ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌ڵاحه‌دین دێمیرتاش هه‌ڤسه‌رۆكێ هه‌ده‌پێ راگه‌هاند: پێدڤيه ب زووترين ده‌م پروسا ئاشتيێ ده‌ستپێ بكه‌ت و بۆ سه‌رخستنا پروسێ ژى ئاگربه‌ستا دو لايه‌نى بهێته راگه‌هاندن.
ده‌ميرتاش دياركر ژى: ئێكه‌نيا ئوروپا ب هويرى چاڤدێريا هه‌ولێن مه دكه‌ت بۆ چه‌سپاندنا ئاشتيێ و ب گرنگى دزانين به‌رى هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ييێن توركيا، ئاگربه‌ستا دو لايه‌نانه بهێته راگه‌هاندن و ده‌ست ب دانوستاندنان بهێته كرن و بۆ سه‌رخستنا پروسا ئاشتيێ ژى پێدڤيه لايه‌نى سيێى چاڤدێريا پروسێ بكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نیوز: ڤه‌ده‌ر ره‌شاڤایی:
پارێزه‌رێ دو رۆژنامه‌ڤانێن بریتانی یێن كه‌نالێ VICE News بریارا دادگه‌ها توركی لسه‌ر ده‌سته‌سه‌ركرنا هه‌ردو رۆژنامه‌ڤان بتۆمه‌تا تیرۆرێ ره‌تكر و خویاكر كو ده‌سته‌سه‌ركرنا وان بتنێ بمه‌ره‌ما رێگرتنێ یه ژ رۆمالا وان لسه‌ر كوردان و خه‌باتا وان.
په‌یامنێر جه‌یك هانراهان و كامیره‌ڤان فیلیپ پێندله‌بێری ل باژێری ئامه‌دێ ل باكورێ كوردستانێ ل ده‌مێ رۆماكرنا پێكدادانێن كوردان و هێزێنئێمناهییا توركیا هاتینه ده‌سته‌سه‌ركرن و ڤێ یه‌كێ ژی رخنه‌یێن توند بۆ حكومه‌تا توركیا ئینانه ژ رێكخراوێن مافێن مرۆڤان و مافێن رۆژنامه‌ڤانان یێن ناڤخۆ و نێڤده‌وله‌تی.
تێ زانین كه‌نالێ VICE News كو نڤیسینگه‌ها وێ یا سه‌ره‌كی ل نیویۆرك، ئه‌مریكا یه گرنگیه‌كا تایبه‌ت دده‌ته پرسا كوردی ل هه‌ر چوار پارچێن كوردستانێ، دده‌مێ پتری ساله‌كێ یه گه‌له‌ك راپۆرت و دوكیۆمێنت لسه‌ر خه‌باتا پێشمه‌رگێ كوردستانێ ل دژی داعش ئاماده‌كرینه و به‌لاڤكرینه زێده‌باری خه‌باتا هێزێن كوردی ل رۆژئاڤا كوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
ئه‌ڤرۆ ل دژی ڤه‌كرنا خۆله‌كا بهێزكرنێ 250 مامۆستایان خۆنیشاندانه‌ك ئه‌نجامدان و تێدا راگه‌هاند، به‌رهه‌ڤ نینه پشكداری خۆلێ بكه‌ن و ده‌واما قوتابخانێ ژی بكه‌ن.
مامۆستا سه‌میر هه‌مزه، ب ئه‌ڤرۆ نیۆز راگه‌هاند” وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ ناڤێ 250 مامۆستا به‌لافكریه بۆ پشكداریكرن د خۆله‌كا بهێزكرنێ دا و بۆده‌مێ 45 رۆژان دێ ڤه‌كێشیت، ئه‌ڤه دده‌مه‌كیدایه سالا نوویا خواندنێ نێزیكبوویه و لڕۆژێن جه‌ژنێ و ئه‌ینی ژی دێ یا به‌رده‌وامبیت.
مامۆستای گۆتژی” مامۆستایێن پشكدار دڤێ خۆلێدا خۆنیشاندانه‌ك دژی پشكداریێ ئه‌نجامدان و رادگه‌هینن به‌رهه‌ڤنینه پشكداری د خۆلێ دا بكه‌ن، ژبه‌ركو موچه نینه و كریا هاتن وچوونێ بۆ ناهێته مه‌زاختن، هه‌روه‌سا دده‌مێ ده‌ستپێكرنا سالا خواندنێ مامۆستا نه‌چارن پشكداری خۆلێ ببن و نه‌شێن هه‌ردو ده‌واما بكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆك بارزانى ب مه‌ره‌ما لێكگوهورینا هزروبیران سه‌باره‌ت ره‌وشا سیاسى یا هه‌رێمێ ل گه‌ل سكرتێر و نوونه‌رێن پشكه‌كا پارت و لایه‌نێن سیاسى یێن كوردستانێ كومبوو، د كومبوونێ دا مه‌ترسى و گه‌فێن سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و قه‌یرانا سیاسى و ناڤخو و بابه‌تێن سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ و ئه‌گه‌رێن كویربوونا قه‌یرانێ و دیتنا رێكێن چاره‌سه‌ركرنێ به‌رچاڤ كرن.
د كومبوونێ دا رژدى ل ڤان خالان هاته كرن:
1- پێدڤیه له‌ز د چاره‌سه‌ریه‌كا نیشتمانى بهێته كرن
2- پێدیه حزب و لایه‌نێن سیاسى كار بۆ چاره‌كرنا كێشان بكه‌ن
3- به‌رده‌وامیا ڤێ قه‌یرانێ و نه‌چاره‌كرنا وێ نه دخزمه‌تا سازانا نیشتمانى دایه
4-نابیت بزاڤ بهێنه كرن بۆ پشت گوه هاڤێتنا مافێن خه‌لكى
5- پێدڤیه حزب بۆ خولێن بهێت یێن په‌رله‌مانى كادرێن بلند و بریاربده‌ست بهنێرنه په‌رله‌مانى
ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
پشتی کۆمبوونا شه‌شێ يا لایەنێن سیاسی ل ھۆلا سەعەد عەبدولا ل ھەولێرا پایتەخت دناڤبەرا ھەر پێنج لایەنێن سیاسی دا ھاتیە ئەنجامدان و د وێ کۆمبوونێدا لایەنێن سیاسی نەگەھشتینە چ ئەنجامان،ھندەک لایەن د وێ کۆمبوونێ دا بەشدار نەبووین،بریارە ئەڤرۆ رۆژا سێشەمبی ١-٩-٢٠١٥ مەسعود بارزانی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ دگەل وان لایەنان کۆمبیت کو بەشداری د دوماھیک کۆمبوونا لایەنێن سیاسی دا ل کوردستانێ دا نەکری.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤەبەرێ کاروبارێن زیندانیێن سیاسی ل وەزارەتا کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان راگەھاند، د ماوەیێ سێ سالێن بۆری دا وان نێزیکی ١٠ ھزار مامەلێن زیندایێن سیاسی بۆ ئەنجوومەنێ وەزیران و وەزارەتا دارایی یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ھنارتینە بۆ ھندێ مۆچەیەک بۆ وان بھێتە تەرخانکرن، بەلێ ژ بەر قەیرانا دارایی ھەتا نوکە ئەو مامەلە نەھاتینە وەرگرتن و د راگرتینە.
ئەحمەد مامە رەسول، رێڤەبەرێ کاروبارێن زیندانیێن سیاسی ل وەزارەتا کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان بۆ ئەڤرۆ دیار کر، د ھەیاما بۆری دا وان سێ لیستێن ناڤێن زیندانیێن سیاسی بۆ ئەنجوومەنێ وەزیران و وەزارەتا دارایی ھنارتینە بۆ ھندێ مۆچەیەکێ ھەیڤانە بۆ وان بھێتە تەرخانکرن و د وان لیستان دا ناڤێ نەە ھزار و ٩٨٧ زیندانیێن سیاسی تێدا بوون و گۆت ژی: ھەتا نوکە بەرسڤا ڤان مامەلان نەھاتیە دان و ھەر ل ئەنجوومەنێ وەزیران ماینە و ھاتینە پشتگوە ھاڤێتن.
مامە رەسول ئاماژە دا وێ چەندێ، ل وەزارەتا کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان ھەموو رێکارێن قانوونی بۆ مامەلێن وان ھاتینە کرن و چو ئاریشە تێدا نەماینە ژ نوو بۆ ئەنجوومەنێ وەزیران ھاتینە ھنارتن، بەلێ ژ ئەگەرێ قەیرانا دارایی یا کو ئەڤە دو سالە ب سەر ھەرێما کوردستانێ دا ھاتی، ئەڤ مامەلە ھاتینە راگرتن و گۆت ژی: ھەکە ئەڤ مامەلە ھەموو ب رێڤەبچن و مۆچە بۆ وان بھێتە تەرخانکرن، دێ ھەیڤانە ب ٢٠٠ ملیار دیناران ل سەر حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ تەکلیف بن، لەو حوکمەتێ ئەڤ مامەلە راگرتینە ھەتا کو قەیرانا دارایی ب دووماھی دھێت.
ناڤبری خویاژی کر، پشتی راگرتنا مامەلێن وان زیندانیێن سیاسی، مە پێشنیازەک پێشکێشی ئەنجوومەنێ وەزیران کریە و ژێ خواستیە ل شوونا مۆچەی ھەموویێ، ب تنێ مۆچێ بنەرەت بۆ وان بھێتە تەرخانکرن، بەلێ ھوسا دیاربوو کو حوکمەت خوە نەشێت وی پارەی ژی بدەت و گۆت ژی: ھەتا قەیرانا دارایی ب دووماھی نەھێت، باوەرناکەم ئەڤ مۆچە بھێنە خەرجکرن.
ئەحمەد مامە رەسول ئاشکرا کر، نھا ل ھەرێما کوردستانێ نێزیکی پێنچ ھزار ١٥٦ زیندانیێن سیاسی ھەنە کو ھەیڤانە مۆچێ خوە ژ حوکمەتێ وەردگرن و د تۆمارکرینە و ھندەک ژ وان ھەیڤانە ٥٠٠ ھزار دیناران وەکو مۆچە وەردگرن و ھەنە ژی ھەتا ٢٠٠ ھزار دیناران وەردگرن و گۆت ژی: ئەڤ زیندانیێن سیاسی ھەیڤانە نێزیکی دو ملیار و ٢٠٠ ھزار دیناران ژ حوکمەتا ھەرێمێ وەردگرن.
ل دور دانا پارچە ئەردان بۆ زیندانیێن سیاسی رێڤەبەرێ کاروبارێن زیندانیێن سیاسی ل وەزارەتا کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان خویا کر، ھەتا نوکە نێزیکی دو ھزار و ٥٤٥ زیندانیێن سیاسی ل ھەرێما کوردستانێ پارچە ئەرد ژ حوکمەتێ وەرگرتینە و نھا بۆ ٨٨٨ زیندانیێن دی ژی فەرمانا دانا پارچە ئەردی دەرچوویە و ل نێزیک دێ ئەو ژی پارچە ئەردان وەرگرن.
ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
بریاربوو ئەڤرۆ کۆمبوونا سەرۆکێن فراکسیۆنێن لایەنێن سیاسی ل پەرلەمانێ کوردستانێ بهێته ئەنجامدان،لێ ئەو کۆمبوون نەهاتە ئەنجامدان،هەر چەندە ئەڤرۆ خۆلا پاییزی یا پەرلەمانێ کوردستانێ دەستپێکریە.
سەرۆکێ فراکسیۆنا پارتی ل پەرلەمانێ کوردستانێ دیارکر:ل رۆژێن بهێن دێ سەرۆکێن فراکسیۆنان دگەل ئێک کۆمبن،لێ دڤێ خۆلێ دا پەرلەمانی کێشێن ناڤ پەرلەمانی دەرخستینە ناڤ جادێ،لێ هەر پارتی پەرلەمانی ب دۆهی و ئەڤرۆ و داهاتیێ خوە دزانیت.
سەرۆکێ فراکسیۆنا پارتی ئۆمێد خۆشناوی زێدەتر گۆت:پەرلەمانی شەرعیەتا خوە هەیە،لێ تەوافۆقێ شەرعیەتا خوە نەمایە.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
گورەی دووماھی ئامار د دەمێ سێ ھەیڤێن بۆریدا ھژمارەکا بەرچاڤ یا گەنجان و وەلاتیێن ھەرێما کوردستانێ چووینە دەرڤە و چاڤدێرەک ژی ئیماژە بڤێ چەندێ دکەت کو، حکومەتا ھەرێما کوردستانێ چو پلان نینە بۆ رێگری کرنێ ل چوونا گەنجان بۆ دەرڤەی وەلاتی، ھەروەسا نەبوونا کاری ئەگەرێ سەرەکی یە بۆ چوونا گەنجان.
ھێمن فەرید، چاڤدێرێ مەدەنی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ھەتا نوکە چو لایەنەکێ پەیوەندیدار ئامارەکا دروست لبەر دەست نینە، بەلێ گورەی ئامارەکا نەفەرمی ددەمێ سێ ھەیڤێن بۆری دا ٣٢ ھزار وەلاتیێن ھەرێما کوردستانێ چووینە دەرڤەی ھەرێما کوردستانێ، ئەڤ کەسێن چووینە دەرڤە رێگری لێ نەھاتیە کرن، ژبەرکو گورەی قانوونێ چوونا دەرڤە بۆ ھەتا ھەتا قەدەغەیە و خەلکێ ھەرێما کوردستانێ ب نەقانوونی دچنە دەرڤە و داخوازا پەنابەریێ دکەن، ئەم وەکی جڤاکێ مەدەنی زۆر دلگرانین بۆ چوونا گەنجان بۆ دەرڤە، ژبەرکو ھژمارەکا زۆر یا ئاوارا ل ھەرێما کوردستانێ ھەنە و ھژمارا وەلاتیێن رەسەن دێ کێم بیت، ھەروەسا رەوشا سایکۆژیا خێزانێن گەنجێن دچنە دەرڤە تێک دچیت و خێزانێن وان نوزانن دێ ب چو شێوە کۆڕێن وان گەھنە دەرڤە و چو کارەسات دێ کەڤیتە رێیا وان، بۆ وەلاتەکێ وەکی ھەرێما کوردستانێ کارەساتەکا مەزنە ددەمێ سێ ھەیڤان دا ئەڤ ھژمارا زۆرا گەنجان بچنە دەرڤە، بێگومان ئەڤ گەنجە سامانەکێ مەزنێ وەلاتی نە.
ھێمنی گۆتژی” نابیت حوکمەت رێگریێ ل چوونا گەنجان بۆ دەرڤەی وەلاتی بگریت، بەلکۆ پێدڤیە میکانزمەک بۆ رێگریێ بھێتە دانان ژلایێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ڤە، چەند ئەگەرێن سەرەکی بۆ چوونا گەنجان ھەنە، ژ وانا بێکاری ئەگەرەکێ ھەرە سەرەکی یە و مخابن پتریا گەنجان ژبەر نەبوونا کاری دچنە دەرڤە و نەچارن رێیا مان و نەمانێ ھەلبژێرن، چونکی ھەکە ل ھەر گەنجەکی ب پرسی ئەگەر چیە دێ چیە دەرڤە ئێکسەر دێ بێژیت چو کار نینە، یان نەھاتیە دامەزراندن، ئەگەر کارەک ژی ھەبیت، بھایێ کارکرنێ گورەی ژیانا ئەڤرۆ نینە و موچە گیرو دبیت، ھەروەسا نوکە دو تەخ ل ھەرێما کوردستانێ پەیدا بووینە تەخا ھەژارا و تەخا دەولەمەندا، کو جۆداھیەکا زۆر د ناڤبەرا ژیانا وان دا ھەیە و ب چو پیڤەرەکی ناھێتە ھەڤبەرکرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئەندامێ لژنا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن عیراقێ،حاکم سرحان سلیڤانەی بۆ ئەڤرۆ دیارکر پەرلەمانتارێن کورد ل پەرلەمانێ عیراقێ دێ فشارەکا مەزن ئیخنە سەر پەرلەمان و حوکمەتا عیراقێ ھەکەر بەھرا ھەرێما کوردستانێ ژ بوودجا ٢٠١٦ دا نەبیت پێدڤیە دووڤ قانوونی و دەستوری و سازدانا حوکمەتا عیراقێ بوودجا ھەرێمێ بێختە ناڤ بوودجا سالا بھێت دا و نابیت کوردستان بھێتە بێ بەھرکرن.
حاکم سرحان سلیڤانەی ئەندامێ لژنا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن عیراقێ گۆتژی: ھەتا نوکە ب فەرمی چوو ئاشکرانەبوویە کا دێ بەھرا ھەرێما کوردستانێ د بوودجا سالا ٢٠١٦ی دا ھەبیت یان نە، لێ ھەکەر ھات حوکمەتا عیراقێ بەھرا ھەرێما کوردستانێ ژ بوودجا سالا بھێت دەرخست ڤێ جاری ب چوو رەنگەکی ئەم قبوول ناکەین و دێ ھەلویستەکێ توند ھێتە وەرگرتن و ب چوو شیوەیەکی رازی نابین ھەرێم بێ بەھر بیت ژ بوودجا سالا بھێت.
ئەندامێ لژنا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دیارکر ھەکەر بھایێ پترولێ ڤی رەنگی بیت و ھەر بھێتە خارێ دێ لاوازیەکا مەزن کەڤتە بوودجا عێراقێ یا سالە ٢٠١٦ێ دا و عەجزا وێ ژ سالا ٢٠١٥ گەلەک زێدەتر دبیت، رەنگە بگەھیتە ٥٠ تریلیۆن دیناران چونکو بھایێ پترولێ گەلەک یێ نزم دبیت،ئەگەر بھایێ پترولێ بلند بوو گەھشتە ٧٠ دۆلاران یان زێدەتر،وی دەمی دێ داھاتێ عیراقێ زور بلند بیت و شیانێن خوە راگریێ ھەبیت.
حاکم سرحان سلیڤانەی زێدەتر گۆت: پێدڤیە حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا بگەھنە چارەسەریەکی د ئەڤ سالە چونکو ئەو بوودجا سالا ٢٠١٥ی بۆ ھەرێمێ ھاتیە دانان،ھەتا نوکە عیراق پێگیر نەبوویە پێدڤێ بوو ھەیڤانە کوژمێ تریلیۆنەک و٢٠٠ ملیار دینارێن عیراقێ رەوانەی ھەرێمێ بکەت،ئەو رێکەڤتنا ناڤبەرا ھەرێمێ و بەغدا یێ دا بتنی بۆ سالا ٢٠١٥ێ یە بۆ سالا بھێت ھیشتا چوو دیارنەبوویە ب دیتنا من حوکمەتا عیراقێ گەلەک شاشە ڤێ رەنگی بەری خوە ددەتە ھەرێما کوردستانی بوودجێ نادەت چونکو دووڤ دەستۆری ھەتا نوکە ھەرێم پشکەکە ژ عیراقا فێدرال.
حاکم سرحان سلیڤانەی ئاشکرا کر پیشبینیێ دکەین کو سالە ٢٠١٦ ی داھاتێ عیراقێ چوو نەبیت دێ ژ سالا ٢٠١٥ێ ٩٩ تریلیۆن داھات بوون لێ بوودجا ٢٠١٦ ی دا رەنگە ٨٠ تریلۆن دیناران کێمتر بیت و خەرجیی ژێ بگەھنە ٥٠ تریلیۆن دیناران
نوکە حوکمەتا عیراقێ مژوولی دانانا بوودجا سالا ٢٠١٦ییە و پێدڤیە وەختەکێ نیزیکدا بگەھتە پەرلەمانی داکو گەنگەشە ل سەر بھێتە کرن ھەکەر مە دیت بوودجا ٢٠١٦ێ دا بو ھندەک تشتین نەگرنگ یێ ھاتیە تەرخانکرن ئەم دێ کێم کەین دووڤ مادی ٦٢ دەستۆری عیراقی.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتى يا كونترۆلا كاره‌با هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، ل نيڤا ڤێ هه‌يڤێ كاره‌ب دێ بيته 24 ده‌مژمێر و ب به‌رده‌مى دێ ده‌نه وه‌لاتيان.
پشتى كۆمبوونا ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ريا كۆنترۆلا كاره‌با پارێزگه‌هان و رێڤه‌به‌ريا گشتى يا كونترۆلا كاره‌بێ ل هه‌رێما كوردستانێ، رێڤه‌به‌ريا گشتى يا كونترۆلا كاره‌بێ خشته‌كێ نوو يێ به‌لاڤكرنا كاره‌بێ بۆ هه‌يڤا ئيلۆنێ دانا و تێدا ژ نيڤا هه‌يڤێ وێ ڤه دێ كاره‌ب بيته 24 ده‌مژمێرى.
ده‌رباره‌يى ڤان رۆژێن ده‌سێپكا هه‌يڤا ئيلۆنێ ژى حوكموتێ بڕيار دايه 21 ده‌مژمێران كاره‌بێ دابين بكه‌ت و ب تنێ سێ ده‌مژمێران كاره‌با موه‌ليده‌ى دێ هه‌بيت و بهايێ ئه‌مپێران ژى ژ لايێ پارێزگه‌هان ڤه دێ هێته دياركرن.
نيشاندان