ئەڤرۆ:
بسپۆرەکێ ئەمریکی یێ کاروبارێ رۆژھەلاتا ناڤین و ئەندامێ ناڤەندا ڤەکۆلیێن ستراتیژی ل واشنتۆن دیار دکەت کو سەرەدانا ڤێ دووماھیێ یا بارزانی بۆ ئەمریکا گەلەک گرنگ بوویە و ئەمریکی ئێدی دژبەریا دەولەتا کوردی ناکەن و ئەمریکا نھا بارزانی وەک کەسەکێ گەلەک کاریگەر ل دەڤەرێ دبینن و ژ بەر ھندێ ژی دێ پتر ژ ھەر دەمەکێ پشتەڤانیا ھەرێما کوردستانێ ھێنە کرن و ئێدی کەس نەشێت رێگریێ ژ راگەھاندنا دەولەتا کوردی بکەت.
مایل نایت بسپۆرێ ئەمریکی د کاروبارێ رۆژھەلاتا ناڤین و عیراقێ و ئەندامێ ناڤەندا ڤەکۆلینێن ستراتیژی ل واشنتۆن بۆ رۆژناما ئیندێپێندێنت دیار کریە کو سەرەدانا مەسعود بارزانی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەمریکا گەلەک گرنگ بوو و دێ ببیتە ئەگەرێ گوھۆرینێن مەزن ل دەڤەرێ، چونکو یا یەکێ ئەمریکا نھا پتر ژ ھەر دەمەکێ گرنگیێ ددەنە رۆلێ بارزانی و ئەو باش دزانن کو بارزانی بۆ عیراقێ ب گشتی و تایبەت ژی بۆ کوردان کەسایەتیەک گەلەک گرنگە و ژ بەر ھندێ ژی ئەمریکا گرنگیەکا مەزن ددەنە رۆلێ سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ و گۆت: (سەرەدانا ڤێ دووماھیێ یا بارزانی بۆ ئەمریکا و ھەڤدیتنێن وی ل گەل سەرۆکێ ئەمریکا و جێگرێ وی و کەسایەتیێن دی ل ئەمریکا کاریگەریەکا خوە یا مەزن ھەبوویە و پشتی سەرەدانا بارزانی پرانیا سەرکردە و کەسایەتیێن ئەمریکی ژی گەھشتنە ڤێ باوەریێ کو دڤێت چەک ب رەنگەکێ راستەوخوە بگەھیتە دەستێ ھێزێن پێشمەرگێن کوردستانێ و یێن کو بشێن داعشێ ژناڤ ببەن پێشمەرگەنە و دڤێت وەک پێدڤی ھاریکاریا وان بھێتە کرن).
بسپۆرێ کاروبارێ رۆژھلاتا ناڤین و عیراقێ د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا ئاماژە ب ڤێ یەکێ ژی دکەت کو بارزانی وەسا کر ھەلویستێ ئەمریکا ل ھەمبەر کوردان بھێتە گوھۆرین، چونکو ئەمریکا ھەتا دەمەک بەری نھا ژی ب چو رەنگەکێ نەدخواست کو جودا ژ عیراقێ سەرەدەریێ ل گەل ھەرێما کوردستانێ بکەت، لێ پشتی سەرەدانا بارزانی یا ڤێ دووماھیێ ھەلویستێ ئەمریکا ھاتیە گوھۆرین و نھا ئەمریکا دژبەریا دەولەتا کوردی ناکەت و ئەز باوەرم ئەوە ژی دێ پشتەڤانیەکا مەزن بۆ کوردان دا کو دەولەتا خو رابگەھینن و گۆت: (راگەھاندنا دەولەتا کوردی دێ رەوشەکا نوو ل رۆژھەلاتا ناڤین دروست کەت، یێن کو پشتەڤانیێ ل کوردان بکەن دێ سەرکەڤتیێ دەڤەرێ بن و یێن کو دژبەریا کوردان بکەن دێ تووشی زیانەکا مەزن بن، چونکو کوردان د شەرێ ل دژی داعشێ دا ژی بۆ ھەموو جیھانێ سەلماند کو ئەو داخوازا مافێ خوە یێ ر ەوا دکەن و دخوازن ل سەر ئاخا خوە ب رەنگەکێ ئازاد بژین و پشتی وێ روودانێ ژی ھەلویستێ ھەموو جیھانێ ب رەنگەکێ باش ل ھەمبەر کوردان ھاتیە گوھۆرین و سیاسەتا بارزانی رۆلەک گەلەک مەزن د وێ گوھۆرینێ دا ھەبوویە).
ناڤھاتی ھەروەسا دیار دکەت کو پشتی سەرەدانا بارزانی ئەمریکا دێ پتر ژ جاران ھاریکاریا ھەرێما کوردستانێ بکەت و ئەو ھاریکاری ژی دێ وەسا کەت پێگەھێ کوردان ل دەڤەرێ ب ھێزتر ژ جاران بیت و ژ بەر ھندێ ژی شانسەکا مەزن بۆ کوردان ھاتیە پێش دا دەولەتا خوە رابگەھینن، چونکو ھەتا نھا چ دەمەکێ دەلیڤەکا وەسا زێرین بۆ کوردان نەھاتیە پێش و دڤێت کورد ڤێ دەلیڤێ ژ دەست نەدەن.
ئه‌ڤرۆ:
دەمێ دیارکریێ کو حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بریارێ ل سەر پارێزگەە بوونا زاخۆ بدەت بەر ب دووماھیێ دچیت و لدووڤ گۆتنا ئەندام پەرلەمانەکا وی باژێری پارێزگەە بوونا زاخۆ 50% پشت راست بوویە.
د.شرین حسنی ئەنداما پەرلەمانێ کوردستانێ کو خەلکا باژێرێ زاخۆیە بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: پارێزگەە بوونا زاخۆ پرۆژە بریارە و پشتی خواندنا ئێکێ بۆ ھاتیەکرن دھێتە ھنارتن بۆ لژنێن پەیوەندار، راپۆرت نوکە بۆ حوکمەتێ ھاتیە بلندکرن و ل دووڤ پەیروێ ناڤخوەیێ پەرلەمانێ کوردستانێ دڤێت ماوێ 15 رۆژان دا حوکمەت بریارێ ل سەر بدەت کا ئایا دشیانێن حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ دایە پارێزگەھا دی بھێتە زێدەکرن و ئەگەر گۆتی شیانێن مەدانینە و بریار ل سەر پارێزگەهـ بوونێ ھاتەدان نوکە ناھێتە بجھئینان چوو ھەتا حوکمەتێ شیان ھەبن.
شرینێ ئاشکراکرژی کو خواندنا ئێکێ بۆ پرۆژە قانوونێ ھاتیەکرن و ئەگەر خواندنا ئێکێ بۆ دھێتەکرن ئەڤە 50% قووناغ بڕی و گەھشتیە لژنا قانوونی بۆ حوکمەتێ ھاتیە بلندکرن وی دەمی دێ بیتەر بەرنامێ کاری و گەنگەشە دێ سەر ھێتەکرن و ئەگەر دەنگ ئینان دێ ھێتە پەسەندکرن.
د.شرین حوسنی گۆت: نوکە سێ ناحیە سەر ب قەزا زاخۆ ڤە ھەنە و ئەگەر ھات و پرۆژە قانوون ھاتە پەسەندرکرن و حوکمەتێ رازیبوون ل سەر دەربی، ھەرسێَ ناحیێن (دەرکارێ، باتیفا، رزگاری) دێ بنە قەزا و زاخۆ دێ بیتە پارێزگەهـ و ئەڤ ناحیە ھەموو ستاندارێن قەزابوونێ ل جەم ھەنە.
شرینێ گۆتژی: خەدرەکا مەزن ل دەڤەرا بەھدینان دھێتەکرن کو بتنێ خودانا ئێک پارێزگەھە و پێدڤی یە زاخۆ بیتە پارێزگەهـ چونکە گوە نینە دەڤەرا بەھدینان دو پارێزگەە ھەبن و ئەڤە نەبارگرانیە بۆ حوکمەتێ ھەکە بریار دا زاخۆ بیتە پارێزگەهـ، ھەمبەر رێگریان بەرامبەر بریارا پارێزگەهبوونێ.
د.شرین گۆت ھەکە لایەنێن سیاسی مایتێکرنێ تێدا نەکەن چ رێگری نین کو زاخۆ نەبیتە پارێزگەهـ، دیسا ل گۆرەیی کۆمکرنا ئیمزان و دانوستاندنا ل گەل ئەندامێن پەرلەمانێ کوردستانێ پتریا ئەندامێن پەرلەمانی ل گەل پارێزگەهبوونا زاخۆ نە و ب تنێ چەند کەسەک نەبن، لێ ئەڤە دێ مینت ئایا دێ رۆژا دەنگدانێ دێ ل گەل پرۆێ بریارێ بن یان نە و ئەڤە دێ رۆلێ وان دیار کەت.
شرینێ گۆتژی: ل گەل پرۆژێ بلندکرنا پارێزگەهبوونا زاخۆ ھەر ئێک ژ دەڤەرێن گەرمیان و کویە ژی پرۆژە قانوونێن خوە بۆ حوکمەتێ بلندکرینە کو ببنە پارێزگەهـ و ئەوژی لژنا قانوونی نە و بۆ حوکمەتێ ھاتینە بلندکرن، دەڤەرا بەھدینان روویەکێ تایبەت ھەیە ژ روویێ ئاڤەدانی و ئابووری وبازرگانی و جوگرافی یە و بەرھەڤی پتر ھەنە کو زاخۆ ببیتە پارێزگەهـ .
ناڤبریێ ھێشتا ژی گۆت: خەلکێ پارێزگەھا دھۆکێ ھەموو پشتەڤانن زاخۆ ببتە پارێزگەە وەکی ڤی مافی داخواز دکەین نەکو خەلکێ زاخۆ گلەیی ل سەر دھۆکێ ھەنە یا ژ دھۆکێ ڤەبن، بەلکو ئەڤە مافێ قەزا زاخۆ و دھۆکێ وەکی مالباب د دانین و باوەرناکەم ھەتا رۆژا بوونا پارێزگەهـ بوونا دھۆکێ کو 27ى گۆلانێ ئەڤ پرۆژە بریارە بھێتە ئێکلاکرن، چونکە ھەتا نوکە بوچوونا حوکمەتێ نەگەھشتیە.
ھەڤدەم شرینێ ئەو چەندە ژی گۆت: وەک پەرلەمانێ کوردستانێ دێ بکارێ خوە رابین و دووڤ دا دێ سحکەینێ کا قووناغا ل دووڤ بریارێ دێ گەھیتە چ ئاست و ھەکە حوکمەتا ھەرێمێ شیا کاری پێ بکەت باشە و ئەگەر نە دێ ل گەل ھەڤالێن خوە یێن ئەندام پەرلەمان ل بەغدا روونینە خوارێ کا ئەوا بۆ ھەلەبچە کارکرن ب ھەمان شێوە بۆ زاخۆ ژی کار بکەن و بیتە پاریزگەهـ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
مستەفا سەید قادر وه‌زیرێ پێشمه‌رگه‌ى د حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا راگه‌هاند كو د نه‌ه هه‌یڤێن بوورى دا، پێشمه‌رگێ كوردستانێ، نێزیكى 20 هزار كیلومترێن چوارگوشه و نێزیكى 11 هزار تیرورستێن داعش كوشتنى نه.
مستەفا سەید قادر بریارا كونگرێسێ ئه‌مریكا بۆ پرچه‌ككرنا پێشمه‌رگه‌ى ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخو ب گرنگ دا زانین و گۆت: ئه‌م پێشوازیێ ل ڤێ بریارێ دكه‌ین.
رێکخراوا ساخلەمیا جیھانی دوپاتکر (H1N1) ژجورێ A یا جودایە ژ ئەنفلاوەنزا وەرزی، ئەوا تووشی مرۆڤان دبیت و ھندەک جینین ھەڤپشک ھەنە د ناڤبەرا مرۆڤا و بەرازا و بالندا ژ بەر ڤێ چەندێ جورەکێ نوو پەیدابوو، ئەو ژی وەکو ئەنفلاوەنزا مرۆڤان ڤایرۆس دشێت جیناتێن خوه بگوھۆڕیت د ناڤبەرا ئێکدۆ دا، ڤایروسێ ئێشا ناڤبری بەلاڤ دبیت د ناڤبەرا بەرازا ب رێيا کونتاکیت و سەرەدەریا ئێكسه‌ر و نه‌يا ئێكسه‌ر.
مروڤ تووشی ڤێ نەخوشیێ دبیت یان نە؟
رێيێن ڤەگوھاستنا ڤایروسی چنە؟
نیشانێنن ئەنفلاوەنزایێ ب رەنگەکێ گشتی پێکھاتینە ژ:
1- بلندبوونا ب لەز یا پلێن گەرما لەشی پتر ژ 37.8 پلان.
2- سەرئێشان.
3- بێ ھێزبوون.
4- کوخک و وەستیانەکا زوور یا زه‌بله‌كان.
5- ئەڤ جورێ ڤایروسی دل رابوون و زکچوونێ پەیدا دکەت پتر ژ ئەنفلاوەنزا نورمال.
6- ل دەمێ نەخوشیا گران پەککەفتنا ئەندامێن ھەناسێ پەیدا دبیت و دبیتە ئەگەرێ مرنێ.
رێيێن خوپاراستنێ ژ ڤایروسی چنە؟
باشترین رێک بو خوپاراستنێ ژ نەخوشیا ئەنفلاوەنزایێ دەست شووشتنە
ئەگەر تو ل سەر وەغەرێ بی چ پێدڤیە تو بکەی؟
2- ئەو کەسێن دزرنەڤە ژ وەغەرێ و نیشانێن نەخوشیێ ل سەر دیار بوون پێدڤی پەیوەندیێ ب جھێن چارەسەریا ساخلەمیێ بکەن.
4- پێدڤیە ل سەرکەسێن وەغەرێ دکەن بزانن کو ئەو وەلاتێن سەرەدانێ دکەن نەخوشی لێ ھەیە یا نە ژ بوو پتر ئاگەھ ژێ بوونێ.
دەرمان یان ڤاکسین بۆ ڤێ نەخوشیێ ھەیە؟
ئه‌ڤرۆ نیۆز: ڤه‌ده‌ر ره‌شاڤایی:
سامانسا جۆنستۆن كو ژیێ وێ 25 سالن و دایكا سێ زارۆیانه بمه‌ره‌ما به‌ره‌ڤانی كرن ژ ئاخا كوردستانێ و شه‌ركرن ل دژی تیرۆرستێن داعش، ئەمریکا و زارۆیێن خوه بجهـ دهێلیت و ب خۆبه‌خشانه پەیوەندیێ ب هێزێن كوردی دكه‌ت.
د هه‌ڤدیتنه‌كێ دا دگه‌ل رۆژناما (Telegraph) یا بریتانی دا، سامانتا كو به‌رییا نها خزمه‌تا له‌شكه‌ری بۆ ئه‌مریكا كریه لێ ئێكه‌م جاره دهێته رۆژهه‌لاتا ناڤین دبێژیت: ئه‌ز ب گری ڤه به‌ره‌ڤ فرۆكخانێ رێكه‌فتم، چ نه‌ما بوو په‌شیمان ببم لێ ل دوماهیێ من بریارا خوه دا كو بچمه كوردستانێ.”
ناڤهاتی دیاردكه‌ت ژی كو ئه‌و نه‌شیا ل مال بروونیت دده‌مه‌كی دا بهزاران زارۆ پێدڤی هاریكاریێنه، به‌ره‌ڤانیكرن ژ وان ئه‌ركه‌كێ مرۆڤایه‌تی یه.”
“خه‌لكێ كوردستانێ گه‌له‌ك دباشن و دڤێت جیهان بچاڤه‌كێ مه‌زن ته‌ماشای كوردستانێ بكه‌ت بۆ رۆلێ وان دژی تیرۆرێ، بژی كوردستان.”
ل داویێ سامانتایێ روون نه‌كر كا ل چ ده‌ڤه‌ر یان سه‌نگه‌ر شه‌ری دكه‌ت و كا دێ سه‌ر ب وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه ل هه‌رێما كوردستانێ بیت یان دێ سه‌ر ب هێزێن یه‌په‌گێ بیت ل رۆژئاڤا كوردستانێ، ژبه‌ر ئه‌گه‌رێن ئێمناهیێ و ئوپه‌راسیونێن كو دهێنه ئه‌نجام دان ل دژی داعش، لێ ناڤ هاتی ل دووڤ پۆسته‌كێ خوه ل فه‌یسبووكێ دا دیار بوویه كو بۆ ده‌مه‌كی ل هه‌رێما كوردستانێ بوویه.”
ئه‌ڤرۆ نیوز:
په‌یڤدارێ پولیسێن هه‌ولێرێ رادگه‌هینیت كو ئه‌و یێن شیاین بكوژێ ماموستایێ زانكۆیا سلێمانیێ ده‌سته‌سه‌ربكه‌ن.
رائید كاروان خوشناو په‌یڤدارێ پولیسێن هه‌ولێرێ راگه‌هاند پشتى ده‌ربازبوونا 48 ده‌مژمێران ب سه‌ر كوشتنا ماموستایێ زانكۆیا سلێمانیێ ئه‌و شیان تاوانبارى بگرن و تاوانبارى دانپێدان ب كریارا خوه كریه و ڤه‌كولین ل گه‌ل دا یا به‌رده‌وامه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
دلشاد شه‌عبان جێگرێ سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سروشتى ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر كو رۆژا دوشه‌مبى 18 ڤێ هه‌یڤێ، دێ لژنا وان ل دۆر خرابیا كوالیتیا پانزینێ كوم بیت و دووڤچوونێ ل سه‌ر كه‌ت دا بزانن ژێده‌رێ ڤێ پانزینێ ژ كێریێ یه و بگه‌هنه چاره‌كێ.
دووڤچوونا په‌رله‌مانى پشتى وێ یه‌كێ دهێت كو پرانیا وه‌لاتیان گازندێ ژ خرابیا جورێ پانزینێ دكه‌ن.
نيشاندان