ئه‌ڤرو نیوز،بارزان مزوورى
ژێده‌ره‌ك ژ چه‌كدارێن ریكخراوا ئازاد ل ناڤ باژێرێ مووسل بو مالپه‌رێ ئه‌ڤرو نیوز ئاشكرا كر كو ئه‌ڤرو 21/6/2015 چه‌كدارێن تیروستێن داعش گورستانێن دناڤ باژێرێ مووسل یێن بلند ب ئیكجارى شكاندن و تێك دان .
وى ژێده‌رى گوت : چه‌كدارێن تیرورستێن داعش بریاردایه كو وان قه‌برێن بلند بشكێنن هه‌مى وه‌ك ئێك راست بكه‌ن .
وى ژێده‌رى دیار كر كو به‌رى ماوه‌یه‌كى قه‌برێن مه‌سیحیان تێك دان ب شه‌فه‌لێ و راست كرن نها قه‌برێن هه‌مى ئه‌دیانا دشكێنن .
ئه‌ڤرۆ نیوز،زنار تۆڤى:
پشتى كونترولكرنا گرێ سپى ژلایێ یه‌كینه‌یا پاراستنا گه‌ل ڤه،گه‌مارۆ و قه‌یران كه‌فتیه سه‌ر تیرورستێن داعش ل ده‌ڤه‌رێن مۆسلێ.ژ
ێده‌ره‌كێ تایبه‌ت ژ باژێرێ مۆسل راگه‌هاند:پشتى كو یه‌كینه‌یا پاراستنا گه‌ل شیاى ب ره‌نگه‌كێ باش تیرورستێن داعش ل روژئاڤایى تێكبشكێنن و گرێ سپى ژ تیرورستان پاقژ بكه‌ن،گه‌مارۆ و قه‌یرانه‌كا مه‌زن و به‌رفره‌ه كه‌فتیه سه‌ر داعشان ل مۆسل و ده‌وروبه‌رێن وێ و رێیا سه‌ره‌كى یا داعشێ بۆ توركیا هاتیه گرتن و هه‌روه‌سا هاتنا كه‌ل و په‌لێن خوارنێ ژ توركیا بۆ داعشێ گه‌له‌ك كێم بووینه و جوره‌كێ قه‌یرانێ توشى داعشان بوویه بتایبه‌تى ل پارێزگه‌ها مۆسلێ.
وى ژێده‌رى گوت ژى:رێیا سه‌ره‌كى یا داعشێ ژ توركیا بۆ سوریێ و ل دووڤ دا بۆ موسلێ ب ته‌مامى هاتیه داخستن و داعش ب هیچ ره‌نگه‌كى نه‌شێت هاریكارى و كه‌لوپه‌لان ژ توركیا بۆ خوه بینیت،هه‌روه‌سا د نوكه‌دا داعش نه‌شێت بریندار و چه‌كدارێن خوه بۆ توركیا ڤه‌گوهێزیت بۆ چاره‌سه‌ریێ،ژبه‌ر هندێ رێیا سه‌ره‌كى دناڤبه‌را توركیا و سوریێ و ل دووڤ دا بۆ موسلێ هاتیه داخستن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، بارزان
ئه‌ڤروسپێدێ 21/6/2015 چه‌كدارێن تیرورستێن داعش ئه‌و وه‌لاتیێن دوو خانى ل سه‌ر ناڤێ وى بن، ئێك ژ وان خانیا لسه‌ر ناڤێ وى رادكه‌ن و د ئیخنه سه‌ر ناڤێن وان كه‌سێن رێكخستییێن داعش ئه‌وێن بیانى هاتینه دناڤ رێزێن وان .
عصمت ره‌جه‌ب به‌رپرسێ لقێ 14 ل مووسل بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز گوت : هه‌ركه‌سێ دوو تشت ل سه‌ر ناڤى بن ئێك ژ وان دهێته ژێ ستاندن و دزڤرینن بو رێكخستیێن داعش .
ناڤبرى زێده‌تر گوت: دهه‌مان روژدا چه‌كدارێن تیرورِستێن داعش عه‌قید شامل مزهر كو به‌رى نها دناڤ رێزێن له‌شكه‌رێ عێراقێ بو دگه‌ل كورێ وى دناڤ سه‌نته‌رێ مووسل سێداره‌دان ل پێش چاڤێن خه‌لكى .
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ژه‌نرال دايڤد پاتريۆس، سه‌ركردێ سه‌ركرداتيا ناڤه‌ندى يا هێزێن چه‌كدارێن ئه‌مريكى يا به‌رێ، راگه‌هاند ميليشياتێن شيعه مه‌ترسيدارترن بۆ ئێكگرتنا عيراقێ ژ چه‌كدارێن داعش، د سه‌ر وێ چه‌ندێ ژى دانپێدانێ ب وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو پێشتر ئه‌گه‌رێ رزگاركرنا عيراقێ بوون ژ نه‌كه‌فتنێ.
ده‌رباره‌يى شه‌رێن دژى داعش، دێڤێد پترايۆس گۆت: “هێزێن په‌ژايى يێن بيانى ره‌وانه‌يى عيراقێ و سوريا ناكه‌ين، ئه‌و ئه‌ركێ وانه”، ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو ل چ كوژيكێن دونيايێ جهێ رێكخستيا تۆندڕه‌وا داعش نينه.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو راكێشه‌رێ موگناتيسى يێن داعش ل سوريا به‌شار ئه‌سه‌ده و نابيته پشكه‌ك ژ چو چاره‌سه‌ريان.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
وه‌زيرێ به‌ره‌ڤانيا فره‌نسا دێ سه‌ره‌دانا هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت و بێ ڤه‌گه‌ريان بۆ به‌غدا، دێ چه‌كى راده‌ستى هێزێن پێشمه‌رگه‌يى كه‌ت.
عه‌لى دۆله‌مه‌رى جێگرێ نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل فره‌نسا راگه‌هاند: د چه‌ند رۆژێن بهێت دا، وه‌زيرێ به‌ره‌ڤانيا فره‌نسا دێ سه‌ره‌دانا هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت و ل گه‌ل به‌رپرسێن بلندێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ كۆم بيت.
جێگرێ نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل فره‌نسا ئاشكه‌را كر كو وه‌زيرێ به‌ره‌ڤانيا فره‌نسا دێ ل گه‌ل خوه ژماره‌كا چه‌كێ پێشكه‌فتى و ژ جۆرێ “ميلان و هاون و دوشك” ئينيت و راستى وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌يى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت.
ناڤبرى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو فره‌نسا بێ ڤه‌گه‌ريان بۆ حوكمه‌تا فيدرالا عيراقێ دێ ئه‌وان چه‌كان راده‌ستێ هه‌رێما كوردستانێ كه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
محه‌مه‌د حاجى مه‌حمود، سکرتێرێ گشتی یێ پارتا سۆشیالستا کوردستانێ د ديداره‌كێ دا بۆ خه‌ندان ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كر كو هنده‌ك ميديا و لايه‌نێن سياسى وه‌سان خه‌لك تێگه‌هانديه كو هه‌كه سه‌رۆك ل په‌رله‌مانى بهێته هه‌لبژارتن دێ سيسته‌م بيته په‌رله‌مانى، به‌لێ د راستى دا وه‌سا نينه، سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ژ ناڤ خه‌لكى ژى بهێته هه‌لبژارتن سيسته‌م هه‌ر په‌رله‌مانيه.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو ب وى باشه سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ژ به‌ر دو سێ ئه‌گه‌ران ژ ناڤ خه‌لكى بهێته هه‌لبژارتن و گۆت: “مرۆڤ مافى دده‌ته خه‌لكێ كوردستانێ سه‌رۆكێ خوه هه‌لبژێرن، ده‌فه‌رتێ ژى ب كۆمه‌كا خه‌لكى دده‌يى خوه هه‌لبژێرن، ژ سه‌دێ 60 بۆ 65 ژ خه‌لكى ده‌نگێ خوه دايه په‌رله‌مانێ كوردستانێ، ئانكو 40% ژ خه‌لكێ كوردستانێ ده‌نگێ خوه نه‌دايه”.
زێده‌تر گۆت: “په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ وێ چه‌ندێ هاتيه دانان، قانوونان ب دانيت و چاڤدێريا حوكمه‌تێ بكه‌ت، بۆ وێ چه‌ندێ دروست نه‌كريه ل جهێ شه‌ش مليۆن كه‌سان هزر بكه‌ت و سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ديار بكه‌ت”.
دا زانين ژى كو هه‌كه سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ل جهێ خه‌لكى ژى بهێته هه‌لبژارتن، دێ هێزه‌كا زێده‌تر هه‌بيت، هه‌كه سه‌رۆكه‌ك ب ده‌نگێ 111 په‌رله‌مانتاران بهێته هه‌لبژارتن، ئێدى دێ وه‌كو سه‌رۆك كۆمارێ عيراقێ بيت و چو ده‌سته‌لات نابيت.
محه‌مه‌د حاجى مه‌حمود راستيا هه‌بوونا سه‌رۆكه‌كێ ب هێز ناڤه‌شێريت و دبێژيت: “نوكه كوردان ده‌وله‌ت ژى نينه، ژ به‌ر هندێ پێدڤى ب سه‌رۆكه‌كێ ب هێز هه‌يه و نابيت ماف ژ خه‌لكێ كوردستانێ وه‌ربگريت دو حزب يان سێ حزب بچن ل ژووره‌كا په‌رله‌مانى دا رێكه‌ڤن و هه‌موو تشتان د ناڤبه‌را خوه دا، دابه‌ش بكه‌ن و دێ حزبێن دى هندى هه‌نه ژ ده‌رڤه دێ ته‌ماشه‌ى وان كه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژى ل گه‌ل هندێ مه سيسته‌م په‌رله‌مانى بيت و سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ژ لايێ خه‌لكى ڤه بهێته هه‌لبژارتن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سرۆشتى ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ راگه‌هاند كو به‌هرا پارێزگه‌ها دهۆكێ ژ پانزينێ نێزيكى مليۆنه‌ك و 700 هزار ليترانه بێى ئاواره، به‌لێ د راستى دا نوكه ب تنێ نێزيكى 500 هزار ليتران دهێت. دده‌ته زانين ژى پانزينا ئيمارات ژى چو دووماهيا ڤێ هه‌يڤێ بگه‌هيت، به‌لێ ئه‌و ژى كێشێ چاره ناكه‌ت.
عه‌بدولسه‌مه‌د تێلى، سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سرۆشتى ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ، بۆ ئه‌ڤرۆ نيوز دياركر كو پشتى كێشا پانزينێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ سه‌رهلدايى ژى، هێشتا گرێبه‌ستێن پانزينێ نه‌هاتبوونه ئيمزا كرن و ئه‌ڤه بوو ئه‌گه‌ر كو كێشه ل دهۆكێ گه‌له‌ك ب به‌رچاڤى بهێته ديتن.
سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سرۆشتى ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ گۆت: “ل ده‌مێ گرێدانا هه‌ر گرێبه‌سته‌كا ژ وى جۆرى و هه‌تا گه‌هشتنێ ب كێمى 15 رۆژ بۆ گه‌هشتنێ دڤێن هه‌كه چو كێشه دروست نه‌بن، گرێبه‌ست ژى ل 6ى خزيرانا 2015ێ گرێبه‌ست هاتينه ئيمزا كرن”.
زێده‌تر گۆت: “مه وه‌كو لژنا سامانێن سرۆشتى ل جڤاتا پارێزگه‌هێ گه‌له‌ك بزاڤ كرينه دا كو ئه‌ڤ كێشه چاره ببيت و بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژى دو جاران ل گه‌ل په‌رله‌مان و وه‌زاره‌تا سامانێن سرۆشتى روونشتينه، به‌لێ هه‌تا نوكه ژى نه‌گه‌هشتينه چو ئه‌نجامان”.
دا زانين ژى كو ئه‌وان نه‌رازيبوونا خوه ل هه‌مبه‌ر ڤێ كێشێ دايه دياركرن كا بۆچى ل دهۆكێ ب ره‌نگه‌كێ گه‌له‌ك زێده و ل سلێمانيێ ژى هه‌تا راده‌كى ئه‌ڤ كێشه هه‌يه و ل هه‌ولێر نينه، ئه‌وان ژى هه‌بوونا هه‌ولێرێ ب پايته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ كريه به‌هانه و هه‌بوونا پارزينگه‌هه‌كا تايبه‌ت ب پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ ڤه كو بۆ وێ پانزينێ دابين دكه‌ت و گۆت: “مه ژێ داخواز ژى كر كا بۆچى كاره‌با پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ هه‌ولێر و هه‌موو پارێزگه‌هێن دى يێن هه‌رێمێ بچيت، به‌س پانزينا وان بۆ دهۆكێ نه‌هێت و ئه‌ڤه ژى نه‌دادى يه”.
سه‌رۆكێ لژنا سامانێن سرۆشتى ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ دا زانين ژى كو ل سلێمانێ ژى هه‌تا راده‌كى باشه ژ به‌ر كو وان ژى پارزينگه‌هه‌كا هه‌يى و دشيان دايه هنده‌كێ ژ پێدڤيا وان دابين بكه‌ت، به‌لێ دهۆك ب هيڤيا يا ژ ده‌رڤه ڤه‌يه.
نه‌ڤه‌شارت ژى كو نوكه ب تنێ 14 هه‌تا 15 تانكه‌ران بۆ پارێزگه‌ها دهۆكێ دهێن و ئه‌و ژى دبيته كێمتر ژ 500 هزار ليتران د ده‌مه‌كى دا كو به‌هرا پارێزگه‌ها دهۆكێ بێى ئاواره مليۆنه‌ك و 700 هزار ليترن و گۆت: “به‌لێ هه‌كه مليۆنه‌ك و 600 هزار ليتر ژى بهێن د شيان دايه خه‌لك يا ئه‌هلى نه‌كريت”.
ل دۆر بزاڤێن پارێزگارێ دهۆكێ و رێڤه‌به‌ريا به‌لاڤكرنا به‌رهه‌مێن سۆته‌مه‌نيان ژى گۆت: “وه‌كو ئه‌م د ئاگه‌هدارين پارێزگارێ دهۆكێ گه‌له‌ك بزاڤێن گڤاشتنێ ل سه‌ر وه‌زاره‌تا سامانێن سرۆشتى كرينه، به‌لێ ئه‌و ژى هێجه‌تا نه‌بوونا پانزين و پاره‌يى دگرن كو ئه‌و نه‌شێن دابين بكه‌ن و رێڤه‌به‌ريا به‌لاڤكرنا به‌رهه‌مێن سۆته‌مه‌نيان ژى ژ ناڤێ وێ يا دياره ب تنێ كارێ وێ به‌لاڤكرنه”.
عه‌بدولسه‌مه‌د تێلى راستيا وێ چه‌ندێ ژى دا زانين كو ئه‌و ل گه‌ل كۆمپانيا پاوه‌ر ترانس ئاخفتيه ل دۆر هاتنا پانزينا دێ ژ ئيمارات هێت كو ئه‌و دێ پانزينێ ئينيت، به‌لێ ئه‌وان دايه زانين كو ل ڤێ حه‌فتيێ ناگه‌هيت و گۆت: “من چه‌ندين جاران په‌يوه‌ندى ب به‌رپرسێن كۆمپانيێ كريه، وان دايه زانين كو هه‌كه چو كێشه‌يێن گۆمركى دروست نه‌بن، دێ ل 26 هه‌تا 28ى ڤێ هه‌يڤێ گه‌هيت”.
بێ ئومێديا خوه ژى دياركر كو ئه‌ڤ پانزينه ژى ب تنێ 35 هزار ته‌نن و دبيته 45 مليۆن و 500 هزار ليتر و ئه‌ڤه ژى هه‌كه ل سه‌ر دهۆك و سلێمانيێ بهێنه به‌لاڤكرن ب تنێ دبيت هه‌تا جه‌ژنێ كێشا پانزينێ چاره ببيت و گۆت: “پێدڤيه بۆ ماوێن درێژ ئه‌ڤ ره‌نگه گرێبه‌سته بهێنه ئميزا كرن دا كو ئه‌ڤ كێشه نه‌مينيت”.
ده‌باره‌يى گازندا وێ چه‌ند ژى كو ئاواران ژى كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل قه‌يرانێ كريه، گۆت: “چو پێ نه‌ڤێت كارتێكرنا وان ژى يا هه‌يى، به‌لێ هه‌كه ئه‌و ل دهۆك ژى نه‌بان دا هه‌ر ئه‌ڤ كێشه هه‌بيت، چونكو مه ڤه‌كۆلين كريه كو نێزيكى 50 هزار ترۆمبێلێن وان ل دهۆكێ نه و هه‌كه ئه‌ڤه نه‌بان ژى، هه‌ر كێشا دهۆكێ دێ وه‌كو خوه بيت، چونكو رێژه‌كا گه‌له‌ك كێم يا پانزينێ دگه‌هيت”.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كريه كو ژ به‌ر كارێن زێده يێن وه‌زاره‌تا سامانێن سرۆشتى، وه‌زاره‌تێ پلانه‌ك بۆ وان به‌رچاڤ كريه كو هه‌ر پارێزگه‌هه‌ك بۆ خوه ب كارێ دابينكرن و كۆنترۆلكرنا په‌ترۆلێ رابيت و ئه‌ڤه ژى دبيت باشتر بيت چونكو هه‌ر پارێزگه‌هه‌ك دێ زانيت پێدڤيا وێ چه‌نده و گۆت: “به‌لێ ئه‌ڤه ژى ب تنێ پێشنيازه و ژ نوو ئه‌و دێ ل گه‌ل جڤاتا بلندا نه‌فت و گازێ ل هه‌رێما كوردستانێ وێ پێشنياز كه‌ن و هه‌كه بۆ بڕيار دێ كار پێ هێته كرن”.
ل دۆر وى بابه‌تێ دبێژيت كو ئێدى پانزينا حكۆمى نامينيت ژى، عه‌بدولسه‌مه‌د تێلى گۆت: “چو بابه‌تێن ژ ڤى ره‌نگى نه‌گه‌هشتينه مه”.
نيشاندان