ئەڤرۆنیۆز، سالار دۆسکی
ل دووڤ فەرمانا وەزیرێ پەروەردێ ھەتا تاقیکرنێن نشتیمانی و ئامادەیی ب دووماھی نەھێن نابیت بھێت بەلاڤەکرن، کا چەند کەسان قوپیان کریە.
عەبد یوسف زێدەتر بۆ مالپەرێ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: ل دووڤ شیرەتێن وەزیرێ پەروەردێ د.پشتیوان سادق ھەر دەمێ ھاتە دیارکرن کو ھندەک قوتابیان قوپیا کریە رامانا وێ چەندێ یە کو پشتەڤانیا قوپیایێ یا دھێتەکرن و قوتابی دھێنە ھاندان کو قوپیا ھەیە و بکەن، قوتابی دێ ھەست پێ کەن مادەم ھەیە دێ کەین، لەوما ناھێتە دیارکرن کا چەند حالەتێن قوپیایێ ھاتینەکرن.
رێڤەبەرێ پەروەردێ ئەوچەندەژی گۆت: قوپیا وەک ھەر سال یا کێمە و ل سەر ئاستێ ھەرێمێ ١% کێمترە
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
بەرپرسەکێ پارتی دیموکراتی کوردستان ل میحوەرێ مەخموور ئاشکراکر، شەڤا بۆری فڕۆکەیێن ھەڤپەیمانان گورزەکا کوژەک ل تیرۆرستێن داعش دایە ل سنورێ قەزا مەخموور.
ئیسماعیل مەحەمەد، بەرپرسێ لیژنا ناوچا قەراج یا پارتی بۆ ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” شەڤا بۆری فڕۆکەیێن ھەڤپەیمانان ب ھویری بنکە و بارەگایێن داعش ل گوندێ دوازدە ھەوار یێ گرێدایی قەزا مەخموور بوردۆمانکرن.
ئیسماعیلی گۆتژی” گورەی زانیاریێن گەھشتینە مە زیانێن مەزن ب ئەگەرێ بوردۆمانا ئەڤ شەڤە گەھشتینە تیرۆرستێن داعش، بەلێ ھژمارا کوشتی و بریندارێن وان ھێشتا نەھاتیە زانین”.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ دەمێ نووکرنا ناسنامەیێن مامۆستا درێژکر و تەکەزکر، دێ کۆنگرێ ١٣ێ لسالا داھاتی ھێتە گێڕان.
ئەحمەد گەرمیانی، جێگرێ سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” ئەڤرۆ مە وەکە مەکتەبا تەنفیزی کۆنگرەکێ رۆژنامەڤانی گرێدا و تێدا، دەمێ نووکرنا ناسنامەیێن مامۆستایا ھاتە درێژکرن بۆ ٣١ ھەیڤا تەباخێ، ھەتا ھەموو مامۆستا بشێن ناسنامەیێن خوە نوو بکەن.
گەرمیانی دیارکر، ھەروەسا مە بڕیاردایە، رۆژا ١-١١-٢٠١٥ێ دەست ھەلبژارتنێنئەندامێن کۆنگرێ ١٣ێ یێ ئێکەتیا مامۆستایان بھێتەکرن و پشتی دوماھی ھاتنا ڤێ پڕۆسێ دێ بڕیار لسەر گرێدانا کۆنگرەی ھێتەکرن، کو پێشبینی دکەین بکەڤیتە سالا داھاتی”.
ئەڤرۆ نیوز:
ل گەل نێزیکبوونا ھەیڤا رەمەزانێ، گەلەک کەس پرسیارێن گرێدای خوارنێ دکەن، ئەرێ یا دروستە مرۆڤ بەری رەمەزانێ خوارنێ گەلەک بخۆت دا قەرەبوویا برسیبوونا رۆژیێ بکەت یان پێدڤیە خوارنێ کێمتر لێبکەن؟
تایبەتمەندا خوارنێ “کریستال بدروسیان” باشترین شیرەتان نیشا مە ددەت کو پێدڤیە بەری رەمەزانێ پەیرەو بکەین دا لەشێ مە بۆ رۆژیان بەرھەڤبیت.
یا دروست نابیت خوارنا خوە پتر لێبکەی بەری رەمەزانێ دا وەکو روونی نەمینیتە د ناڤ لەشێ تەدا و سەنگێ تە زێدە بکەت، چونکو خوارنا زێدە برسا تە ل رۆژێن رەمەزانێ کێم ناکەت.
ژ لایەکێ دی ڤە، ھەکە تە خوارنا خوە ل بەری رەمەزانێ کێمتر لێکر، یا باش ئەوە تو بەلانسێ خوارنێ راگری و ھندەک خوارنێن ساخلەم بخۆی و ھەر پێنج پشکێن ھەرەمێ خوارنێ بێخیە ناڤ سیستەمێ خوارنێ وەکو فێقی و زەرزەوات و شیر و سپیاتی و گوشت و شرینی.
ئەڤە ژی ھندەک شیرەتن بۆ بەرھەڤکرنا لەشی بۆ رەمەزانێ:
پێدڤیە تو کونترۆلا جۆر و قەبارێ خوارنێ بکەی، یا باش ئەوە چەند رۆژەکا بەری رەمەزانێ ھندەک رۆژیان بگری وەکو پرۆڤەک دا لەش ل رۆژیان کەھی بیت. ھەکە تە رۆژی نەگرتن یا باش ئەوە تو پاشیڤان بخۆی دا تێنا پێدڤی بدەتە لەشی وەکو تێشتێ.
خوارنا پاشیڤان ژی ل بەری رەمەزانێ یا باشە کۆپەکێ ئاڤێ ل گەل سەندەویچەکا پەنیری بخۆی ل گەل ھندەک زەرزەواتی، پێدڤیە نیڤ سەعەتێ ژی خوە بگری بەری قەستا نڤستنێ بکەی.
یا باش ئەوە لیستەک ب خوارنێن ساخلەم بھێتە بەرھەڤکرن و کابانیا مالێ ل دووڤ بچیت و وان خوارنان چێکەت و بلا فێقی و زەرزەوات و کاتچاپ و مایونیز ژی ل گەل بن، ھندەک خوارنێن سڤک بەرھەڤ بکەت وەکو “کاسترێ” و خوە ژ شرینێن کوردی یێن تێر شەکر و روون دوور بێخن.
ڤەخوارنێن ب “کافیین” کێم بکەن بەری ھەیڤا رەمەزانێ، ھندەک رۆژیگر گازندان ژ سەرئێشانێ دکەن ل رۆژێن دەستپێکا رەمەزانێ کو ئاریشە یا گرێدای کێمبوونا “کافیینێ” یە کو بەری رەمەزانێ یێ فێر بوو ھەرۆژ ڤەدخوار، لەورا یا باش ئەوە چایێ و قەھوێ و ڤەخوارنێن غازی کێم ڤەخۆی بەری رەمەزانێ.
پێدڤیە دەمێن نڤستنێ رێکبێخی دا بشێی بۆ پاشڤێ رابی.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئەڤە ھاڤین ب گەرما خوە و رۆژا خوەیا گەش ڤە ھات و وەرزەکێ نوویێ فێقی و زەرزەواتی ل گەل خوە ئینا کو مەعیدەی تژی تام دکەن و دلی ڤەدژینن. د دودل نەبن بۆ تامکرن و خوارنا فێقی و زەرزەواتێ مەھا خزیرانێ یێن خۆش و ب مفا بۆ ساخلەمیێ:
ژ زەرزەواتی:
بەزالی: د مەھا خزیرانێ دا مرۆڤ دشێت بەزالیێن گەھشتی بخۆت ل شوونا یێن قەرساندی، باشترین دەم ژی بۆ خوارنا وان دووماھیا مەھا خزیرانێ یە، بەزالی تێھنەکێ ددەنە لەشێ مرۆڤی چونکو یا دەولەمەندە ب ئیالیف و پرۆتینان و دیسان کەرستێ “لوتین” یێ د ناڤ دا کو چاڤان دپارێزیت و رێژا شەکرێ د ناڤ خوینێ دا زێدە دکەت.
سلک: سلک ل مەھا خزیرانێ تاما وێ خۆش دبیت، ھەکو دگەھیت مرۆڤ دشێت بکەتە ناڤ زەلاتێ، سلک بۆ ھەژاریا خوینێ یا باشە، ھەروەسا ژێدەرەکێ ەولەمەندە بۆ تڕشاتیێ “فولیک” و ڤیتامینێن A و C، زێدەباری پوتاسیوم و مەگنیزیۆم و میزا مرۆڤی دئینیت.
سیر: ھەکە ھوین حەز ژ سیرا کەسک دکەن، ئەڤ ھەیڤە وەرزێ وانە، مفایێن وێ گەلەکن و یێن ژ خەمیان گرنگتر چاڤدێریا دلی یە و کێمکرنا کولیسترۆلی و تافیلکەرەکێ بھێزە بۆ میکروبان.
ژ فێقی:
فەراولە: ئەڤ فێقیێ سۆر د ھەیڤا خزیرانێ دا دگەھیت، مرۆڤ دشێت وەسا بخۆت و دشێت بکەتە ناڤ زەلاتان یان ژی بکەتە دۆشاڤ. فێقیەکێ کارایە بۆ زراڤکرنا بەژنێ و کێمکرنا سەنگێ، رێژەکا بلند یا ڤیتامین C یا تێدا ھەی و دلێ و دەماران دپارێزیت.
خوخ: د ڤێ ھەیڤێ دا دێ گەلەک خوخان لسەر تەختکێن دوکانان بینن، خوخ یا ھاریکارە بۆ کێمکرنا قەپزبوونێ و دلی ژ نەخۆشیان دپارێزیت، بەرکێن گولچیسکان چارە دکەت و مرۆڤی ژ پشبوونا ھەستیان دپارێزیت.
ھەر وەرزەکی فێقی و زەرزەواتێ خوەیێ ھەی، ھەر تشتەکی د وەرزێ وی دا بخۆ دێ پتر مفای ژێ بینی.
ئەڤرۆ نيوز:
ھونەرمەندەکا ناڤدارا عەرەب دان ب وێ چەندێ دا ل دووڤ داخوازا حەزژێکەرێن دەنگێ خوە دۆبارە ئەو ڤەگەریایە وارێ سترانگۆتنێ و ئەو ژی ئاشکەرا ژی کر ژلایێ دەنگی ڤە وێ ھێزا بەرێ نەمایە.
سەمیرا سەعید د بەرنامەکێ تەلەفزیۆنی دا گۆت: پشتی بۆ دەمێ چەندین سالان ئەز و ستران ژ ھەڤدۆ دوور بووین، بەری دەمەکی ل دووڤ داخوازا حەزژێکەرێن دەنگێ خوە و گەلەک ھەڤالێن دلسۆز دۆبارە ئەز زڤریمە ڤە، و ب ھەڤکاریا ھژمارەکا ھەلبەستڤان و مۆزیکژەنان مە بەرھەمەکێ نوو ئامادەکریە کو ئەو ژی ژ دەە تراکان پێک دھێت و مە ل بەرە پشتی جەژنا رەمەزانێ تراکێ ئێکێ تۆمارکەین، لێ ھەر ژنوکە ئەز داخوازا لێبۆرینێ ژ حەزژێکەرێن دەنگێ خوە دکەم ھەکە ھندەک کێماسی تێدا ھەبن، چونکو ب راستی ژلایێ دەنگی ڤە من ئەو ھێزا بەرێ نەمایە.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل پارێزگەھا دھوکێ ھژمارەکا زور یا خەلکی نەخۆشیا شەکرێ ھەیە کو ژ ئەگەرێ زێدەبوونا ئاستێ رێژا شەکرێ دناڤ خوینێ دا پەیدادبیت و دو جورێن سەرەکی یێن نەخوشیا شەکرێ ھەنە، ژ بەرکو د مەھا رەمەزانێ دا گەلەک گورانکاری پەیدادبن د ئاستێ شەکرێ دا و ھەکە نەخۆشی ژ جورێ دویێ بیت و یێ قەلەو بیت، دێ گەلەک مفای ژ رۆژیێ وەرگریت، ل دەمێ فتارێ یاباش ئەوە نەخۆشێ شەکرێ ب لەز نەخوت.
د.ئدریس حاجی، تایبەتمەندێ نەخۆشیا شەکرێ دیارکر کو چ ئامارێن ھووربین نەھاتینە کرن کا رێژەیا نەخۆشیا شەکرێ چەندە لێ ١٠.٥-١١% نەخوشیا شەکرێ ل سەرانسەرێ پارێزگەھا دھوکێ ھەیە و دیارکر ژی، یا فەرە ئەو نەخۆشێن نەخۆشیا شەکرێ ھەی، ل دەمێ ھاتنا مەھا رەمەزانێ سەرەدانا نوشدارێ خوە بکەن، ژ بەرکو د مەھا رەمەزانێ دا گەلەک گورانکاری پەیدا دبن د ئاستێ شەکرێ و دەرمانان دا و گۆت:”ھندەک نەخوشێن ھەین دو جورێن حەبکا وەردگرن، وەختێ فتارێ دێ جورەکی وەرگریت و ل پاشیڤێ جورەکێ دی.
سەبارەت ئەوان نەخوشێن ئەنسولینی وەردگرن دیارکر کو بەری مەھا رەمەزانا پیروز، دڤێت ھەر نەخوشەک سەرەدانا نوشداری َخوە بکەت داکو نوشدارێ وی ھەڤکاریەکێ بۆ بدانیت، کا دێ چەوا دەرمانان خوت و دێ چەوا خوارن و ڤەخوارنێن خوە رێک ئێخیت.
د.ئدریس حاجی سەبارەت نەخۆشیا شەکرێ ئەگەر ژ جورێ دو یێ بیت و یێ قەلەو بیت گۆت: دێ گەلەک مفای ژ رۆژیێ وەرگریت، ب تایبەت ھەکە ئەو حەبکان وەرگریت، ژبەرکو ئەڤە دێ بھێنڤەدانەکێ ددەتە مەعیدێ خوە، و چەند شەکرا زێدە د لەشێ ویدا ھەبیت دێ ھێتە سوتن، یاباش ئەوە نەخوشێ ژ جورێ دوو یێ رەمەزانێ بگریت، و حەبکێن خوە دروست بخۆت، سەبارەت جورێ ئێکێ ئەوێن دەرزیکێ وەردگرن، مەترسی یا ل سەر ھەی، ئەگەر ئەو سێ جرعا وەرگریت یاباش ئەوە ئەو روژیان نە گریت، و ئەوێن دوو گیان، یان ئێکێ ھەی رێژا وی یاشەکرێ ھەرا زێدە دبیت و کێم دبیت یاباش ئەوە نەگریت، ب مەرجەکی بگریت بچیتە نک نوشدارێ خو وە نوشدارێ وی بۆ وی رێکخستنەکێ بۆ خوارن و ڤەخوارنێن وی بدانیت، ئەگەر نە یاباش نینە ئەو روژیان بگرت، ژ بەرکو دێ زیان گەھیتە وی.
ھەکە نەخوشەکێ شەکرێ روژی گرت کەنگی پێدڤیە ئەو روژیا خوە بخوت؟
د بەرسڤا ڤێ پرسیارێ تایبەتمەندێ نەخۆشیێن شەکرێ گۆت: ئەم نەخوشان ھوشدار دکەین ھەر دەمێ وان ھەست ب وەستیانێ یان دل قوتانەکا زێدە یان خوھدانەکا زێدە کر یان برسی بوون، یان چاڤێن وان بەرەڤاژی بن وە ھەست ب گێژبوونێ دکەن، و ئەگەر ل وی دەمی شەکرا خوە گرت و رێژا شەکرا وی یا نزم بوو یاباش ئەوە ئەو روژیا خوە بخوت، شیرە تێن من بوو وان ئەوێن نەخوشیا شەکرێ ھەی ب گشتی ھەردەم تشتەکێ شرین دگەل خوەدا ب ھەلگرن، ژبەرکو ل دەمێ سەفەرێ ئەگەر ھات و ئەوی ھەست ب گێژبوونێ کر ل دەمێ ھاژووتنا ترومبێلێ دەمێ دھێتە خوارێ و وی ھای ژخوە نەبیت دێ تووشی کارەساتان بیت.
د.ئدریس دیارکر ژی کو دڤێت نەخوشێ شەکرێ پێگریەکا باش ب خوارن و ڤەخوانێن خودا بکەتن، ل دەمێ فتارێ یاباش ئەوە خوارنێ ب لەز نەخوت، ئەگەر کەسەکی شەکرا وی یا رێکخستی بیت ئەم بۆ دیار دکەین قەسپەکێ یان دوا بخوت، ئەگەر ئێکی شەکرا وی نەیا رێکخستی بیت ئەم دبێژنێ یاباش ئەوە ب تنێ ئاڤێ ڤەخوت، و سەبارەت خۆارنێ دڤێت برنج یاکێم بیت، و زەرزەوات گەلەک دناڤ خوارنێن وی دا ھەبیت، زێدە زەلاتێ بخوت، ھندەک دەمی بدانیتە دناڤ بەرا دانێن خوارنێن خودا، سەبارەت پاشیڤێ، یاباش ئەوە تشتێ سڤک بخوت، گەلەک دوھن نەبت و قەلەو نەبت، یاباش ئەوە ل دانێ پاشیڤێ دا ئەو گەلەک چایێ نەڤەخوت، ژبەرکو دبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا دەستنڤێژا زراڤ، دبیت د نیڤا روژێدا ھەست ب برسێ بکەتن، نەچابکەتن ئەو روژیا خوە بخوت، سەبارەت فێقی یاباش ئەوە فێقیێ شرین نەخوت، وەکو ھژیر و تری و گوندور و شتی، یاباش ئەوە ئەڤ جورە نەھێنە خوارن، چ رێگر نینە ئەو خوخێ و حلیکێ بخوت، لێ ھەر دبێژین بلا درێکخستی بن.
ب دیتنا تایبەتمەندێ نەخوشیێن شەکرێ ل ھەیڤا رەمەزانێ چ پێگیری ب خوارنێ ناھێتە کرن، شەربەتان ڤەدخون وە زەلابی و بەقلاوان دخۆن، ب تایبەتی ھندەک ھەنە دو وەجبێن برنجێ دخون د روژێدا، ل فتارێ و ل پاشیڤێ ژی دخون، دڤێت ل پاشیڤێ تشتێن سڤک بخون، وەکو ماست و ھێکان، گۆت: سالانە ئەڤ ئاریشە بۆ مە پەیدادبن و نیڤەک نەخۆشێن شەکرێ پێگریێ پێ ناکەن، بتایبەتی جورێ ئێکێ ئەوێن ئەنسولینی ددانن.
نيشاندان