ئهڤرۆ نيوز:
رێڤەبەریا گشتیا کەشناسیێ ل ھەرێما کوردستانێ راگەھاند کو سوبههى ئهسمان دێ ل هندهك دهڤهران يێ نێڤ ئهور بيت و ل هندهك دهڤهران ژى دێ ب تمامى ئهور بيت و باران ژى دێ لێ باريت و ل گهل بارانێ بريسى ژى دێ ههبن.
پشکا پێشبینیان ل رێڤەبەریا گشتیا کەشنایا ھەرێمێ راگەھاند کو ژ ئهنجامێ فشارێن وهلاتێ توركيا و هاتنا فشارێن نزمێن گزيرتا عهرهبى بۆ سەر ھەرێما کوردستانێ ئەو پێشبینی دکەن کو سوبههى رێكهفتى 13ى گۆلانا 2015ێ ئهسمان دێ ل هندهك دهڤهران يێ نێڤ ئهور بيت و ل هندهك دهڤهران ژى دێ ب تمامى ئهور بيت و باران ژى دێ لێ باريت و ل گهل بارانێ بريسى ژى دێ ههبن.
رێڤەبەریا گشتیا کەشناسیێ ل ھەرێما کوردستانێ ئاشکەرا ژی کریە کو پلا گەرماتیێ دێ يا ههڤبهركرى بيت ل گهل رۆژێن بهرى نوكه ب رەنگەکی د ناڤبەرا 17 بۆ 28 دا.
ل دۆر پێشبینیا رێژا ھەوایی و مەودایێ دیتنێ ژی دایە زانین کو دێ ئاراستەیێ وی دێ باشوورێ رۆژئاڤا بیت ب رەنگەکی دێ ل سهرخوه بیت د ناڤبەرا 5 بۆ 10 کلم د دەمژمێرەکێ دا و ماوێ دیتنێ ژی دێ 10 کلم دا بیت.
ئهڤرۆ نيوز:
ب گۆرهيى ژێدهرێن دهنگوباسان بيڤهلهرزهكا دى ژى يا 7.4 ب گۆرهيى پيڤهرێ ريختهر ل نيپال دا و بنگههێ وێ زنجيرا چيايێن ههمهلايان بوو.
بهرى سێ حهفتيان بيڤهلهرزهكا ب هێز ئهو وهلات ههژاند بوو و زێدهترى ههشت هزار كهسان گيانێ خوه ژ دهست دا بوو و بهرزه ببوون.
بنگههێ پيڤانا جيولۆجى يا ئهرمريكى راگههاند كو ئهڤ بيڤهلهرزا نوو ب كووراتيا 19 كيلۆمهتر و دووراتيا 68 كيلۆمهتران بوويه ل رۆژئاڤايێ باژێرێ نامتشى-بازار ل رۆژههلاتێ وهلاتێ نيپال.
ئهڤرۆ نيوز:
وهزارهتا بازرگانيا عيراقێ راگههاند ل جهێ ئهو ئاهێن خوارنێ يێن ل سالا 2014ێ نههاتين، ههر وهلاتيهك دێ 25 هزار ديناران وهرگريت.
مهلاس محهمهد، وهزيرێ بازرگانيێ عيراقێ د داخۆيانيهكا رۆژنامهڤانى دا راگههاند: “وهزارهتا بازرگانيا عيراقێ لژنهكا دارايى پێكئينايه و ل ژێر دهستهلاتا كۆمپانيا گشتى بۆ بازرگانيا دانهوێلهيى و كۆمپانيا گشتى يا بازرگانيا ئاهێن خوارنێ و فهرمانگهها پلاندانان و چاڤدێريێ بۆ دياركرنا ئهوى كۆژمێ پارهيى يێ دێ بۆ قهرهبوويا پشكا ئاهێن خوارنێ هێته دان”.
مهلاس محهمهد گۆتژى: “ئهو پاره ب پشت بهستن ب ژمارا وهلاتيێن و بهايێ ئاهێن خوارنێ و پشكا ههر تاكهكى و ژمارا وان ههيڤێن دياركرى نه كو ئاهێن خوارنێ تێدا نههاتينه بهلاڤكرن”.
وهزيرێ بازرگانيێ عيراقێ وهلاتى پشت راست كرن كو پارێ دێ پێش ئاهێن خوارنێ ب وهلاتيان هێته دان نوكه د بهنكان دايه و د ماوێ 10 رۆژێن بهێت دا دێ هێته بهلاڤكرن، ل جهێ ئاهێن خوارنێ يێن چار ههيڤێن دووماهيا سالا 2014ێ دڤێت كۆژمێ قهرهبوويێ 25 هزار دينارێن عيراقى بهێنه دياركرن”.
ئهڤرۆ:
نێرینا ھەر ئێک ژ زەلامی و ژنێ بۆ سیکسی یا جودایە، ژن بەر ب ھەڤبەندیا سیکسی ڤە دچیت ژ بەر دلینی و حەزژێکرنا وێ بۆ ھەڤژینێ وێ، ھندی ھەستێن ڤیانێ ل نک وێ د گەش بن دێ پتر بەر ب ھەڤبەندیا سیکسی چیت، خپسپۆران وەسا دیار کریە کو ئەڤ چەندە ژ بەر سروشتێ وێ یە یێ کو دلینی سەرکێشیا وێ دکەت.
ئەڤە بەرۆڤاژی زەلامی کو ب دیتنەکا دی ل ڤێ ھەڤبەندیێ دنێریت، ھاندانا حەزێ ل نک ھەردویان یا جودایە، لەورا پێدڤیە زەلام د دلینیا ژنێ بگەھیت و رێزێ لێ بگریت دا ب ھەڤرا بگەھنە ھەڤبەندیەکا سیکسی یا سەرکەفتی و وان تشتان بزانیت یێن ژن د ڤێ ھەڤبەندیێ دا رەت دکەت.
شەش کارێن ھەین ژن د ھەڤبەندیا سیکسی دا رەت دکەت و ئەو ژی:
پشتگوە ھاڤێتنا دەروونێ ژنێ ل دەمێ ھەڤبەندیا سیکسی:
گەلەک یا گرنگە زەلام د دەروونێ ژنێ بگەھیت وگرنگیا دەمێ دەستنیشانکری بۆ ھەڤبەندیێ بزانیت، ژن کەیفخۆش دبیت و دەروونێ تەنا دبیت دەمێ ھەست ب ھەستا زەلامی دکەت و حالەتێ وێ یێ دەروونی ل بەرچا وەردگریت، ھەروەسا وێ ب لەز کەیفخۆش دکەت چونکو دێ ھەست ب دلینیا وی و پویتەدانا وی کەت، ئەڤێ چەەندێ ھەمی ژن پێ کەیفخۆش دبن.
دەستپێکرنا ھەڤبەندیێ بێی ترانە و نازاندن:
ژن پتر حەز ژ ترانە و نازاندنێن گەرم دکەت بۆ دەسپێکرنا ھەڤبەندیا سیکسی، زانا ژ ئەنجامێ ڤەکۆلینەکێ دوپات دکەن کو ژن پتر حەز دکەن زەلام وان ب سینگەکێ گەرم و ب دلینی ھەمبێز بکەن بەری بگەھیتە قووناغا جووتبوونێ. بۆ دوپاتبوونا بابەتی ڤەکۆلینەکا فرەنسی دوپات کریە کو ژن پتر حەز ترانە و نازاندنان دکەن بەری بچنە د ناڤ ھەڤبەندیا گەرم دا.
رەفتار کرن ل گەل وێ وەکو ئامیرەک:
رەفتارا زەلامی ل گەل ژنێ کو ھەست و حەزێن وێ پشتگوە بھاڤێژیت و کا چ وێ کەیفخۆش دکەت، و بێی ھزر بکەت کا ل دووماھیا ھەڤبەندیێ دێ گەھیتە خۆشیێ یان نە، ئەڤێ چەندێ گەلەک ژن رەت دکەن، و بەرێ وان ددەتە پسپورێن ھەڤبەندیا ھەڤژینان وەکو بزاڤەک بۆ بدەستڤەئینانا ل ئێک نێزیکبوونەکا ھەست و دەروون و سیسکی دناڤبەرا وان دا.
ئاشکرا کرنا حەزا سیکسی و ب زڤراتی:
ئەڤە دزڤریتە پشتگوە ھاڤێتنا سروشتێ دلینی یێ ژنێ، گەلەک زەلام ڤێ چەندێ دکەن ھەتا وی رادەی ژن نەشێت دەربرێنی ژ حەزا خوە بۆ ھەڤبەندیا سیکسی بکەت و ژێ درەڤیت، ھەروەکو کارەکێ دڤێت زوو ئەنجام بدەت، ئەڤە مەزنترین ئەگەرە کو ھەڤبەندیا گەرم د ناڤبەرا ژن و مێران دا سەرنەکەڤیت.
رۆتین:
گەلەک ژن گازندا ژ شێوازێ ھەڤژینێن خوە دکەن بۆ ئەنجامدانا ھەڤبەندیا سیکسی و رەتکرنا وان بۆ نووکرنێ، ھەتا گەلەک ژ وان کریارێن زەلامێن خوە دزانن، ئەڤێ چەندێ ژن رەت دکەن، چونکو تێرکرنا دلینیێ و گەھشتنا خۆشیێ د ھەڤبەندیێ دا مافێ ھەردویانە.
نە دەربرینا ژ ھەستان:
نە دەربرینا زەلامی ژ ھەستێن خوە ل دەمێ ھەڤبەندیا سیکسی، ئەو ھەڤبەندی گەرماتیا خوە و کارتێکرنا خوە ژ دەست ددەت، دەربرینا ھەستان ئەنجامدانا ھەڤبەندیێ بلند دکەت، دا کو دووماھی ب دلێ ھەردو لایان بیت، خوە زکڕەش نەکەن و دەربرینێ ژ ھەستێن خوە بکەن دا گیانەکێ بدەنە ھەڤبەندیێ و ب پێکڤە دلخۆش ببن.
ئهڤرۆ نيوز:
ليوا سهلاح ديلمانى، فهرماندێ ليوا 118 يا بالهك ل گهل دو ژ زێرهڤانێن وى ژ ئهگهرێ پهقينا بۆمبهكێ ب ترۆمبێلا وان ڤه پهقى و شههيد بوون.
سپێدههيا ئهڤرۆ رێكهفتى 12ى گۆلانا 2015ێ ليوا سهلام ديلمانى، فهرماندێ ليوا 118 يا بالهك ل گهل دو ژ پاسهوانێن وى ل قهزا داقوق ژ ئهگهرێ پهقينا بۆمبهكێ ب ترۆمبێلا وان ڤه شههيد بوون و پێنج پێشمهرگه ژى بريندار بوون.
ئەڤرۆ:
پشتی خوەنیشادانێن ل مھابادێ و باژارێن دی یێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ ب ھزاران ھێزێن ئێمناھیێ و تیمێن تایبەت بۆ باژارێن مھاباد، سنە و گەلەک باژارێن دی یێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھاتینە ھنارتن و نھا رەوشەکا نەئاسایی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھەیە و ھاتن و چوونا خەلکێ ژی ل ژێر چاڤدێریێ دایە.
شەھریار فەرەجی چاڤدێرێ سیاسی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو پشتی خوەنیشادانێن ل مھابادێ و باژارێن دی یێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ شاندەکێ سەربازی ل تەھرانێ سەرەدانا باژارێ سنێ یێ رۆژھەلاتێ کوردستانێ کریە و ل گەل بەرپرسێن سەربازی یێن وێ پارێزگەھێ کۆمبوونەک دروست کرینە و بریار ھاتیە دان کو ب ھزاران سەرباز و تیمێن تایبەت ل دەڤەرێن دی یێن ئیرانێ بۆ رۆژھەلاتێ کوردستانێ بھێنە رەوانە کرن و دوھی ب ھزاران سەرباز بۆ باژارێن مھاباد، سنە، ئورمیە، سەقز و بانە ھانە ھنارتن و گۆت: (ھەرچەندە ھەتا نھا بەرپرسێن ئیرانێ ب فەرمی نەگۆتینە کو رەوشەکا نەئاسایی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھاتیە راگەھاندن، لێ د پراکتیکێ دا رەوشەکا نەئاسایی ھاتیە راگەھاندن و نھا سەرباز و تیمێن تایبەت ل ھەموو ناڤەندێن گرنگ یێن باژارێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ جێگر بووینە و ناھێلن خەلک چو کۆمبوونەکێ بکەن).
ناڤھاتی د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی دیار کر کو تیمێن تایبەت یێن کو بۆ باژارێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ ھاتینە ھنارتن ب رەنگێن جودا جودا چاڤدێریا خەلکێ دکەن و ناھێلن چو کۆمبوونێن جەماوەری دروست ببن، ھەروەسا ئەو نھا چاڤدێریا نەخوشخانان ژی دکەن دا بزانن کا کێ د روودانێن رۆژێن بۆری دا بریندار بوویە دا گەفان ل مالباتێن وان بکەن و وان بترسینن، چونکو مەرەما سەرەکی یا ھاتنا ڤێ ھێزێن چاڤترساندنا خەلکێ یە وگۆت: (ل ئالیێ دی دەزگەھێ ھەوالگێریا ئیرانێ ب نھینی سەرەدانا موختارێن تاخێ باژاران دکەن و ژ وان دخوازن کو ب باشی چاڤدێریا ھەر بزاڤەکا خەلکی بکەن و نابیت چو خوەنیشادان بھێنە کرن، و گەفا وێ یەکێ ژ موختاران کرینە کو ھەکە ئەو ب ئەرکێ خوە نەرابن دێ ژ کاری ھێنە دوورخستن و دێ ھێنە سزا دان و ژ بەر ھندێ ژی مرۆڤ دشێت بێژیت کو نھا شەرەکێ پر ئالی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ برێڤە دچیت و رەوشەکا گەلەک خراب ھەیە).
ل ئالیێ دی وەزارەتا ناڤخوە یا ئیرانێ ژی د داخۆیانیەکێ دا دیار کریە کو روودانێن ڤێ دووماھیێ ل مھابادێ و باژارێن دی یێن رۆژھەلاتێ کوردستانێ ب پشتەڤانیا سعوودیێ ھاتیە کرن و سعوودیە دخوازیت رەوشا ناڤخوەیی یا ئیرانێ ئالۆز بکەت و ژ بەر ھندێ ژی ئەو ئالۆزی روو داینە، لێ مە شیایە ئەم کۆنترۆلا بارودوخی بکەین و دێ کەسێن تاوانبار ھێنە سزادان و چو کەسەک نەشێت ئارامیا وەلاتێ مە تێک بدەت.
ل ئالیێ دی ھاتە زانین کو شەڤا بۆری ل باژارێن سەقز و بانە ب ھزاران لاوێن کورد خوەنیشادانەک ساز کرن و داخواز ژ ئیرانێ کرن کو سەرەدەریا خوە ل گەل کوردان بدەتە گوھۆرین، چونکو ب زۆلم و زۆرداریێ چو دەستھەلاتەک نەشێت جڤاکی برێڤە ببەت و کورد ژی ئێدی ناخوازن ھەر رۆژ د بن گەفا دەستھەلاتا نھا یا ئیرانێ دا بژین، ھێزێن ئێمناھیێ ژی ھێرشی خوەنیشادەران کرینە و گەلەک کەس بریندار بووینە و ھەتا نھا ژی چارەنڤیسێ کەسێن بریندار و یێن کو ھاتینە دەستەسەر کرن ژی دیار نینە.
ئەڤرۆ:
بۆرینا دەھـ سالان ب سەر سیستەماتیکا فیدرالیەتێ ل عیراقێ چ گوھۆرین ل سەر ئاوایێ سەرەدەریکرنێ دناڤبەرا پێکھاتێن عیراقێ دا نەکریە، لەوما ھزر ل گوھۆرینا سیستەمێ فیدرالیەتێ دھێتەکرن و بەرفرەھـکرن بۆ کونفیدرالیەتێ، ئەرێ بزاڤێن ھەرێمێ بۆ بدەستڤەئینانا کونفیدرالیەتێ رێگریێن دستووری ل عیراقێ ھەنە؟
موئەیەد تەیب ئەندامێ خۆلا دویێ یا پەرلەمانێ عیراقێ ل سەر لیستا پارتی بۆ ئەڤرۆ دیارکر د دستووری دا،عیراق ب دەولەتەکا فیدرالی ھاتیە نیاسین و ژبۆ فیدرالیەتێ بۆ کونفیدرالیەتێ ب گوھۆری، دڤێت دستوورێ عیراقێ بھێتە گوھارتن، یان راستڤەکرن و دەست برن بۆ یا ب ساناھی نینە و دڤێت د ناڤا پەرلەمانی دا دو ل سەر سێ یا پەرلەمانتاران دەنگی بۆ بدەن و راپرسی ل سەر بھێتە کرن ژلایی گەلی ڤە ب پرانیا دەنگان بۆ ھەر راستڤەکرنەکێ، ئەو سەقایێ ئەڤرۆ ئەم تێدا دژین چەپەرگرتنە ل ھەمبەر ئێک و ب زەحمەتە بشیێن راستڤەکرنەکێ د دستووری دا بکەین.
د.کاروان عزەت مامۆستایێ زانکۆیا نەورۆز و بسپۆر دبیاڤێ دستووری دا بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ دیارکر رێگریێن دستووری ھەنە بۆ کونفیدرالیەتێ و نە دەرگەھەکێ گرتی یە و ناھێتە ڤەکرن و خودانێ دەستھەلاتێ خەلکە و دەستھەلاتا دستوور دانانێ ژی ھەر خەلکە و قابیلێ راستڤەکرنێ یە،د دیباجا دستووری دا ھاتیە پێگیریکرن ب ڤی دستووری ئێکبوون و ئێکرێزیا عیراقێ دپارێزیت،رامانا وێ ئەوە نە پێگیریکرن ب ڤی دستووری ئێکبوونا عیراقێ نامینیت، دو رێکار یێن ھەین ئێک بریارا ئێکلایەن بۆ راگەھاندنا کونفیدرالیەتێ و یا دویێ ژی دولایەن ل گوریقانوونەکێ و رێککەفتنەکا سیاسی دناڤبەرا ھەموو پێکھاتێن عیراقێ دا.
موئەیەد تەیب ئەو چەندە ژی دیارکر نھا ل پەرلەمانی ل سەر چ تشتەکی کودەنگی نینە، باشە دێ چەوا ل سەر سیستەمێ دولەتێ ھەبیت؟، ئاستەنگا ھەرە مەزن بۆ سیستەمێ کونفیدرالیەتێ ل عیراقێ دستوورە و راگەھاندنا دولەتا سەربەخوە ب ساناھی ترە ژ راگەھاندنا کونفیدرالیەتێ، ئەو دەمێ دستوور ھاتیە نڤیسین کو باشترین چارە بوویە،لێ کێماسی د بکارئینانا وی دا یێن ھەین و لایەنێ کوردی ئەو خالبەندیە چەسپاند بجھکرنا وێ چەندێ کو دستوور گرەنتیە بۆ ئێک پارچەییا عیراقێ و ھەکە پێگیری پێ نەھاتە کرن، وی دەمێ چ رامان بۆ ئێکگرتنا عیراقێ نامینن.
د.کاروان عزەت دیارکر، د سیستەمێ کونفیدرالیەتێ دا، ھەرێمێ دێ کەسایەتیا نێڤدەولەتی سەرۆک کۆماری و ناسنامە و کەساتیا دیبلۆماسی ھەبیت و ھەردەمێ شەڕەک د ناڤبەرا وان دا دروست ببیت دبیتە شەرەکێ نێڤدەولەتی نەکو ناڤخوەیی،د سیستەمێ کونفیدرالیەتێ دا ب رێیا جڤاتەکێ بۆ ھەر پرس و ئاریشەکێ چارەیان دەست نیشان دکەت و ئەڤ جڤاتە سەرپەرشتیا سیاسەتا ئابووری و بەرگریێ و سیاسی و ھەمو لایەنێ د ناڤبەرا وان دا دکەت.
ب دیتنا موئەیەد تەیبی، دەما ئەم داخوازا کونفیدرالیەتێ دکەین،دڤێت لایەنێن دی ژی یێن عیراقێ بخوازن و نە د وێ باوەرێ دا مە لایەنێن دی وی سیستەمی بخوازن، بەلکو حەز دکەن ڤەگەرنە دەولەتەکا ناڤەندی، ھەتا نوکە فیدرالیەت قەبوول نەکریە دێ چەوا ب کونفیدرالیەتێ رازی بن،دستوور ب ڤی رەنگێ نوکە و بێ راستڤەرن رێگرە ئاوایێ سیستەمێ عیراقێ بھێتە گوھارتن، بۆ نمونە تاکە دولەتا کونفیدرالیەتێ سویسرایە و ب ناڤێ خوە کونفیدرالیەتە، لێ د کەتوارێ وێ دا فیدرالە و ئەو باوەری و پەیوەندیا د ناڤبەرا پێکھاتێن وێ دا ھەی، د ناڤبەرا پێکھاتێن عیراقێ دا ناھێتە دیتن و ھەکە پێنگاڤ ھاڤێت بۆ سیستەمێ کونفیدرالەتی،َ نموونەکا سەرکەفتی نابیت .