ئه‌ڤرۆ نیۆز، ناجی به‌ده‌ل:
پشت ڤه‌گه‌ریانا سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ بو هه‌رێمێ و ل سه‌ر ئالۆزبونا قه‌یرانا ناڤبه‌را هه‌رێمێ و عیراقێ و ره‌وشا سیاسی و ئه‌منی و مه‌ترسیا تیرۆرێ و چه‌وانیا ریب ری بون و به‌رهه‌نگاربونا داعشی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ كومبوون.
ئه‌ڤرۆ ئێڤاری سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ل گه‌ل سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ شرۆڤه كرنا په‌یوه‌ندیێن هه‌ریمێ و به‌غدا و ئاریشه‌یێن د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا كرن و ریێن چاره‌كرنێ هاتنه ده‌سنیشانكرن.
هه‌ر د وێ كومبوونێ دا به‌حس ل ره‌وشا نهایا ریب ری بونا ل گه‌ل تیرۆرێ و سه‌ركه‌فتنا هێزا پێشمه‌رگه‌ی و هێزێن عیراقێ هاته‌كرن.
سه‌رۆك كۆمار ده‌شتخوشی ل هێزێن عیراقێ و هێزا پێشمه‌رگه‌یێ كوردستانێ كر ل ڤی داویێ ل چه‌په‌رێن شه‌رێ دژی تیرۆریستێن داعشێ سه‌ركه‌فتن بده‌ستڤه ئینای و سه‌رخوشی ل كه‌س و كارین ئه‌و شه‌هیدێن ل شه‌ری تیرۆرێ گیانێ خو كریه قوربانی و پاراستنا نافخویا هه‌رێمێ پێدڤیا پاراستنا ئیكرێزیا ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسیه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
بڕياره رۆژا پێنجشه‌مبى و ئه‌ينى ياريێن گه‌را دويێ ژ خولا نايابا كوردستانێ بۆ ڤى وه‌رزى بهێنه كرن و د گرنگترين يارى دا بڕياره تيما دهۆك ل رۆژا پێنجشه‌مبى رێكه‌فتى 7\11 ل ياريگه‌ها خوه مێڤانداريا زێره‌ڤانى بكه‌ت.
تيما دهۆك دێ هێته د ڤێ ياريێ دا ب وره‌يه‌كا گه‌له‌ك بلند بۆ وێ چه‌ندێ دياركه‌ت ل ڤى وه‌رزى يا به‌رهه‌ڤه ب تايبه‌ت پشتى سه‌ركه‌فتنا خوه يا گرنگ ل ژده‌رڤه‌ى ياريگه‌ها خوه ل كه‌لار ل سه‌ر تيما شێروانه و ب ڤێ چه‌ندێ ژى دێ شێت بيته ئێك ژ تيمێن هه‌ڤرك ل سه‌ر سه‌ركێشا خولا ناياب هه‌ر ل ده‌سپێكا قاره‌مانيێ.
ژ لايێ خوه تيما يا زێره‌ڤانى قه‌ره‌مانا هه‌ردو وه‌رزێن بۆرى دێ بزاڤێ كه‌ت قه‌ره‌بوويا ياريا چوويى بكه‌ت پشتى دو خالێن گرنگ ل ياريگه‌هان خوه ژ ده‌ست داين ب تايبه‌ت هه‌كه بڤێت وه‌كو هه‌ردو سالێن بۆرى هه‌ڤركيێ بكه‌ت. د ده‌مه‌كى دا زێره‌ڤانى تيما ئێكانه‌يه ل ڤى وه‌زرى ژ خولا نايابا كوردستانێ شيايى كه‌مپێ راهێنانێ بۆ ياريكه‌رێن خوه ژ ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى رێكبێخيت و ب تنێ پێشمه‌رگا هه‌ولێر ل ڤى وه‌رزى ژ وێ زێده‌تر گرێبه‌ست ل گه‌ل ياريكه‌رێن نوو گرێداينه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
بڕياره ئه‌ڤ شه‌ڤه هژماره‌كا ياريێن دى ژ كۆمێن پێنج هه‌تا هه‌شت يێن قارمانيا شامپيۆن ليگ ژ گه‌را چارێ يا قووناغا كۆمان بهێنه كرن و ب ڤى ره‌نگێ ل خوارێ:
مانشێسته‌ر ستى – سيسكا موسكۆ
سپۆرتينگ له‌شبۆنه – شالكه
بايرن ميۆنخ – رۆما
پاريس سان جيرمان – ئه‌پۆيل
ئه‌جاكسى – به‌رشه‌لۆنا
ماريبۆر – چێلسى
ئه‌تله‌تيكۆ مه‌دريد – پۆرتۆ
شاختار دونستيك – بات
هه‌موو يارى دێ ل ده‌مژێر 10:45 ده‌قه ل دووڤ ده‌مێ دهۆكێ هێنه ئه‌نجام دان.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، ناجی به‌ده‌ل:
وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ فه‌ره‌نسا راگه‌هاند:پشتی رزگاركرنا كوبانێ و ده‌رئیخستنێن داعشێ ژێ، دڤیت باژێری حه‌له‌بێ ژ چه‌كدارین توندره‌و رزگار بكه‌ین.
لوران فابیوس وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ فه‌ره‌نسا د گوتاره‌كێ دا ل رۆژنامه‌یا واشنتون پوست دا هاتیه به‌لاڤكرن، دبێژیت باژێرێ حه‌له‌بێ ب چه‌په‌رێ ئۆپۆزسیۆنا میانره‌و دهێته هژمارتن كو نها ژلایێ چه‌كدارێن داعشێ ڤه هاتینه دورپێچكرن و ئه‌گه‌ر ئه‌و باژێر بهێته ئازادكرن ،ئه‌ڤه رێكا چاره‌سه‌ریا سیاسی دهێته خوشكرن بو سوریا.
وه‌زیرێ ده‌رڤه‌یێ فه‌ره‌نسا د وێ گوتارێ دا ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژیكریه ل گه‌ل هه‌ڤپه‌یمانان د بزاڤا ئازادكرنا باژێرێ حه‌له‌بێ و ب هێزكرنا ئۆپۆزسیۆنا میانره‌وین كو خه‌لكێ ئه‌وی باژێری كه‌فتیه مه‌ترسیا تیرۆریستێن داعشێ و حوكمه‌تا سوریا له‌ورا پشتی رزگاركرنا كوبانێ دورا باژێری حه‌له‌بێ یه .
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئێدی قورمچینا پیستی نە ب تنی کیشەیەکە یا گرێدای ژیێ مرۆڤی ڤە، بەلکو گەلەک جاران دێمێ مرۆڤی تووشی کێشێن قورمچینێ دبن بەری ژیێ 30 سالیێ ئەو ژی بۆ ڤان ئەگەران دزڤریت:
کەچکەکێ ھنگڤینی ل گەل نیڤ گێزەرێ و تو دشێی شینا گێزەرێ موزێ یان سێڤێ بکار بینی ل گەل سپیلکا ھێکەکێ دێ پێکڤە ل ئامیرێ کارەبێ کەی و وەک ماسک بکار بینە ب رەنگەکێ بەردەوام و رێکخستی.
ئەڤرۆ نیۆز، ســــــــالار دۆسکی:
دپرێس کونفرانسەکێ رۆژنامەڤانی دا ل ئاڤاھیێ پەروەردا دھۆک یا رۆژئاڤا، عومەر ئەحمەد قاسم رێڤەبەرێ پەروەردا ناڤبری دووماھی ئامارا ڤالاکرنا قوتابخانا سنورێ خوە راگەھاند و دیارکر کو ھەتا 1\12 چوو قوتابخانە نامینن دەوام نەکەن.
مامۆستا عومەر ئەحمەد قاسم رێڤەبەرێ پەروەردا دھۆکێ یا رۆژئاڤا، دپرێس کونفرانس دا بۆ سازیێن راگەھاندنێ دیارکر کو لدوو بەرنامەکێ دارێتی کو قوتابیێن پەروەردا دھۆکێ ژی وەک ھەموو قوتابیێن ھەرێمێ دەست ب دەواما خوە یا فەرمی بکەن، گۆت: ژڤانە رۆژا شەمبی ٧٤ قوتابخانە دگەل باغچێن زارۆیان دەوامێ بکەن.
رێڤەبەرێ پەروەردێ دەست خوەشی رێڤەبەرێن قوتابخانان و دایک وبابێن قوتابیان و دیسا ئاواران ژی کرن کو ھەفکار بووینە دگەل دا، بۆ سەرکەفتنا بەرنامێ دارێتیێ پەروەردێ.
عومەر ئەحمەد قاسم رۆلێ رێکخراوا یونسێف دیارکر و گۆت: رولەکێ کاریگەری ھەیە و ھەر قوتابخانەکا دھێتە ڤالەکرن یا دھێتە پاقژکرن و نووژەنکرنەکا سڤک و تەعقیم بۆ دھێتەکرن و پاشان قوتابی دەوامێ تێدا دکەن…
خوەیارکر ژی ھەر چوو قوتابخانا بھێـتەڤالاکرن و پاشان تەعقیمکرن و شووشتن دەوام تێدا دھێتەکرن، نوکە ھەر ئاڤاھیەکێ قوتابخانەکێ ٣ دەوام یێ تێدا دھێنەکرن، دا خواندن ژ قوتابیان نەچیت، ئاشکراکر ژی کو چادرگەھا شاریا بدووماھی ھاتیە، ھەتا حەفتیا بھێت ئاوارە سنورێن پەروەردێن دھۆک رۆژئاڤا و رۆژھەلات و پەروەردا سێمێلێ دێ ھێنە ڤەگۆھاستن بۆ چاردگەھا شاریان دێ پتریا قوتابخان ڤالابن و ھەتا 1\12 ھەر ھەموو قوتابخانە دێ دەوامێ کەن، نەڤەشارت و گۆت: ھەتا نوکە 71 ئاڤاھی سنورێَ پەروەردا وان ماینە ئاوارە تێدانە.
ئەڤرۆنیوز، ئەمیر ئەترووشی:
مەردان زێباری، ئەندامێ لژنا پەروەردێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆنیوز راگەھاند، وەزیرێ پەروەردێ دەستھەلات داینە رێڤەبەرێن پەروەردان کو ل دووڤ پێدڤیێ خۆلا سیێ بۆ قوتابیێن کەفتی ڤەکەت، بەلێ رێڤەبەرێ گشتیێ پەروەردا دھۆکێ ڤێ یەکێ رەت دکەت.
عەبد یوسف رێڤەبەرێ گشتیێ پەروەردا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر کو دەستھەلاتا ڤەکرنا خۆلا سیێ ب تنێ بۆ جڤاتا وەزیران ڤەدگەریت و گۆت: سوباھی رۆژا پێنچشەمبی دێ دووماھی کۆمبوون ل ھەولێرێ ھێتە کرن و بریار ھێتە دان کا خۆلا سیێ بھێتە ڤەکرن یان نە.
پێزانينێن زێده‌تر د هژمارا سوبه‌هى يا رۆژناما ئه‌ڤرۆ بخوونن…
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
ئێکەتی داخوازا پۆستێ جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانێ کوردستانێ دکەت و پەرلەمانتارەکێ پارتی ژی دبێژیت، ھەتا مەکتەبا سیاسی بڕیارێ نەدەت پۆستێ جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانی ناھێتە رادەستکرن و دێ بۆپارتی مینیت.
پێگەرد تالەبانی، سەرۆکا فڕاکسیۆنا ئێکەتی نیشتیمانی کوردستان ل پەرلەمانێ کوردستانێ راگەھاند، کو پۆستێ جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانی بەھرا ئێکەتیە و دڤێت ئەو پۆست بۆ ئێکەتیێ بھێتە ڤەگەڕاندن.
ژ لایێ خۆڤەژی مەردان خدر، ئەندامێ فڕاکسیۆنا پارتی ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر، کو ھێشتا ھەردوفڕاکسیۆنێن پارتی و ئێکەتی دانوستان ل دۆر پۆستێ جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانی نەکریە، ژبەرکو پۆستێ جێگرێ پەرلەمانی پۆستەکێ سیادیە و پەیوەندی ب مەکتەبا سیاسیا پارتی ڤە ھەیە، ھەردەمێ رێکەفتن ھاتەکرن دنێڤبەرا مەکتەێن سیاسیێن پارتی و ئێکەتی ئەڤە دێ پۆستێ جێگرێ سەرۆکێ پەرلەمانی بدەنە ئێکەتیێ، بەرۆڤاژی دێ پۆست بۆ پارتی بیت و ناھێتە رادەستکرن.
ئەڤرۆ، بەرپەرێ ساخلەمیێ:
ھەکە مرۆڤ خوێ زێدە بخوت دێ فشارا خوینێ بلند بیت و گەھیتە ئاستێن ب مەترسی و گەلەک خوارنا شەکرێ و شریناھیان ژی رەنگە کارتێکرنەکا وەکی وێ پەیدابکەت.
ھەموو کەس دزانن کو گەلەک خوارنا خوێ شیان ھەنە فشارا خوینێ بلندبکەت، بەلێ ڤەکولینەکا نوو کو ژلایێ چەند نوشداران ھاتیە ئەنجامدان دیاردکەت کو گەلەک خوارنا شرینی و شەکرێ ژی وەکو کارتێکرنا خوێ ل لەشێ مرۆڤی پەیدابکەت، ئەڤ چەندەژی بەرێخودانا خەلکی بۆ نەخۆشیا فشارا خوینێ دگوھۆریت ئەوا کو ژیانا ملیونان مرۆڤان دئێخیتە د ئالوزیێ دا.
ڤەکولین ئیشارەت ب وێ چەندێ ددەت کو خوارنا خوارنێن پێکھاتی ژ شەکرا ( فروکتوز) ئەوا گەلەک دناڤ فێقی دا ھەی، یان رۆژانە ڤەخوارنا دو قودیکێن ڤەخوارنێن غازی دبیتە ئەگەرێ بلندبوونا رێژا فشارا خوینێ ب رێژا ٣٠% و ھەتا ھەکە مرۆڤ پارێزێ ژی ژ خوێ بکەت.
د. مایکل شونشەل ئێک ژ نوشدارێن مەزن کو ڤەکولین ئەنجام دای و تایبەتمەندێ فشارا خوینێ ل سەنتەرێ پزیشکیێ سەر ب زانکویا کولورادو دیاردکەت کو ئاریشە ئەوە فروکتوز دناڤ گەلەک خوارنان دا ھەیە و ئەنجامێن ڤەکولینێ ھاتینە پشتی کو سێرڤەیەک ل سەر ٤٥٠٠ مرۆڤان ل نەتەوێن ئێکگرتی ھاتیە کرن کو ھەموو د ساخلەم بوون و چ فشارا خوینێ نەبوو، و ئەڤ کەسە بۆ دەمێ چار سالان کەتنە ل ژێر ڤەکولینان.
ل دووڤ ڤەکولینێ دیاردبیت کو ھەر کەسەکی پێگەھشتی رۆژانە ٦٤ گرامێن فرکتوزی دخۆت، ئانکو ھندی شەکرا دناڤ دو قودیکێن ێودایێ دا ھەین، بەلێ خوارنا گەلەک شەکرێ مرۆڤی بەرئاتافی بلندبوونا فشارا خوینێ دکەت ب رێژا ٣٠% کو دگەھیتە ٩/١٤ و یا دروست پێدڤیە ٨/١٢ بیت.
ژلایێ خۆڤە ( شاریل لافەر) تایبەتمەندا نەخۆشیێن ھناڤان ل سەنتەرێ زانکویا ئێم ئەی گومان ب ئەنجامێن ڤەکولینێ ھەبوو و ئیشارەت ب وێ چەندێ دا کو ئەو ڤەکولین ئەگەرێن فزیولوژی یێن پشتەڤانیا شەکرێ دکەن کو دبیتە ئەگەرێ بلندبوونا فشارا خوینێ شروڤە ناکەن، و گوت: رەنگە پوختەیێ ڤەکولینێ ب شێوازەکێ بەروڤاژی ھاتبیتە بەرچاڤکرن، و تووشبویێن بلندبوونا فشارا خوینێ گەلەک حەز ژ خوارنا شەکرێ دکەن، ژبەرکو ژ خوارنا خوێ بێ بەھر دبن و ددووڤدا ئەو گەلەک حەز ژ خوارنا فرکتوزی دکەن، و دبێژیت کو شەکرێ چ پەیوەندی ب فشارا خوینێ ڤە نینە.
کومپانیا (کورن ریفاینرز) ئێک ژ کومپانیێن مەزنە د وارێ چێکرنا خوارنێن پری فرکتوز دا ب دژواری ل ھەمبەر ڤێ ڤەکولینێ راوەستیا و بەیاننامەک بەلاڤکر و تێدا دیارکر کو ئەڤ ڤەکولینە ب ھووربینی نەھاتیە ئەنجام دان و سروشتێ خوارنێ ب دروستی تێدا نەھاتیە تومارکرن، ھەروەسان گوت: ھەبوونا ٧٤ گرامێن فرکتوزی دناڤ دو قودیکێن ێودایێ دا مارەکا ئاشوپی یە چ راستی بۆ نینە، بەلێ د. شونشەلی بەرگری ژ ڤەکولینێ کر و گوت: ڤەکولینەکا وەکی ڤێ ڤەکولینێ ل سەرێ سالێ ل سەر مشکان ھاتبوو کرن و دیارببو کو پشتی شەکر ژ مشکان ھاتیە قەدەغەکرن فشارا وان خوینێ کێم ببوو.
نيشاندان