رۆژا چارشه‌مبى رێكه‌فتى 12ى ته‌باخا 2015ێ ماوێ پێشكێشكرنێ بۆ خواندنا دكتورايێ ل هه‌رێما كوردستانێ ده‌سپێكه‌ت و رۆژا دوشه‌مبى 31ى ته‌باخا 2015ێ دێ يا به‌رده‌وام بيت.
ب گۆره‌يى نڤيساره‌كا وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و ڤه‌كۆلينێن زانستى يا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كو وێنه‌ك ب ده‌ست ئه‌ڤرۆ نيوز كه‌فتيه، تێدا رێنمايێن چاوانيا ده‌سپێكرنا خواندنا دكتورايێ ل هه‌رێما كوردستانێ به‌حس دكه‌ت ل گه‌ل چه‌ند بابه‌تێن دى يێن تايبه‌ت ب خواندنا بلند.
ئەڤرۆ، حکمەت زێوکی:
پشتی پارێزەرەکی سکالا ل سەر رێڤەبەرێ وەبەرئینانا دھۆکێ تۆمارکری و جارەکێ ل دادگەھێ بەرھەڤ بووی و دادگەھکرنا وی ھاتیە پاشخستن، ئەڤرۆ ١٠-٨-٢٠١٥ ل دادگەھا کەتنێ دێ ھێتە دادگەھکرن.
زنار زبێر عەلی پارێزەرێ وی پارێزەرێ سکالا تۆمار کری بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو ل سالا ٢٠١٣ پارێزەر دلۆڤان کەمال پارێزەرێ خودانێن ٤٠ قەپانان بوو کو ل دەمێ ڤەگوھاستنا قەپانان زیان گەھشتبوونێ و گۆت “ل وی دەمی بەختیار ئەمین رێڤەبەرێ وەبەرئینانا دھۆکێ ل دۆر وێ پرسێ ب نڤیسارا ژمارە ١٣٦٨ کو بۆ کارگێریا پارێزگەھا دھۆکێ ھنارتی سڤکاتی و تەشھیر ب پارێزەر دلۆڤانی کربوو، ئەوی ژی ژ ئالیێ خوە ڤە سکالا ل سەر تۆمار کریە”.
پارێزەر زنار خویا ژی کر کو ٨-٦-٢٠١٥ ل دادگەھا کەتن یا دھۆکێ رێڤەبەرێ وەبەرئینانێ بەرھەڤ بوو، لێ دادگەھکرن بۆ ئەڤرۆ ھاتیە پاشخستن و گۆت “ئەڤ دادگەھکرنە دێ ل گۆر مادێ ٤٣٣ یێ قانوونا سزایان بیت”.
سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ په‌یامه‌كێ ل دۆر ره‌وشا سیاسی یا هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤ دكه‌ت و تێدا هاتیه” وه‌ك یا دیار كو هێشتا ئالیێن سیاسی ل سه‌ر پرسا سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ نه‌گه‌هشتینه سازانێ و هه‌نده‌ك ژی درژن ل سه‌ر شێوازێ كوده‌تا و پرۆژه بۆ دروستكرنا قه‌یرانان یێن هه‌ین، لێ پرۆژه بۆ چاره‌سه‌ركرن و پاراستنا كوردستانێ نینن، له‌ورا هه‌لویستێ خوه ل دۆر قه‌یرانا سیاسی یا هه‌رێمێ بۆ هه‌وه یێن خۆشتڤی رادگه‌هینم”
د پشكه‌كا دی یا په‌یاما سه‌رۆك بارزانی دا هاتیه” پشتی ل هه‌یڤا گۆلانا ئه‌ڤ ساله مه سه‌فه‌را ئه‌مریكا و ئه‌ورۆپا كری، ئاسۆیه‌كێ رۆهنتر ژ جاران ل هه‌مبه‌ر پرسا سه‌ربخوه‌یا گه‌لێ كوردستانێ هاته د رۆژه‌ڤێ دا. لێ ب دروستكرنا ڤێ قه‌یرانێ ئه‌ڤ ئاسۆیه دێ كه‌ڤیته بن گه‌ف و مه‌ترسیێ، ئه‌و ئاسۆیێ كو گه‌لێ كوردستانێ چه‌ندین ساله خه‌باتێ بۆ دكه‌ت خه‌لكه‌ك یێ هه‌ی وه‌سا بۆ دچن هه‌كه ل سه‌ر ده‌ستێ مه‌سعود بارزانی ب ده‌ستڤه بهێت مه‌نه‌ڤێت، لێ ئه‌ز دێ مه‌منوونی وی كه‌سی بم یێ وێ هیڤیا گه‌لێ كوردستانێ بجه بینیت و هه‌ر ئه‌وه ژی جوداهیا د ناڤبه‌را من و وان دا”.
ل دووماهیا په‌یامێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆچوونا خوه بۆ ده‌ربازبوونێ ژ ڤێ قه‌یرانێ د ڤان خالان دا ده‌ردبڕیت:
1. بۆ چاره‌كرنا كێشان خۆسه‌پاندن و شێوازێ كوده‌تا چو ئه‌نجام نابن و قابلی قه‌بوولكرنێ ژی نینه.
2. هه‌موو حزبێن ناڤ حوكمه‌ت و په‌رله‌مانی له‌زێ بكه‌ن ل رێككه‌فتنێ ل سه‌ر چاره‌سه‌ریه‌كێ ب سازانێ كو د به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌ل و نیشتمانی دا بیت.
3. هه‌كه نه‌گه‌هشتینه سازانێ دڤێت به‌ره‌ڤ هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ڤه بچین.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
جێگرێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ جه‌عفه‌ر ئیبراهیم ئێمینكى سه‌باره‌ت بلندكرنا راپۆرتا لژنا قانوونى یا په‌رله‌مانى ل سه‌ر پرۆژه قانوونا راستڤه‌كرنا قانوونا سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا دبێژیت” سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ماوه‌كه ئه‌دایێ كارێ خوه یێ قانوونى ناكه‌ت”.
جێگرێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ جه‌عفه‌ر ئیبراهیم ئێمینكى هوشداریا وێ یه‌كێ دده‌ت كو ره‌وش به‌ره‌ڤ ئاقاره‌كێ مه‌ترسیدار بچیت.
و دبێژیت” سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ته‌جاوزا كار و ده‌ستهه‌لاتا خوه یا كرى “
ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
پەیڤدارێ میحوەرێ مەخموور یێ هێزا پێشمەرگێ کوردستانێ ئاشکەراکر کو سالا بۆری ل رۆژا ٨ تەباخێ ل دەمێ گرتنا باژێرێ مەخموورێ سەرپەرشتیارێ داعشێ ل وی میحوەری کۆشتیە کو لدووڤ دا بۆ وان دەرکەفت برایێ ئەبۆبەکر بەغدادیە.
برایێ بەغدادی وێنەیێ ڤیدیۆیی ژی بۆ هاتیە گرتن و راگەهاندنا کۆشتنا وی پشتی دلنیابووین ل زایاریێن دناڤ داعش دا ئەڤرۆ بەلاڤکر.
پەیڤدارێ میحوەرێ مەخموور ئەحمەد ئەنوەر دبێژیت:مە ل سالا پار ل دەمێ گرتنا باژێرکێ مەخموور چەندین چەکدارێن داعش کۆشتن و ئێک ژ وان کۆشتیان پشتی دلنیابوونا ناسناما وی و پاش وەرگرتنا زانیاریێن تەمام ، ڤان چەند رۆژێن بۆری بۆ مە دەرکەفت کو برایێ خەلیفێ داعشە.
ناڤهاتی گوت ژی:ئەوێ هاتیە کۆشتن کو سەرپەرشتیا میحوەرێ مەخموور دکر ل بەرەیێ داعش ناڤێ وی ئەبۆ خەتاب بەغدادیە،ل وی دەمی مە نەدزانی کا ئەوە هاتیە کۆشتن یان نە،بەلێ ئەڤرۆ مە ب تەمامی زانی کو ئەوێ هاتیە کۆشتن برایێ بەغدادیە،ئەڤ نۆچەیە ماوەیەکه لدەف مەیە پشتی زانیاری ژناڤ داعش گەهشتینە مە،مە ئەڤ نووچەیە هەلگرت بۆ هندێ کو ئەڤرۆ ل سالڤەگەرا گرتنا باژێرکێ مەخموور رابگەهینین.
سالا بۆری پشتی هێرشێن وان بۆ سەر چەندین دەڤەرێن کوردستانێ،چەکدارێن داعش هێرش کرە سەر باژێرکێ مەخموور کو ۷۰ کیلۆمەترا ژ هەولێرێ دوورە،پشتی چەند رۆژان ب ئەگەرێ هێرشا پێشمه‌رگێ کوردستانێ بۆ سەر داعشان مەخموور هاتە گرتن و چەندین چەکدارێن داعش هاتنە کۆشتن.
ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
ئەندامەکێ لژنا دارایی و ئابووری ل پەرلەمانێ عێراقێ دیارکرکو ب هەلوەشاندنا پۆستێن جێگرێن هەرسێ سەرۆکان،هەیڤانە كوژمێ زێدەتر ژ شەش ملیار دیناران ڤەدگەریت بۆ بودجەیێ دەولەتێ،ئاماژە ب هندێ ژی دا کو مۆچەیێ بنەرەتی یێ وان جێگران هەیڤانە دگەهیتە 250 ملیۆن دینارێن عێراقی.
مەسعود حەیدەری ئەندامێ لیژنا دارایی و ئابووری ل پەرلەمانێ عێراقێ راگەهاند،کو بریارە عەبادی ب چالاککرنا حکومەتێ و هەلوەشاندنا پۆستێن جێگرێن هەرسێ سەرۆکاتیا،پێنگاڤەکا بوێرانەیە و شکاندنا دابەشبوونا سیاسیە.
گۆت:ئەگەر ئەڤ بریارە بچیتە بوارێ جێبەجێکرنێ،هەیڤانە زێدەتری شەش ملیار دیناڕان دێ زڤرنە بۆدجەیێ دەولەتێ،وان جێگران ژمارەکا زۆرا پاسەوانان هەیە و مۆچێ وان هەیڤانە دگەهیتە 250 ملیۆن دیناران.
ئەڤرۆ عەبادی چەندین بریاردان،ژوانا کێمکرنا سەرجەم پاسەوانێن بەرپرسێن دەولەتێ،،هەرسێ سەرۆکاتیان و وەزیڕان و پەرلەمانتار و پلەیێن تایبەت،هەلوەشاندنا دەرمالێن تایبەت یێن هەرسێ سەرۆکاتیا و دەستەیا سەربەخۆیا دەولەتێ و خانەنشینان،دوورخستنا هەمی پۆستەیێن بلند وەک دەستەیا سەربەخۆ و بریکارێن وەزیر و راوێژکاران و رێڤەبەرێن گشتی لسەر بنەمایێ حزبی و تائیفی،هەروەسا عەبادی گۆتیە:دێ وەزارەتان کێمکەین و دەستەیان ژی،ژبۆ کێمکرنا مەزاختنان،هەروەسا هەلوەشاندنا پۆستێن جێگرێن سەرۆک کۆمار و جێگرێن سه‌رۆک وەزیران.
دیارکر ژی:ڤەکرنا هەمی دوسیێن گەندەلیێ یێن نوکە و بەری نوکە،ب سەرپەرشتیا لژنەکا بالا،عەبادی داخواز ژ ئەنجۆمەنێ وەزیران دکەت رەزامەندیێ ل سەر وان بریاران بدەن،وان بریاران پەسەند بکەن،بۆ هندێ کو سەرۆک وەزیر بشێت چاکسازیان بکەت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌باره‌ت داخوازیێن سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ و بریارێن جڤاتا وه‌زیرێن عیراقێ بۆ ده‌ستپێكرنا پروسا چاكسازیێ ل دام و ده‌زگه‌هێن كارگێرى و میرى، سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ پشته‌ڤانیا هه‌موو بزاڤه‌كێ دكه‌ت كو ب ئاراستا چاكسازى و نه‌هێلانا كێم و كاسیان بیت ل دام و ده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ.,
سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ دیسا دیاركریه” بۆ هندێ ئه‌م پروسا چاكسازیێ یا سه‌ركه‌فتى بیت دڤێت ئه‌ڤ پروسه ئیستحقاقات و پشكداریا هه‌رێما كوردستانێ به‌رچاڤ وه‌ربگریت و د هه‌مان ده‌مدا نوونه‌رێن پێكهاتێن ئیانى و نه‌ته‌وه‌یى یێن عیراقێ ل به‌رچاڤ وه‌ربگریت.
ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
ئەڤرۆ رۆژا ئێکشەمبی 9.8.2015 سەرۆکێ پەرلەمانێ کوردستانێ یوسف محەمەد لدور پرسا سەرۆکێ هەرێمێ بەیاننامەکێ بەلاڤدکەت و دبێژیت:لیژنا یاسایی یا پەرلەمانی راپۆرتا خوە سەبارەت پرۆژێ یاسایێ هەموارکریێ یاسایا سەرۆکاتیا هەرێما کوردستانێ پێشکێشی سەرۆکاتیا پەرلەمانێ کوردستانێ کر،لدووڤ پەیرەوێ نافخویێ پەرلەمانی دڤێت دەم بۆ روونشتن و گفتۆگوکرنێ لسەر وان پرۆژان بهێتە دەست نیشانکرن،چ روونشتنا ئاسایی بیت یان نە ئاسایی،بەلێ ل روانگەها هەستکرن بەرامبەر بەرپرسیارەتیا گەلێ مە ئەو بارۆدوخێ نۆکە کوردستان تێدا دەربازدبیت،وەک بەرسڤەک بۆ یاداشتناما ژمارەکا فەرماندێن پێشمەرگەیێ قارەمان ل بەرۆکێن جەنگی دژی تیرورستان،ب پێدڤی دزانین دەرفەتەکا دی بدەین بۆ رێکەفتنا لایەنێن سیاسی ، بتایبەتی کو دەمەکێ زۆر کێم مایە ئەگەر ب رەنگەکێ یاسایی چارەسەری بۆ ڤێ کێشێ نەهێتە دیتن،ئەڤە دێ پشتی 20 تەباخا ئەڤ سالە،هەرێما کوردستانێ دێ کەڤیتە قەیرانەکا سیاسی و یاساییا ئالۆزتر.
د ئینینە بیرا هەمی لایەنان،کو سەرۆکاتیا پەرلەمانێ کوردستانێ دەمێ ۱۰ هەیڤانە هەولێن چوە یێن چر خستینە گەر بۆ دیتنا چارەسەریا پرسا سەرۆکاتیا هەرێما کوردستانێ،بۆ ڤێ مەبەستێ چەندین جاران دگەل فراکسیۆن و لایەنێن سیاسی مە کۆمبون سازداینە،بەلێ مخابنی هەتانوکە ل سەر ڤێ پرسێ نەگەهشتینە سازانێ.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌ڤرۆ رۆژا ئێكشه‌مبى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنامه‌كێ راگه‌هاند كو ئه‌و پشته‌ڤانيا ناما فه‌رماندێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ دكه‌ت و ل گه‌ل بۆچوونا وان يێ هه‌ڤ بۆچوونه.
دوهى ژماره‌كا فه‌رماندێن له‌شكرێ كوردستانێ ژ هه‌موو لايه‌نێن سياسى راگه‌هاندنه‌ك به‌لاڤكربوو و تێدا داخواز كربوو كو هه‌موو لايه‌ك ململانێ يا خوه يا سياسى بداننه لايه‌كى و چاره‌نڤيسێ كوردستانێ گرنگ وه‌ربگرن.
ده‌قێ راگه‌هاندنا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ل دۆر وێ نامێ
ژ بۆ ھەڤسەنگەر و برایێن منێن خوەشتڤی، پێشمەرگەیێن قەھرەمان…
یاداشتا هه‌وە گه‌ھشت کو د دەرباره‌يى رەوشا نھا یا کوردستانێ هه‌وە پێشکێشی مە و خەلکێ کوردستانێ کربوو. ناڤەرۆکا بانگەوازیا هه‌وە دەربڕینا رایا مە ژی دکەت و ل گەل هه‌وە ھەڤرێ مە. پالپشتیا داخوازیا هه‌وە دکه‌م و دەنگێ خوە دئێخمه پال دەنگێ هه‌وەیێن قەھرەمان.
د ڤێ رەوشا نەھەموار دا پێدڤيە ب ھەڤدو تێگه‌ھشتن و سازان و ل ھەڤکرنێ، کێشەیێن خوە یێن ناڤخوەیی چارە بکه‌ین. گەلەک نەخوەشە و نابيت ب دەستێ خوە قەیرانێ دروست بکه‌ین و ببینە چاڤکانیا ترس و گومانێن خەلکى ئەوێ خوینا شەھیدان و جانگۆریا پێشمەرگەى و مەترسیێن ل سەر وەلاتێ خوە ل بەر چاڤ بن، چ دەمەکی دەستێ خوە ژ بۆ دروستکرنا قەیرانێ نابەن.
وەکی پێشمەرگەیەک، گەلەک ب باشی ھەستێن هه‌وە تێدگه‌ھم و شاھدێ قەھرەمانی و کەد و خەباتا هه‌وەیا ژ بۆ بەره‌ڤانيكرنا ل شەرەف و کەرامەتا کوردستانێ مە. ژ ئێشا دایکا شەھید و ئازار و نالینا برینداران تێدگه‌ھم و دزانم پێشمەرگەیێن مە یێن قەھرەمان ل چ رەوشەک و ب چ گیانەک ل سەنگەرێن خوە دانە و ب رویێ دوژمنەکی درندە راوەستانە. ھوون جھێ شانازیێ نە و پارێزەرێن کوردستانێ نە. ھيڤیدارم ھوون و خەلکێ کوردستانێ رێ نەدن چارەنڤيسا وەلاتى بەرەڤ ئاسۆیەکی نەدیار ڤە بچيت.
مەسعود بارزانی
9ى ته‌باخا 2015ێ
نيشاندان