NO IORG
نووترين نووچه
Facebook

ئەڤرۆ:
رێڤەبەرێ کاروبارێن زیندانیێن سیاسی ل وەزارەتا کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان راگەھاند کو وان د بادەکێن حەفت ھزار زیندانیێن سیاسی پشتراست کرن و بۆ دانا مووچەی بەرھەڤ کرینە.
ئەحمەد مام رەسول ئاشکرا ژی کر کو ھەموو کارێن ئیداری و قانوونی یێن وان تمام بووینە، لێ ژ بەر کێشا مووچەی ھەتا نوکە مووچە بۆ ڤان حەفت ھزار زیندانیێن نوو نەھاتیە دان و بۆ باسنیوز گۆت:(کێشا دارایی یا ھەرێمێ چارە ببیت، بەخشین و مووچە دێ بۆ وان ژی ھێتە دان).
ناڤھاتی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر کو ژ بلی ڤان حەفت ھزاران، سێ گەرێن دی یێن بادەکان بۆ پشتراستکرنێ د بەرھەڤن و گۆت:(دو گەڕ یێن ل جڤاتا وەزیران ژی کو نێزیکی ناڤێن سێ ھزار زیدانیانە).

ئەڤرۆ:
وەزیرێ دەرڤە یێ روسیا سیرگێی لاڤرۆڤ ل موسکۆ د ھەڤدیتنەکێ ل گەل سعوود فەیسەل وەزیرێ دەرڤە یێ سعوودیێ دیار کر کو روسیا پەیوەندیێن گەلەک باش ل گەل وەلاتێن موسولمان ل رۆژھەلاتا ناڤین ھەنە و ھەردەم روسیا بزاڤ کریە کو ئارامیا رۆژھەلاتا ناڤین بھێتە پاراستن و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی نھا ئەم دبینین کو پێلەکا نوو یا تیرۆرێ دەڤەرا مە وەرگرتیە و ئەو پێلا تیرۆرێ زیانێن مەزن گەھاندنە وەلاتێن وەک سووریە و عیراقێ و مە دڤێت ئەم رێگریێ ل گەشەکرنا تیرۆرێ بگرین و ژ بەر ڤێ یەکێ روسیا و سعوودیە دێ ل گەل وەلاتێن دی یێن رۆژھەلاتا ناڤین بەرەیەکێ نوو بۆ شەرێ دژی تیرۆرێ دروست بکەن.
وەزیرێ دەرڤە یێ روسیا ب توندی ھێرشی ئەمریکا کر و دیار کر کو ئەمریکا ب ناڤێ شەرێ دژی تیرۆرێ ھاتیە دەڤەرێ، لێ ئاشکرایە کو ئەمریکا مەرەمێن خوە یێن دی ھەنە و ئەمریکا ب رەنگەکێ جدی شەرێ تیرۆرێ ناکەت و ھەکە نیەتا ئەمریکا و وەلاتێن ھەڤپەیمان ژناڤبرنا تیرۆرێ بیت بۆچی ھەتا نھا نەشیاینە مووسل و باژارێن دی یێن عیراقێ ژ تیرۆرستان پاقژ بکەن و ئەڤە ژی نیشا ددەت کو ئەمریکا دڤێت رۆژھەلاتا ناڤین داگیر بکەت و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت ئەم وەک وەلاتێن دەڤەرێ پێکڤە شەرێ تیرۆرێ بکەین و ئارامیا دەڤەرا خوە ب پارێزین.
چاڤدێرێن سیاسی دیار دکەن کو پشتی کۆمبوونا وەلاتێن جی بیست روسیا باش دیت کو ئەمریکا ل گەل ناتۆ بزاڤێ دکەن کو روسیا تەنگاڤ بکەن و داخۆیانیێن ھەفتیا بۆری یا سەرۆک وەزیرێن بریتانیا ژی ئەو یەک باش نیشا دا و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی نھا روسیا ل ژێر ناڤێ شەرێ تیرۆرێ و ئارامیا رۆژھەلاتا ناڤین دخوازیت بەرەیەکێ نوو ئاڤا بکەت. ئارمانجا سەرەکی یا روسیا ژ دروست کرنا وێ بەرەیێ ژی ئەڤە دا کو بشێت رێگریێ ل سیاسەتا ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤا بگریت.

144

ئه‌ڤه‌ ئیسلاما سیاسی ل ده‌ڤه‌رێ په‌یدا بووی(ل كوردستانێ ده‌ستپێكا سالێن 1980 و ل ده‌ڤه‌رێ پشتی سه‌ركه‌فاتا شۆره‌شا ئیرانێ 1979ێ) ته‌ناهی ل ده‌ڤه‌رێ بوویه‌ خه‌ونه‌كا دوور ده‌راز و كار ل سه‌ر تێكدانا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژراندن د ناڤبه‌را پێكهاته‌یێن جڤاكی دا كریه‌ و پیرۆزیێن ئۆلی و مه‌زهه‌بی یێن نه‌ سه‌ر ب ڤێ ره‌وتێ ڤه‌ ئه‌تك كرنه‌ ب تایبه‌ت یێن برایێن كریستیان و ئێزدی. راسته‌ ئه‌ڤ ره‌وته‌(ئیسلاماسیاسی) هێشتا ل كوردستانێ نه‌بوویه‌ خوه‌دی هێزه‌كا بالاده‌ست و ئه‌ڤا ل مسرێ و وه‌لاتێن دنێن ده‌ڤه‌رێ دكه‌ن، نه‌كارینه‌ ل كوردستانێ ئه‌نجام بده‌ن، ئه‌و ژی نه‌كو ئه‌ڤ ره‌وته‌ یێ خوه‌دی ئایدولۆجیه‌ك و جیهانبینیه‌كا جودایه‌؛ نه‌خێر به‌لكو جڤاكا كوردستانێ خوه‌دی كولتۆره‌كێ هه‌ڤ په‌ژراندن و مرۆڤ دوسته‌، یا دن مه‌ چ كێشه‌ د گه‌ل نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن نینه‌ و كێشا مه‌ كێشه‌ك نه‌ته‌وه‌ی یه‌ و پارتێن سیاسی ل كوردستانێ ته‌ڤ د كوردستانینه‌ و ل سه‌ر پرسا هه‌ڤ په‌ژراندن و پێكڤه‌ژیانێ كاردكه‌ن و ب تایبه‌ن پارتی دیمۆكراتی كوردستان كو ئه‌ڤه‌ پتره‌ ژ 60سالان خه‌بات ل سه‌ر ڤی ته‌وه‌ری كریه‌ و كادرێن پێشكه‌فتی و خودان بریار ژ نه‌ته‌وه‌ و ئولێن دن د ناڤ رێزێن وێ دا گه‌هه‌شتنه‌ پلێن هه‌ری بلند و گه‌له‌ك ژ وان د پێخه‌مه‌تا ڤێ سیاسه‌تا راست دا شه‌هید بوونه‌ یێن وه‌كه‌ شه‌هیدێ سه‌ركرده‌ هورمز مه‌لك چكۆ و مه‌حموود ئێزدی و چه‌ندین شه‌هیدێن دن و ب ڤێ سیاسه‌تا پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤ په‌ژرنادنێ ئه‌ڤرۆ كوردستان بوویه‌ مێرگه‌كا ئارام بۆ ته‌ڤ ئتن و پێكهاته‌یێن عیراقێ و ب تایبه‌ت بۆ عه‌ره‌بێن سوننه‌ كو ئه‌و نه‌ ل وێ باوه‌رێ بوون ئه‌و بكارن بێی سه‌رگێژی ل كوردستانێ ئاكنجی ببن. چونكو ئه‌و هه‌تا كه‌فتنا رژێما سه‌ددامێ دراكۆلا(9. 04. 2003) به‌رپرسێن ته‌ڤ كاره‌ساتێن ب سه‌ر گه‌لێ كوردستانێ دا هاتینه‌ و ب تایبه‌ت ئه‌نفال و ب عه‌ره‌بكرنا كوردستانێ. لێ ده‌ما شه‌رێ ناڤخوه‌ په‌یدابووی، ب ترسڤه‌ به‌رێ خوه‌دانه‌ كوردستانێ و چاڤه‌رێی تولڤه‌كرنێ بوون، كو كورد تولا سیاسه‌تا شۆڤینیا وان بكه‌ن و ژیانێ لێ بكه‌ن هزره‌ت!! لێ به‌رۆڤاژی ب سینگه‌ك فره‌ه هاتنه‌ پێشوازی كرن. هه‌رچه‌نده‌ تولڤه‌كرن شرینه‌ وه‌كی ئه‌لمان دبێژن، لێ د كولتۆرێ كوردان دا تول ژ كه‌سێن لێ قه‌ومی ناهێت ستاندن و به‌لكو هاریكاریێ پێشكه‌ش دكه‌ن. به‌لێ ل جه‌م ملله‌تێن دن ئه‌ڤه‌ به‌رچاڤ ناكه‌ڤت و هه‌رده‌ما بیڤا خوه‌ دیتن، ده‌ستێ تولهلدانێ دوه‌شینن هه‌روه‌كو سۆگمان ته‌لهلیانێ ئه‌رمه‌نی ل به‌رلینێ 1921ێَ بیڤا خوه‌ دیتی و ته‌لعه‌ت پاشایێ ده‌ست د كوشتارگه‌ها ئه‌رمه‌نیان دا هه‌ی كوشتی و ماینه‌ ب دوڤ وان كه‌سان ڤه‌ یێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن ئه‌رمانیاندا هه‌ین؛ هه‌روه‌سا گه‌لێ ئیسرائیلی ژی سیاسه‌تا تولهلدانێ ل دژی نازیان په‌یاده‌ كریه‌ لێ مه‌ كوردان!! مه‌ كوردستان كریه‌ چاهێرا ئه‌نفالچیان و عه‌ره‌بێن شۆڤینی و ئیسلامیێن هزر داعش!! مه‌ ل ژوور گوتیه‌ كو تولهلدانێ جهێ خوه‌ د كولتۆرێ كوردی دا نه‌گرتیه‌ لێ وه‌كو دبێژن: جام تژی بوو دێ ژێ رشت و ب كاره‌ساتا شنگالێ جامێ بێهنفرهه‌یی یا كوردستانیان پر بوویه‌ و بپه‌قینا هه‌ولێرێ(19،11،2014) دڤێت ب سه‌ردا بچت و ئه‌مژی ل هنده‌ك چاره‌یان بگه‌رهین كو ئێدی كوردستان نه‌بت چاهێرا بكوژێن گه‌لێ كوردستانێ. خوه‌ش به‌ختانه‌ پێر عسه‌ت ره‌جه‌ب به‌رپرسێ لقا چارده‌ یێ پارتی دیمۆكراتی كوردستان بۆ مالپه‌رێ خه‌ندان راگه‌هاند: كو ل ڤان دووماهیان دا چه‌ند یه‌كه‌یێن چه‌كدار هاتنه‌ دروستكرن بۆ كوشتنا وان كه‌سان یێن بازرگانیێ ب كه‌چێن كوردێن ئێزدی دكه‌ن. ئه‌ڤه‌ نوچه‌یه‌كا مژده‌ به‌خشه‌ كو كوردستانی ژی مینا گه‌لێن جیهانێ ده‌ست ب تولهلدانێ بكه‌ن ل دژی وان كه‌سێن ده‌ست د كوشتارگه‌هێن گه‌لێ كوردستانێ دا هه‌ین، بكه‌ت. لێ دیسا نابت ب چ ره‌نگان تولهلدان جهێ كولتۆێ پیكڤه‌ژیان و هه‌ڤپه‌ژراندنێ بگرت.

84

ب درێژیا دیروكێ دا توركیا هه‌ر ل سه‌ر ده‌مێ ئه‌تاتوركی وده‌سهه‌لاتێن توركیێ یێن ل دووڤ ئێك ئارمانجێن وێ یێن سه‌ره‌كی دژاتی و ژناڤبرنا كوردانه‌ ل هه‌ر جهه‌كی كو ب هه‌ر شێوه‌كی ناهێلیت ئه‌ڤ ملله‌تێ تووشی چه‌ندین كاره‌ساتان بووی بگه‌هیته‌ مافێن خوه‌ كو ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ هه‌می بزاڤێن خوه‌ خستینه‌ كاری ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یی بیت یان ده‌ردوری بیت كو هه‌ر ده‌م كوردستانێ دكه‌ته‌ جهێ ململان و په‌رزنینا كێشه‌یێن خوه‌، هه‌ر ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ چه‌ندین شۆره‌ش و سه‌رهلدانێن ملله‌تێ كورد ژناڤبرینه‌ و سه‌ركوتكرینه‌، هه‌ر ژ به‌ر ئارمانجێن خوه‌ چه‌ندین داگێران بۆ چه‌ندین لایه‌ن وه‌لاتان كرینه‌. بۆ زانین توركیا ژ ئه‌نداكه‌كا قولپا نیتۆ یه‌، به‌س وه‌كو دیار نه‌یا پێگیره‌ ب رێنه‌مایێن ڤێ قولپێ و هه‌رده‌م كار دكه‌ت پێچه‌وانه‌ی وێ كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ بوویه‌ جهێ دلگرانی و نه‌لره‌حه‌تیا زۆربه‌ی ئه‌ندامێن ڤێ قولپێ و ژبه‌ر هندێ كو هێشتا نه‌بوویه‌ ئه‌ندام د ناڤا بازارێ هه‌ڤپشكێ ئه‌ورۆپی دا ئه‌و ژی ژ به‌ر نه‌چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یا كوردی یه‌ ل توركیێ چونكو برینا سه‌ره‌كی ل توركیا پرسا كوری، هه‌روه‌سا داگیركرنا قوبرسێ یه‌ و پێشێلكرنا مافێ مرۆڤ و ده‌ستێوه‌ردانێن وێ د وه‌لاتێن ده‌ره‌كی دا ب بهانه‌یا چه‌كدارێن په‌كه‌كێ ژبه‌ر كو ئه‌و دانیت كو په‌كه‌كه‌ تیرۆرسته‌. لێ تیرۆرستێن داعش ئه‌وێن ئه‌و هاریكاریا وێ دكه‌ن خودانا كۆمكوژی و جینۆساید و بن پێ كرن و پێشێلكرنا مافێ مرۆڤی نه‌تیرۆرسته‌،لێ باوه‌ر توركیا ژی دێ د ڤی ئاگریدا كه‌لێن، چونكو ئه‌ڤ هه‌ڤیره‌ دێ گه‌له‌ك ئاڤێ ڤه‌خۆت. هه‌ر وه‌سا ژبه‌ر كوردان توركیا ل سالا2003 ێ رێك نه‌ دا ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ بۆ لێدان و ژناڤبرنا رژێما سه‌دام حوسێنی. گومان تێدا نینه‌ كو توركیا و هه‌ردو رژێمێن ئیراق و سووریێ هانده‌ر و هاریكار و رێكخۆشكه‌ر بوون بۆ هاتنا داعشێ بۆ ناڤ ئاخا ئیراقێ ب گشتی و ده‌ڤه‌رێن هه‌رێمێ یێن كوردنشین ب تایبه‌تی و پیلانێن وێ ل ڤێ داویێ ژبۆ دۆرچێچكرنا باژێرێ ۆراگرێ كۆبانێ ژ لایێ چه‌ته‌یێن داعشێ ڤه‌ كو نه‌دووره‌ كومكوژی لێ روودابانه‌ ل سه‌ر ده‌ستێن ڤان چه‌تان هه‌كه‌ پێشمه‌رگه‌ هانێ نه‌چووبانه‌. هه‌روه‌سا نه‌چوونا توركیێ ل ده‌ستپێكێ بۆ ناڤ قولپا هاتیه‌ پێكئینان ب سه‌رۆكاتیا ئه‌مریكا دژی داعش كو ل ڤێ داویێ ب بریاره‌كا په‌رله‌مانێ توركیێ كو رازی بووی خوه‌ بده‌ته‌ ل گه‌ل ڤێ قولپێ چونكو ئه‌و نه‌شێت خوه‌ دووربێخیت ژ ڤێ قولپێ به‌س ئه‌و ژی ب هنده‌ك مه‌رجان ئێك ژ وان كو سنۆرێن عیراقێ و سووریێ ببه‌زینیت، لێ هه‌ر ئه‌ڤ رژێما فاشت نه‌جهێ باوه‌ریێ یه‌ و هه‌تا نها چ بۆ ڤێ قولپێ نه‌كریه‌ و كوردان گه‌له‌ك سه‌ربۆرێن هه‌نه‌ دگه‌ل نه‌ڤیێن ئه‌تاتوركی كو نه‌خودان هه‌لویسته‌ ب تایبه‌تی سه‌باره‌ت هه‌ر بریاره‌كا گرێدای پرسا كوردی و دبه‌رژه‌وه‌ندیا كودان دابیت. وه‌ك ئه‌م دبینین ئه‌و هه‌ر ده‌م دبیته‌ ئه‌گه‌رێ هه‌لوه‌شاندنا ئاگر به‌ستێن د ناڤبه‌را وێ و په‌كه‌كێ دا و چێكرنا ئاسته‌نگان د رێیا پێڤاژۆیا ئاشتیێ دا. لێ بلا توركیا باش بزانیت كو ئه‌و نه‌شێت بزاڤا كوردان لاواز بكه‌ت. ئه‌ڤجا وێ ب فه‌ر دیت كو بۆخوه‌ چه‌ته‌یێن داعش ب ئاڤرینیت و خوه‌ ل گه‌ل بكه‌ته‌ بانه‌ك و باگوردانه‌ك و سۆرێن خوه‌بۆ ڤه‌كه‌ت هاریكاریا وێ بكه‌ت ژ لایێ لۆجستی ڤه‌ و ژ هه‌می لایان ڤه‌ كو وه‌سا هزر دكه‌ت ئه‌ڤ داعشه‌ باشترین چه‌كه‌ د ده‌ستێن وێ دا ل ڤی سه‌رده‌می بۆ لاوازكرنا كوردێن عیراقێ و سووریێ و توركیێ مه‌ره‌م ژ هندێ دا نه‌هێلیت بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌ یێن ره‌وا و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردی د ئایه‌نده‌ی دا. یا ژهه‌میێ خرابتر كو توركیا ب هه‌ر ئاوایه‌كی نه‌ڤێت كو گوه ل په‌یڤا كوردستانێ ببیت كو په‌یڤه‌كا نه‌دل ڤه‌كه‌ره‌ ل جه‌م وان كو هه‌ر ده‌م راگه‌هاندنا وێ دبه‌لاڤكرنا نۆچه‌یێن خوه‌ یێن خه‌به‌ری دا و د هه‌ر خرڤه‌بوونه‌ك كوربه‌نده‌كی دا دبێژیت ده‌سهه‌لاتا باكورێ كوردستانێ. دلره‌شی و ره‌گه‌سپه‌رستی و ده‌مارگیری نه‌ هه‌تا ڤێ رادێ. هه‌ر وه‌ساڤێت ئه‌م ژبیر نه‌كه‌ین سیناریۆیا وێ و داعش سه‌باره‌ت ئازادكرنا ده‌بلۆماتكارێن قونسولخانا توركیێ ل مووسلێ وه‌سا دیاره‌ وه‌كو راگه‌هاندن ئاماژی پێ دده‌ت ئه‌ڤ چه‌نده‌ به‌رامبه‌ر ئازادكرنا توركیا 180 ێ داعشیانه‌ یێن دگرتی خانه‌یێن توركیا دا. هه‌ر دڤی چوارچووڤه‌ی دا كو رێێ دایه‌ پێشمه‌رگه‌ی بچیته‌ كۆبانێ بۆ هاریكاریا په‌یه‌دێ دژی داش كو هه‌ر ئه‌و دبێژیت په‌یه‌ده‌ تیرۆرسته‌ و ژ لایه‌كێ دیڤه‌ هاركاریێن وێ د به‌رده‌وامن بۆ داعش، جهێ سه‌رسورمانێ یه‌ لێ وه‌سا دیاره‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژ به‌ر گڤاشتنێن قولپا دژی داعشێ یه‌ ڤێچا وه‌ره‌ د ڤێ چه‌ندێ بگه‌هه‌ وه‌سا دیاره‌ توركیا یا دلگرانه‌ ب گرنگی پێدانا كۆبانێ ژ لایێ وه‌لاتێن جیهانێ ڤه‌ كو ئه‌م دشێن بێژین فێل بازی و پیلانێن نه‌ڤیێن ئه‌تاتوركی دبه‌رده‌وامن و ئه‌م كورد چ جاران ژێ خلاس نابین چونكو هه‌می ته‌بك و ته‌لیێن وێ ژبۆ كوردان دهێنه‌ دانان و ڤه‌دان. به‌س ب ئێكگرتن ئێكرێزیا نافمالیا كوردی و ب گیانێ لێبۆرینێ ئه‌م دێ شێن خوه‌ ل به‌ر ڤان پیلانان گرین و راوه‌ستین.

76

كریستۆفه‌ركۆلومبس (1451 – 1506)، ده‌ریاڤان و گه‌ریده‌ێ به‌رنیاسێ ئیتالی، ل ده‌ستپێكا مه‌ها ئاب ل ساڵا 1492 ێ بوو ئێكه‌مین جار ب سێ گه‌میێن مه‌زن و ل ژێر ئاڵایێ ئسپانیا و ل گه‌ل 120 ده‌ریاڤانێن شه‌هره‌زا د ئۆقیانۆسا ئه‌تله‌نتیكدا كه‌فته‌ گه‌شته‌كا دو مه‌هی و ل چریا ئێكێ هه‌ر هه‌مان ساڵ گه‌هشته‌ جزیرتێن (ئیتێل) ل ئه‌مریكا لاتینی ئانكو جزیرتێن كاریبی، ئه‌وی هزر دكر یێ گه‌هشتیه‌ هنده‌ك جزیرتێن رۆژئاڤایا ئاسیا، هه‌ر وه‌كی چاوا ئیرۆ ئۆردغان ژی وێ هزرێ دكه‌ت كو زێده‌تر ژ دو سه‌د سالان به‌ری كۆلومبسی ژ لایێ گه‌ریده‌ێن ئیسلامێ ڤه‌ هاتیه‌ دیتن. به‌رێز ئوردغانی د گۆتارا خوه‌ ل دیدارا سازیێن بوسلمانێن ئه‌مریكا لاتیندا كو ئیستنبولێ ل حه‌فتیا بووری هاتبوو سازكرن، وه‌سا راگه‌هاند كو بوسلمانان ل سه‌ده‌یێ دوانزدێ دا هاتن و چوونه‌ك به‌رده‌وام بۆ ئه‌مریكا لاتینی هه‌بوویه‌ و ئه‌وان ل ساڵا 1178 ێ كێشوه‌رێ ئه‌مریكا ناسی به‌ری كۆڵومبسی و هه‌روه‌سا كۆلومبسی د بیره‌وریێن خوه‌ دا به‌حسێ دیتنا مزگه‌فته‌كێ ل سه‌ر چیایه‌كێ كۆبا كریه‌ و ئه‌ز ئاماده‌مه‌ مزگه‌فته‌كێ ل وی جهی جاره‌كادی ئاڤا بكه‌م و دێ ل گه‌ل برایێن خوه‌ یێن كۆبی گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر ڤی بابه‌تی كه‌م. ئه‌ڤه‌ پوخته‌ك ژ گوتنێن ئوردوغانی بوون. ئۆردوغان سه‌رۆك كۆمارێ ده‌وله‌ته‌كا ده‌ستوور علمانیه‌ و د هه‌مان ده‌مدا ره‌هبه‌رێ مه‌زنترین حزب و بزاڤا ئیسلامیا میانره‌و و رادیكال و ئیخوان رێبازه‌ و نازدار و نازاندیێ ب هێزترین و پر ده‌سته‌ڵاترین هه‌ڤپه‌یمانیا جیهانیه‌ كو ئه‌وژی (ناتۆ) یه‌، له‌ورا ب دیتنا من پێدڤیه‌ پێنگاڤ پێنگاڤ و په‌یڤ په‌یڤ و پیت پیت، شرۆڤه‌ و لێكدانه‌ڤێن سیاسی ژ بۆ مه‌ره‌م و مه‌به‌ستێن ئۆردغان و ته‌ڤایا سیاسه‌تمه‌دار و رێڤه‌به‌رێن توركیا بهێنه‌كرن و حیساباتێن مه‌زن و گرنگ بۆ ره‌فتار و هه‌ڵۆیستێن رۆژانه‌ێن ده‌وله‌تا توركیا ل به‌رچاڤ بن. علمانییه‌تا توركیا ره‌نگڤه‌دانا ئیسلامیه‌ت و ئیخوانییه‌تا وێ یه‌، هه‌وڵێن به‌رێز ئۆردوغانی بۆ راگه‌هاندنا شكۆمه‌ندی و مه‌زنی و هه‌یبه‌ت و هه‌یمه‌نه‌تا دیرۆكا ئیسلامێ و ئاماژه‌كرن ب رابردوویا پر سه‌روه‌ریا وێ و خۆبێده‌نگ كرن ل سه‌ر حاله‌تێ لێكڤه‌بوون و دابه‌شبوونا ئیسلاما سیاسیا ئیرۆ كو ب سه‌ر چه‌ندین تیم و ده‌سته‌ و گرۆپ و گروهێن جۆراو جۆر به‌ڵاڤ بوویه‌، ره‌نگه‌كه‌ ژ ره‌نگێن ئه‌وان تیئۆر و بیردۆز و فه‌لسه‌فه‌ێن ئه‌فسانه‌یی و خورافی كو گلیزانكێن خه‌لیفه‌ و ئه‌میر و رزگاكه‌ر و چاكسازێن جڤاكی پێتێنه‌ ڤه‌كرن. نێ ده‌مێ كۆڵومبسی كێشوه‌رێ ئه‌مریكا ئاشكراكری چ ئاكنجیبوویه‌ك ل وێرێ نه‌بوون، تنێ هندیێن سوور نه‌بن. چێدبیت توركیا ب ڤان جۆرێن گۆتنان دبلوماسیه‌تا خاترگرتنێ په‌یره‌و بكه‌ت! خاترگرتنا كێ.. . ؟ ئه‌ڤه‌ و گه‌له‌ك پرسیار و ئه‌گه‌ر و مه‌گرتیێن دن هه‌نه‌ كو ره‌نگه‌ نها ده‌مێ خوه‌ لێڤه‌شارتنێ بیت. ئه‌و كیشوه‌رێ كو ب دیتنا رێزدار ئۆردۆغانی ژ لایێ باپیرێ خه‌لیفه‌ (ئه‌بۆبكر به‌غدادی) هاتیه‌ ئاشكرا كرن و ل دووڤ دا (كۆلومبس و ئه‌مه‌ریكۆ فسیۆش) ی فلۆره‌نسی چووینه‌ مزگه‌فتا وی ئاشكرا بكه‌ن، هه‌مان ئه‌و ئه‌مریكایه‌ كو رێیێن ئه‌رد و ئه‌سمان و پیاده‌رێ ژ بۆ بوورینا هێزێن پێشمه‌رگه‌ و چه‌كێن وان د ئاخ و ئه‌سمانێ توركیا دا ڤه‌كر داكو پشته‌ڤانیا (یه‌. په‌. گ) بكه‌ن و نه‌هێلن (كۆبانێ) بۆ مه‌ره‌مێن جودا جودا بهێته‌ داگیركرن، هه‌ژیه‌ بێژم كو پشته‌ڤانیا راسته‌وخۆیا ئه‌مریكا بۆ (كۆبانێ) باندۆرا پرۆسه‌یا ئاشتیێ ل توركیا تووشی بێ ئومێدیێ كر. توركیا خه‌ریكه‌ به‌ر ب قووناغا بێ به‌هربوون ژ ناز و نیعمه‌تێن ئه‌مریكا و (ناتۆ) یێ دچیت. ده‌مێ ئه‌مریكا له‌شكرێ (یه‌. په‌. گه‌) و (پ. یه‌. ده‌) ل ده‌رڤه‌ی چارچووڤێ تیرۆر و ل ده‌رڤه‌ی گریدان ب (پ. ك. ك) رادگه‌هینیت، چ پرس و شیره‌تكاریێ ل گه‌ل ئۆردغانی ناكه‌ت، ده‌مێ (ئۆباما) دخوازیت ئۆردوغان سۆز و په‌یمانێن خوه‌ ل هه‌مبه‌ر پرۆسه‌یا ئاشتیێ بجهبینیت، چ مه‌رج و خه‌مساریان قه‌بوول ناكه‌ت. هه‌كه‌ راستبیت كو رۆژانه‌كێ هه‌واڵگریا ئه‌مریكا و ئیسرائیلێ ب هه‌ڤرا هاریكاریا هه‌واڵگریا توركیا كربیت پێخه‌مه‌ت ده‌ستگیركرنا (ئۆجه‌لان)، لێ ئیرۆ ئه‌مریكا هزرا هندێ دكه‌ت كو (پ. ك. ك) ل ڤان رۆژان ببیت هه‌ڤپه‌یمان و پارته‌ك ئه‌مریكی. ره‌نگه‌ ئه‌ز یێ شاش بم، لێ به‌لێ ئه‌ز دبینم كو ئه‌مریكا ده‌ستێ راستێ ل توركیا بلند كریه‌ به‌س ب ده‌ستێ چه‌پێ زلله‌ها خوه‌ د دانیت.

ئه‌ڤرۆ:

ل ھندەک دەڤەرێن جیھانێ مرۆڤ نەشێت رەگەزنامێن ھندەک وەلاتان بدەستڤە بینیت و تەڤلی مللەتێ وان بیت و وەکو وەلاتیەکێ وان بژیت، بەلێ ل ھندەک وەلاتێن دی بۆ بدەستڤەئینانا رەگەزناما وان ب تنێ تو پێدڤی ب پارەکێ مەزنی. ئەو ژی ئەڤ وەلاتەنە:

مالتا: پەرلمانێ مالتا ب فەرمی بریار دا بۆ فرۆتنا رەگەزناما خوە بۆ ھەر وەلاتیەکێ بیانی بەرامبەر 650 ھزار یورۆیان، حکوومەتا وان وەسا دبینیت کو ئەڤ کارە دێ ھاریکار بیت بۆ گەشەکرنا ئابوورێ وەلاتی و ڤەکێشانا وەبەرھێنەران بۆ دەڤەرێ، مالتا وەسا پێشبینی دکر کو د سالا ئێکێ دا پشتی ڤێ بریار دێ کۆژمێ 30 ملیۆن یورۆیان داھات ھێت ئانکو د سالا ئێکێ دا دێ ٤٥ کەس رەگەزناما وی وەلاتی وەرگرن.

ئیرلەندا: بۆ بدەستڤەئینانا رەگەزاناما ئیرلەندی بەرێ پێدڤی بوو تو پێنج سالان ل وێرێ مابای یان تە ژنەکا ئیرلەندی مارەکربا، بەلێ ل سالا 1990 ئەڤ بریارە ھاتە راستڤەکرن، حکوومەتێ رێ دا خودان کار و وەبەرھێنەران ئەوێن پارەکێ مەزن دئینە وی وەلاتی کو دشێن رەگەزاناما وی وەلاتی وەرگرن.

کۆمارا دومینیکان: گزیرتەکا بچووکە د دەریا کاریبی دا ل نێزیک ڤەنزوێللا، ئەڤ وەلاتە یێ تووشی قەیرانەکا ئابووری بووی کو وەکریە رێ ل بەر ھەموو کەسان ڤەکریە رەگەزاناما وان بەرامبەر 100 ھزار یورۆیان وەرگریت ل گەل پاراستنا رەگەزاناما خوەیا رەسەن.

بلیز: دەولەتەکا بچووکە د دەریا کاریبی دا، سیستەمەکێ وەلاتیبوونا ئابووری یێ سەیر ھەیە، رێ ددەت ھەر کەسەک رەگەزناما وان وەرگریت ھەکە ژ ژيێ 45 سالیێ دەرباز ببیت و یێ خانەنشین کری بیت کو ژ باج و خویکا دھێتە لێبۆرین و جھێ ئاکنجیبوونێ دەستنیشان دکەن بەلێ پێدڤیە داھاتێ وی یێ سالانە ژ 24 ھزار دۆلاران کێمتر نەبیت.

ماکاو: دەولەتەکا بچووکە ل سەر کنارێ باشوورێ وەلاتێ چینێ، د بەرێ دا ل ژێر دەستھەلاتا پورتوگالێ بوو، بەلێ نوکە یا گرێدایی چینێ یە، ئەڤ دەولەتە یا بەرنیاسە ب ھەبوونا گازینۆیەکا مەزن وەکو مەکینا سەرەکی یا ئابووری دەولەتێ دھێتە نیاسین، سەرەرای قەبارێ وێ یێ بچووک بەلێ گەلەک داخوازی بۆ بدەستڤەئینانا رەگەزاناما وان بۆ دھێنە پێشکێشکرن، لەورا وان مەرجەک دانا کو کۆژمێ 125 ھزار یورۆیان بدانیتە بانکا وان بەرامبەر بدەستڤەئینانا رەگەزنامێ.

ئەڤرۆ نیوز، ئەمیر ئەترووشی:

سەرۆکێ ئێکەتیا بەلێندەرێن کوردستانێ لقێ دھۆک راگەھاند، ئەڤە چەند سالەکە ئەو د ئاڤاھیەکێ ب کرێ دانە و گەلەک یێ بێ سەروبەرە و کارێ وان تێدا ب دروستی ناھێتە کرن و گۆت: نھا ب ھاریکاریا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ وان دەست ب ئاڤاکرنا ئاڤاھیەکێ نوو بۆ ئێکەتیا خوە کریە.
زیرەک تاھر دوسکی بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر، ئەردەک ب رووبەرێ هزار و 50 مەتران ل نێزیک دەزگەھێ سپیرێز بۆ رێەبەریا مە ھاتیە تەرخانکرن و ب کوژمێ ملیارەک و 270 ملیون دیناران دێ ئاڤاھیەکێ مودێرن ھێتە چێکرن و گۆت: بەری نھا کوژمێ 509 ملیون دیناران ژ وی پارەی بۆ مە ھاتبوو مەزاختن و دەست ب ئاڤاکرنێ ھاتبوو کرن و ل نێزیک دێ ھیکەلێ ئاڤاھی ب دووماھی ھێت و پشتی ھینگی دێ چاڤەرێ پارێ مایی کەین بۆ تمامبوونا ئاڤاھی.

ئه‌ڤرۆ نيوز، ناجى به‌ده‌ل:

سه‌رپه‌رشتيارێ كه‌مپان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ راگه‌هاند كو هه‌موو رێڤه‌به‌ريێن خزمه‌تكارى ل پارێزگه‌هێ دێ پشكێن خوه‌ ل ناڤ كه‌مپان ڤه‌كه‌ن و ئه‌و ستافێ بۆ كه‌مپان ژى دهێته‌ دانان پێشيێ خوله‌كا تايبه‌ت دبينن.

ئيسماعيل محه‌مه‌د هاريكارێ پارێزگارێ دهۆكێ و سه‌رپه‌رشتێ كه‌مپێن پارێزگه‌ها دهۆك بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز گۆت: “به‌رى نوكه‌ ژى مه‌ خول ڤه‌كرينه‌ و نوكه‌ ژى دێ ڤه‌كه‌ين كو هه‌ر ئێك ژ 25 كه‌سان پێك دهێت و ئه‌و كه‌س دێ سه‌رپه‌رشتيا ئيدارا كه‌مپان كه‌ن”.

زێده‌تر گۆت: “هه‌ر رێڤه‌به‌ريه‌كا خزمه‌تكارى ژى دێ پشكا خوه‌ ل ناڤ كه‌مپان دا هه‌بيت ژ بووى هه‌ر ئاريشه‌ك و پێدڤيه‌كا هه‌بيت”.

ئيسماعيل محه‌مه‌د خۆيا ژى كر كو كارمه‌ندێن رێڤه‌به‌ريا كه‌مپان هاتينه‌ مه‌شقكرن و حه‌فتيا بهێت دێ خولا دويێ يا كارمه‌ندێن كه‌مپان هێته‌ ڤه‌كرن.

دا زانين ژى كو هه‌يكه‌لێ كارگێرى يێ هه‌موو كه‌مپان ب دووماهى هاتيه‌، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ ئه‌ڤ كه‌سه‌ ده‌ست ب كار نه‌بووينه‌ و چاڤه‌رێ تيمێن خزمه‌تگۆزارى نه‌ ل رێڤه‌به‌ريێن وان و ئه‌و ژى ب ده‌مه‌كێ نێزيك دێ كه‌ڤنه‌ كارى.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ب پشكداربوونا 50 جوانترين كچێن رۆسيا به‌ريكانا شاهجوانا وى وه‌لاتى ل هۆلا رۆسكابيسنايا ل پايته‌ختێ رۆسيا برێڤه‌چوو.

پشتی ململانێ یه‌كا زور ناتیانا بایتوفا ژ باژێرێ كورگان یا رۆسیا ژ 49 كچان ب جوانترین كچا رۆسیا هاته‌ هه‌لبژارتن .

سه‌ركه‌فتیا به‌ریكانێ پرۆژێ شیكرنا خوه‌ پاش ئێخست د پێخه‌مه‌تا به‌ریكانێ چونك ئێك ژ مه‌رجێن وێ ئه‌و بوو نه‌شیكری بیت.

به‌رهه‌ڤكرن، ناجى به‌ده‌ل:

ئەڤرۆ نیوز، ئەمیر ئەترووشی:
رێڤەبەرێ بەلاڤکرنا بەرھەمێن گازێ ل پارێزگەھا دھۆکێ راگەھاند، ئەڤە چەند رۆژەکە گازا سپی ب رێژەکا باش بۆ ھەرێما کوردستانێ و پارێزگەھا دھۆکێ دھێت و ل سەر وەلاتیێن پارێزگەھێ دھێتە دابەشکرن و گۆت: رێژە یا جھگی نینە و ھەر رۆژەکێ رێژەک دھێت و ئێکسەر ل سەر وەلاتیان دھێتە دابەشکرن.
یوسف نوری سەعدوللا، رێڤەبەرێ بەلاڤکرنا بەرھەمێن گازێ بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر، بەلاڤکرنا ژمارە ١٥ یا گازا سپی ل دەڤەرێن چیایی و بەفرین ب دووماھی ھاتیە و نھا ل تاخێ بەروشکێ ل سەنتەرێ باژێری دەست ب بەلاڤکرنا ژمارە ١٤ و ئەو کەسێن ژمارە ١٣ نەوەرگرتین ھاتیە کرن و ل نێزیک دێ سەنتەرێ باژێری ھەموو بەرمیلەکا گازا سپی وەرگرن و گۆت: د رۆژێ دا چەند گازا سپی بھێ دێ ل سەر وەلاتیان ھێتە دابەشکرن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com