ئەڤرۆ نیوز:
وەزیرێ دەرڤە یێ بریتانیا د داخۆیانیەکێ دا راگەھاند کو ئێدی دەم ھاتیە ئیران دەستان ژ پشتەڤانی کرنا حوسیان ل یەمەنێ و گرۆپێن چەکداری ل لوبنانێ و دەڤەرێن دی یێن رۆژھەلاتا ناڤین بەردەت و ببیتە فاکتەرێ ئارامیێ ل رۆژھەلاتا ناڤین، ھەکە ئیران کارەک وەسا نەکەت چو واتەیا رێککەڤتنا ئیرانێ ل گەل وەلاتێن زلھێز نامینیت و دێ ئیران تووشی سزایێن نوو ھێت.
ئەڤرۆ نیوز:
رۆژناما واشنتۆن پۆست یا ئەمریکی دوھی د راپۆرتەکێ دا راگەھاند کو ئەمریکا دخوازیت ل ھەمبەر دەستێوەردانێن روسیا ل سووریایێ بێدەنگ نەبیت و ژ بەر ھندێ ژی دەست ب بزاڤەکا مەزن کریە، بەرپرسێن ئەمریکی ل گەل وەلاتێن عەرەبی دەست ب دانوستاندنان کرینە و دخوازن ئەو رۆلەکێ سەرەکی بۆ سووریایێ بگێرن و خوە ژ روسیایێ دوور بکەن و ھەروەسا د بەرنامێ ئەمریکا دا ھەیە کو ل گەل ئیرانێ ژی ھەڤدیتنان بکەت و ئەو ھەموو بزاڤە ژی پشتی وێ یەکێ دھێن کو روسیا دەست ب ھێرشێن دژوار ل دژی داعشێ و گرۆپێن دی یێن چەکداری ل سووریایێ کریە.
د پشکەکا دی یا راپۆرتێ دا ھاتیە دیار کرن کو کۆمبوونا ڤییەنا ناکۆکیێن ئەمریکا و روسیایێ وەک خوە ھێلان، چونکو د کۆمبوونێ دا شاندێ روسیایێ ھەر یێ رژد بوو کو دڤێت بەشار ئەسەد ژی ببیتە پشکەک ژ چارەسەریا قەیرانا سووریایێ و ئەمریکا ژی وێ یەکێ ب توندی رەت دکەت، ئەو یەک ب رەنگەکێ ئاشکرا د کۆمبوونا ڤییەنا دا دەرکەڤت کو ھێشتا سەبارەت ب چارەکرنا قەیرانا سووریایێ ناکۆکیێن د ناڤبەرا روسیایێ و ئەمریکایێ دا وەک خوە ماینە و ژ بەر ھندێ ژی ئەمریکا دخوازیت ل ھەمبەر دەستێوەردان و ب ھێزبوونا روسیا ل سووریایێ دەست ب بزاڤێن نوو بکەت.
د بەردەوامیا راپۆرتێ دا ئاماژە ب ڤێ یەکێ ژی ھاتیە کرن کو ئەمریکا دخوازیت ھاریکاریا کوردێن سووریایێ بکەت و نەھێلیت کو ئەو بەرێ خوە بدەنە روسیایێ و ژ بەر ھندێ ژی دێ بسپۆرێن ئەمریکی چنە دەڤەرێن کوردی ل سووریایێ و د بەرنامێ ئەمریکا دا ھەیە کو چەکێن گران ژی بدەنە کوردێن سووریایێ دا ئەو شەرێ داعشێ بکەن و وان ژ ئاخا خوە دوور بکەن، لێ ھێشتا دیار نینە کا دێ ئەمریکا ژ بۆ دوورخستنا بەشاری ژ دەستھەلاتێ چ داخوازیەکێ ژ کوردان کەت، چونکو ئارمانجا نھا یا ئەمریکا وەک پێنگاڤا یەکێ ژناڤچوونا داعشێ یە و ژ بەر ھندێ ژی ھەتا نھا روسیا ل ھەمبەر ھاریکاریێن سەربازی یێن ئەمریکا بۆ کوردان بێدەنگە و دژبەریا وێ یەکێ نەکریە.
د دووماھیا راپۆرتێ دا ژی ئەو یەک ھاتیە دیار کرن کو ئەمریکا دخوازیت ژ ھندەک رێیێن نوو بگەریت و ھاریکاریا ئیرانێ و وەلاتێن عەرەبی ژی بدەستڤە بینیت دا بەشار ئەسەد ژ دەستھەلاتێ بھێتە دوورخستن و ب رێیا ھەلبژارتنان رەوشەکا نوو ل سووریایێ دەستپێ بکەت، ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو دو رۆژ بەری نھا سەرۆکێ ئایینی یێ ئیرانێ عەلی خامنەیی کو وەک کەسێ یەکێ ل ئیرانێ دھێتە دیتن ب رەنگەکێ ئاشکرا دیار کر کو دێ قەیرانا سووریایێ ب رێیا ھەلبژارتنان ھێتە چارەکرن.
ئەڤرۆ نیوز:
بریاردەرێ لژنا ئاسایش و بەرەڤانیێ ل پەرلەمانێ عیراقێ ئاشکراکر کو ل دەمێ بۆری ٨٠ وەلاتیێن کورد ژلایێ حەشد شەعبی ڤە یێن ھاتینە رەڤاندن.
شاخەوان عەبدوللا بریاردەرێ لژنا ئاسایش و بەرەڤانیێ ل پەرلەمانێ عیراقێ ژ فراکسیۆنا پارتی زێدەتر گوت” رەڤاندنا وەلاتیێن کورد ژلایێ چەکدارێن حەشد شەعبی ڤە ھەتا ھەتا نوکە یێن گەھشتینە ٨٠ حالەتان و پتریا وان بەرامبەر گوژمەکێ مەزن یێ پارەی یێن ھاتینە ئازادکرن، بەلێ ھەتا نوکە ھندەکێن دی دبێ چارەنڤیسن”.
ژلایەکێ دی ڤە بەرپرسێ راگەھاندنا قایمقامیا خورماتۆ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر کو رەوشا قەزا خورماتۆ پتر یا بەر ب ئالۆزیێ ڤە دچیت و ھەتا نوکە ١٧٥ وەلاتیێن عەرەبێن سونە ژلایێ گرۆپێن چەکدار یێن نەنیاس ڤە یێن ھاتینە رەڤاندن.
محەمەد فائیق زێدەتر بۆ ئەڤرۆ گوت” ل ڤێ دووماھیێ ل تاخێ (عەسکەری) تەقینەکا خوەکوژی ل حوسێنیەکا شیعان چێبوو کربوو، پشتی تەقینێ ھەژمارەکا چەکدارێن میلیشیان ھێرشکرنە سەر مالێن عەرەبێن سونە و ١٧٥ وەلاتیێن سونە رەڤاندن، قایمقام و ئاسایشا قەزا خورماتۆ ھەلویستەکێ رژد لسەر رەڤاندنا وەلاتیێن سونە وەرگرت، دەنگێ وەلاتیێن دەڤەرێ گەھاندنە بەرپرسێن عیراقێ و ھەرێما کوردستانێ، نێزیکی ١٤٠ کەس یێن ھاتینە ئازادکرن، بەلێ ھەتا نوکە ئەوێن دی یێن ماین و ل بەرامبەر ئازادکرنا وان، داخوازا پارەی دکەن”.
مەحەمەدی گۆت ژی” ھژمارەکا گروپێن چەکدارێن نەنیاس ھاتینە قەزا خورماتۆ و کارێ وان تنێ رەڤاندنا وەلاتیانھەلکرنا فتنا شەڕێ یە د ناڤبەرا کورد و عەرەبان ژ لایەکی و عەرەبێن سوننە و شیعە ژ لایەکێ دی، ھەتاکو دچنە سەر مالێن وەلاتیان و زۆریێ ل وەلاتیێن سڤیل دکەن، ئەم نابێژین ئەو چەکدار سەر ب کیچنە، نوکە ھێزەکا پێشمەرگەی ل دەڤەرێ یا ھاتیە جھگیرکرن و ھێدی ھێدی رەوش یا دھێتە کۆنتڕۆلکرن، چونکی ھەکە ھێزا پێشمەرگەی نەگەھشتبا دەڤەرێ، دا رەوش پتر ئالۆزبیت و ژدەستان دەرکەڤیت، ئەڤ کریارێن نوکە دھێنە ئەنجامدان کارڤەدانە ل سەر کریارێن رێکخراوا تیرۆرستیا (قاعیدە) کو ل سالێن بۆری عەرەبێن شیعە ل قەزا خورماتۆ دکرە ئارمانج، شیعە دخوازن تولێن خوە ڤەکەن و سونێن دەڤەرێ نەھێلن، ئەڤە ژی بێگومان کارەکێ ترسناک ل ھەمبەر ئێک دھێتەکرن”.
ئەڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ سەرکردایەتیا ئێکەتی نیشتمانی کوردستان راگەھاند، کاراکرنا رێککەفتنا ستراتیژی د ناڤبەرا پارتی و ئێکەتیێ ل سەر ھەردو لایەنێن د راوەستیت ھەکە بزاڤا کاراکرنا وێ بکەن، دیسا دشێن ژی ب ھەلوەشینن، لێ دیسا دشێن نە کارا بکەن و نە ژی ھەلوەشینن، بەلکو پێداچوونەکێ تێدا بکەن بۆ وێ چەندێ یا گونجایتر بیت ل گەل رەوشا نوکە یا ھەرێما کوردستانێ.
فەرید ئەسەسەرد بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت” ل سالا٢٠١٣ ێ بوو یان ٢٠١٤ ێ بوو ژڤان ئەوبوو بریارەک ل دۆر وێ رێککەفتنێ بھێتە دان و ھەردو لایەنان (پارتی و ئێکەتی) ل سەر وێ ئێکێ رێککەفتن کو پێداچوونێ د رێککەفتنێ دا بکەن و بھێتە راستڤەکرن، دیسا بریار ھاتە دان ھەر لایەنەک لژنەکێ دانوستاندنێ ل سەر رێککەفتنێ و پێشکەشکرنا پێشنیاران پێکبینیت، ب مەرەما راستڤەکرنا وێ، سەرکردایەتیا ئێکەتیێ لژنەک ب سەرۆکاتیا (سەعدی ئەحمەد پیرە) و ئەندامەتیا (رزگار عەلی و من) پێکئینا، مە وەکو لژنا ئێکەتیێ کۆمبوون دناڤخوەدا کرن ل دۆر وێ رێککەفتنێ، بەلێ نزانم پارتی لژنەک پێکئینا، یان نە، چونکی چو پەیوەندی د ناڤبەرا لژنا مە و یا پارتی نەھاتنە ئەنجامدان و ئەو پرسە یا مایە ھەلاویستی”.
ئەحمەد کانی ئەندامێ سەرکردایەتیێ و بەرپرسێ پەیوەندیێن نیشتمانی بەری نوکە راگەھاندبوو” پشتی ئیمزاکرنا رێککەفتنا ستراتیژی د ناڤبەرا پارتی و ئێکەتیێ دا، گەلەک کارێن باش پێکڤە یێن ھاتینە ئەنجامدان و ئارامی و پێشکەفتن ل ھەموو ھەرێما کوردستانێ دیاربوو” لێ گوتبوو ژی” ھەلاویستنا وێ رێککەفتنێ د چەند سالێن بۆری دا نەئارامی و پرت و بەلاڤبوون و لێدانا پێگەھێ کوردان و پەیدابوونا ئاژاوێ ب تایبەتی ل دەڤەرێن سلێمانیێ ل دووڤ خوەدا ئینا” و داخوازکر” رێککەفتنا ستراتیژی ل گەل ئێکەتیێ بھێتە کاراکرن و گوھۆرین دھندەک خالێن رێککەفتنەکێ دا بھێنە کرن کو بگونجن ل گەل رەوشا نوکە یا ھەرێمێ”.
ل دۆر ڤێ چەندی، ئەسەسەردی گوت” ھەمبەرکرن ل گەل رەوشا نوکە یا ھەرێما کوردستانێ تێدا، بێگومان رەوشا ل سەردەمێ رێککەفتنا ستراتیژی یا باشتربوو، پێدڤیە پارتی و ئێکەتی بریارێ ل سەر چارەنڤیسێ رێککەفتنا ستراتیژی بدەن، ب دیتنا من ئەڤ رێککەفتنە پێدڤی ب پێداچوونێ و راستڤەکرنێ یە کو بشێت ب شێوەکێ باشتر پەیوەندیێن ھەردو لایەنان رێک بێخیت، بۆ ھەردو لایەنان باشترە ل سەر شێوێ راستڤەکرنا رێککەفتنێ بگەھنە ئەنجامەکی و ئەڤە بۆ وان باشترە و بۆ رەوشا ھەرێمێ ژی گونجایترە”.
سەبارەت سەرنەکەفتنا ئەزموونا پێکئینانا حوکمەتەکا بنکەفراوان ل ھەرێما کوردستانێ و وانە وەرنەگرتن ژ ئەزموونا سەرنەکەفتی یا حوکمەتێن بنکەفراوان، یان حوکمەتێن ئێکگرتنا نیشتمانی، فەرید ئەسەسەردی گوت” ب دیتنا من سەرکەفتیترین حوکمەت، حوکمەتا تاک حزبی یە، ھەکە ئەوژی دروست نەبیت، پێکئینانا حوکمەتێ د ناڤبەرا دو حزبان پێکڤە ل دووڤ ئەنجامێن ھەلبژارتنان کو بشێن پێکڤە حوکمەتێ پێکبینن و ئاریشێن وێ حوکمەتێ دێ د کێمتربن، ئەو حوکمەتا ژ دو حزبان و پتر دھێتە پێکئینان دێ تووشی گەلەک گرفت و ئاریشان بیت، ل عیراقێ بیت، یان ل ھەرێما کوردستانێ بیت، بەلکو ل ھەموو جیھانێ ھەر وەسایە، چونکی ئەو حوکمەتێن ژ چەندین حزبان دھێنە پێکئینان، ئەنجامێن ھەلبژارتنان یێن بووینە ئەگەر بۆ وێ چەندێ، یان رەوشەکا دیارکری کو پێدڤی ب ئێکرێزیا نیشتمانی ھەبوویە، بێگومان ژی وی دەمی ناڤەندێن بریاردانێ دناڤ وێ حوکمەتێ دا دھێنە بەلاڤکرن دناڤ حزبێن ئەو حوکمەتە پێکئینای، ژ ئەگەرێ ڤێ چەندێ ژی گەلەک بۆچوونێن نە وەکو ھەڤ دێ ھەبن کو د ئەنجامدا کێشە دروست دبن، ئەڤ چەندە ل ھەرێما کوردستانێ ژی ھەبوو، لێ د ھەمان دەم دا ئەڤە قەدەرێ ھەموو حوکمەتێن بنکەفراوان نینە کو تووشی ڤان کێشان دبن و دەرفەت دمینیت لایەنێن حوکمەت پێکئینای د ناڤبەرا دو ھەلبژارتنان دا د بەردەوام بن د حوکمرانیێ دا و بشێن ئەرکێن خوە بجھبینن و پێکڤەژیانەکا ئاشتیانە ل گەل ھەڤدوو بکەن”.
د بەرسڤا پرسیارەکا ئەڤرۆ دا، ل دەمێ دانوستاندنێن پێکئینانا کابینا ھەشتێ یا حوکمەتا ھەرێمێ پشتی ھەلبژارتنێن ٢٠١٣ ێ یێن پەرلەمانێ کوردستانێ، بۆچی ئێکەتی نیشتمانی کوردستان یا رژدبوو ل سەر پێدڤیا پشکداریکرنا بزاڤا گۆڕان د حوکمەتێ دا، ددەمەکی دا پارتی ل گەل پشکداریا گۆڕانێ د حوکمەتێ دا نەبوو، ناڤبری گوت” ڤێ چەندێ پەیوەندی ب ئەنجامێن ھەلبژارتنان ڤە ھەبوو، ھەلبژارتنێن ٢٠١٣ نەخشەکێ نوو پەیداکر و پێدڤی بوو ل بەرچاڤ بھێتە وەرگرتن، لێ فاکتەرەکێ دی یێ ھەی کو دبیت بۆ ئێکەتیێ یا گرنگ بوو و پارتی ب وی شێوەی گرنگیێ پێ نەدەت، ئەوژی رەوشا پارێزگەھا سلێمانیێ وەکو رەوشا ھەولێرێ و دھۆکێ نەبوو، لەوما ژبۆپەیداکرنا ئاشتیەکا درێژخایەن ل سلێمانیێ و سەرانسەری ھەرێمێ، مە پێ باشبوو حوکمەت یا ئێکرێزیا نیشتمانی بیت و ئەزموونا فیفتی فیفتی دەرباز بکەین، ئەم وەکو ئێکەتی ل سلێمانیێ د قۆناغا ھەلویستێ توند یێ ئۆپۆزسیۆنێ دەربازبووین، پارتی ل ھەولێرێ و دھۆکێ د وێ قۆناغێ ڕا دەرباز نەبوویە، ھەکە پارتی ژی د وێ قۆناغێ ڕا دەربازببایە، بێگومان دا ھەمان ھەلویستێ مە ھەبیت کو مە داخوازکر حوکمەت یا بنکەفراوان بیت”.
سەبارەت بۆچوونا ئێکەتیێ ل قۆناغا پشتی دەرکرنا وەزیرێن بزاڤا گۆڕان ژ حوکمەتێ، گوت” بۆچوونا مە ئەوە دەستکاری د ڤێ حوکمەتێ دا نەھێتە کرن و وەکو خوە یا بەردەوامبیت، چونکی ئەڤە دێ کێشەکا دی بۆ ھەرێما کوردستانێ دروستکەت و پشکەکا وان کێشان دێ د چارچۆڤێ پارێزگەھا سلێمانیێ دا دێ دروست بن، باشترین چارەسەری ب دیتنا مە وەزیرێن گۆڕان بزڤرن و گۆڕان پۆستێن خوە وەربگرن و پەرلەمان دەست بکاربیت ھەتا بشێن دو سالێن داھاتی کو ژ ڤێ خۆلێ یێن ماین ببۆرینین و ئەم دبینین کو پشتی ئالۆزیێن ڤێ دووماھیێ، رەوشەکا وەسا دروستکریە کو ھەموو لایەن بەر ب بەرچاڤکرنا نەرمیێ بچن”.
ئه‌ڤرۆ نیوز: ڤه‌ده‌ر ره‌شاڤایی:
سه‌رۆكێ لژنا ئێمناهی و به‌ره‌ڤانیێ ل په‌رله‌مانێ ئیراقێ حه‌كیم زاملی وه‌سا خویا دكه‌ت كو” دو فرۆكێن هه‌ڤپه‌یمانان یێن تژی چه‌ك ل فرۆكخانا نێڤده‌وله‌تییا به‌غدا هاتینه گرتن، فرۆكه‌ك یا كه‌نه‌دی بوو ئێك ژی یا سوێدی بوو.”
زاملی ئاماژه كر كو ئه‌و فرۆكه د رێییا خوه دا بوون به‌ره‌ڤ هه‌رێما كوردستانێ لێ رێ لێ هاته گرتن.
ناڤهاتی خویاكر ژی كو لژنا پشكنینێ ل فرۆكخانێ هه‌ردو فرۆكه راگرتینه كو چه‌كێ سڤك و ناڤنجی تێدا بوون ئێك ژ بنگه‌هێ كوێتێ، ئێك ژی ژ بنگه‌هێ ئنجرلیك دهاتن.”
چ به‌رپرسه‌كێ هه‌رێما كوردستانێ یان هه‌ڤپه‌مانییا دژی داعش ئه‌ڤ زانییارییه پشتراست نه‌كرینه.
ئه‌ڤرۆ نیوز : ڤه‌ده‌ر ره‌شاڤایی:
شانده‌كێ بلند كو ژ وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیا سوێد و وه‌زیرا ده‌رڤه‌ییا سوێد پێكدهێت گه‌هشتنه پایته‌ختا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ولێرێ.
سه‌ره‌دانا ڤی شاندێ بلندێ سوێدی بۆ گۆتۆبێژكرنا به‌رهنگاربوونا داعش و پشته‌ڤانیا سوێد بۆ هێزێن پێشمه‌رگه‌یه.
مارگۆت والسترۆم وه‌زیرا ده‌رڤه‌ییا سوێد و پیته‌ر هولتكڤیسن گه‌هشتنه فرۆكخانا نێڤده‌وله‌تییا هه‌ولێرێ و ژ ئالیێ فه‌لاح موسته‌فا به‌رپرسێ كارێن ده‌رڤه یێن هه‌رێمێ و كه‌ریم شنگالی وه‌زیرێ ناڤخۆ ڤه هاتنه پێشوازیكرن ، و پێشبینی دهێته كرن شاند دگه‌ل مه‌سعوود بارزانی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، و نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ كۆم ببيت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
مه‌لا به‌ختیار به‌رپرسێ ده‌سته‌یا كارگێرى یا مه‌كته‌با سیاسى یا ئێكه‌تیا نیشمانیا كوردستانێ راگه‌هاند : ماوه‌كێ دى دێ دانوستاندێن دانوستاندنا لایه‌نێن سیاسى ب ره‌نگه‌كێ دو قولى و سێ قولى ده‌ستپێكه‌ن بۆ وێ یه‌كێ رێكه چاره‌یه‌كى بۆ ڤێ ره‌وشا هه‌رێمێ ببینین”
مه‌لا به‌ختیار د وێ باوه‌رێ دایه یان دڤێت هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت بهێنه كرن، یان دڤێت ئه‌ڤ خولا په‌رله‌مانى ب حكومه‌تا به‌فره‌هـ یا به‌رده‌وام بیت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئارێز عه‌بدولا ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ عیراقێ راگه‌هاند كو ل روونشتنا ئه‌ڤرۆ یا په‌رله‌مانێ عیراقىچ، په‌رله‌مانى ده‌ستهه‌لاتا چاكسازیێ ژ حه‌یده‌ر عه‌بادى سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ ستاند.
جهێ ئاماژه پێ كرنێ یه كو چاكسازیێن حه‌یده‌ر عه‌بادى یێ سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ ببو ئه‌گه‌رێ نه‌رازیبوونا لایه‌نێن سیاسى، له‌ومان ژى په‌رله‌مانێ عیراقێ ده‌ستهه‌لاتا ئه‌نجامدانا چاكسازیێ ژ عه‌بادى ستاند.
ئەڤرۆ نیوز، قائید میرۆ:
ئەڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى ژمارەکا تەرمێن چەکدارێن داعش گه‌هشتنه نەخۆشخانەیێن مووسل و پتریا وان ژی داعشێن بیانی بوون.
ژێده‌ره‌كێ ئاگه‌هدار ژ ره‌وشا مووسل بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز گۆت: “ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 2ى چريا دويێ 2015 ته‌رمێ 34 چه‌كدارێن داعش گه‌هشتيه نه‌خۆشخانه‌يێن باژێر مووسل و پتريا وان ژى ته‌رمێن چه‌كدارێن بيانى بوون”.
ژێدەرێ نەڤیاى ناڤێ وی بھێتە بەلاڤکرن دیارکر، ئەف تەرمێن تیرۆرستێن داعش ھەموو ئەڤن یێن ل ڕۆژێن بۆری ژ لایێ ھێزێن پێشمەرگەیێن کوردستانێ و فڕۆکەیێن ھەڤپەیمانان ھاتینە کوشتن.
نيشاندان