ئهڤرۆ نیوز: ڤهدهر رهشاڤایی:
شیرهتكارا ئهلمانی ئهنگێلا مێركل ژ ئالیێ (Time Magazine) وهك كهساتیا سالێ بۆ سالا 2015 هاته ههلبژارتن.
ئەڤرۆ نیوز، قائید میرۆ:
بڕیاردەرێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونهرێن عيراقێ راگههاند ھەتا پڕۆژێ بوودجەی ب دووماھی نەھێت لژنا دارایی پشکداری چو کۆمبوونەکا جڤاتا نوونهران ناکەت.
ئەحمەد حاجی رەشید، بڕیاردەرێ لژنا دارایی و ئابووری ل جڤاتا نوونهرێن عيراقێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: “ژ لایێ جڤاتا نوونهرێن عيراقێ سەرۆک و جێگر و ئەندامێن لژنا دارایی ھاتیە مۆلەتدان ب مەرەما بەرھەڤکرنا پڕۆژێ قانوونا بوودجێ گشتیێ عيراقێ و د دەمێ نوکە دا ئەم یێ لەزێ ژ بەرھەڤکرنا بوودجەی دا دکەین”.
ئەحمەد رەشید خۆيا كر ژى كو لژنا دارایی ھەتا ب دووماھی ئینانا بوودجێ گشتیێ عيراقێ بەرھەڤی چو کۆمبوونێن پەرلەمانی نابیت، ژ بەر کو بوودجە گرنگترە بھێتە بەرھەڤکرن ژ ههر تشتێ دى د ڤێ قووناغێ دا.
ئهڤرۆ نيوز:
دهستهيا دهسپاكيا ههرێما كوردستانێ ئامارا وان سكالايێن ل پارێزگههێن ههرێمێ هاتيه تۆماركرن ئاشكهرا كر و دا زانين كو ل دهۆكێ 19 پێزانين هاتينه و 22 بوونه ههوالدهرى بۆ دهستهيا ڤهكۆلينێ و كهسهك هاتيه ئيحالهكرن بۆ دادگههێ.
ب ههلكهفتا رۆژا جيهانى يا گهندهليێ، دهستهيا دهستپاكيا ههرێما كوردستانێ راپۆرتهك بهلاڤكر و تێدا ئاماژه ب وێ چهندێ دا كو ل سهرانسهرى ههرێما كوردستانێ ل سالا 2015ێ 196 پێزانين ل سهر گهندهليێ گههشتينێ.
ل ههولێرێ 64 كهيس بووينه هههوالدهر كو 45 ژ وان بووينه داخوازيێن سزايى، ژ لايێ دادوهرێ ڤهكۆلينێ، ڤهكۆلين ل سهر دهێته كرن و ژ وێ رێژێ ژى 15 داخوازى خستينه بهر دادوهرى ژ ئهگهرێ نهبوونا توخمێ سزايى، 29 هێشتا ل بن ڤهكۆلينێ نه.
ل سلێمانێ ژى 80 ههولدهر ههنه و ههتا نوكه 22 داخوازيێن سزايى، 3 هاتينه داخستن ژ ئهگهرێ فهرمانا دادوهرى و سێ ژى رهوانهى دادگههێن دى هاتينه كرن ب گۆرهى تايبهتمهنديێ و چهند كهس ژى ل دهزگههێن دى رهوانهكرينه و ههتا نوكه 23 داخوازيێن سزاى ل سنورێ سلێمانيێ ل بن ڤهكۆلينێ نه.
ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:
رۆژنامەکا تورکی بەلاڤکر د کۆمبوونا دوھی یا حوکمەتا تورکیا دا، ھاتە دووپاتکرن کو تورکیا پاشڤەچوونێ ژ مووسلێ ناکەت، سەرەرای زێدەبوونا ئالۆزیێن د ناڤبەرا عیراقێ و تورکیا دا، کو بەغدا راگەھاندیە ئەو دێ داخوازێ ژ روسیا و ئیرانێ کەت کو مایێ خوە د بابەتی دا بکەن.
رۆژناما (ینی شەفەق) یا تورکی بەلاڤکر” حوکمەتا تورکی دوھی ل کۆچکا (جانکایا) ل ئەنقەرە کۆمبوو ژ بۆ دانوستاندنێ ل سەر ھەبوونا لەشکرێ تورکی ل نێزیک مووسلێ، کو د وێ کۆمبوونێ دا ھەر ئێک ژ بلی سەرۆکێ وەزیرێن تورکی و ھاریکارێن وی و شیرەتکارێ ھەوالگیریێ (ھاکان فیدان)، فەرماندێ گشتی یێ ھێزێن چەکدارێن تورکی و ھژمارەکا فەرماندێن لەشکرێ تورکی تێدا پشکدار بوون و پشتی کۆمبوونێ، سەرۆک وەزیرێن تورکیا (ئەحمەد داود ئوگلۆ) دیارکر کو بریار ھاتە دان بەردەوامی ب مەشقێن ل نێزیک مووسلێ دھێنە کرن بھێتە دان و پاشڤەچوون تێدا نەبیت”.
سایتێ ( تورکیا پۆست) ژ وێ رۆژناما تورکی ڤەگوھاستیە ژی کو” چەندین کۆمبوون دوھی ل ئاڤاھیێ بالیۆزخانا ئیرانێ ل ئەنقەرە ھاتینە ئەنجامدان و ئیران عیراقێ دژی تورکیا ھانددەت”.
ئهڤرۆ نيوز:
مهسعود بارزانى، سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ گههشته وهلاتێ توركيا و بڕياره ل گهل مهزنه بهرپرسێن وى وهلاتى كۆم ببيت.
فرۆكا مهسعود بارزانى سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ نوكه گههشته ههرێما كوردستانێ و بڕياره ل گهل ههر ئێك ژ رهجهب تهيب ئهردوگان و ئهحمهد داود ئۆغلۆ يێن سهرۆك كۆمار و سهرۆك وهزير كۆم ببيت.
ههر د ڤێ سهرهدانا خوه دا بڕياره بهحس ل هاتنا لهشكرێ توركيا بۆ نێزيك مووسل بهێته كرن و ديسا رهوشا پێڤاژوويا ئاشتيێ د ناڤبهرا وهلاتێ توركيا و پهكهكێ دا و چهند پرسێن دى بكهن.
بڕياره پشتى سهرهدانا مهسعود بارزانى سهرۆكێ ههرێما كوردستانێ بۆ وهلاتێ توركيا، حهيدهر عهبادى سهرۆك وهزيرێن عيراقێ ژى سهرهدانا وهلاتێ ناڤبرى بكهت.
ئهڤرۆ نيوز:
ب گۆرهى ليستا سالانه يا شهفافيهتا نێڤدهولهتى ل دۆر ئاستێ گهندهليێ ل جيهانێ ل سالا 2015ێ عيراقێ وهكو وهلاتێ سيێ يێ خرابترين وهلاتێن جيهانێ ژ روويێ بهلاڤبوونا گهندهليێ ناساند.
ب گۆرهى ليستا رێكخراوا شهفافيهتا نێڤدهولهتى بۆ سالا 2015ێ عيراق ل پلا 173 يا وێ ليستێ دايه و ب ڤێ چهندێ ژى عيراق پشتى پۆرما و كوريا باكوور دهێت وهكو وهلاتيێ سيێ ژ خرابترين وهلاتێن جيهانێ ژ روويێ بهربهلاڤبوونا گهندهليا سياسى و كارگێرى و دارايى.
رێكخراوا نێڤدهولهتى ئاماژه ب وێ چهندێ ژى كريه كو ژ ئهگهرێ بهربهلاڤبوونا گهندهليێ ل عيراقێ و دهست ب سهرداگرتن و ب كارئينانا دهستهلاتێن سياسى ژ لايێ مهزنه بهرپرسان و سياسهتمهدارێن وى وهلاتى.
ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:
حوکمەتا ئەلمانیا راگەھاند وێ ل بەرە دو فرۆکێن لەشکری ژ جۆرێ (تورنادۆ) یێن تایبەت ب کارێ چاڤدێریێ و دانا سۆتەمەنیێ بۆ فرۆکان ل ئەسمانی وەکو گەڕا ئێکێ ھنێریتە بنگەھێ ئەنجرلیک یێ ئەسمانی ل ویلایەتا ئەدەنە یا تورکی ل ڤێ ھەفتیێ.
بەرپرسەکێ لەشکرێ ئەلمانی بۆ ئاژانسا (ئەنادۆل) یا تورکی گوت” پەرلەمانێ ئەلمانیا رازی بوو ل سەر ھنارتنا دو فرۆکان بۆ بنگەھێ ئەنجرلیک د چارچۆڤێ شەڕێ دژی داعشێ دا”.
گوت ژی” 400 ھەتا 500 سەربازێن ئەلمانی دێ ھێنە ڕاسپاردن بۆ سەرپەرشتیا وان فرۆکان، زێدەباری 150 سەربازێن دی ژبۆ دانا سۆتەمەنیێ بۆ فرۆکان”.
پەرلەمانێ ئەلمانی ل رۆژا ئەینیا بۆری، رازیبوونا خوە دیارکربوو ل سەر ھنارتنا شەش فرۆکێن تورنادۆ بۆ بنگەھێ ئەنجرلیک یێ تورکی، زێدەباری رازیبوونێ ل سەر ھنارتنا ھزار و 200 سەربازێن ئەلمانی ژبۆ سەرپەرشتیا گەمیەکا تایبەت ب پاراستنا ھەلگرا فرۆکێن فرەنسی ( شارل دیگۆل).
ئهڤرۆ نيوز:
سپێدههيا ئهڤرۆ رۆژا چارشهمبى و ژ ئهگهرێ شۆرتهكێ كارهبێ ئاگر بهربوو دهزگههێ داسنيا يێ رهوشهنبيرى و راگههاندنێ و زيانێن مهزنێن مادى ب بهر كهفتن.
رائيدێ مافپهروهر، بێوار عهبدولعهزيز بهرپرسێ راگههاندنێ ل رێڤهبهريا بهرهڤانيا باژێرى بۆ ئهڤرۆ نيوز گۆت: “سپێدههيا ئهڤرۆ رۆژا چارشهمبى رێكهفتى 9ى كانوونا ئێكێ يا 2015ێ ژ ئهگهرێ شووتهكێ كارهبێ ئاگر بهربوو دهزگههێ داسنيا يێ رهوشهنبيرى و راگههاندنێ”.
زێدهتر گۆت: “سۆپاس بۆ خودێ چو زيانێن گيانى نهبوون، بهلێ زيانێن مهزنێن ماددى بهر ب دهزگههى كهفتينه”.
ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:
بالیۆزێ روسی ل نەتەوێن ئێکگرتی (فیتالی تشورکین) دلتەنگیا وەلاتێ خوە راگەھاند، ژ ب دەستڤەنەئینانا ئارمانجا روسیا ژ کۆمبوونا گرتی یا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی ل شەڤا سێشەمبی 8ى كانوونا ئێكێ 2015 ێ، ل دۆر پرسا بەلاڤبوونا لەشکرێن تورک ل نێزیک مووسل و ئاماژە دا کۆمبوونا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی چو بڕیار ل دۆر نەچارکرنا ئەنقەرێ بۆ وەرگرتنا پێرابوونێن پێدڤی ل دۆر ڤێ پرسێ دەرنەکرن.
ل دووڤ (ھاڤینگتۆن پۆست) بالیۆزێ روسی دیارکر: “کۆمبوون گەلەک یا گرنگ بوو، مە دخواست بەیاننامەکێ بۆ رۆژنامەڤانان ل دۆر بێرێزیێ ل بەرامبەر سەروەریا ئەردێ عیراقێ بخوونین، بەلێ ھندەک ئەندامێن جڤاتێ نە خواست نەکە ئەو بابەتە رەھندێن مەزنتر ب خوەڤە بگریت و جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی چو گرنگی ب ڤێ پرسێ نەدا”.
داخۆیانیێن ھەردو بالیۆزێن روسیا و عیراقێ ل نەتەوێن ئێکگرتی، ھەڤدژیەک تێدا ھەبوو ل دۆر وی لایەنێ داخواز پێشکەشی جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی کری بۆ ئەنجامدانا وێ کۆمبوونا گرتی”.
بالیۆزێ روسی دیارکر” عیراقێ نامەک بۆ جڤاتا ئاسایشێ ڤرێکر و ڤێ چەندێ ئەم ھانداین وێ کۆمبوونا گرتی ئەنجام بدەین و سەرۆک وەزیرێن عیراقێ و بەرپرسێن دی یێن عیراقی ب ڕەنگەکێ دیار نەرازیبوونا خوە بەرچاڤ کربوو”.
ژ لایێ خوە ڤە بالیۆزێ عیراقێ ل نەتەوێن ئێکگرتی (محەمەد عەلی ئەلحەکیم) د داخۆیانیەکێ دا بۆ رۆژنامەڤانان، رەتکر کو عیراقێ داخوازا کۆمبوونا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی کربیت ل دۆر ھەبوونا لەشکری یا تورکی ل نێزیک مووسلێ و گوت” ئەم دخوازین وێ پرسێ د ناڤبەرا بەغدا و ئەنقەرە ب ڕەنگەکێ دو قۆلی چارە بکەین و ھەکە ب پێدڤی ببینین، دێ نامەکێ بۆ جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی ھنێرین، بەلێ ھەتا نوکە مە چو نامەیێن ب ڤی ڕەنگی نە ھنارتینە”.
ئەڤرۆ نیوز:
بەری پێنج ھەیڤا و پشتی دایکا وی بریە سەرشوویێ و بەری ئاڤێ لێ بکەت ددەستێن وێ دا تێک دچیت و ب ناگەھی دگەھینن نەخۆشخانا تەنگاڤیان ل زاخۆ، ئیسماعیلێ بابێ وی دبێژیت: نوشداران گۆتە مە یێ مری، بەلێ پشتی دەرزیکەک ل دلێ وی دای جارەکا دی ڤەگەریا ژیانێ.
ئیسماعیلی، ژبلی بنیامێنی، کورەک و دو کچێن دی ھەنە، کورەکێ وی ل عەمرێ سێ ھەیڤیێ مر بوو، و ئەگەرێن مرنا وی نەھاتبوونە زانین، دکتورەک دبێژیت: ھەر چەندە مە پێزانین ل سەر وی کوری نەبووینە، بەلێ رەنگە نەخۆشیا ویژی وەکو یا بنیامێنی بیت، کو جارا ئێکێ یە ل رۆژھەلاتا ناڤین د ڤی عەمری دا دھێتە دەستنیشانکرن، بنیامێن ئەڤە پێنج ھەیڤە ژ ئینعاشا نەخۆشخانا ھیڤی دەرنەکەڤتیە و بوویە ھەڤالێ ستافێ نەخۆشخانێ.
د.صەلاح عەبدولکەریم، تایبەتمەندێ نەخۆشیێن زارۆیان و بەرپرسێ پشکا چاڤدێریا چر ل نەخوشخانا ھیڤی یا زارۆیان دیارکر کو نەخۆش بنیامێن ئیسماعیل، ل رۆژا 6/7/2015 ژ زاخۆ ھاتیە ڤەگوھاستن بۆ پشکا ئینعاشێ کو ل وی دەمی عەمرێ وی دو ھەیڤ بوون و ئاریشا ئەوبوو دو ھەتا سێ جارا دلێ وی د راوەستیا، ب رێیا ڤێراگەھشتنێن دەستپێکێ دزڤریڤە، بێی کو نەخۆشیا وی بھێتە زانین، ھندەک جارا دگۆتن د سەرشووشتنێ دا یێ وە لێ ھاتی و جار ژی دگۆتن تەبە و ھندەک جارا ژی دگۆتن دگەل تایێ وەلێ دھێت، پشتی ھاتیە لایێ مە ھەر وێ رۆژێ دلێ وی راوەستیا و ب لێدانێن کارەبێ زڤری ڤە و رۆژا ددووڤدا ھاتە ڤەگوھاستن بۆ ئینعاشێ و گۆت: مە دەست ب پشکنینان کر و ئەم گەھشتینە ئەنجامەکی کو ئەڤ نەخوشیە دبیتە ئەگەرێ تێکچوونا تەوژما کارەبا دلی، و پشتی مە گەلەک دووڤچوون ژی کری دیاربوو کو جارا ئێکی یە ل رۆژھەلاتا ناڤین حالەتەک د ڤی عەمری دا بھێتە دیتن، ئێکەم حالەتێ ب ڤی رەنگی عەمرێ وی شەش ھەیڤ بوو ل فرەنسا ھاتیە دەستنیشانکرن.
د.صەلاح دیارکر ل گەل دەستنیشانکرنا نەخۆشیێ وان دەست ب چارەسەریێ کر و گۆت:ل دەستپێکێ بەرسڤدان بۆ چارەسەریێ ھەبوون ب رێیا وەرگرتنا جورەکێ حەبکا، پشتی ھینگی رەجفینا دلی زێدەتر لێ ھات و مە دەست پێکر ب لێدانا تەوژمێن کارەبێ و ئەز دشێم بێژم د وان پێنج ھەیڤێن بۆری دا پتر ژ 100 جارا یێ وەلێ ھاتی و کارەب ھاتیە لێدان.
ل دۆر ئەگەرێن نەخۆشیێ، د.صەلاح دیارکر پەیدابوونا نەخۆشیێ پتر زکماکینە و ژ جیناتا پەیدادبیت، ھەر د وێ خێزانێ دا زارۆیەکێ وان د سێ ھەیڤیێ دا مر بوو، بەلێ دیارنەبوو کا ئەو نەخۆشی یە یان نە، چونکو نەھاتبوو دەستنیشانکرن، ھەر ل وی دەمی ھەموو خێزان ھاتیە پشکنینکرن و مە گومان ھەیە کو حالەتەکێ دیتر ژی ل وێ خێزانێ ھەبیت، بەلێ ھێشتا دووڤچوون بۆ دڤێت.
ل دووڤ گۆتنێن بەرپرسێ پشکا چاڤدێریا چر، حالەتێن ب ڤی رەنگی پتریا جارا پشتی زارۆ لڤینێ دکەت دھێنە دەستنیشانکرن، و ھندەکێن دیتر د قۆناغا سنێلەیێ دا پەیدادبن و ئەڤ نەخۆشیە گەلەک یا کێمە و ھەر ئێک ژ 25 ھزار ھەتا 100 ھزار تووش دبنێ.
دیارکر ژی پشتی نەخۆشی دھێتە دەستنیشانکرن دەست ب چارەسەریێ دھێتە کرن و حەب بۆ دھێنە دان، ھەکە بەرسڤدان ھەبیت دێ بەردەوام بۆ ھێنە دان، ھەکە مفا نەدیت نەچارن رێکێن دی ب کاربینن وەکو نشتەرگەری و نشتەرگەری ژی یان بۆ ھندەک رەھا دھێتە کرن و نەخۆش پێدڤی ب ئامیرەکی دبیت کو کاردکەت بۆ زێدەکرنا لەمزێن دلی و دیسا دێ پێدڤی ب ئامیرەکێ دیتر بیت کو وەکو یێ D.C یە بەلێ یێ بچووکە دکەنە دلی دا و گۆت: ئەڤە پێنج ھەیڤە ل خەستێ و ئێکەم جارە 100 جارا کارەب بۆ دلێ زارۆیەکێ ب ڤی عەمری دھێتە لێدان و پشتی ھەموو ھەولدانێن نەخۆشخانێ و ئەنجامدانا نشتەرگەریەکا سەرکەفتی ل سلێمانیێ، پێشبینیێ دکەم بھێتە دەرخستن و نوکە ل ژڤانێ راکرنا قەیدکێن وینە و پاشی ڤەگەریتە مالا خوە و ئەڤ ئامیرە ھەتا ھەتایێ دێ کارکەت و ھندەک جارا پێدڤی ب پرۆگرامکرنێ دبیت و دێ شیت ژیانا خوە نورمال دەربازکەت.
چاوا ئامیرە گەھشت؟
د.ئازاد عەبدولجەبار، ھاریکارێ رێڤەبەرێ نەخۆشخانا ھیڤی یا زارۆیان دیارکر پشتی نەخۆش بۆ دەمێ پێنح ھەیڤا ل نەخوشخانێ مایی، گەلەک ھەول دان، چارەسەریێ بۆ نەخۆشی ببینین، چونکو دەرمانا مفا نەکر و سەنتەرێ دلی ل دھۆکێ نوشدار گەلەک جارا ھاتن سەرەدانێ بەلێ چارەسەری بۆ نەھاتە دیتن. د.ئازاد دیارکر ل دەستپێکێ وان پەیوەندی ل گەل نەخوشخانەکا وەلاتێ ھندێ کر، ئەوان بەرسڤدا کو دشێن د 48 دەمژمێَرا دا چارەسەربکەن، بەلێ پتر 10 ھزار دولار بۆ دڤیان، لەورا وەکو نەخوشخانە بریار دا وی کوژمێ پارەی بۆ لێک بدەن، نوشدارەک و پەرستارەکێ ژی ئامادەییا خوە دیارکر ئامیرێن پێدڤی ل گەل خوە ببەن و ل گەل بچنە وەلاتێ ھندێ، و گۆت: پشتی گەلەک پەیوەندیا بۆ مە دیاربوو نوشدارەکێ عەرەب ل سلێمانیێ ھەیە و دشێت ڤێ نشتەرگەریێ بکەت، بەلێ ئامیرە نەبوون و نەچاربووین پەیوەندیێ ب بەغدا بکەین و ل دووماھیێ بەرسڤ دا کو ئامیرەک ب تنێ ل باژێرێ ناێریێ ھەیە، وانژی رازیبوونا خوە دیارکر کو وی ئامیرەی ڤەگوھێزن و بۆ وی زارۆکی بھێتە دانان.
دیارکر ژی ئەڤ چەندە کارەکێ ب ساناھی نەبوو، لەورا ب رێیا کومپانیەکێ کو کارێ شیرێ زارۆیان دکەت ئەو ئامیرە گەھاندە سلێمانیێ و پشتی ھەموو تشت ئامادەبووین ب رێیا ترۆمبێلەکا ئەمبولانس نوشدارەکا نەخوشخانێ ل گەل پەرستارەکێ ئەو زارۆ گەھاندە سلێمانیێ و نشتەرگەری ب سەرکەفتیانە بۆ ھاتە ئەنجامدان و جارەکا دی ڤەگوھاستە نەخوشخانا ھیڤی.
د.ئازاد دیارکر کو پێدڤیە سندوقەکا ھاریکاریێ بۆ کارێن ب ڤی رەنگی بھێتە دانان و دیسا پێدڤیە ھەڤکاری ل گەل نەخوشخانێن دی ھەبیت بۆ چارەکرنا ڤان جورە حالەتا.