ئه‌ڤرۆ نیوز:
د چارچوڤێ خونیشادانه‌كێ دا كو نورى مالكى به‌شداربوو، خونیشادانان هێرش كرنه سه‌ر و پێلاڤ تێوه‌رگرن.
ل دووڤ تورێن جڤاكى، نورى مالكى، ده‌مێ پشكدارى كرى د خونیشادانا ل به‌غدا هاتیه كرن دژى هاتنا سوپایێ توركیا بۆ عیراقێ، كه‌تیه به‌ر هێرشا تێوه‌ركرنا پێلاڤان و خونیشاده‌ران ب ئه‌گه‌رێ تێكدانا ره‌وشا سیاسى یا عیراقێ ناڤبریه.
په‌رله‌مانتاره‌كێ كورد ب ناڤێ ئه‌رده‌لان نوره‌دین، دیاركر كو مالكى یێ تومه‌تباره ب كه‌تنا چه‌ند پارێزگه‌هێن عیراقێ ب ده‌ستێ داعش.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
رێكخراوا خاچا سورا نێڤده‌وله‌تى ب هه‌ڤكاریا ده‌سته‌یا بنگه‌هێ لالش ل دهۆكێ، ئه‌ڤرۆ د رێوره‌سمه‌كێ دا، 135 ملیون دینار ب سه‌ر كچ و ژنێن ئێزدى یێن رزگاربوویى ژ ده‌ستێ داعش به‌لاڤكرن كو 450 كچ و ژنان هه‌ر ئێك ژ وان 300 هزار دینار به‌ركه‌فتن.
جه‌عفه‌ر سمو به‌رپرسێ راگه‌هاندنا بنگه‌هێ لالش یێ روشنبیرى و جڤاكى ل دهۆكێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر كو ئه‌و هاریكاریه وه‌كو قه‌ره‌بوویه‌كا بچووك بۆ ژبه‌ر ڤان كچ و ژنان زولمه‌كا ئێكجار زور ل سه‌ر ده‌ستێ داعش دیتى یه و گۆت” بنگه‌هێ لالش یا به‌رهه‌ڤه كو هاریكاریێن هه‌ر رێكخراوه‌كێ بگه‌هینته ئاواره و رزگاربوویێن ئێزدى”.
.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
په‌رله‌مانتاره‌كا كورد ل به‌غدا ئاماژه ب وێ چه‌ندێ دكه‌ت، بۆ سالا داهاتی ژی به‌غدا بودجه و موچێ هه‌رێما كوردستانێ ناده‌ت و دخوازیت هه‌رێم لاوازببیت.
دكتۆر ئه‌شواق جاف، په‌رله‌مانتارا كورد ل په‌رله‌مانێ عێراقێ ب ئه‌ڤرۆ نیۆز راگه‌هاند” پرۆژه بودجێ سالا 2016ێ یێ عێراقێ هه‌مان پڕۆژه‌یێ سالا 2015 یه، تنێ خال هاتینه زێده‌كرین و چو گۆهۆڕین تێدا نه‌هاتینه‌كرن.
دكتۆر ئه‌شواقێ گۆتژی” ب باوه‌ریا من به‌غدا بودجه و موچێ هه‌رێما كوردستانی ناده‌ت و دخوازیت هه‌رێما كوردستانێ زێده‌تر لاواز بكه‌ت و ئه‌ڤ ئارمانجا وانژی هه‌تا راده‌یه‌كی سه‌رگرتیه.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
سه‌رۆكێ ئێكه‌تیا مامۆستایان ره‌تكر، مامۆستایێن گرێبه‌ست بهێنه دۆرخستن و دبێژیت، هێشتا پێدڤی ب دامه‌زراندنا مامۆستا هه‌یه.
عه‌بدولواحد محه‌مه‌د، سه‌رۆكێ ئێكه‌تیا مامۆستایێن كوردستانێ ب ئه‌ڤرۆ نیۆز راگه‌هاند” چو راستی بۆ هه‌لوه‌شاندنا گرێبه‌ستێن مامۆستایا نینه و ئه‌و مامۆستایێن بشێوه‌یێ گرێبه‌ست هاتینه دامه‌زراندن دێ حوكمه‌ت گرێبه‌ستا نوو بكه‌ت.
عه‌بدولواحد گۆتژی” هه‌رێما كوردستانێ پتر پێدڤی ب دامه‌زراندنا مامۆستا هه‌یه و هه‌ر مامۆستایه‌كێ گوره‌ی رێنمایان پێنج سالان خزمه‌ت هه‌بیت، دێ هێته ڤه‌گوهاستن بۆ جهێ نێزیك مالا وی.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
کۆمبوونێن پێنج ئالی گەھشتنە بن بەست و ئالیێن سیاسی چو پێشنیارێن نوو نینە بۆ دەستپێکرنا کۆمبوونێن ناڤبەرا پێنج ئالیێن سەرەکیێن ھەرێما کوردستانێ.
ژێدەرەکێ بەرپرس ل پارتی دیموکراتی کوردستان ب ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” پشتی کۆمبوونا باژێڕێ سلێمانیێ چو نیەت نینە بۆ دەستپێکرنا کۆمبوونێن پێنج ئالی و ددەمێ نھادا کۆمبوون گەھشتینە بن بەست بۆ چارەسەرکرنا ئاریشەیان.
ئەڤی ژێدەری گۆتژی” رەوشا دەڤەرێ نەیا ھاریکارە بۆ چارەسەرکرنا رەوشا ھەرێما کوردستانێ و ھەموو لایەنێن سیاسی ژی ئەڤێ چەندێ باش دزانن، لەوڕا پێشنیار نینە بۆ چارەسەرکرنا ئاریشەیان ھەرێما کوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پشتى د راپۆرته‌كێ دا ئاژانسا ده‌نگوباسێن “ئيرنا” يا ئبرانى ترانه ب جلكێن كوردى يێن سه‌رۆك بارزانى كر و ب ناڤێ “زه‌لامێ شه‌لوال ل به‌رێ باكوورێ عيراقێ” ناساندى، داخواز لێبۆرينێ كر.
پشتى ڤێ چه‌ندێ ژى كه‌مپينه‌ك هاته راگه‌هاندن ب ناڤێ “كه‌مپينا لێبۆرينا رێڤه‌به‌رێ ئيرنا” و رێڤه‌به‌رێن كه‌مپينێ راگه‌هاند كو سڤكاتيێ ب جلكێن كوردى قه‌بوول ناكه‌ين و ژبلى ڤێ چه‌ندێ ژى ل باشوورێ كوردستانێ و رۆژهه‌لاتێ وێ، ژماره‌كا زۆر ژ خه‌لكى وێنێن خوه يێن ب جلكێن كوردى خستنه سه‌ر پرۆفايلێن خوه ل تۆڕێن جڤاكى.
به‌رپرسێ په‌يامنێرێن ئيرنا ل پارێزگه‌هێن كوردستانى ب ره‌نگه‌كێ فه‌رمى داخوازا لێبۆرنێ ژ وه‌لاتيان كر و ئه‌و نووچه لادا و ب ره‌نگه‌كێ دى دارێت.
ژێده‌ر: رووداو
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
پەرلەمانتارێن پارتی ل نڤیسینگەھا سلێمانیێ ئاشکراکرن، گۆڕان نڤیسینگەھا سلێمانیێ کریە بارەگایێ خوە.
حەیات مەجید، پەرەلەمانتارا پارتی دیموکراتی کوردستانێ ب ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” نڤیسینگەھا سلێمانیێ یا پەرلەمانێ کوردستانێ ددەمێ نوکەدا بۆیە ئورگانەکا بزاڤا گۆڕان و تنێ سەرۆکێ پەرلەمانی و کادرێن گۆڕان بۆ خوە بکار دئینن.
حەیات مەجید گۆتژی” تا ئەف رەوشە یا بەردەوامبیت پەرلەمانتارێن پارتی ناچنە دەواما نڤیسینگەھا سلێمانیێ و ل ئاڤاھیێ پەرلەمانی بەردەوامیێ بکارێ خوە ددەم، ھەر دەمێ بخوازم دێ چمە نڤیسینگەھا سلێمانیێ و کەس نەشێت رێگریێ بکەت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ژ ئه‌نجامێ بۆردۆمانا فرۆكێن شه‌ركه‌رێن هه‌ڤپه‌يمانان ل ميحوه‌رێ خازر ئه‌ڤرۆ ژماره‌كا تيرۆرستن داعش هاتنه كوشتن.
ب گۆره‌ى نووچه‌كى كو مالپه‌رێ فه‌رميێ فه‌رماندا زێره‌ڤانى به‌لاڤكريه: سپێده‌هيا ئه‌ڤرۆ رۆژا ئێكشه‌مبى رێكه‌فتى 13ى كانوونا ئێكێ و ل ده‌مژمێر 9:15 ده‌قيقه ژماره‌كا چه‌كدارێن داعش ل نێزيك گۆندێ “گه‌زه‌كان” ل ميحوه‌رێ خازر مژوولى به‌ستنا چه‌كێ گران يێ ژ جۆرێ “كاتيوشا” بوون ل سه‌ر ترۆمبێلان، ژ لايێ فرۆكێن شه‌ركه‌رێن هه‌ڤپه‌يمانان ڤه هاتنه بۆردۆمانكرن، چه‌كێ قورس و ترۆمبێلێن وان ژى هاتنه ژناڤبرن.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كريه كو ب گۆره‌ى ئه‌و پێزانينێن فه‌رماندێن مه‌يدانى يێن فه‌رماندا پێشمه‌رگێ زێره‌ڤانى هه‌موو ئه‌و تيرۆرست ژ ئه‌نجامێ بۆردۆمانێ هاتينه كوشتن.
ئەڤرۆ نیوز:
سەرۆکێ لژنا پیشەسازی و سامانێن سرۆشتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ دیار کر کو وی ئاگەە ژ بھێنڤەدانا مولیدان نینە و ھێشتا بریار نەگەھشتیێ.
عەبدولسەمەد تێلی، سەرۆکێ لژنا پیشەسازی و سامانێن سرۆشتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکرا کر کو وان ئاگەە ژ دەمژمێرێن مەڤراندنا موەلیدان نینە و گۆت: “ھێشتا بڕیارا دەمژمێرێن ڤەمراندنا موەلیدان نەگەھشتیە مە، بەلێ رەنگە پارێزگەرێ دھۆکێ ل گەل خۆدانێن موەلیدان ئەڤ بڕیارە دابیت”.
ناڤھاتی ئاماژە دا وێ چەندێ ژی کو ئەو کۆمبوونا پارێزگەرێ دھۆکێ ل ھەیاما بۆری ل گەل خۆدانێن موەلیدان ئەنجامدای ل سەر بھایێ ئەمپێران بوو کو ببوو 1800 دینار و خەلک نەدشیا ڤی پارەی بدەت، ژبەر ڤێ چەندێ رەنگە ژبەر بارسڤکرنا خەلکی بڕیار ل سەر کێمکرنا دەمژمێرێن کارکرنا کارەبا موەلیدان ھاتبیتەدان و گۆت: ” ھەکە ئەڤ بڕیارە نەھاتبا دان دا ئەمپێرێ کارەبا موەلیدان ل سەر خەلکی گران راوەستێت و ئێدی خەلکی پێچێنەدبوو پارێ ئەمپێرێن کارەبا موەلیدان بدەن و سەرەرایی ڤێ چەندێ حوکمەت گازوایلێ ژی نادەتە خۆدانێن موەلیدان”.
سەرۆکێ لژنا پیشەسازی و سامانێن سرۆشتی ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ دیار کر کو ئەڤ دەمێ ھاتیە بۆ ڤەمراندنا کارەبا موەلیدان ھاتیە دەستنیشانکرن خەلکی کار پێ نینە و گۆت: ” ئەم وەکو لژنا جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ ل سەر بابەتێ کێمکرنا دەمژمێرێن کارەبا موەلیدان نەھاتینە ئاگەھدارکرن و دێ دووڤچوونێ ل سەر بھایێ بۆ ئەمپێرێن کارەبا موەلیدان ھاتیە دیارکرن کەین”.
ل دووماھیێ ناڤھاتی گۆت: “ھەکە بڕیارا 1800 ھزار دیناران ھاتبا بجھئینان دا ئەمپێر ل سەر وەلاتیان چیتە 15 ھزار دیناران، چونکی دەمێ کارەب دچیت و دھێت ھەموو دھێتە ھژمارتن و ھەیڤ ھەموو دھێتە کۆمکرن و پاش ل سەر رۆژێن ھەیڤێ دھێتە پارڤەکرن و دیار دبیت کا چەند دەمژمێران کارەب چوویە”.
وەزیرێ وەزارەتا کارەبێ ل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ل دۆر تێکچوونا رەوشا کارەبێ دیار کر کو تێچوویا کارەبا ھەرێما کوردستانێ د سالەکێ دا سێ ملیار دۆلارن و داھاتێ سالەکێ یێ وەزارەتێ کێمترە ژ 300 ملیۆن دۆلاران.
سەلاحەدین بابەکر، وەزیرێ وەزارەتا کارەبێ ل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ئاماژە دا وێ چەندێ کو ژبەر قەیرانا دارایی و نەبوونا گازوایلێ، ژ نەچاری کارەب ب ڤی رەنگێ نوکە لێ ھاتیە و گۆت: “ئەڤ سالە رێژا ب کارئینانا گازوایلێ ب رێژا 30% بەرانبەر سالا بۆری زێدەبوویە”.
ئەڤرۆ نیوز:
ب دیتنا چاڤدێرێن سیاسی سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا گرنگیەکا مەزن یا ھەی ب تایبەت پشتی بلندبوونا ئالایێ کوردستانێ ل کوچکا کۆماری ل ئەنقەرە.
زێرەڤان بەرواری، مامۆستایێ زانکۆیا دھۆکێ و چاڤدێرێ سیاسی ھەمبەر گرنگیا سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ (مەسعود بارزانی) بۆ تورکیا، گوت” ب بۆچوونا من تورکیا د قۆناغەکا ھەستیار دا دبۆریت و ھەول ددەت فاکتەرێ ئەمنی ب ھێز بێخیت دسیاسەتا دەرەکی دا ب تایبەتی پشتی لێک نێزیکبوونا ئیرانی و روسی و عیراقی ب ھەڤکاری ل گەل وەلاتێن وەکو مسر و قوبرس و یۆنانێ بۆ دروستکرنا بەرەیەکێ ھەڤدژ ل بەرامبەر ئارمانجێن ھەرێمایەتی یێن دەولەتا تورکی، لەوما تورکیا ھەولا ددەت دروستکرنا بەرەیەکێ نوو ددەت ژ دەولەتێن سونی وەکو سعوودی، قەتەر و ب ھەڤکاری ل گەل پاکستانێ و دەولەتێن نێزیک ژ سیاسەتا تورکیا”.
ب دیتنا زێرەڤانی” ئەنقەرە سەرەدەریەکا نیمچە دەولەتی ل گەل ھەرێما کوردستانێ دکەت کو پشکدار بیت د پروژەیێ تورکی دا، چونکی ھەرێما کوردستانێ گرنکیەکا تایبەت یا ھەی بۆ تورکیا ژلایێ جیوسیاسی ڤە، ب تایبەتی پشتی لاوازبوونا دەولەتا عیراقێ وکارتێکرنا ئیرانێ ل سەر بریارا دەستھەلاتا ناڤەندی ل بەغدا، لەوما تورکیا پێدفی ب کوردستانێ ھەیە بۆ پاراستنا بەرژەوەندیێن خوە”.
ھەمبەر بلندکرنا ئالایێ کوردستانێ د سەرەدانا ڤێ دووماھیێ یا سەرۆک بارزانی دا بۆ ئەنقەرە، گوت” دانانا ئالایێ کوردستانێ ب تنێ پێشخستنا پرۆتۆکولێن دبلوماسی بوون ل گەل ھەرێمی و ئەنقرە ب شێوازەکی پروکرام بۆ دارشتی سەرەدەریێ ل گەل ھەولێرێ دکەت، پێشڤەچوونا پەیوەندیێن سیاسی، ئابووری وئەمنی، ھەر دوو لای گەھاندینە ئاستی بلندکرنا پرۆتۆکولێن دبلوماسی، ھەروەسان ب کارئینانا ئالایێ کوردستانی بۆ موکمکرنا باوەریا سیاسی بوو ل گەل ھەرێمی بۆ قوناغێن داھاتی کو دبیت تورکیا داخوازیێن چارەنڤیساز ژ ھەرێما کوردستانی بکەت ب تایبەتی بۆ رێگرتنێ ل پروژەیێن ئیرانی وروسی ل دەڤەرێ”.
دیارکر ژی” سەرەدانا سەرۆکێ ھەریما کوردستانێ کارتێکرنەکا نەرێنی نەبوو ل سەر پەیوەندەیێن عیراقێ وتورکی، ب بۆچوونا من پەیوەندیێن ھەر دو وەلاتان دقەیرانەکا سیاسی وستراتیژی دا دبۆرن، ھەر ژ دەمێ حوکمڕانیا نوری مالکی و ھەتا ئەڤرۆ، چونکی عیراق خوە د بەرەیەکێ جودا دا دبینیت، و دەولەتا عیراقێ ب شیوازێ سایکولۆجیەتا تائیفی دھێتە ب رێڤەبرن کو ئەڤ چەندە کارتێکرنا راستەوخوە ل سەر بەرژەندەیێن تورکی دکەت ب تایبەتی د واری تێکدانا بەلانسا ھێزی ل گەل ئیرانێ. ھەژی گوتنێ یە کو ئەنقەرە ھەول ل گەل حوکمەتا عبادی دان و پەیمانا ھەڤکاریێ دگەل کر، لێ حوکمەتا نوو ل عیراقێ نە کاری خوە ژ پرۆژەیێن ئیرانی دوور بکەت، دەولەتا عیراقێ ل ژێر حوکمڕانیا نووو بەر ب ئاقەرەکێ مەترسیدار چو ب تایبەتی پشتی دروستبوونا (حەشد شەعبی) و بەرفەرھبوونا ئاراستەکرنا تائیفی، لەوما پەیوەندی د ناڤبەرا عیراقێ وتورکیا دا ل ئاستەکێ باش دا نەبوون بەری سەرەدانا بارزانی بۆ ئەنقەرە، یان ھەتا ھاتنا لەشکرێ تورکی بۆ سنۆرێن باژێرێ مووسل”.
گوت ژی” ب بۆچوونا من ھاتنا لەشکرێ تورکی کارتێکرنەکا نەگەتیڤ ھەیە ل سەر سەقامگێریا پەیوەندەیین ھەرێمێ و بەغدا، وئەڤ چەندە دێ بیتە سەدما ئالوزبوونا زێدەتر د پەیوەندیێن ھەر دوو لایەنان دا، چونکی رازیبوونا ھەرێما کوردستانێ بۆ ھەڤکاری کرنێ ل گەل تورکیا، راگەھاندنا نێزیک بوونا کوردان بوو ژ پرۆژێ تورکی – ئەمریکی ل دەڤەرێ، لەوما ھەرێما کوردستانێ ب سیاسەتا نوو ھەول ددەت بۆ پاراستنا بەرژەوەندەیێن خوە ب رێیا دەولەتێن ھەرێمی ب تایبەتی تورکیا وسعودیێ، دیسان ھەڤکاری ل گەل ئەمریکا بۆ دروستکرنا بەرەیێ نوو کو ھەرێم خوە ب پشکەک ژ وی پرۆژەی دبینیت. لەوما فشار ل سەر بەغدا ب تنێ ژ لایێ دەرەکی ڤە دروست دبن و ئێدی پەیوەندیێن ھەرێمێ ل گەل بەغدا د ئاستەکی نە سەقامکیر دا دبۆرن”.
ناڤبری ئاماژە دا کو سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ سعودیێ وتورکیا گرنکیا خوە ھەبوو بۆ ب دەستڤەئینانا پاراستنا ھەرێمایەتی بۆ ھەرێما کوردستانی ودەربرینا حالەتا مەترسیا ئەمنی وسیاسی بوو ل سەر ھەرێما کوردستانی ب تایبەتی پشتی بەرفەرھبوونا گفاشتنیێن حوکمەتا عیراقێ و گەفێن حەشد شەعبی ل سەر ئاسایش و پاشەرۆژا ھەرێمێ، ئالوزبوونا کاودانێن سیاسی و ئەمنی ل رۆژھەلاتا ناڤین و بەردەوام بوونا قەیرانا مروڤایەتێ ل سووریێ، دەڤەرێ بەر ب پێشھاتیێن سیاسی وئەمنی یێن مەترسیدار دبەت و ھەرێما کوردستانێ ھەول ددەت دئاستێ وان گەفان کار بکەت، بەلێ گەلەک یا گرنگە ھەڤکاری ھەبیت د ناڤبەرا ھێزێن کوردی دا بۆ ئێک ھەولیستیا کوردی د پروژەیێن ھەرێمایەتی دا، ھەکە نە، دبیت کورد بھێنە بکارئینان وەکو کارتەکا سیاسی ولەشکری د ناڤبەرا ھێزێن ھەرێمایەتی دا وئەڤ چەندە بێگومان دێ ئەنجامێن ئێکجار مەترسیدار ل سەر باشەرۆژ وسەقامکێریا ھەرێما کوردستانێ دورست کەت”.
نيشاندان