێمێ و پارێزگەھێن عیراقی و شەرێ تیرورستان ھەتا نوکە رێژەکا زۆرا گەنمێ سالا بۆری مایە ناڤ سایلویێن ھەرێما کوردستانێ و نەھاتیە ڤەگوھاستن بۆ بەغدا، ڤی چەندێ ژێ زۆر کارتێکرن ل وەرگرتنا گەنمێ جوتیاران کریە و بتنێ سایلویا ھەولێرێ دا دۆرێن ٣٠ ھزار تەنێن گەنمێ سالا بۆری مایە ژبەر ڤی چەندێ ژێ سایلو نەشێن وەکو پێدڤی ئەڤ سالە گەنمێ وەربگرن.
جیگری سەرۆکێ لژنا چاندنێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ گۆتژی ئەڤ سالە پرانیا گەنمێ دھێتە وەرگرتن ب پلە ئێک دەردکەڤیت وئەڤ سالە رێژا گەنمی ژ سالا بۆری گەلەک باشترە بتنی دەڤەرا شارەزۆر گەنم نەیێ باشە و پلە ئێک دەرناکەڤیت ئەوژی جونکو باران ل سەر ھاتن زور زیان گەھاندنە گەنمێ جوتیاران.
غەریب مستەفا ئاماژە دا وێ چەندێ کو سالانە دووڤ ریکەڤتنەکێ ناڤبەرا ھەرێمێ و بەغدا،ئەو گەنمێ ھاتە وەرگرتن بۆ بەغدا دھاتنە رەوانەکرن لێ ئەڤ سالە ژبەر ئاستەنگێن رێکێ ڤەگوھاستنا گەنمی بۆ بەغدا ھاتبوو راوەستاندن، بتنی گەنم دھاتە بکارئینان بۆ ئاری ل سەر وەلاتیان ھاتە بەلاڤکرن لەورا ژی ل ھەموو سایلویێن ھەرێمێ گەنمێ سالا بۆری تێدا مایە ئەڤ سالە بەرھەمێ جوتیاران ژێ گەلەک باشە ھەکەر سایلو نەھێنە ڤالاکرن ژگەنمێ سالا بۆری دێ ئاریشە پەێدابن ل دوماھیا وەرزی دورینی و وەرگرتنا گەنمێ جوتیاران.
ناڤبری ئەوژی دیارکر وەزارەتا بازرگانیی و پێشەسازیێ ل ھەرێمێ دگەل وەزارەتا بازرگانی ل عێراقی گەھشتینە ریکەڤتنەکێ دەست ڤەگوھاستنا گەنمێ سالا بۆری بھێتە کرن وھەولدان بەردەوامن بۆ پەیداکرنا جھی ل ھەموو سایلویێن ھەرێَمێ بۆ ھندی گەنمێ جوتیاران ھەموو بھێتە وەرگرتن گەنمێ چوو جوتیاران نەمینت کو ھندەک جوتیار دترسن گەنمێ وان بمینت لەورا ژێ جوتیار گەلەک لەزی دکەن وگەنمی خوە دبنە سایلویان بەردەوام ئەم چاڤدێری دکەین بۆ ھندی ئاریشێن جوتیاران بھێنە کێمکرن باشترین رێژا گەنمێ جوتیاران بھێتە وەرگرتن.
ئەڤرۆ:
سیاسەتمەدارێ کورد د. مەحمود عوسمان ل گەل وێ چەندێ یە، سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ ژلایێ خەلکی ڤە بھێتە ھەلبژارتن و ب دیتنا وی باشترە حزبێن کوردستانێ سازانێ ل سەر قانوونێن گرنگ بکەن ژوان ژی قانوونا سەرۆکاتیا ھەرێما کوردستانێ.
د. مەحمود عوسمان د پەیچێ خوە یێ ل سەر تۆرا جڤاکی یا فیسبووکێ سەبارەت وێ چەندێ ئایا سیستەمێ پەرلەمانی یان یێ سەرۆکایەتی بۆ ھەرێما کوردستانێ باشترە،دبێژیت” بێگومان سیستەمێ پەرلەمانی و ب تایبەتی جڤاکێ مە یێ فرە حزبی یە و ل عیراقێ ژی سیستەمێ پەرلەمانی یە و ژلایێ لژنا نڤیسینا دستوورێ ھەرێمێ یێ بریار یا ل سەر ھاتیە دانان”.
گوت ژی” سیستەمێ مە نە پەرلەمانی یە و نەژی سەرۆکاتیە، بەلکو سیستەمەکێ حزبی یێ راستەقینەیە، چونکی بریارێن گرنگ ژ دەرڤەی پەرلەمانی و حوکمەتێ دھێنە دان”.
ئەو دبێژیت، یا گرنگ نوکە ئەوە چاوا چاکسازی دڤی سیستەمی دا بھێتە کرن و کارێ حزبی ژ کارێ پەرلەمانی و حوکمەتێ بھێتە جوداکرن و باشترە حزبێن سیاسی سازانێ ل سەر قانوونێن گرنگ بکەن ژوان ژی قانوونا سەرۆکاتیا ھەرێما کوردستانێ و ل گەل وێ چەندێ مە سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ ژ لایێ خەلکی ومللەتی ڤە بھێتە ھەلبژارتن”.
نيشاندان