ئه‌ڤرۆ نيوز:
هه‌رسێ وه‌زيرێن كورد يێن كابينا عه‌بادى، ڤه‌گه‌ريانه به‌غدا و پشكدارى روونشتنا ئه‌ڤرۆ يا جڤاتا وه‌زيرێن فيدرال بوون.
ب گۆره‌ى راگه‌هاندنه‌كا سه‌رۆكاتيا جڤاتا وه‌زيران، ئه‌ڤرۆ روونشتنا ئاسايى يا جڤاتا وه‌زيران ب سه‌رۆكاتيا حه‌يده‌ر عه‌بادى دێ ب رێڤه چيت.
وه‌كو د وێنه‌ى دا ديار هه‌رسێ وه‌زيرێن كورد “هشيار زێبارى، فرياد ره‌واندزى و جاسم محه‌مه‌د” پشكدارى كۆمبوونا ئه‌ڤرۆ يا جڤاتا وه‌زيران بووينه”.
پێشتر ژ ئه‌گه‌رێ روودانێن 30ى نيسانا بۆرى، په‌رله‌مانتار و وه‌زيرێن كورد وه‌كو نه‌رازيبوون ل هه‌مبه‌ر سڤكاتيكرن ب په‌رله‌مانى و په‌رله‌مانتاران ژ به‌غدا ڤه‌گه‌ريابوونه هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤرۆ رۆژا سێشه‌مبى دێ چيته باژێرێ سلێمانيێ و ئاخفتنكه‌رێ پارتى ل سلێمانيێ راگه‌هاند كو سه‌ره‌دانه‌كا سياسى نينه، به‌لكو يا جڤاكى يه.
فارس نه‌ورۆلى، ئاخفتنكه‌رێ جڤاتا سه‌ركرداتيا پارتى ل سلێمانيێ بۆ خه‌ندان گۆت: “نيڤرۆيا ئه‌ڤرۆ كاك نێچيرڤان دێ هێته باژێرێ سلێمانيێ و ل ده‌سپێكێ دێ سه‌ره‌دانا جڤاتا سه‌ركرداتيێ كه‌ت و پاشان سه‌ره‌دانا چه‌ند مالێن شه‌هيدان كه‌ت”.
گۆتژى: “بڕياره سه‌ره‌دانا چه‌ند مالێن شه‌هيدان بكه‌ت كو ديارترين مال ژى يا شه‌هيد رزگاره بۆ ده‌ربڕينا خه‌ما خوه، كو حه‌فتيا بۆرى شه‌هيد بوويه”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
کاودانێن ژیانا جڤاکی یا نھا گەلەک ب زەحمەت کەفتیە و بوویە سەدەم دایباب و کەس و کارێن قوتابیان وەکو بەرێ نەکارن چاڤدێری و خەمێ ژ زارۆیێن خوە یێن قوتابی بخون. ژ لایەکێ دن ڤە قوتابی ب خوە ژی خەمێ ژ خواندنا خوە ناخوون و پتر مژوولێ بکارئینانا تەکنولجیایێ نە، ل گۆرەی زانیاریێن پەروەردا رۆژھەلات دھۆک ل سنوورێ پارێزگەھا دھوکێ چو حالەتێن خوە کوشتنا قوتابیان درۆست نەبووینە، بەلێ ل ھەرێما کوردستانێ دو حالەت پەیدابووینە.
بێوار محەمەد قوتابیەکێ رێزا دوازدێ یە ل سەر بابەتی گۆت: (خوەکوشتن یان ژی بزاڤکرن بو خوە کوشتنێ ئێک ژ وان کارێن شاش و ھەری مەترسی یە د جڤاکێ مە دا یان بێژین ل ناڤەندێن خواندنێ دا پەیدابووی و پێدڤیە جھێن شولەژێ ب رێیا کەسانێن بسپۆر و شارەزا بزاڤێ بکەن کو ئەڤ یەک ژ حالەتان نەبیتە دیاردە، ژ بەر کو خوەکوشتنا ھەر قوتابیەکێ ھەزاران پرسیاران درۆست دکەن و پرۆسەیا خواندنێ دکەڤیتە د مەترسیێ دا.
زێدەتر گۆت: (وەسا بریار بوو حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب رێیا وەزارەتا پەروەردێ ڤەکۆلەرێن جڤاکی و دەروونی ل ناڤەندێن خواندنێن پەروەردەیی دابمەزرینیت، بەلێ ھەتا نھا چو دیار نینە و ئەڤ یەک ژی ب تایبەتی د ڤی سەردەمی دا بوویە سەدەم کو ھەزاران ئاریشە دناڤبەرا قوتابی و ماموستایان دا درۆست ببن، ئەڤە زێدەباری کو قوتابیێن نھا نە دئارامن و ھەردەم ل خواندن و پاشەرۆژا خوەیا خواندنێ ھەتا خوە دامەزراندنا د ترسن و نە د پشتراستن و نزانن بو چو دخوونن و پشتی دووماھی ھاتنا خواندنێ دآ چ کەن و ئایندەیێ وان بەر ب کیڤە چیت؟
ل گۆرەی زانیاریێن رۆژناما ئەڤرۆ د ئەڤ سالە دا پشتی بەلاڤکرنا ئەنجامێن تاقیکرنان دو کەسان ل ھەرێما کوردستانێ کو قوتابی بوون ل قوتابخانێن بنەرەتی ل کەلار و سەید سادق ب سەدەما دەرنەچوون و ئەنجامێن خرابێن تاقیکرنان ب گولەیان خوە کوشتیە.
نیوار ئەترۆشی بەرپرسێ راگەھاندنێ ل رێڤەبەریا پەروەردا رۆژھەلات ل دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ گۆت : (ھەتا نھا چو حالەتێن خوە کوشتنا قوتابیان یان بزاڤێن خوە کوشتنا وان ل سنوورێ پەروەردا رۆژھەلات نەھاتینە ئەنجامدان و ل گۆرەی زانیارێن من چو حالەت ل سنوورێ پارێزگەھا دھوکێ ھەموویێ ژی نە ھاتینە ئەنجامدان.
ل دووماھیێ گۆت: (دا کو قوتابی ھەموو دەربچن و تووشی چو ئاریشێن دەرنەچوون و ھەر ئاریشەیەکا دن ب تایبەتی خوە کوشتن و نەھێلانا خواندنێ نەبیت ھەموو کارگێریێن قوتابخانان ب ھەموو شیانێن خوەڤە ھەڤکاربووینە ل گەل قوتابیان ب تایبەتی بۆ قوتابیێن ھەژار و کێم دەرامەت و نەخۆش و وان قوتابیێن حەزا خواندنێ ھەیی و نەکارن ژ بەر ھەر ئەگەرەکا ھەبیت درێژیێ ب خواندنا خوە بدەن.
ئەڤرۆ نیوز:
عەبدولرەزا رەحمانی وەزیرێ ناڤخوە یێ ئیرانێ دوھی د پرێس کۆنفرانسەکێ دا ل تەھرانێ راگەھاند کو سەرۆکێ ئایینی یێ ئیرانێ عەلی خامنەیی فەرمان دایە ھەر سێ سەرۆکاتیێن ئیرانێ کو بلەز پرۆژێن خوە بۆ گوھۆڕینێن جڤاکی و ئابووری ل ئیرانێ بەرھەڤ بکەن دا کو بشێن ب رێیا ھندەک گوھۆڕینان پتر خزمەتا خەلکێ بکەن و ب تایبەتی ژی ب رێیا پرۆژێن گەشەپێدانا ئابووری کار بۆ کێمکرنا بێکاریێ بھێتە کرن.
وەزیرێ ناڤخوە یێ ئیرانێ ئەو یەک ژی دیار کر کو د بیاڤێ جڤاکی دا ژی دێ ھندەک گوھۆڕین ھێنە کرن دا کو چو دەلیڤە بۆ ھێزێن دەرڤە و ئاژاوەگەر دروست نەبن دا کو ئەو دەستێوەردانێ د کاروبارێ ناڤخوەیێ ئیرانێ دا نەکەن و گۆت: ( د ماوەیێ شەش مەھێن بۆری دا سەرۆکێ ئایینی سێ جاران ل گەل سەرۆک کۆمار و سەرۆکێ پەرلەمانی و گەلەک سازیێن دی ھەڤدیتنێن گرنگ کرینە و داخواز ژ وان کریە کو پرۆژێن خوە بۆ گوھۆرینان ل جڤاکی دا بەرھەڤ بکەن).
ل ئالیێ دی چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن کو ھەرچەندە ھەتا نھا ناھێتە زانین کو د ناڤەرۆکا پرۆژێن گوھۆڕینان دا چ ھەیە، لێ ژ بەر ترسا ئەمریکا و کارتێکرنا راکرنا سزایێن ئابووری یێن ل سەر ئیرانێ بەرپرسێن وی وەلاتی دخوازن ب رێیا ھندەک گوھۆڕینێن ئابووری و جڤاکی رێ ل سەرھلدانا ناڤخوەیی یا خەلکێ بگرن و ژ بەر ھندێ ژی دەمەکە کار بۆ وێ یەکێ دھێتە کرن.
ئەڤرۆ نيوز:
وەزارەتا ناڤخوە یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ل سەر داخوازا سەرۆکاتیا داخوازکارێ گشتی بڕیار دایە ھەموو بازار و پێشانگەھێن ترۆمبێلێن بێ دەستپێک کو ب پێشانگەھێن ترۆمبێلێن تۆزوبا دھێنە نیاسین بھێنە گرتن، ئەندامەکا لژنا ئاسایش و ناڤخوە یا پەرلەمانێ کوردستانێ ژی دبێژیت: ئەو جۆرە ترۆمبێلە مەترسینە بۆ سەر ئاسایشا ھەرێما کوردستانێ.
د وێ بڕیارا وەزارەتا ناڤخوە دا ئەگەرێ گرتنا بازار و پێشانگەھێن ترۆمبێلێن تۆزوبا ھاتیە ئاشکرا کرن و تێدا ھاتیە: “ئەو ترۆمبێلە مەترسینە بۆ سەر ئاسایشا ھەرێما کوردستانێ، ژ بەر کو د دەمێ ئەنجامدانا ھەر سەرپێچیەکێ دا دشیاندا نینە بھێنە دەستەسەرکرن و دووڤچوون د گەل دا بھێتەکرن، ژ بلی ڤێ چەندێ ژی ل دووڤ قانوونا ھاتنوچوونێ ھەموو ئەو بازار و پێشانگەھە دێ ھێنە گرتن”.
د ڤی واری دا ئاواز حەمید ئەفەندی، ئەنداما لژنا ئاسایش و ناڤخوە ل پەرلەمانێ کوردستانێ ئاشکرا کر کو ھەبوونا ترۆمبێلێن تۆزوبا ئاریشەکا مەزنن، لێ یێن بووینە واقع و بۆ باس گۆت: “رێگریکرن ل کرین و فرۆتنا وان کارەکێ ب سەناھی نینە و وەزارەتا ناڤخوە درەنگ بڕیارا گرتنا بازار و پێشانگەھێن وان جۆرە ترۆمبێلان دەرکر”.
ئاواز خانێ گۆت ژی: “ترۆمبێلێن تۆزوبا ل ناڤ باژێر و باژێرکێن ھەرێما کوردستانێ زۆربووینە، لەو دڤێت حوکمەت چارەیەکێ لێ بکەت، ژ بەر کو ھەکەر ئەو ترۆمبێلە سەرپێچیان ژی بکەن ھژمارێن وان ناھێنە تۆمارکرن ب تایبەت ل کامیرێن ھاتنوچوونێ، لەو بووینە مەترسی بۆ سەر ئاسایشا ھەرێما کوردستانێ، نابیت ب ھێجەتا ھەبوونا قەیرانا دارایی حوکمەتا ھەرێمێ چاڤنقاندنێ ل ھەبوونا پێشانگەھان بۆ فرۆتنا ترۆمبێلێن بێ ھژمارە و تۆزوبا بکەت”.
وەکو دیار ترۆمبێلێن تۆزوبا پشتی سالا 2003 و ئازادیا عیراقێ و ژناڤچوونا رژێما بەعس ھاتینە ناڤ ھەرێما کوردستانێ، ھەروەسا ل دووڤ زانیاریان پتری 80 ھزار ترۆمبێلێن تایبەت یێن تۆزوبا ل ھەرێما کوردستانێ ھەنە و پتریا وان ل قەزایێن سۆران و رانیانە.
ئەڤرۆ نیوز:
پڕۆژەیەک ھاتیە بەرھەفکرن بۆ قوتکرنا پارێزگەھا کەرکووکێ ل حوکمەتا عێراقێ و بوونا کەرکووکێ وەک پارێزگەھەکا سەربەخۆ ل عێراقێ، لایەنێن سیاسی و پارتی ژی دژی ئەڤی پڕۆژەینە و بەرپرسەکێ پارتی دبێژیت، پێدڤیە پارێزگەھا کەرکووکێ ڤەگەڕیت سەرھەرێما کوردستانێ و پارێزگەھەکا کوردستانییە.
رۆژا ئێک شەمبی لایەنێن سیاسیێن کوردی ل پارێزگەھا کەرکووکێ کۆمبوون و د کۆمبوونێ دا تەکەزی لسەر ڤێ چەندێ ھاتەکرن دڤێت کەرکووک ڤەگەڕیت سەر ھەرێما کوردستانێ و نابیت وەکی ھەرێم و پارێزگەھا سەربخوە بمینیت، ئاسۆ مامەند بەرپرسێ مەلبەندێ کەرکووک یێ ئێکەتی نیشتیمانی کوردستان راگەھاند” یا فەرە حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ گەرەنتیێ بدەتە پێکھاتێن پارێزگەھا کەرکووکێ ھەتا پێکھاتێن دی یێن سنورێ پارێزگەھا کەرکووکێ دەنگی بدەن بۆ ڤەگەڕاندنا کەرکووکێ بۆسەر ھەرێما کوردستانێ.
محەمەد کەمال، بەرپرسێ لقا سێ یا پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” پڕۆژێ دکتۆر نەجمەدین کەریم پارێزگەرێ کەرکووکێ ئەڤە، کو پارێزگەھا کەرکووکێ بھێتە ڤەقەتاندن ل بەغدا و قۆناغا ئێکێ وەک ھەرێمەکا سەربخوە بمینیت، ئەم وەکی پارتی دیموکراتی کوردستان دژی ئەڤی پڕۆژەینە بھەموو شێوەیەکی رەتدکەین، چونکە کەرکووک پارێزگەھەکا کوردستانییە و دڤێت ڤەگەڕیت سەر ھەرێما کوردستانێ، ژبەرکو کەرکووک ژلایێ دستووری و قانوونی ڤە نابیت سەر بخوە بمینیت، ژبەرکو چاوا و کی دێ مافێن ئەمنی و دارایی دەتە پارێزگەھا کەرکووکێ، ئەگەر ھەرێما کوردستانێ و ھێزێن پێشمەرگەی نەبان نوکە دا رەوشا پارێزگەھا کەرکووکێ زۆر ل پارێزگەھا مووسڵ و پارێزگەھێن دن یێن عێراقێ خراپتربیت، ئەف پڕۆژێ ھاتیە پێشنیارکرن دگەل رەوشا نوکەیا عێراقێ و کەرکووکێ ناگونجیت.
محەمەدی گۆتژی” بۆچوونا پارتی دیموکراتی کوردستان ئەڤە کەرکووک ھەر ڤەگەڕیت سەر ھەرێما کوردستانێ و د دستوورێ ھەرێما کوردستانێ دا، مافێ پێکھاتێن کەرکووکێ وەکی مەسیحی و عەرەب و تورکومان بھێتە پاراستن، ئەڤە چارەسەریا ئاریشەیا کەرکووکێ یە، بەری نوکەژی پارتی ھەمان ھەلویست ھەبوویە ھەمبەر کەرکووکێ و ھەموو دەڤەرێن دەرڤەی ئیدارەیا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ، دژایەتیکرنا مە بۆ پڕۆژێ نوو یێ لدۆر پرسا کەرکووکێ ئەڤە ڤەقەتاندنا کەرکووکێ ژ بەغدا و ھەبوونا ھەرێمەک یان پارێزگەھەکا سەربخوە ھێلا سوورە.
ئەڤرۆ نيوز:
بھایێ سەرئێک زێدەکرنێ ب نەە ھەزار دۆلاران بۆ ھەر کچەکێ دەستپێدەکەت، زێدەباری وێ پرۆپاگندا بۆ دھێتە کرن، سالوخەتێن کو چەکدارێن تیرۆریێن داعشێ بەحس ژێ دکەن، دەمێ کڕین و فروتنا کەچ و ژنێن ھاتینە رەڤاندن د کونترۆلکرنا باژێرێ شنگالێ دا.
ریکلام ل بازارێن وەلاتێن ئەورۆپی یا بەربەلاڤە، چونکی چەکدارێن داعشێ پتریا پرۆپاگندێ ل سەر توڕێن ئەلکترونی دکەن، لەورا ل ڤی دەمی ئێک ژ وان کەسێن کڕینا کەچ و ژنێن ئیزدی دەست لێگەریانا سالوخەتێن وان کەچان دکەت، ناڤێ وی ( عەبدوللا شەرم)، کو بکارێ کڕینا کەچێن رەڤاندی رادبیت پشتی ھنگی ئازاد دکەت.
عەبدولاا شەرم، سەرمایەدارە و پەیوەندیێن بازرگانی دناڤبەرا ھەموو باژێرێن سووریا دا ھەنە، نەخاسمە باژێرێ حەلەبێ، ئەڤ گەنجە بزاڤان دکەت، کەچ و ژنێن نوکە ددەستێن تیرۆرستێن داعشێ بکڕیت و ئازاد بکەت.
نەخاسم پشتی جڤاکێ نێڤدەولی پشتا خوە دایە کارێ ئازادکرنا ئێزدیان ددەستێن داعشێ دا، کو دبیتە سەدەما ئاستنگێن ھەرە مەزن بۆ مللەتێ ئێزدیان، ھژمارەکا کەسان بکارێ قورتالکرنا ژنێن ئێزدی ب رێیا بازرگانێن قاچاچیێن جگاران ڤی کاری ئەنجام ددەن، کو دچنە د ناڤ دەڤەرێن ژێر کونترۆلا داعشێ دا، پاشی بکارێ کڕینا وان کەچ و ژنێن رەڤاندی ژی رادبن.
ئێک ژوان قاچاغچیان کو نەڤیایە ناڤێ خوە ئاشکرا بکەت دبێژیت، نە حوکمەت و شارەزایێن ئێمناھیێ، ھاریکاریا قورتالکرنا وان ژنان دکەن، بەلێ ئەم ھەرێما کوردستانێ ب درێژاھیا دەمێ بۆری فێربووینە دێ چەوا وان کەچ و ژنان قورتال کەین.
تۆڕا پەیوەندار ب کارێ رزگارکرنا ژنێن ددەستێن داعشێ دا، ھەتا نوکە نێزیکی 240 ئافرەت ئازاد کرینە، ب رێیەکا نەیا ب سناھی، تۆڕا ناڤبری ھەموو پارێن ددەستێن خوە دا سەبارەت رزگارکرنا وان ئافرەتان مەزاختینە.
سەباەرت وان کەسێن بکارەکێ قارەمانی رادبن دەمێ دچنە دڤانا دەڤەرێن ل ژێر کونترۆلا داعشێ دا و سەرەدەریێ دگەل چەکدارێن تیرۆرستی دکەن، ھندەک ژوان ژئالیێ ھاتینە سێدارەدان و کوشتن.
قاچاغچی ھەروەسا گۆت: راگەھاندن و ریکلاما رێکخستنا داعشێ سەبارەت فرۆتنا کەچ و ژنێن ئێزدی ب مەرەما کڕینا وانا ب کارێن زێدە نھێنی و ل بن ناڤێن ئاشۆپەیی ب مەرەما خوە پاراستنا ژ کوشتنێ و ئاشکرانەبوونا کارێ وان دھێنە کرن.
زێدەباری وێ چەندێ دیارکر، کڕینا کەچەکێ ژ دەستێن داعشێ چەندین رۆژان ڤەدکێشیت، چونکی پێدڤیە قاچاغجی بچنە ناڤەندا دەڤەرێن داعشێ و سەرەدەریێ دگەل ھندەک کەسێن وانا بکەت، و ل گەل وانا ژ جھەکی بۆ جھەکێ دا بچیت ھەتا دگەھیتە جھێ وێ کەچ یان ژنێ یا ددەستێن داعشێ دا و بکڕیت، ئەڤ پرۆسە پیدڤی ب بێھنەکا فرەە ھەیە و مانا و خوەگرتنا ل ھندەک جھێن ئێمن ھەتا ئەو پرۆسە ب دووماھی دھیت، زێدەباری وێ مەترسیا ل سەر گیانێ مرۆڤی کو ھەر دەمەکی تو تووشی مرنا خوە دبی.
ئەڤرۆ نيوز:
ب مەرەما دەستپێکرنا ئۆپەراسیۆنا رزگارکرنا باژێرێ مووسلێ ژ دەستێ داعشێ و ب فەرمانا حەیدەر عەبادی سەرۆک وەزیرێن عیراقێ و فەرماندێ ھێزێن چەکدار، ھێزەکا لەشکرێ عیراقێ بەر ب مەخموور ھاتە ھنارتن و ھندەک ژێ گەھشتیە بنەجھێ.
بەری نوکە ژی ھێزەکا دی یا لەشکرێ عیراقێ ل وێ دەڤەرێ ھاتبوو بنەجھکرن و چەندین ھێرش بۆ کۆنترۆلکرنا گوندێن دەوروبەرێن مووسلێ ئەنجام دابوون، لێ نەشیابوون گەلەک پێشڤە بچن.
نيشاندان