ئەڤرۆ نیوز:
پشتی سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا و ئەو پێشوازیا گەرم یا کو لێ ھاتیە کرن و ئالایێ کوردستانێ بۆ جارا یەکێ د دیرۆکا تورکیا دا ھاتە بلند کرن بەرپرسێن ئیرانێ نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر وێ یەکێ دیار کرن و راگەھاندن کو بارزانی و تورکیا بزاڤا پارچەکرنا عیراقێ دکەن و ل ھەمبەر وێ یەکێ ژی ب ھزاران چالاکڤانێن کورد نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر بەرپرسێن ئیرانێ و سازیێن راگەھاندنا وان دیار کرن.
روستەم جیھانگیری ئەندامێ مەکتەبا سیاسی یا پارتی دیموکراتی کوردستان- ئیران بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا و ئەو پێشوازیا کو لێ ھاتیە کرن گوھۆرینەک مەزن بوو د دیرۆکا تورکیا دا، چونکو ئەو وەلاتێ کو ھەتا دوھی ھەبوونا کوردان قەبوول نەدکر ئەڤرۆکە ب ئالایێ کوردستانێ پێشوازی ل سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ کر و ئەو یەک ژی دانپێدانەکە ژ ئالیێ تورکیا ڤە ب راستیا کورد و کوردستانێ و گۆت: (مخابن ل ھەمبەر وان گوھۆرینان ھێشتا بەرپرسێن ئیرانێ ب رەنگێن گەلەک سڤک و دوور ژ بھایێن مرۆڤاتیێ سەرەدەریێ ل گەل خەلکێ کوردستانێ دکەن و چەند مالپەرێن سەر ب رژێما ئیرانێ ڤە سڤکاتی ب سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ کرن و نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر تورکیا ژی دیار کرن و ئەو دبێژن کو تورکیا دخوازیت عیراقێ پارچە بکەت و ژ بەر ھندێ ژی چالاکڤانێن کورد ب رەنگێن جودا جودا دژبەریا خوە ل ھەمبەر ئیرانێ دیار کرن و د ئەنجام دا ئەو سازیێن کو سڤکاتی ب بھایێ نەتەوی یێ خەلکێ مە کربوو داخوازا لێبۆرینێ کر).
ناڤھاتی ئەو یەک ژی دیار کر کو ترسا ئیرانێ ژ ھندێ دھێت کو دێ دەولەتا کوردی ل عیراقێ ھێتە راگەھاندن و ئەو دترسن کو پشتی عیراقێ و سووریایێ دۆرا ئیرانێ ژی بھێت و دەمێ ئەم نھا بەرێ خوە ددەینە دەزگێن وان یێن راگەھاندنێ و ھەروەسا نێرینا گەلەک بەرپرسێن وی وەلاتی ئەو یەک ب رەنگەکێ ئاشکرا دیار دبیت.
ل ئالیێ دی مالپەرێ ئیرنا یێ ئیرانێ کو ب رەنگەکێ دوور ژ بھایێن مرۆڤاتیێ سڤکاتی ب جل و بەرگێن کوردی و سەرەدانا سەرۆکێ کوردستانێ بۆ تورکیا کربوو دەمێ دیتی ب ھزاران چالاکڤانێن کورد ب رێیا تۆرێن جڤاکی بەرسڤەکا توند دانە وان داخوازا لێبۆرینێ ژ گەلێ کورد کر و راگەھاند کو ئەو بابەت ژ عیراقێ ھاتبوو ھنارتن و مە بابەت راکریە و ئەم داخوازا لێبۆرینێ دکەین.
پشتی سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ تورکیا گەلەک مالپەرێن فەرمی یێن ئیرانێ وەک مێھر و ئیران دبلۆماسی و چەندین مالپەرێن دی بابەت و نێرینێن چاڤدێرێن سیاسی یێن ئیرانێ بەلاڤ کرن و وان تێدا ب رەنگەکێ ئاشکرا دژبەریا خوە ل ھەمبەر تورکیا دیار کرن و راگەھاندن کو نابیت تورکیا ئالایێ کوردستانێ ل کۆچکا تورکیا دانیت، چونکو عیراق دەولەتەکا ئێکگرتی یە و ئالایێ خوە ھەیە و دڤێت ل سەرەدانێن فەرمی یێن بەرپرسێن عیراقی بۆ دەرڤە تنێ ئالایێ عیراقێ بھێتە بلند کرن و یێن کو ئالایەکێ دی بلند دکەن وان دڤێت عیراقێ پارچە بکەن و نابیت خەلکێ عیراقێ ل ھەمبەر بزاڤێن وەسا بێدەنگ بن.
مالپەرێ مێھر یێ ئیرانێ د راپۆرتەکێ دا دیار دکەت کو ھاتنا سەربازێن تورکیا بۆ عیراقێ و بلندکرنا ئالایێ کوردستانێ ل تورکیا نیشا ددەت کو تورکیا وەک دەولەت سەرەدەریێ ل گەل ھەرێما کوردستانێ دکەت و ئەو یەک ژی پێنگاڤەکا گەلەک ب ترسە و دڤێت بەرپرسێن عیراقێ ل ھەمبەر بزاڤێن تورکیا و بارزانی بێدەنگ نەمینن و نەرازیبوونا خوە ل ھەمبەر وان نیشا بدەن، چونکو نھا عیراق د شەرەکی گەلەک مەزن دایە ل دژی تیرۆرێ و دڤێت ھەموو پێکھاتێن عیراقێ پێکڤە ل دژی تیرۆرێ شەری بکەن و نەھێلن کو وەلاتێ وان بھێتە پارچە کرن.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

پشتى د راپۆرته‌كێ دا ئاژانسا ده‌نگوباسێن “ئيرنا” يا ئبرانى ترانه‌ ب جلكێن كوردى يێن سه‌رۆك بارزانى كر و ب ناڤێ “زه‌لامێ شه‌لوال ل به‌رێ باكوورێ عيراقێ” ناساندى، داخواز لێبۆرينێ كر.

پشتى ڤێ چه‌ندێ ژى كه‌مپينه‌ك هاته‌ راگه‌هاندن ب ناڤێ “كه‌مپينا لێبۆرينا رێڤه‌به‌رێ ئيرنا” و رێڤه‌به‌رێن كه‌مپينێ راگه‌هاند كو سڤكاتيێ ب جلكێن كوردى قه‌بوول ناكه‌ين و ژبلى ڤێ چه‌ندێ ژى ل باشوورێ كوردستانێ و رۆژهه‌لاتێ وێ، ژماره‌كا زۆر ژ خه‌لكى وێنێن خوه‌ يێن ب جلكێن كوردى خستنه‌ سه‌ر پرۆفايلێن خوه‌ ل تۆڕێن جڤاكى.

به‌رپرسێ په‌يامنێرێن ئيرنا ل پارێزگه‌هێن كوردستانى ب ره‌نگه‌كێ فه‌رمى داخوازا لێبۆرنێ ژ وه‌لاتيان كر و ئه‌و نووچه‌ لادا و ب ره‌نگه‌كێ دى دارێت.

ژێده‌ر: رووداو

ئەڤرۆ نیوز:
ب دیتنا چاڤدێرێن سیاسی سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا گرنگیەکا مەزن یا ھەی ب تایبەت پشتی بلندبوونا ئالایێ کوردستانێ ل کوچکا کۆماری ل ئەنقەرە.
زێرەڤان بەرواری، مامۆستایێ زانکۆیا دھۆکێ و چاڤدێرێ سیاسی ھەمبەر گرنگیا سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ (مەسعود بارزانی) بۆ تورکیا، گوت” ب بۆچوونا من تورکیا د قۆناغەکا ھەستیار دا دبۆریت و ھەول ددەت فاکتەرێ ئەمنی ب ھێز بێخیت دسیاسەتا دەرەکی دا ب تایبەتی پشتی لێک نێزیکبوونا ئیرانی و روسی و عیراقی ب ھەڤکاری ل گەل وەلاتێن وەکو مسر و قوبرس و یۆنانێ بۆ دروستکرنا بەرەیەکێ ھەڤدژ ل بەرامبەر ئارمانجێن ھەرێمایەتی یێن دەولەتا تورکی، لەوما تورکیا ھەولا ددەت دروستکرنا بەرەیەکێ نوو ددەت ژ دەولەتێن سونی وەکو سعوودی، قەتەر و ب ھەڤکاری ل گەل پاکستانێ و دەولەتێن نێزیک ژ سیاسەتا تورکیا”.
ب دیتنا زێرەڤانی” ئەنقەرە سەرەدەریەکا نیمچە دەولەتی ل گەل ھەرێما کوردستانێ دکەت کو پشکدار بیت د پروژەیێ تورکی دا، چونکی ھەرێما کوردستانێ گرنکیەکا تایبەت یا ھەی بۆ تورکیا ژلایێ جیوسیاسی ڤە، ب تایبەتی پشتی لاوازبوونا دەولەتا عیراقێ وکارتێکرنا ئیرانێ ل سەر بریارا دەستھەلاتا ناڤەندی ل بەغدا، لەوما تورکیا پێدفی ب کوردستانێ ھەیە بۆ پاراستنا بەرژەوەندیێن خوە”.
ھەمبەر بلندکرنا ئالایێ کوردستانێ د سەرەدانا ڤێ دووماھیێ یا سەرۆک بارزانی دا بۆ ئەنقەرە، گوت” دانانا ئالایێ کوردستانێ ب تنێ پێشخستنا پرۆتۆکولێن دبلوماسی بوون ل گەل ھەرێمی و ئەنقرە ب شێوازەکی پروکرام بۆ دارشتی سەرەدەریێ ل گەل ھەولێرێ دکەت، پێشڤەچوونا پەیوەندیێن سیاسی، ئابووری وئەمنی، ھەر دوو لای گەھاندینە ئاستی بلندکرنا پرۆتۆکولێن دبلوماسی، ھەروەسان ب کارئینانا ئالایێ کوردستانی بۆ موکمکرنا باوەریا سیاسی بوو ل گەل ھەرێمی بۆ قوناغێن داھاتی کو دبیت تورکیا داخوازیێن چارەنڤیساز ژ ھەرێما کوردستانی بکەت ب تایبەتی بۆ رێگرتنێ ل پروژەیێن ئیرانی وروسی ل دەڤەرێ”.
دیارکر ژی” سەرەدانا سەرۆکێ ھەریما کوردستانێ کارتێکرنەکا نەرێنی نەبوو ل سەر پەیوەندەیێن عیراقێ وتورکی، ب بۆچوونا من پەیوەندیێن ھەر دو وەلاتان دقەیرانەکا سیاسی وستراتیژی دا دبۆرن، ھەر ژ دەمێ حوکمڕانیا نوری مالکی و ھەتا ئەڤرۆ، چونکی عیراق خوە د بەرەیەکێ جودا دا دبینیت، و دەولەتا عیراقێ ب شیوازێ سایکولۆجیەتا تائیفی دھێتە ب رێڤەبرن کو ئەڤ چەندە کارتێکرنا راستەوخوە ل سەر بەرژەندەیێن تورکی دکەت ب تایبەتی د واری تێکدانا بەلانسا ھێزی ل گەل ئیرانێ. ھەژی گوتنێ یە کو ئەنقەرە ھەول ل گەل حوکمەتا عبادی دان و پەیمانا ھەڤکاریێ دگەل کر، لێ حوکمەتا نوو ل عیراقێ نە کاری خوە ژ پرۆژەیێن ئیرانی دوور بکەت، دەولەتا عیراقێ ل ژێر حوکمڕانیا نووو بەر ب ئاقەرەکێ مەترسیدار چو ب تایبەتی پشتی دروستبوونا (حەشد شەعبی) و بەرفەرھبوونا ئاراستەکرنا تائیفی، لەوما پەیوەندی د ناڤبەرا عیراقێ وتورکیا دا ل ئاستەکێ باش دا نەبوون بەری سەرەدانا بارزانی بۆ ئەنقەرە، یان ھەتا ھاتنا لەشکرێ تورکی بۆ سنۆرێن باژێرێ مووسل”.
گوت ژی” ب بۆچوونا من ھاتنا لەشکرێ تورکی کارتێکرنەکا نەگەتیڤ ھەیە ل سەر سەقامگێریا پەیوەندەیین ھەرێمێ و بەغدا، وئەڤ چەندە دێ بیتە سەدما ئالوزبوونا زێدەتر د پەیوەندیێن ھەر دوو لایەنان دا، چونکی رازیبوونا ھەرێما کوردستانێ بۆ ھەڤکاری کرنێ ل گەل تورکیا، راگەھاندنا نێزیک بوونا کوردان بوو ژ پرۆژێ تورکی – ئەمریکی ل دەڤەرێ، لەوما ھەرێما کوردستانێ ب سیاسەتا نوو ھەول ددەت بۆ پاراستنا بەرژەوەندەیێن خوە ب رێیا دەولەتێن ھەرێمی ب تایبەتی تورکیا وسعودیێ، دیسان ھەڤکاری ل گەل ئەمریکا بۆ دروستکرنا بەرەیێ نوو کو ھەرێم خوە ب پشکەک ژ وی پرۆژەی دبینیت. لەوما فشار ل سەر بەغدا ب تنێ ژ لایێ دەرەکی ڤە دروست دبن و ئێدی پەیوەندیێن ھەرێمێ ل گەل بەغدا د ئاستەکی نە سەقامکیر دا دبۆرن”.
ناڤبری ئاماژە دا کو سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ سعودیێ وتورکیا گرنکیا خوە ھەبوو بۆ ب دەستڤەئینانا پاراستنا ھەرێمایەتی بۆ ھەرێما کوردستانی ودەربرینا حالەتا مەترسیا ئەمنی وسیاسی بوو ل سەر ھەرێما کوردستانی ب تایبەتی پشتی بەرفەرھبوونا گفاشتنیێن حوکمەتا عیراقێ و گەفێن حەشد شەعبی ل سەر ئاسایش و پاشەرۆژا ھەرێمێ، ئالوزبوونا کاودانێن سیاسی و ئەمنی ل رۆژھەلاتا ناڤین و بەردەوام بوونا قەیرانا مروڤایەتێ ل سووریێ، دەڤەرێ بەر ب پێشھاتیێن سیاسی وئەمنی یێن مەترسیدار دبەت و ھەرێما کوردستانێ ھەول ددەت دئاستێ وان گەفان کار بکەت، بەلێ گەلەک یا گرنگە ھەڤکاری ھەبیت د ناڤبەرا ھێزێن کوردی دا بۆ ئێک ھەولیستیا کوردی د پروژەیێن ھەرێمایەتی دا، ھەکە نە، دبیت کورد بھێنە بکارئینان وەکو کارتەکا سیاسی ولەشکری د ناڤبەرا ھێزێن ھەرێمایەتی دا وئەڤ چەندە بێگومان دێ ئەنجامێن ئێکجار مەترسیدار ل سەر باشەرۆژ وسەقامکێریا ھەرێما کوردستانێ دورست کەت”.