ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بریاردا ئه‌و قوتابیێن ل 4 وانان ده‌رنه‌چووین، ماف هه‌بیت پشكداریێ د ئه‌زموونێن گشتى یێن قوناغا 12 ئاماده‌یى دا بكه‌ن.
فاتح مه‌وله‌وى په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دیاركر : وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ به‌رچاڤ وه‌گرت و بریاردا ئه‌و قوتابیێن ژ 4 وانان ده‌رنه‌چووبوون ل پولا 12 ئاماده‌یى، مافێ پشكداریكرنێ بده‌نێ د ئه‌زموونێن گشتى دا.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى 4ى گۆلانا 2015ێ وه‌زيرێ دارايى و ئابوورى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ سه‌ره‌دانا لژنا ره‌وشه‌نبيرى ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ كر.
مالپه‌رێ فه‌رميێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل سه‌ر ده‌ڤێ رێباز حه‌مه‌د حه‌ملان به‌لاڤكريه كو ئه‌وان مينحا هه‌موو تيپ و سه‌نته‌رێن ره‌وشه‌نبيرى و هۆنه‌رى ل هه‌رێما كوردستاني بريه و نوكه به‌رنامه‌يه‌ك هه‌يه ب تنێ هاريكاريا وان سه‌نته‌ر و ناڤه‌ندێن ره‌وشه‌نبيرى و هۆنه‌رى بكه‌ن يێن چالاك و كارتێكرن ل سه‌ر ناڤه‌ندا ره‌وشه‌نبيرى هه‌ين.
دايه زانين ژى كو ب زووترين ده‌م دێ هێنه پۆلين كرن و ئه‌ڤ جهێن چالاك دێ هاريكاريه‌كێ ژ وه‌زاره‌تا دارايى يا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ وه‌رگرن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
شانده‌كێ وه‌زاره‌تا ڤه‌گوهاستنا عيراقا فيدرال، ب مه‌ره‌ما گه‌هاندنا پێشنيازا پێشخستن و ڤه‌گوهاستنا ئه‌ردى و ته‌رخانكرنا پاسێن نوو د ناڤبه‌را باژێر و وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر دا، سه‌ره‌دانا وه‌زاره‌تا ڤه‌گوهاستنێ و گه‌هاندنێ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كر.
شاندێ مێڤان ئه‌وێ ژ لايێ وه‌زيرێ ڤه‌گه‌هاستنێ، مه‌ولود موراد ب وه‌كاله‌ت ڤه هاتينه پێشوازيكرن ل ئه‌ڤرۆ رێكه‌فتى 4ى گۆلانا 2015ێ به‌حس ل پرۆژێ پێشخستنا ڤه‌گوهاستنا سه‌ر ئه‌ردى كر و ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كرن كو د به‌رنامێ وان دايه د رێيا كرينا پاسێن نوو و سه‌رده‌ميانه بۆ ڤه‌گوهاستنا گه‌شتيار و رێبواران تۆڕه‌كا به‌رفره‌هـ يا ڤه‌گوهاستنێ د ناڤبه‌را باژێرێن عيراقێ و هه‌رێما كوردستانێ دا پێك بينن و پرۆژه ژى ژ لايێ وه‌زاره‌تا ڤه‌گوهاستنا عيراقێ دێ هێته بجهئينان، ديسا پشكه‌كا دى يا پرۆژه‌ى دێ ڤه‌گوهاستنا گه‌شتياران بيت بۆ ژ ده‌رڤه‌يى عيراقێ ب تايبه‌ت وه‌لاتێن ده‌وروبه‌ر.
وه‌زيرێ ڤه‌گوهاستنێ ل هه‌رێما كوردستانێ ژى هيڤيا سه‌ركه‌فتنێ بۆ پرۆژێ وان خواست و سوز دا ل گه‌ل لايه‌نێن په‌يوه‌نديدار يێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و وه‌زاره‌تێ ڤه‌كۆلينێ ل سه‌ر پێشنيازا وان بكه‌ن و گۆت: “ئه‌ڤا د به‌رژه‌وه‌ندا وه‌لاتيێن وه‌لاتێ مه دابيت، دێ په‌سه‌ند كه‌ين و كاركه‌ين بۆ بجهئينانێ”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
په‌رله‌مانێ كوردستانێ د روونشتنا خوه يا ژماره “6” يا ئاسايى يا خوه دا، ل رۆژا 1ى نيسانا 2015ێ قانوونا سندوقا كوردستان بۆ داهاتێن نه‌فت و گازێ په‌سه‌ند كر و ئاراسته‌يى سه‌رۆكاتيا هه‌رێما كوردستانێ كر ب مه‌ره‌ما ئيمزاكرنێ ژ لايێ خوه ڤه سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب بڕيارا ژماره “8” يا سالا 2015ێ ل 3ى نيسانا 2015ێ ئيمزا ل سه‌ر قانوونێ كر.
قانوون يا پێكهاتيه ژ 16 مادا و ئه‌گه‌رێن ده‌رچوونا ڤێ قانوونێ ب گۆره‌يى به‌لاڤكريا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دامه‌زراوه‌يكرنا كه‌رتێ نه‌فت و گازێ يه ل هه‌رێما كوردستانێ كو ب ره‌نگه‌كى بيت داهاتێن پرۆسا نه‌فت و گازێ ب باشترين ره‌نگ بهێنه كۆمكرن و پشته‌ڤانيا شه‌فافيه‌ت و پێشكه‌فتنا ئابوورى ل هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پێشتر فه‌رماندێ پرۆسێن جه‌زيرێ و باديێ راگه‌هاند بوو ل رێكه‌فتى 1ى ئه‌يارا 2015ێ، چه‌كدارێن داعش ل قه‌زا تله‌عفه‌ر 50 وه‌لاتيێن ئێزدى گوله‌بارانكرن، رێڤه‌به‌رێ گشتيێ كاروبارێن ئێزديان ره‌تكر كو كاره‌كێ ژ ڤى ره‌نگى هاتبيته روودان.
خه‌يرى بۆزانى، رێڤه‌به‌رێ گشتيێ كاروبارێن ئێزديان ل وه‌زاره‌تا ئه‌وقاف و كاروبارێن ئاينى ل هه‌رێما كوردستانێ د داخۆيانيه‌كێ دا راگه‌هاند كو ل ماوێ چه‌ند رۆژێن بۆرى ده‌نگوباسێن سێداره‌دانا ب سه‌دان كه‌سێن ره‌ڤاندى ل ناڤ ده‌ستێ رێكخراوا تيرۆرستى يا داعش هاتيه راگه‌هاندن، به‌لێ پشتى دووڤچوون هاتيه كرن چو راستى ژ بوو نينه.
گۆتژى: “سه‌ره‌رايى ره‌تكرنا وى نووچه‌يى وه‌كو پشت به‌ستن ل سه‌ر ژێده‌رێن ناڤ ده‌ستێ مه، ئه‌ڤ بابه‌ته بوويه نه‌خۆشى بۆ كه‌سوكارێن ره‌ڤانديان، ئه‌ڤرۆ ژى ده‌نگوباسێن پشتراستكرنێ گه‌هشتينه مه كو چو كريارێن ژ ڤى ره‌نگى نينن”.
د ماوێ به‌رى نوكه دا، ليوا روكن ناسر غه‌نام، فه‌رماندێ پرۆسێن جه‌زيرێ و باديێ گۆتبوو پشتى چه‌ندين هه‌يڤان ژ ره‌ڤاندنا ئێزديان ژ لايێ داعش ڤه، پشتى نيڤرۆيا 1ى ئه‌يارا 2015ێ چه‌كدارێن داعش ل قه‌زا تله‌عفه‌ر 50 وه‌لاتيێن ئێزدى گوله‌بارانكرن.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
بڕیاردەرا لیژنا پێشمەرگەی دیارکر، ھەتا نوکە پەرلەمانی ھاریکاریا دو ملیۆن دیناری گەھاندیە مالباتێن نێزیکی 400 شەھیدێن داعش و بەردەوامن ل سەر بەلافکرنا ئەڤێ ھاریکاریێ.
بھار عەبدولڕحمان، بڕیاردەرا لیژنا پێشمەرگەی ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت: “پەرلەمان ل سەر ئەرکێ خوە كوژمێ دو ملیۆن دیناران وەکو ھاریکاری دەتە مالباتێن شەھیدێن شەڕێ داعش و لیژنەک بۆ ڤێ مەرەمێ ھاتیە پێک ئینان”.
بھارێ گۆتژی: “ھەتا نوکە نێزیکی 400 خێزانێن شەھیدێن شەڕێ داعش ئەف ھاریکاریا پەرلەمانی وەرگرتیە و ئەم چاڤەڕێی وەزارەتا پێشمەرگەی دکەین، بۆ ھنارتنا لیستا ناڤێن شەھیدا، ھەتا پەرلەمان ھاریکاریان بگەھینتە مالێن وان، بەلێ ناڤێن شەھیدا ل وەزارتێ گیرۆ دبن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
بڕيكارێ وه‌زاره‌تا دارايى راگه‌هاند كو ل ڤێ حه‌فتيێ دێ پشكا هه‌رێمێ ژ بودجێ هه‌يڤا نيسانێ يێ ئه‌ڤ ساله ره‌وانه‌يى هه‌رێمێ كه‌ن، به‌لێ هێشتا رێژا وى نه‌هاتيه زانين.
فازل نه‌بى بريكارێ وه‌زاره‌تا دارايى ل حوكمه‌تا عيراقێ بۆ خه‌ندان راگه‌هاند كو د ڤێ حه‌فتيێ دا دێ پشكا هه‌رێما كوردستانێ ژ بودجێ بۆ هه‌يڤا نيسانێ هێته ره‌وانه كرن دا كو مووچێ فه‌رمانبه‌رێن هه‌رێمێ پێ بهێته دان.
ب گۆره‌يى ديتنا كه‌سانێن بسپۆر ژ به‌ر كو هه‌رێمێ د هه‌يڤا نيسانێ دا 450 هزار به‌رميلێن په‌ترۆلێ ره‌وانه‌يى ژ ده‌رڤه كرينه، دهێته پێشبينيكرن 880 مليار ديناران وه‌كو پشكا هه‌رێما كوردستانێ ره‌وانه بكه‌ن.
ئەڤرۆ:
سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو ئەڤ سالە ل دھۆکێ دێ دەست ب ئاڤاکرنا شوقێن مامۆستایان ھێتە کرن و گۆت “ئەو مامۆستایێن سالا ٢٠٠٥ رازیبوونا وەرگرتنا پارچێن ئەردی ھەی ئەم دێ بزاڤێ کەین ئەرد ل سەر وان بھێتە بەلاڤکرن، ب تایبەتی ژی مامۆستایێن قەزا و ناحیان کو ل دەڤەرێن خوە ئەردی وەربگرن”.
عەبدولواحد محەمەد سەرۆکێ ئێکەتیا مامۆستایێن کوردستانێ دیار کر کو شاندێ ئێکەتیا مامۆستایان بۆ چارەسەرکرنا ئاریشا نەبەلاڤکرنا پارچێن ئەردی سەرا وەزارەتا باژارڤانیێ دا و گۆت “ھەر چ نەبیت ل قەزا و ناحیا ئەردێ ھەی و ئەو مامۆستایێن ئاکنجیێن قەزا و ناحیان بلا ل دەڤەرێن خوە مفاداربن ژ وەرگرتنا پارچێن ئەردی و ئەو مامۆستایێن سەنتەرێن پارێزگەھان دێ شوقە بۆ ھێنە ئاڤاکرن”.
ناڤبری خویا ژی کر کو دەست ب ئاڤاکرنا شوقێن مامۆستایان ھاتیە کرن، ب تنێ پارێزگەھا دھۆکێ نەبیت ل سالا ٢٠٠٩ێ بریار ھاتیە دان و ھەتا نوکە دەست پێ نەھاتیە کرن، ھندەک ئاریشە ھەبوون ئەو ژی ھاتینە چارەسەرکرن و ئەرد ھاتیە دابینکرن و کۆمپانی ژی یا حازرە و رێنما ژی ھەنە ب تنێ دەستەیا وەبەرھێنانێ یە و گۆت “ئەم یێ بزاڤێ دکەین کو ئاریشێن ھەی ژی بھێتە چارەکرن و بەردەوام دووڤچوونێ ل سەر گیروبوونا ئاڤاکرنا شوقێن مامۆستایان ل دھۆکێ دھێتە کرن و ئەڤ سالە ئەم بنیازین دەست ب ئاڤاکرنا شوقێن مامۆستایان ل دھۆکێ بکەین”.
ئه‌ڤرۆ:
رێڤەبەرێ گشتیێ کۆمسیونا سەربخوە یا ھەلبژارتنان ل دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو دوھی 3ى ئه‌يارێ دەست ب تۆمارکرنا پروسا بایومتری د ناڤ دام و دەزگەھێن حوکمەتێ دا بۆ فەرمانبەران ھاتە کرن و 10 بنگەە ژی بۆ ڤێ مەرەمێ، ئێک ل سێمێلێ و نەە ژی ل سەنتەرێ پارێزگەھا دھۆکێ ھاتنە ڤەکرن.
یوسف سەلمان، رێڤەبەرێ گشتیێ کۆمسیونا سەربخوە یا ھەلبژارتنان ل دھۆکێ خویا کر، پێدڤیە ئەڤ بەلگەنامێن فەرمی وەکو ناسناما بارێ شارستانی و رەگەزناما عیراقی د گەل فەرمانبەری دا بن و گۆت: “دگەل ڤێ پرۆسێ زێدەکرن و ڤەگوھاستنا ناڤێن دەنگدەران و ھەر کارەکێ دیێ گریدای دەنگدانێ بیت دێ ھێتە کرن”.
ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، ھەموو پێزانینێن دەنگدەری دێ ئەلکترۆنی ھێنە تۆمارکرن، داتا بێس دێ ھێتە چێکرن، کو د پاشەرۆژی دا ب بیتە رێکخوشکەر بۆ دەنگدانا ئەلکترۆنی و گۆت: “پشتی ھەموو پێزانین دھێنە وەرگرتن دێ کارتەک ھێتە بەرھەڤکرن و کارێ دەنگدانێ ژی دێ ب سەناھیتر لێ ھێت”.
ناڤھاتی ئاشکرا ژی کر، ھەتا نوکە چ ژڤان بۆ ب دووماھی ئینانا پروسا تۆمارکرنا بایومتری نەھاتینە دانان و گۆت: “پروسە دێ یا بەردەوام بیت ھەتا ئەم دگەھینە ئەنجامێن دەستنیشانکری، کو ئەو ژی ئەوە، ھەموو وەلاتی بھێنە تۆمارکرن، لێ وەکو دەستپێک و قووناغا ئێکێ کارمەندێن حوکمی دێ ھێنە تۆمارکرن، ھەکەر جڤاتا کۆمیسەران بڕیارێ بدەت و تیمێن کۆمسیونێ بھێنە زێدەکرن دێ ل ھەموو دەڤەران بنگەە بۆ تۆمارکرنا پێزانینێن فەرمانبەران ھێنە ڤەکرن، دیسا قووناغێن د دووڤ دا وەلاتی ژی دێ ھێنە تۆمارکرن”.
ئەڤرۆ:
سەرکردەکێ دەولەتا قانوونێ د داخۆیانیەکێ دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند، پەرلەمانێ عیراقێ نابیتە رێگر ل پشتەڤانیکرنا حوکمەتا عیراقێ ب چەکی و بەغدا دشێت ھەر جۆرەکێ ھاریکاریێن چەکی یێن نەمەرجدار وەرگریت و ئەو ل دووڤ بارودۆخێ مەیدانی یێ شەڕی دشێت وی چەکی بەلاڤکەت، لێ ھاریکاریێن چەکی یێن مەرجدار وەکو د پرۆژێ قانوونا کونگرێسێ ئەمریکی دا ھاتی، بێگومان دێ د رەتکری بن ژلایێ پەرلەمانی و حوکمەتا عیراقێ ڤە.
خالد ئەلئەسەدی سەرکردێ دەولەتا قانوونێ بۆ ئەڤرۆ گوت” حوکمەتا عیراقێ پێرابوونێن خوە یێن ھەین د پرسا پرچەککرنا پێشمەرگەی و عەشیرەتێن سونی د چارچۆڤێ سەروەریا نیشتمانی دا، ل دووڤ ڤێ چەندێ پێشمەرگە و ھێزێن عەشیرەتان و حەشد شەعبی و ھێزێن لەشکری ھەموو حوکمەتا عیراقی یا ژێ بەرپرسیارە، لەوما ب دیتنا من چو ھەڤدژی نینە د ناڤبەرا بریارا پەرلەمانێ عیراقێ ل دۆر رەتکرنا پرۆژێ قانوونا کونگریسێ ئەمریکی و بەرپرسیاریا حوکمەتا عیراقێ د پرچەککرن و ھاریکاریا وان ھەموو لایەنێن عیراقی یێن من ئاماژە پێکری د شەڕێ دژی تیرۆرستێن داعشێ دا”.
د بەرسڤا پرسیارەکا (ئەڤرۆ) دا ل دۆر گازندێن حوکمەتا ھەرێمێ ژ بەغدا کو وەکو پێدڤی ھاریکاریا ھێزێن پێشمەرگەی ناکەت ب تایبەتی ژلایێ چەکی و ھنارتنا بودجا پێشمەرگەی ڤە، خالد ئەلئەسەدی گوت” ل دووڤ پێزانینێن من حوکمەتا عیراقێ چەک یێ دایە پێشمەرگەی، لێ دبیت ئەو چەکە یێ کێم بیت، ژ بەر کو حوکمەتا عیراقێ ئاریشە یێن د پرسا دابینکرنا چەکی دا ھەین، ژ بەر کو ھندەک دەولەتان سۆزێن خوە بجھنەئیناینە و پێگیری ب گرێبەستێن چەکی ئەوێن ل گەل عیراقێ ئیمزا کرین نەکریە، لێ پرۆسا دابینکرنا چەکی ل دووڤ ھەلسەنگاندنا فەرماندێ گشتیێ ھێزێن چەکدار بۆ ھێزێن لەشکری ل دووڤ بارودۆخێ شەڕی یا بەردەوامە، لێ ب راستی بۆ ھەوە بێژم ھەتا پرۆسا پرچەککرنا یەکێن لەشکرێ عیراقی ژی یا لاوازە”.
خۆیاکر ژی” حوکمەتا عیراقێ داخوازا چەکی یا ژ ئەمریکا کری، لێ ھەکە ئەمریکا بخوازیت ھاریکاریا عیراقێ بکەت، پێدڤیە چەکی بۆ حوکمەتا عیراقێ بھنێریت و ئەو ژلایێ خوەڤە وی چەکی بۆ وان جە و دەڤەران بھنێریت یێن پێدڤی ب وی چەکی ھەی”.
ب دیتنا ڤی سەرکردێ دەولەتا قانوونێ، رێژا وی دراڤی ئەوێ د پرۆژە قانوونا کونگرێسێ ئەمریکی دا بۆ ھنارتنا چەکی بۆ پێشمەرگەی و سونان ھاتیە دابینکرن یێ کێمە و نەھەژی بەحس کرنێ یە و گوت” پرۆژێ قانوونا کونگرێسێ ئەمریکی تنێ بەحسێ دابینکرنا ٧٥٠ ملیۆن دۆلاران کریە بۆ ھاریکاریێن چەکی و ئەڤە گوژمەکێ دراڤی یێ گەلەک کێمە د پرسێن پرچەککرنێ دا، لێ د سەر ڤێ چەندێ ڕا ژی ئەم پێشوازیێ ل ڤان ھاریکاریان دکەین، لێ پێدڤیە ب حوکمەتا عیراقی بھێنە دان و ئەو ژلایێ خوەڤە وی چەکی ل دووڤ بارودۆخێ شەڕێ ل گەل تیرۆرێ و بەرژەوەندیێن وەلاتی بەلاڤکەت”.
ل دۆر وێ چەندێ ئایا ئەڤ پرۆژە قانوونە دبیتە دەستپێکەک بۆ بجھئینانا پرۆژێ (جۆ بایدن) یێ تایبەت ب پارچەکرنا عیراقێ ڤە، خالدی گوت”ئەڤ چەندە مە ل پەرلەمانی یا رەتکری و دوپات دکەین کو پەرلەمان ھەر پرۆژەکێ دبیتە ئەگەرێ پارچەبوونا عیراقێ، رەت دکەت و ئەم دبینین ئەڤ پرۆژێ قانوونا کونگرێسێ ئەمریکی رێیەکە بۆ پارچەبوونا عیراقێ و پێشێلکرنا سەروەریا عیراقێ، لەوما ژی ھاتیە رەتکرن و ھاریکاری ژی ھەکە ل سەر کیستێ ئێکگرتنا عیراقێ بن د رەتکری نە”.
سەبارەت سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەمریکا، خالد ئەلئەسەدی ئاشکراکر کو وان چو پێزانین ل سەر ئەجندێن سەرەدانا سەرۆکێ ھەرێمێ بۆ ئەمریکا نینن.
نيشاندان