ئەڤرۆ نیوز:
تورکیا دەست ب ھنارتنا ھەژمارەکا مەزن یا زریپۆش و ئالاڤێن لەشکەری بۆ دەڤەرا سلۆپی یا ھەڤسنۆر د گەل ھەرێما کوردستانی کر، ل گۆری گۆتنا سەرۆکی تورکیا ئەڤ یەکە بەرھەڤییە بۆ ھەر گەفەکا ملیشیایێن شیعە ل خەلکێ تەلەعفەرێ بکەن.
ئەڤر نیوز:
پشکداریا میلیشیێن حەشد شەعبی د شەڕێ مووسلێ دا دێ مەترسیا گرژیا تائیفی ل عیراقێ و ب تایبەتی ل مووسلێ زێدەتر لێکەت، ب تایبەتی پشتی حەشد شەعبی بریارا پێشڤەچوونێ بەر ب میحوەرێ تلەعفەر ل رۆژئاڤایا مووسلێ دای ب پشکداریا 10 ھزار چەکدارێن خوە و دەست ب کونترۆلکرنا چەندین گوندێن قەزا تلەعفەر کری و تورکیا ھوشداری دای ل دۆر ھێرشێ ل سەر تلەعفەر.
میلیشیێن حەشد شەعبی کو سەرۆک وەزیرێن عیراقێ حەیدەر عەبادی وان میلیشیان ب پشکەک ژ ھێزێن چەکدار یێن عیراقی د ھەژمێریت، د تۆمەتبارن ب ئەنجامدانا تاوانێن مرۆڤایەتی ل باژێرێن سونی ل دەمێ ئۆپەراسیۆنێن لەشکری بۆ ئازادکرنا وان باژێران، بەری نوکە وان میلیشیێن شیعی راگەھاندبوو کو ناچنە دناڤ مووسلێ دا، بەلێ ل دووڤ ھندەک شرۆڤەکارێن سیاسی و لەشکری، ھێرشا وان میلیشیان ل دەڤەرێن ب سەر تلەعفەرێ ڤە، دبیت ببیتە چریسکا ھەلبوونا شەڕێ تائیفی، ب تایبەتی ژی تلەعفەر ژ چەندین نەتەوە و تائیێن ئایینی پێک دھێت و مەترسیا وێ چەندێ یا ھەی کو حەشد شەعبی کریارێن تۆلڤەکرنێ ل تلەعفەرێ ئەنجام بدەت.
میلیشیێن حەشد شەعبی یێن شیعی ب رێیا راگەھاندنا پشکداریکرنێ د شەڕێ مووسلێ دا ب رێیا مێحوەرێ تلەعفەرێ، بزاڤێ دکەت رێ ل پشکداریا تورکیا د شەڕێ مووسلێ دا بگریت، کو ئەڤ چەندە ژی فەرمانەکا ئیرانی یە بۆ حەشەد شەعبی
ددەمەکی دا سەرۆکێ تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆگان ھوشداری دابوو و گۆتبوو” ھەکە میلیشیێن حەشد شەعبی کریارێن تۆلڤەکرنێ دژی خەلکێ تلەعفەرێ ئەنجام بدەت، تورکیا دێ بەرسڤەک ھەبیت” بێ کو جۆرێ وێ بەرسڤێ دیار بکەت. دیسا راگەھاندبوو” مە ھەبوونا لەشکری یا ل پارێزگەھا دھۆکێ ھەی و ھێزێن مە نوکە یێن ل سلۆپیا و دێ ھێزێن زێدەتر ژی ھنێرین”.
ئەردۆگانی ئاماژە دا بوو وێ چەندێ ژی کو” ل دەف مە تلەعفەر و شنگال دەڤەرێن ھەستیارن و مە ھەڤکاری یا ھەی ل گەل پێشمەرگەی و زێرەڤانێن نەینەوا (حەشد نیشتمانی یا بەرێ ب سەرۆکاتیا ئەسیل نوجێفی)”.
د بەرامبەر دا ئێک ژ پەیڤدارێن حەشد شەعبی (جەواد تلیباوی) د بەرسڤا داخۆیانیا ئەردۆگانی دا دبێژیت” دێ رەفتارا مە ل گەل لەشکرێ تورکی وەکو ھێزەکا دوژمن بیت و مە پلانێن ھەین بۆ بەرھنگاریا ھەر مایتێکرنەکا لەشکرێ تورکی” ئاشکرا کر ژی کو “حەشد شەعبی ل بەرە ھەردو قەزایێن حەزەر و بەعاج ژی کونترۆل بکەت”. ب ڤێ چەندێ میلیشیێن حەشد شەعبی دێ نێزیکی جھێن ھێزێن پێشمەرگەی بیت.
ل دوور ھوشداریێن بەردەوام یێن تورکیا د ھێرشا حەشد شەعبی ل سەر تلەعفەرێ، رۆژناما واشنتۆن پۆست یا ئەمریکی بابەتەک بەلاڤکریە و تێدا ھاتیە” پێدڤیە ل سەر تورکیا خەلکێ تلەعفەرێ کو پتریا وان تورکمانن بپارێزیت، دیسا د بەرژەوەندیا تورکیا دایە بەرھنگاریا دەستھەلاتا ئیرانی ل عیراقێ ببیت کو بەردەوام دزێدەبوونێ دایە”.
دھێتە زانین چەندین لایەنێن سیاسی یێن عیراقی و ھەرێمایەتی ھوشداریا چوونا حەشد شەعبی بۆ دناڤ باژێرێ مووسلێ دا ددەن، دیسا بۆ دناڤ باژێرێ تلەعفەرێ ژی دا، کو ھەر ژ سالا 2004 ێ و سالێن ددووڤدا ببو مەیدانا شەڕێ تائیفی د ناڤبەرا رێکخستیا قاعیدە یا تیرۆرستی و عەشیرەتێن تورکمان یێن شیعی و دئەنجامدا ب ھزارەھان کەس بوونە قوربانی. ئەو ھوشداریە ددەمەکێ ژی دا دھێن کو رێکخراوا لێبۆرینا نێڤدەولەتی تۆمەت ئاراستەی حەشد شەعبی و ھێزێن عیراقێ کربوون ب ئەنجامدانا تاوانێن مرۆڤایەتی یێن مەترسیدار دژی وەلاتیێن سڤیل یێن ژ دەڤەرێن دبن کونترۆلا داعشێ دا درەڤین.
ئهڤرۆ نيوز:
وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی یا حکومەتا هەرێما کوردستانێ دەرچویێن پۆلا ١٢ێ ئامادەیی ئاگەهدار دکەت کو لەزێ بکەن ل داگرتنا فورما زانکۆ لاین.
ل دووڤ راگەهاندنەکا وەزارەتا خواندنا بلند ، تێدا ئاماژه هاتيه كرن كو ” خوێندکارێن دەرچویێن پۆلا ١٢ێ ئامادەیی مۆلەتا ههيه هەیا دەمژمێر ١٢ێ شەڤا ١ێ تشرینا دووێ يا سالا ٢٠١٦ێ فۆرما زانکۆ لاین تژی بکەن و پشتى وی دەمی مافێ وێ ئێکێ نینە فۆرمێ تژی بکەن”.
ئهڤرۆ نيوز:
ل ژێر ناڤێ ( تيرورا هزر و رهخنه و شاشى) مهلا بهختيار بهرپرسێ دهستهيا كارگێرێ يا مهكتهبا سياسى يا ئێكهتيێ گوتارهك بهلاڤ كريه و تێدا رژدى ل سهر شاشيا كومبوونا پهرلهمانێ كوردستانێ دكهت.
مهلا بهختيار نڤيسيه: ههر هێزهكا سياسى كو مهرهما وى گۆرانه، رهخنێ ل شاشيێن خوه نهگريت و رهخنا نهسهلمينيت، ئێدى ب چ مافهكێ سياسى و ياسايى بهردهوام سهرگهمى رهخنهگرتنێ يه ژ دهستههلات و ههموو لايهنێن سياسى.
ئهڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ لیژنا دارایی و وەبەرھێنانێ ل جڤاتا نونەرێن عێراقێ تەکەسکر، ئاریشەیێن بەنکی دناڤبەرا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و بەنکا ناڤەندا عێراقێ ھاتینە چارەسەرکرن و بڕیارە ل ھەیڤێن داھاتی لقێن بەنکا ناڤەندی لھەرێما کوردستانێ بھێنە ڤەکرن، ھەروەسا دیارکر، فەرمانبەرێن ھەرێمێ یێن سەر ب عێراقێ ڤە دێ مفاداربن ل قەڕەکێ دەھە ملیۆن دیناری ل بەنکا ناڤەندیا عێراقێ.
مەسعود حەیدەر، ئەندامێ لژنا دارایی و وەبەرھێنانێ ل جڤاتا نونەرێن عێراقێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ھەرێما کوردستانێ و عێراقێ لسەر کەرتێ بەنکێ ئاریشە ھەیە، ئاریشە ئەڤەبویە ھەتا نوکە بەنکا ناڤەندیا عێراقێ چو لقێن خوە لھەرێما کوردستانێ نەبووینە، راستە دو بەنکێن ناڤەندی لھەرێما کوردستانێ ھەنە بەلێ ئەو بەنکە سەر ب وەزارەتا دارایی و ئابووریا ھەرێما کوردستانێ نە چو پەیوەندی ب بەنکا ناڤەندیا عێراقێ ڤە نینە، چونکە ل دەولەتا فیدرالدا سیاسەتا نەغدی ل ئێک بەنکدایە ئەوژی بەنکا فیدراڵ ئانکۆ مەرکەزیە، گورەی زانیاریێن من ھەی ئەف ئاریشە دناڤبەرا ھەرێم و بەغدا ھاتیە چارەسەرکرن و بڕیارە ل ھەیڤێن داھاتی، لقێن بەنکا ناڤەندی ل ھەولێرێ بھێنە ڤەکرن و چەند کۆمبوونەک دناڤبەرا حوکمەتا ھەرێمێ و بەنکا ناڤەندی ھاتینە کرن بۆڤێ مەرەمێ، ھەبوونا لقێن بەنکا ناڤەندی دێ مفایێن زۆر ھەبن بۆ ھەرێما کوردستانێ، ژبەرکو دێ سیاسەتا بەنکی گرێدای بەنکا ناڤەندی بن و دڤێت پێگیریێ پێڤە بکەن، ھەتا دێ کەرتێ ڤەگوھاستنا پارەی ب رێیا بەنکا ناڤەندیڤە ل ھەولێرێ بیت.
مەسعود حەیدەر گۆتژی” ب ئەگەرێ نەبوونا لقێن بەنکا رەشید و رافیدەین و بەنکا ناڤەندی، حوکمەتا عێراقێ باوەری ب بەنکێن ھەرێمێ نەبوویە و فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ ل قەڕێ 10 ملیۆن دیناری ھاتینە بێ بەھرکرن، نوکە رێنمایێ بۆ قەڕێ دەھە ملیۆن ژلایێ بەنکا ناڤەندیا عێراقێ ھاتینە دەرکرن و ئەو فەرمانبەرێن ھەرێمێ یێن سەرب عێراقێ وەکی زێرەڤانێن سنوری و پاسپۆرت و کارتا زانیاری و ھندەک دەزگەھێن دی دێ مفاداربن لڤی قەڕی، فەرمانبەرێن ھەرێمێ ب ئەگەرێ نەبوونا لقێن بەنکا ناڤەندی نەشێن مفادار ببن، ئەگەر لقێن بەنکا ناڤەندی ژی ھاتنە ڤەکرن و مووچێ فەرمانبەرێن ھەرێمێ وەکی بەرێ لێھات ئەڤە بێگومان دێ مفاداربن، چونکە نوکە بەنکا ناڤەندی گەرەنتی دڤێت ئەگەر فەرمابنەرێن ھەرێمێ مووچەی وەرنەگرن دێ چاوا قەڕی ل بەنکا ناڤەندی وەرگرن، ھیڤیدارین ئەف ئاریشەیێن بەنکی بھێنە چارەسەرکرن و فەرمانبەرێن ھەرێما کوردستانێ ژی مفاداربن لڤان مفایێن بەنکی.
ئهڤرۆ نيوز:
سۆپايێ عيراقێ شهرێ ناڤ باژێرێ مووسل دهسپێكر و راگههاند كو ژ سێ ميحوهرێن لايێ چهپێ پرۆسا چوونا ناڤ باژێرى دهسپێكر.
د وێ دهربارێ دا شانا راگههاندنا شهرى يا سهر ب سۆپايێ عيراقێ سپێدههيا ئهڤرۆ ئاشكهرا كر كو هێزێن عيراقێ دورپێچا ل سهر باژێرێ مووسل دژوارتر لێ كر و زێدهتر نێزيكى سهنتهرێ باژێرى بوون.
هێزێن ههڤپشكێن عيراقێ ژ سێ ميحوهرێن لايێ چهپێ يێ مووسل “رۆژههلاتێ باژێرى” چوونه ناڤ باژێرى و هێزێن وان ژ دژى تيرۆر و فرقا 9 يا زريپۆش و ليوا سێ يا سهر ب فرقا ئێك و فرقا 16 يا پياده پێك دهێن.
ئهڤرۆ نيوز:
سەرۆکێ باژێرڤانیا دێرەلۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، چار سالە ڕازیبوون ل سەر بەلاڤکرنا 360 پارچێن ئەردی ل سەر ھاولاتیان ھاتیەکرن، لێ ژ بەر نەبوونا پارچێن ئەردی یێن باژێرڤانیێ ئەو نەشیانە بەلاڤ بکەن.
ئەندازیار حەمدی محیەدین، سەرۆکێ باژێرڤانیا دێرەلۆکێ خویا ژی کر، ئەو ڕازیبوونێن ھاتینەکرن د جۆراوجۆرن، 90 ژ وانا بۆ پێشمەرگان، شەھید و فەرمانبەران یێن ھاتینە تەرخانکرن و 38 ژی یێن ئاڤاھیێن میری نە و یێن مایی ژی یێن قەرەبووکرنێ نە.
ناڤبری ئاشکرا ژی کر، نوکە نێزیکی 180 پارچێن ئەردی ل بەر دەستن بۆ بەلاڤکرنێ و گۆت: “ئەم نەشێین ب نیڤی بکەین، ئانکو 180 پارچان بەلاڤ بکەین و 180 بھێلین، لێ ھەردەمەکێ ئەردێ گونجای ھەبیت و تێرا بەلاڤکرنێ بکەت، دێ وان پارچێن ئەردی ل سەر وەلاتیان بەلاڤکەین”.
ل سەر بەلاڤ نەکرنا پارچێن وان یێن ئەردی، وەلاتیێن ناحیا دێرەلۆکێ نەرازیبوونا خوە دیار دکەن و دخوازن ئەڤ پارچێن ئەردی ل سەر وانا بھێنە بەلاڤکرن، چونکو ڕازیبوون ل سەر بەلاڤکرنا وان ل سەر وەلاتیان دا یا ھاتیەکرن.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەندامەکا لیژنا ساخلەمیێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ ئاماژە بڤێ چەندێ دکەت کو حوکمەتا بەغدا بەھرا ھەرێما کوردستانێ یا دەرمانان نادەت و ھەتا نوکە ب تنێ رێژەکا کێم یا دەرمانان بۆ ئاواران ھاتیە ھنارتن و بڕیارە کاروانەکێ دی یێ دەرمانان بگەھیتە پارێزگەھێن ھەرێما کوردستانێ.
مریەم سەمەد، ئەنداما لیژنا ساخلەمیێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکرا کر، حوکمەتا عیراقێ بۆ ھنارتنا دەرمانان و بودجا وەزارەتا ساخلەمیا ھەرێما کوردستانێ یا خەمسارە و بەھرا ئاواران یا دەرمانان بۆ ھەرێما کوردستانێ نادەت و گۆت: “پێدڤیە حوکمەتا عیراقێ دەرمانێن زێدەتر بۆ ھەرێما کوردستانێ بھنێریت، چونکو ھژمارەکا زۆرا ئاواران ل ھەرێما کوردستانێ ھەنە و دەرمان و پێدڤیێن نۆشداریێن ھەرێمێ بۆ ئاواران دھێنە بکارئینان، ئەڤە ژی غەدرەکە ل ھەرێما کوردستانێ دھێتەکرن، چونکو یا پێدڤیە ل سەر عیراقێ بەھرا ئاواران ژ دەرمانان فڕێکەت”.
مریم سەمەدێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، لیژنا ساخلەمیا پەرلەمانێ عیراقێ داخواز ژ عیراقێ کریە دەرمانێن پتر بۆ ھەرێما کوردستانێ بھنێریت و گۆت: “ل گوەری دووڤچوونا لیژنا ساخلەمیێ، ل رۆژێن بۆری کاروانەکێ دەرمانان گەھشتیە ھەرێما کوردستانێ، بەلێ بڤی شێوەی نەبوویە وەکی ساخلەمیا ھەرێمێ داخوازکری و بڕیارە کاروانەکێ دی ژی ژ ساخلەمیا بەغدا بگەھیتە پارێزگەھێن ھەرێما کوردستانێ، ب شێوەیەکێ گشتی رەوشا دەرمانان نوکە ل ھەرێما کوردستانێ یا باش نینە و ساخلەمیا عیراقێ مافێن ھەرێمێ ژ دابینکرنا دەرمانان وەکی خوە نادەت”.