ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
ددەمێ رێڤەچوونا مەشق و راھێنانێ ل سەربازگەھەکا تیرۆرستێن دعش ترۆمبێلەکا بۆمبەکری تەقی و ھژمارەکا چەکدارێن داعش بوونە قوربانی.
غەیاس سورچی، کارگێرێ مەلبەندێ ئێکەتی نیشتیمانی کوردستان ل نەینەوا بۆ ئەڤرۆ نیۆز راگەھاند” ل ناڤا سەربازگەھەکا گروپا تیرۆرستیا داعش ل سەنتەرێ قەزا بەعاج، ترۆمبێلەکا بۆمبەکری یا تیرۆرستێن داعش پەقی و د ئەنجامدا ٣٧ چەکدارێن داعش ھاتنە کوشتن و بریندارکرن.
غەیاسی دیارکر” ئەف ترۆمبێل یا تیرۆرستێن داعش بخوە بویە و ھاتبوو بەرھەڤکرن بھێتە پەقاندن، بەلێ ب چەکدارێن وانڤە پەقی و ھەموو ئەو چەکدارێن ھاتینە کوشتن و برینداربوونژی ئەو چەکدارێن یێ مەشق و راھێنانێ دکەن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
شانده‌كێ فراكسيۆنێن كوردى ل جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ، ئه‌ڤرۆ رۆژا چارشه‌مبى رێكه‌فتى 22ى تيرمه‌ها 2015ێ گه‌هشتنه كه‌ركووك و بڕياره چه‌ند كۆمبوونه‌كان ئه‌نجام بده‌ن.
شاندێ فراكسۆينێن كوردى ل جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ ب سه‌رۆكاتيا ئارام شێخ محه‌مه‌د ل گه‌ل نه‌جمه‌دين كه‌ريم پارێزگارێ كه‌ركووك كۆمبوون بۆ به‌حسكرنێ ل سه‌ر ره‌وشا وى باژێرى و دانوستاندنێ ل سه‌ر دووماهى پێشهاتێن وى باژێرى.
بڕياره پشتى كۆمبوونا ل گه‌ل پارێزگارێ كه‌ركووكێ شاندێ فراكسيۆنێن كوردى ب جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ ل گه‌ل جڤاتا پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ كۆم ببيت.
ئه‌ڤرۆ نیوز، له‌زگین جۆقى:
د پرێس كونفرانسه‌كێ دا 22/7/2015 ل هۆلا رێڤه‌به‌ریا گشتیى یا ساخله‌مییێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ ئامارێن رۆژانێن جه‌ژنا ره‌مه‌زانى هاتنه راگه‌هاندن.
حه‌مزه ره‌زیكى به‌رپرسى پشكا راگه‌هاندنێ ل رێڤه‌به‌ریا گشتیى ساخله‌مییێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ دیاركر كو 13 هزار و 614 كه‌سان ل رۆژانێن جه‌ژنێ سه‌را بنگه‌هێن ساخله‌مییێ داینه و یێن هاتینه چاره‌سه‌ركرن و 587 زارۆكێن نوو هاتینه سه‌ر دونیایێ ژ وانا ژى 302 كۆر بووینه و یێن دیتر كچ بووینه و 331 روودان یێن ل نه‌خۆشخانه هاتینه تۆماركرن بتنێ چوار نه‌خۆش ل نه‌خۆشخانا سووتنى و جوانكاریى یێن هاتینه نڤاندن و ره‌وشا وان یا ساخله‌مییێ یا باش نه‌بوویه و 42 وه‌لاتى ژ بلنداهیا یێن كه‌ڤتین و22 كه‌سان ل رۆژانێن جه‌ژنێ د اگیانى خوه ژ ده‌ست داینه ژ وانا ژى دو كه‌س د ئاڤێ دا خه‌ندقینه و 2 زارۆك ل نه‌خۆشخانا هیڤى مرینه وكه‌سه‌كێ دى د ژیێ 31 سالیێ دا هاتبوو سووتن و ژ ئه‌نجامێ سووتنێ گیانێ خوه ژ ده‌ست دایه، ئه‌ڤێن دیتر پرانیا وان نه ژ به‌ر روودانان مرینه به‌لكو پتریا وان ژبه‌ر نه‌خۆشیان بووینه وه‌كو جه‌لتا مێشكى و دلى و فشارا خۆینێ و په‌نچه‌شیرێ و زێده‌تر ژ 30 كه‌سان ژبه‌ر روودانێن هاتن چوونى سه‌را ساخله‌مییێ داینه.
ئازاد ته‌ها به‌رپرسى راگه‌هاندنێ ل رێڤه‌به‌ریا هاتن وچوونا دهۆكێ دیاركر كو شه‌ش روودانێن ترافیكێ ل سه‌رانسه‌رێ پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتینه تۆماركرن و چوو وه‌لاتیان گیانێ خوه ژ ده‌ست نه‌داینه، بتنێ چوار وه‌لاتى بریندار بووینه .
هێمن سلێمان به‌رپرسێ راگه‌هاندنا رێڤه‌به‌ریا پولیسێن دهۆكێ دیاركر كو پلانا پولیسێن پارێزگه‌ها دهۆكێ 100% هاتیه بجه ئینان كو چوار روودانێن شه‌رچوونێ یێن هاتینه تۆماركرن ودوو حاله‌تێن دزیێ ژى یێن هاتینه تۆماركرن و كێشه‌كا خێزانى ژى یا هاتیه تۆماركرن ودوو روودانێن خه‌ندقى هه‌بووینه ودو گه‌نج وشه‌ش كیشه‌یێن مه‌ى ڤه‌خۆارنێ یێن هاتینه تۆماركرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
مالپه‌ره‌كێ ئۆپۆسيۆنا سۆرى داخوازێ ژ وه‌لاتيێن عه‌ره‌ب دكه‌ت، پشكدارى راپرسيا مالپه‌رێ جه‌زيره‌ت نێت بكه و ده‌نگێ ب “نه‌خێر” بۆ ده‌وله‌تا كوردى بده‌ن.
مالپه‌رێ كه‌نالێ جه‌زيره يێ ب ناڤێ “الجزيرة نيت” راپرسيه‌ك به‌لاڤكريه ب ناڤێ “هل تؤيد قيام دولة مستقلة للأكراد؟” ئانكو تو ل گه‌ل ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربه‌خۆ يا كوردانى؟، ل ده‌سپێكا ڤێ كه‌مپينا عه‌ره‌بان راگه‌هاندى، زێده‌ترى 95% ل گه‌ل ده‌وله‌تا سه‌ربه‌خۆيا كوردستانێ بوون، به‌لێ نوكه ده‌نگێن وێ كێم بووينه بوويه 81%ێ كێمبوويه.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
باراك ئۆباما يێ سه‌رۆك كۆمارێ ئه‌مريكا ژمارا هێرشێن ئه‌سمانى يێن هێزێن هه‌ڤپه‌يمانان بۆ سه‌ر چه‌كدارێن داعش ئه‌ڤرۆ رۆژا چارشه‌مبى راگه‌هاند.
باراك ئۆباما د ديداره‌كێ دا ل گه‌ل شه‌ركه‌رێن ئه‌مريكا يێن كه‌ڤن ل ويلايه‌تا په‌نسلڤينيا راگه‌هاند كو ئه‌و جاره‌كا دى هێرشێن ئه‌ردى ناكه‌نه سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤين و ئه‌ڤه ژى مه‌ترسيه ل سه‌ر وه‌لاتى و ئاسايشا وى.
باراك ئۆباما راگه‌هاند ژى كو ژ ده‌سپێكا پرۆسا شه‌رێ دژى داعش و هه‌تا نها زێده‌ترى پێنج هزار هێرشێن ئه‌سمانى كرينه سه‌ر باره‌گا و كۆگه‌هێن چه‌كى يێن چه‌كدارێن داعش.
ئەڤرۆ نیوز:
شیرەتکارێ ئاسایشا ئابوورێ ھەرێمێ دیارکر بریارا فرۆشتنا نەفتا ھەرێمێ ب شێوەیەکێ سەربەخو ژ نەچاری دا ھاتە دان، چونکو رۆژ پشتی رۆژێ پەیوەندێن ھەرێمێ ل گەل بەغدا ئالوز دبن و رێگری بو دھاتنە درۆستکرن.
د. بێوار خنسی شیرەتکارێ ئاسایشا ئابوورێ ھەرێما کوردستانێ دیارکر ل سەر بنەمایێ رێکەتنا ھەرێمێ و بەغدا ھاتیە کرن بویە کو بنەماسیەکێ سەرەکی بو تەخمینکرنا بودجەیا عیراقێ سالا ٢٠١٥، ٣ ملیۆن ٣٠٠ ھەزار بەرمیلان د رۆژێ دا بفرۆشن ،ل سەر بھایێ ٥٦ دۆلاران ،١١٩ تریلیۆن دینار دبن،ھەرێما کوردستانێ ٢٥٠ ھەزار بەرمیلێن نەفتێ ژ ھەرێمێ و ٣٠٠ ھەزار بەرمیل ژ کەرکووکێ کو تێکرایا وان دبیتە ٥٥٠ بەرمیل د رۆژێ دا رەوانە بکەت ھەمبەر دابینکرنا بودجا ھەرێمێ ژلایێ حوکمەتا عیراقێ،بەغدا ژی دڤیا ٢ ملیۆن و ٧٥٠ ھەزار بەرمیلان بفرۆشیت،لێ ھەتا نھا ئەڤێ رێکەتنێ جھێ خو نەگرتی یە .
ناڤبری ئەو چەندە ژی دیارکر ئەگەر حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ٥٥٠ ھەزار بەرمیلێن نەفتێ رۆژانە بفرۆشیت ل سەر بھایێ نھا ٦٠ دۆلاران،٣٣ ملیۆن دۆلار دکەڤن، ٢٠% بدەیتە کۆمپانیێن وەبەرئینانا نەفتێ ، ٧٥٠ ملیۆن دۆلار ھەیڤانە دگەھنە ھەرێما کوردستانێ،پێدڤیا مووچێ ھەرێمێ کو ھەیڤانە ب ٧٥٠ ملیار دینارانە و دێ شێت دابین کەت، ب رەنگەکی و بیتە قوناغەکا دی بۆ ھەرێما کوردستانێ ژ بن ئەوێ فشارا بەغدا درۆست کری ل سەر ھەرێمێ،رەوشا نە یا درۆست نێزیکی سال و نیڤە دومکێشایە و زێدەتر نەشێت ھەدارێ بکێشیت ،بەغدا بخو بەرەڤ رەوشەکا نەدیار و ئالوز دا دەرباز دبیت و ئەوا دگەھتە وان تێرا پێدڤیێن عیراقێ ناکەت.
شیرەتکارێ ئاسایشا ئابوورێ ھەرێمێ ئەو چەندە ژی دیارکر ئەگەر ھەرێم ب شێت ب رێ یا قونسلخانەیێن وەلاتان رێکەتنەکێ ئیمزا بکەت بۆ فرۆشتنا نەفتێ، میناک ئەگەر ب شیێن چینێ بتنێ رازی بکەین و نەفتا مە بکریت بەسە نەفتا مە تنێ تێرا وێ ناکەت،ب ڤێ رێکێ ھەیڤانە ٧٥٠ ملیۆن دۆلاران ب دەست خوە ڤە بینین.
د. بێوار خنسی ئەو ئێکە ژی گۆت: کارکرنا بیاڤێ نەفتێ ب برێکا رێکخستن و میکانزمەکرنا زانستی ،لێ ئاریشەیا سەرەکی یا مە وەک ھەرێم نەبونا کۆمپانیێن خو بخویە،بەحسێ فرۆتنا نەفتێ دکەین ھێشتا مە کۆمپانیا کۆمۆ نەدانایە کۆمۆ بەرپرسیارەکێ سەرەکی یە بۆ فرۆشتنا نەفتێ ،گازندەیا وەلاتیان و حوکمەتێ دھێتەکرن بوچی تورکیا نەفتێ بفرۆشیت بو ئەم نافرۆشین،مە ئاریشەیا پەنزینێ ھەیە مە کومپانیا کۆدۆ نینە کو کو بەرپرسیارە ژ نەبونا پەنزینێ و نە دابینکرنا وێ بو وەلاتیان،کو ئەرکێ وێ برێڤەبرنا ھەمو پارزینگەھێن نەفتا ھەرێمێ یە،
ناڤبری ئەو چەندە ژی دا زانین ئەگەر بشیێن ٥ ھەیڤێن ماین ژ ئەڤ سالە ل گەل بەغدا بین ژبویی پشکەکا پارەیێ دی بۆ ھەرێمێ فرێ کەت، داکو ببیتە ھاریکارەک بۆ برێڤەبرنا کارێن حوکمەتێ،ھەتا داھاتێ ھەرێما کوردستانێ یێ نەفتێ گەھشتبا ١ ملیۆن بەرمیل د رۆژێ دا کو بریارە ل دوماھیکا ئەڤ سالە، ب بیتە ١.٥ ملیۆن بەرمیل ئەڤە پالدەرەک باش دبیت بۆ دابینکرنا پارێ کۆمپانیا و مووچەیێ فەرمانبەران، نھا شەرەکێ نو سەرھلدایە کێمکرنا بھایێ نەفتێ و دوبەراکیا دەولەتان و زەرەر گەھاندنا ئێک و دوو، دبیت د رۆژھەلاتا ناڤین،عیراق ژی پارچەیەکە و ھەرێم ژی دور نینە ژ زیانێن ئەوێ شەر و یاریا کێمکرنا بھایی و ھەرێم دڤیچت ستراتیژیەتەکا باش ھەبیت بو ئەڤی شەری ژی،
د. بێوار خنسی ئەو چەندە ژی دیارکر دوماھیک چارە و ژ بێ ریێ رێکا فرۆشتنا نەفتێ گرتە بەر،دەما بریار ھاتە دان ب ئارمانجا ئەوێ چەندێ کو بەغدا ب کێم دانا پارەی بو ھەرێمێ داکو ئەو کۆمپانیێن ل ھەرێمێ کار دکەن دبیاڤێ نەفتێ و دەستا ژ دەرئینانێ بەردەن،بچنە ناڤەراست و باشورێ عیراقێ کار بکەن ،ئەڤەژی ب فشارەکێ دھاتە دزانین بۆ راوەستاندنا ئەوان کومپانیا،ھەتا ئەو ئاریشەیێن ناڤ پەرلەمانێ کوردستانێ دا پەیدا دبن گرێدایی ئەڤان بابەتان ڤە ھەیە.
ئەڤرۆ نيوز:
پەیڤدارێ وەزارەتا ساخلەمیێ دیار کر کو د ئەڤسالە دا ل سەرانسەری ھەرێما کوردستانێ ١٣ حالەتێن نەخۆشیا ئایدزێ ھاتینە تۆمارکرن و کەسێن تۆشبووی پتریا وان بیانینە و ھاتینە ڤەگەڕاندن بۆ وەلاتێن وان.
دکتۆر خالس قادر، پەیڤدارێ وەزارەتا ساخلەمیا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت “ل دەستپێکا ئەڤسالە ھەتا نوکە ل سەرانسەری ھەرێما کوردستانێ ١٣ حالەتێن نەخۆشیا ئایدزێ ھاتینە تۆمارکرن، کو چار ژ وان کەسێن تۆشبووی خەلکێ ھەرێما کوردستانێ نە و یێن دی ژی بیانینە، پشتی پشکنین بۆ ڤان وەلاتیان ھاتینەکرن و پشتڕاست بووین نەخۆشیا ئایدزێ وەرگرتیە، وەلاتیێن بیانی یێن تۆشبووی ب نەخۆشیا ئایدزێ ھاتینە ھنارتن بۆ وەلاتێن وان و تۆشبوویێن ناڤخۆیی ژی ئێخستینە بن چاڤدێریا نۆشداری و پشتی وەرگرتنا چارەسەریێ ھاتینە ھنارتن بۆ مالێن وان”.
دکتۆر خالسی گۆت ژی “ئەگەرێن تۆشبوونێ زۆرن، بەلێ ھەرێما کوردستانێ ئەڤ رێژا ھاتیە تۆمارکرن زۆر کێمە، ژبەرکو وەلاتیێن مە ھشیاریەکا تمام ھەیە ژلایێ ساخلەمی و ئاینی و کێمیا بکارئینانا مادێن ھوشبەر و جھێن لەشفرۆشیێ، ژبەرکو پتریا وان کەسێن تۆشبووی ئەون یێن مادێن ھوشبەر بکار دئینن و سالا بۆری ژی چەندین حالەت ھاتبوونە تۆمارکرن، کو ل سەرانسەری ھەرێما کوردستانێ ژ سالا بۆری ١٤ وەلاتی تۆشی نەخۆشیا ئایدزێ ببوون”.
ئەڤرۆ:
ھێلا ئاسمانی یا تورکی (تورکیش ئایەرلاینس) دەست ب ئەنجامدانا گەشتان د ناڤبەرا فڕۆکخانا سەبیحە گۆکچەن و فڕۆکخانا ھەولێرێ یا نیڤدەولەتی دا کریە و گەشت د ناڤبەرا وان دا دێ ل ھەموو رۆژێن حەفتیێ ھەبن.
دەستەیا شیرەتکاریا ھێلا ئاسمانی یا تورکی ئاشکرا کر، نھا ل فڕوکخانا (سەبیحە گۆکچەن) خەلک دشێت گەشتان بۆ ھەولێرا پایتەختێ ھەرێما کوردستانێ بکەت و گۆت:”د قووناغێن بەری نھا دا گەشتێن ھێلا ئاسمانی ژ فڕۆکخانا (سەبیحە گۆکچەن) بۆ فڕۆکخانا ھەولێرێ یا نیڤدەولەتی ب تنێ ل رۆژێن (شەمبی، دوشەمبی، چارشەمبی و پێجشەمبی) ھەبوون، بەلێ ژ ١٦ ی مەھا ئیلۆنا ئەڤ سالە ھەموو رۆژێن حەفتیێ دێ گەشت ھێنە ئەنجامدان”.
دەستەیا شیرەتکاری دیار ژی کریە، نھا بھایێ چوون و ھاتنێ ژ ستەنبۆلێ بۆ ھەولێرێ ژ ٣٨٦ دۆلاران دەست پێدکەت و ھەڤدەم ئەندامێن مایلس و سمایلس دشێن ب تکێتا ٢٥% داشکاندن ژ ھێلا فرۆکخانا (سەبیحە گۆکچەن) گەشتان بکەن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
حسام دەست پیش مامۆستا زانستێن سیاسی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند کو پشتی رێککەڤتنا ئیرانێ ل گەل وەلاتێن ٥+١ دەلیڤە ھێرشا سەربازی ژ ئالیێ ئەمریکا بۆ سەر ئیرانێ جارێ نەما، چونکو ل گۆر رێککەڤتنێ و مەرجێن ھەر دو ئالیان دەلیڤە بۆ ئیرانێ ھاتیە پێش ھەتا چەند سالەکێ بشێت خوە ب ھێز ژی بکەت و وەلاتێن زلھێز ب تایبەتی ئەمریکا ژی د رەوشەکێ دا کو ئیران پێگیریێ ب رێککەڤتنێ بکەت نەشێن ھێرشی وی وەلاتی بکەن و گۆت: (ئۆپۆزسیۆنا ئیرانێ پارتێن کوردی ژی د ناڤ دا ھەتا نھا چاڤەرێ بوون کو ئەمریکا چاوا سالا ٢٠٠٣ ھێرشی عیراقێ کر تشتەکا وەسا ل ئیرانێ ژی بکەت دا دەلیڤە بۆ وان بھێتە پێش و ئەو بشێن چالاکیێن خوە بەرفرەھتر بکەن، لێ نھا ئەو یەک نەمایە و ژ بەر ھندێ ژی نھا پارتێن بەرھنگار ل رێیێن نوو دگەرن دا بشێن خەباتا خوە ل ئیرانێ بەرفرەە بکەن).
ناڤھاتی د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی دیار کر کو ئیسرائیل و گەلەک وەلاتێن عەرەبی دژی رێککەڤتنا ئیران و وەلاتێن ٥+١ دەردکەڤن و ژ بەر ھندێ ژی نھا پارتێن بەرھنگاریا ئیرانێ بزاڤێ دکەن کو بشێن پشتەڤانیا وان وەلاتان بۆ خوە زێدەتر بکەن دا بشێن ل ئیرانێ خەباتا خوە بەرفرەە بکەن و ئەوە ژی دێ رەوشا ئیرانێ و دەڤەرێ ب گشتی بەر ب قۆناغەکا دیتر ڤە ببەت و گۆت: (ئیسرائیل و گەلەک وەلاتێن عەرەبی باش دزانن کو ئەو دەلیڤێن پشتی رێککەڤتنێ دێ بکەڤنە دەستێ ئیرانێ ئەو وەلاتە دێ ل دەڤەرێ گەلەک ب ھێز کەڤیت و دێ بشێت پتر ژ جاران دەستێوەردانێ د ناڤ کاروبارێ وەلاتێن رۆژھەلاتا ناڤین بکەت و ئەو یەک مەترسیا خوە بۆ ئیسرائیل، سعوودیە و گەلەک وەلاتێن دی ھەنە و د رەوشەکا وەسا دا ئەو دێ ھاریکاریا بەرھنگاریا ئیرانێ بکەن).
مامۆستایێ زانستێن سیاسی ئەو یەک ژی نەڤەشارت کو دڤێت ھێزێن کوردی گوھۆرینێ د ستراتیژیا خوە یا خەباتێ ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ بکەن و دڤێت ل گۆر رەوشا نوو خەباتێ بکەن و ھەکە دیسان وەک بەرێ تنێ چاڤێ وان ل پشتەڤانیا دەرڤە بیت ئەو نەشێن چو مفایەکێ ژ وان گوھۆرینان ببینن، چونکو نھا کوردێن رۆژھەلات چاڤەرێی بزاڤەکا مەزن ژ پارتێن رۆژھەلات دکەن و گۆت: (پشتی رێککەڤتنێ چ تشتەک وەک بەرێ نامینیت و ھەموو تشت دێ ھێنە گوھۆرین و ھەکە پارتێن کوردی ل رۆھەلات ستراتیژیەکا راست بۆ خوە دانێن و ل سەر وێ یەکێ کار بکەن دێ بشێن ژ رەوشا نوو مفایەک باش وەربگرن و ھەکە بەرۆڤاژی وێ ژی کار بکەن دێ ئەو یەک زیانەکا مەزن گەھینتە بزاڤا کوردی ل رۆژھەلاتێ کوردستانێ).
نيشاندان