ئه‌ڤرۆ نیوز: ڤه‌ده‌ر ره‌شاڤایی :
رووسیا پێششكێشكرنا سه‌یه‌كێ ئه‌لزاسی بۆ فره‌نسا دیاركرییه وه‌ك هه‌ڤخه‌میه‌ك پشتی سه‌یه‌كێ پۆلیسی د ئۆپه‌راسیۆنا لسه‌ر تیرۆرستان ل پاریس هاتییه كوشتن.
وه‌زیرێ ناڤخۆیئ رووسیا ڤلادیمێر كۆلۆكۆلتسێڤ ئاشكرا كر كو وی نامه‌ك بۆ هه‌ڤپایێ خوه یێ فره‌نسی بێرنارد كازانۆڤ نڤیسیه و تێدا گۆتیێ كو دێ سه‌یه‌كێ رووسیا بناڤێ دۆبرینیا پێشكێشی فره‌نسا كه‌ت ، دا شوونا سه‌یێ فره‌نسا دیزێل بگریت پشتی د ئۆپه‌راسیۆنه‌كا مه‌زن دا ل پاریس هاتیه كوشتن.
ناڤهاتی خویاكر ژی كو ئه‌ڤ سه‌یێ نوو دێ جهێ سه‌یێ پۆلیسی گریت د ئۆپه‌راسیۆنێن دژی تیرۆرێ دا و وه‌ك نیشانه‌كا هه‌ڤخه‌مییا رووسیا یه بۆ فره‌نسا پشتی هێرشێن تیرۆری ل وی وه‌لاتی په‌یدا بووی.
ژیێ سه‌یێ بناڤێ دۆبرینیا دو مه‌هن و به‌ری بگه‌هیته فره‌نسا دێ پشكنیێن ساخله‌میێ بۆ هێنه‌كرن.
ئەڤرۆ نیوز، سالار دۆسکی:
مامۆستايه‌كێ زانكۆيا سه‌لاحه‌دين ئاشكه‌را دكه‌ت كو ب هێزبوونا له‌شكرى ئانكو ب هێزبوونا ئابوورى و دده‌ته زاينن كو پێدڤيه ژبلى په‌ترۆلێ هه‌رێمێ بزاڤێ د ب هێزێبوونا داهاتێن دژى دا بكه‌ت.
مامۆستایەکێ کولیژا ئابووری ل زانکۆیا سەلاحەدین گۆت: ب ھێزبوونا پێشمەرگێ کوردستانێ ئانکو بھێزبوونا له‌شكرى و چێبوونا سەقامگێریێ ل ھەرێمێ، دێ کاریگەریەکا باش ھەبیت ل سەر ھەرێما کوردستانێ و دڤێت حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ژی پێنگاڤێن باش ب ھاڤێژیت بۆ زێدەکرنا داھاتێ خوە”.
د. ئدریس رەمەزان مامۆستایێ زانکۆیا سەلاحەدین ھێشتا بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: دڤێت ھزر ل ھندەک داھاتا بھێتەکرن کو نە ب تنێ داھاتێ ھەرێمێ پەترۆل بیت و ئەڤە ژی بۆ پاشەرۆژا ھەرێمێ دێ ب گرنگی ھێتە وەرگرتن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌دهه‌م بارزانى ل سه‌ر سڤكاتيكرنێ ب ئالايێ كوردستانێ دبێژيت: “ئه‌م ملله‌ته‌كێ زولم لێكرى نه و ژ لايێ حوكمه‌تێن ئێك ل دووڤ ئێكێ يێن عيراقێ ژ سالا 1921ێ و هه‌تا نوكه كو سالا 2015ێ يه، چو خێرێن ڤێ ده‌وله‌تا عه‌ره‌بى مه نه‌ديتيه و نابينين”.
ئه‌دهه‌م بارزانى ئه‌ندامێ به‌رێ يێ سه‌ركرداتيا پارتى ديموكراتى كوردستانێ ل په‌يجێ خوه يێ تايبه‌ت ل سه‌ر تۆڕا فه‌يسبۆكى، نڤيسيه: “ئه‌و بێ رێزيا كو ل باژێره‌كێ عيراقێ ل به‌رامبه‌ر ئالايێ كوردستانێ هاتيه كرن بۆ چو كورد و كوردستانيان كاره‌كێ سه‌ير نينه”.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى دكه‌ت كو پشتى وێ هێزا زۆر يا هێزا ئه‌سمانى يا بريتانيا مه‌زن كوردستانيێن ل سالا 1925 كوردستان خستيه سه‌ر ده‌وله‌تا عيراقێ و هه‌تا نوكه ژبلى كوشتن و برين و سێداره‌دان و كيميا باران و ئه‌نفال و سۆتن و وێرانكرن و بڕينا قووتێ خه‌لكێ كوردستانێ، ئه‌ڤ ملله‌تێ زۆريلێكرى ژ لايێ حوكمه‌تێن ئێك ل دووڤ ئێكێن عيراقێ ژ سالا 1921ێ و هه‌تا دگه‌هيته سالا 2015ێ چو خێر ژ ڤێ ده‌وله‌تا عه‌ره‌بى نه‌ديتيه و نابينيت.
هه‌ر ديسا دايه زانين ژى كو ئه‌و وه‌كو كورد ل سه‌ر خه‌له‌تيێ چووينه و دچين، “هه‌كه ئه‌م ب وێ هيڤيێ بين كو دێ به‌رپرسێن عيراقێ گوهۆرينه‌كێ د ده‌رباره‌ى كورد و كوردستانێ دا د هه‌لويستێ خوه دا كه‌ن، ئه‌ڤه 94 ساله هه‌ر وه‌سان بوويه و ب بلا هه‌وه باوه‌ريه‌كا باش ژى هه‌بيت دێ هه‌ر وه‌سان بيت”.
ل دووماهيێ دبێژيت: “ژبلى جودابوونا باشوورێ كوردستانێ ژ ڤێ ده‌وله‌تێ ب هه‌ر بهايه‌كێ بيت، چو چاره‌يێن دى نينن دا كو ئه‌ڤ هه‌موو كێشێن مێژووى ب دووماهى بهێت، ل به‌غدا نه مه پێدڤى ب وه‌زيرى و نه‌ژى په‌رله‌مانتاران هه‌يه و ژبلى زيانێ چو مفا نينه”.
ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:
سیاسەتمەدارەکێ عیراقێ راگەھاند، ھەر چەندە ھەتا نوکە ناڤێ ھەرێم لێ دھێتە کرن، بەلێ کوردستان وەلاتەکە و جیرانا عیراقێ یە.
عزەت شابەندەر پەلەمانتارێ بەرێ یێ عیراقێ د پەیچێ خوە یێ فیسبووکی دا دبێژیت” کوردستان وەلاتە و جیرانا عیراقێ یە، ھەرچەندە ئەم ناڤێ وێ دئینین وەکو ( ھەرێما کوردستانا عیراقێ)، نە ژبەر وێ چەندێ یە کو پشکەکە ژ عیراقێ، بەلکو دا سیاسەتمەدارێن عیراقی، ب تایبەتی ئەوێن دستوور نڤیسی، رێژا 17% ژ بۆدجا عیراقێ بدەنە ڤی وەلاتێ جیران”.
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد زادە ھلوری:
ئامارێن کو کارگێریا وەزیا تەنگاڤیا ئەمریکا بەلاڤکرینە دیاردبیت کو نەتەوەیێن ئێکگرتیێن ئەمریکا ھاوردەکرنا پەترولا عیراقێ دناڤبەرا مەھێن ئاب و ئیلونا ئەڤ سالە دوو جارکی زێدەبویە و ئەڤ یەک ژی بوویە سەدەم کو بھایێ پەترولا خاڤ بو کێمترین ئاست بھێـەخوارێ.
ل گورەی ئامارا ناڤھاتی کرینا ئەڤێ رێژەیا زورا پەترولێ ھژمارا یەدەکا پەترولا ئەمریکا زێدەکریە و ئەڤ یەک ژی بوویە سەدەم کو بھایێ پەترولا خاڤ بھێتە خوارێ بوو 40.06 دولار بو ھەر بەرمیلەکێ.
ل گورەی راپورتەکا تورا CNN یا ئەمریکا ئەڤ یەک ژی نزمترین ئاستە د چوار مەھێن بوردی دا کو ھاتینە تومارکرن.
نزمبوونا بھایێ پەترولێ د دەمەکێ دایە کو دەڤەرێن رۆژھەلاتا ناڤەراست د بارودوخەکێ خراپ دانە ب تایبەتی پشتی وان ھەردوو ئێرشێن بوو سەر پاریس و کەفتنا فروکەیا روسی ل ئەسمانێ مسرێ ھاتینەکرن ، و پشتی ئەڤان رودانان ھەر ئێک ژ وەلاتێن روسیا و فەرەنسا و ئەمریکا ئێرشێن خوە بوو سەر داعش دژوارتر لێکرینە ، و ژبەرڤێ زور جاران ل دەما درۆستبوونا بارودوخەکێ بڤی رەنگی بھایێ پەترولێ بلنددبیتەڤە ژبەرکو ترسا ژ کێمبوونا ھنارتنا پەرتولێ درۆست دبیت ، بەلێ دڤێ گەرێ دا بەروڤاژی بوو ھەر وەکی تورا CNN ئاماژە پێکری.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
وه‌لاتێ هۆله‌ندا بۆ به‌رسينگگرتنا رێكخراوا داعش چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نيا بۆ هێزا پێشمه‌رگه‌ى هنێريت و بۆ ڤێ چه‌ندێ ژى دێ راوێژێ ب ئه‌لمانيا كه‌ت.
ب گۆره‌يى راپۆرته‌كا رادپۆ و تله‌ڤزيۆنا فه‌رمى يا هۆله‌ند “NOS” بڕيت كوندێرز وه‌زيرێ ده‌رڤه يێ ئه‌وى وه‌لاتى ئاشكه‌را كريه كو ده‌رباره‌ى هنارتنا چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نيان بۆ پێشمه‌رگه‌ى ل گه‌ل ئه‌لمانيا دێ راوێژێ كه‌ن، “ئه‌ڤه بڕياره‌ك نينه كو ئه‌م ب تنێ بده‌ين”.
وه‌لاتێ ئه‌لمانيا ماوه‌كه چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نيان بۆ هه‌رێما كوردستانێ ره‌وانه دكه‌ت و هه‌ڤده‌م مه‌شقێ ژى ب هێزێن پێشمه‌رگه‌ى دكه‌ت، نوكه له‌شكرێ هۆله‌ندا ژى ل هه‌ولێر مژوولى مه‌شقكرنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ى نه، به‌لێ وه‌زيرێ ده‌رڤه يێ هۆله‌ندا دبێژيت: “مه‌شقكرن ب تنێ بۆ به‌رسينگگرتنا داعش به‌س نينه”.
برێت كۆندێرز د ڤێ ده‌ربارێ دا گۆت: “شه‌ر ل گه‌ل داعش دڤێت د رێيا هێزا هشكاتى دا بۆ وێ ده‌ڤه‌رێ درێژى هه‌بيت نه‌ك يێن ئورۆپى”.
پشتى سه‌ركه‌فتنێن هێزێن پێشمه‌رگه‌يێ كوردستانێ ب سه‌ر چه‌كدارێن داعش و ب تايبه‌ت پاش رزگاركرنا شنگال، وه‌لاتێن ئورۆپى پشته‌ڤانێن خوه بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و ب تايبه‌ت پێشمه‌رگه‌ى زێده كريه.
هه‌ر ب گۆره‌يى به‌ياننامێ، پشكا هه‌رێمێ ژ دامه‌زاندنێ د بوودجه‌ى دا گه‌هشتيه 23%، ئه‌ڤه ژى ل گه‌ل ژيوارى ئێك ناگريت و ل گه‌ل ژمارا خه‌لكێ هه‌رێمێ ناگۆنجيت، ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو “بوودجه‌ى دامه‌زراندن تێدا نينه، ئێدى چاوان دێ ئه‌و رێژه بۆ هه‌رێمێ هێته ته‌رخانكرن؟”.
ل دووڤ گۆتنێن وى په‌رله‌مانتارێ ده‌وله‌تا قانوونێ، فراكسيۆن كار بۆ ژناڤبرنا ماده‌كێ دى دكه‌ن كو يێ پێكهاتيه ژ 300 هزار به‌رميلێن په‌ترۆلا كه‌ركووك، چونكو ئه‌ڤه ب خوه دانپێدانه ب وێ چه‌ندێ كو كه‌ركووك سه‌ر ب كوردستانێ يه.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
شەڤا بۆری فڕۆکەیێن ھەڤپەیمانان ل میحوەرێ گوێڕ بنکە و بارەگایێن داعش کرینە ئارمانج و گورەی زانیاریێن پێشمەرگەی ھەژدە چەکدار ھاتینە کوشتن.
موقەدەم نایف باقی، فەرماندێ پێشمەرگەی ل میحوەرێ گوێڕ ب ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” پشتی چەکدارێن داعش دەست ب لڤینانکری، شەڤا بۆری فڕۆکەیێن ھەڤپەیمانان بنکە و بارەگایێن تیرۆرستێن داعش ل میحوەرێ گوێڕ کرینە ئارمانج و زیانێن مەزن گەھاندینە گروپا تیرۆرستیا داعش ل دەڤەرێ و گورەی زانیاریێن مە 18 چەکدارێن داعش ھاتینە کوشتن.
موقەدم نایف گۆتژی” بوردۆمانا شەڤا بنگەھێن داعش ل گوندێ تلشەعیر کربوونە ئارمانج و شەڤا ئەینی ژی بھەمانشێوە ھەڤپەیمانان گورزەکا کوژەک ل داعش دابوو ل گوندێن نەسر و سولتان عەبدولا و کۆمپانیەکا پتڕۆلێژی ھاتیە وێرانکرن.
ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:
جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی ئەڤرۆ شەمبیێ د بریارەکێ دا ڕێ دا وەلاتێن ئەندام د نەتەوێن ئێکگرتی دا ھەموو پێرابوونێن پێدڤی دژی رێکخستیا دەولەتا ئیسلامی (داعش) یا تیرۆرستی وەرگرن.
جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی د بریارا خوەدا ئەوا ژلایێ فرەنسا ڤە ھاتیە بەرھەڤکرن، داخوازێ ژ ھەموو وان وەلاتێن شیان ھەین کو ھەموو پێرابوونێن پێدڤی کو ل گەل قانوونێن نێڤدەولەتی بگونجن، ل دەڤەرێن ل بن کونترۆلا داعشێ ل سووریێ و عیراقێ ب کاربینن.
بریارا ناڤبری دیاردکەت کو وەلاتێن ئەندام د نەتەوێن ئێکگرتی دا د داخوازکرینە کو بزاڤێن خوە رژدتر لێبکەن و د ھەڤکاربن ب ئارمانجا نەێھلان و راوەستاندنا کریارێن تیرۆرستی ئەوێن داعش و گرۆپێن گرێدای ریچکخستیا قاعیدە دکەن.
جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی د ڤێ بریارا خوەدا دبێژیت، داعش گەفەکا جیھانی یە ل سەر ئاشتی و ئێمناھیا نێڤدەولەتی و رژدیا خوە دوپاتکر ژی ل سەر نەھێلانا ڤێ گەفێ ب ھەر شێوەکێ ھەی.
نيشاندان