ئه‌ڤرۆ نیوز:
تونى مادوكس رێڤه‌به‌رێ CNN دیاركر كو گه‌له‌ك جاران ستافێ كارى ل ته‌له‌فزیونێ، پێدڤى ب هندێ دبن كو وێنه و پارچه‌كا ڤیدیویێ كو خزمه‌تا بابه‌تێ ته‌له‌فزیونى بكه‌ت، به‌لاڤ بكه‌ن، به‌لێ د پرسا سوتنا فرۆكه‌ڤانێ ئوردنى دا ” مه ب فه‌ر دیت چ وێنه و ڤیدیویێن وێ به‌لاڤ نه‌كه‌ین ژبه‌ر كو داعش دخوازیت ب ڤى رێكێ پرۆپاكندێ بۆ خوه بكه‌ت و دڤێت كه‌نالێن راگه‌هاندنێ بنه‌مایه‌ك هه‌بیت بۆ ره‌فتاركرنێ ل گه‌ل كریارێن ب ڤى ره‌نگى.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
حەمزە رەزیکی بەرپرسێ راگەھاندنا رێڤەبەریا گشتی یا ساخلەمیا دھۆک بۆ ئەڤرۆ نیوز دیارکر کو ناڤێ 364 کەسان ل سەر میلاکێ رێڤەبەریا ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆک ھاتیە کو بھێنە دامەزراندن کو 100 ژ وان یێن زاخۆنە و 264 یێن قەزایێن دی نە، ھەر ژ رۆژا ئێکشەمبی، ئەو کەسێن ناڤێن وان ھاتین بۆ دامەزراندنێ دشێن مامەلەیێن خوە ل سنورێ قەزا خوە برێڤە ببەن.
تێبينى: هه‌كه ده‌رچوويێ/ده‌رچوويا كيژ ژ ئه‌ڤێن ل خوارێ بى، وێ فايلێ كليك بكه، بۆ نمۆنه يێن زانكۆ دێ كليكێ ل سه‌ر زانكۆ كه‌ن يان ژى په‌يمانگه‌هان دێ د ناڤ فايلێن په‌يمانگه‌هان دا گه‌ريێن و ويێن دژى وه‌سان.
تێبينى 2: هه‌كه نه‌شيايى ب رێيا PDF ل ناڤێ خوه بگه‌رى ڤان دو فايلان دانلۆد بكه كو ب شێوازێ Exele ى نه، هه‌موو ناڤ و پشك يێن تێدا.
ئه‌ڤرۆ،بێوارحسێن زێبارى:
وه‌ك رێزگرتنه‌ك ژ پێشمه‌رگێ شه‌هید هوجام سورچى، ل قه‌زا به‌رده‌ره‌ش دێ په‌یكه‌ره‌ك بۆ هێته چێكرن و چواررییانه‌ك دێ ب ناڤێ وى هێنه ناڤكرن.
حكمه‌ت مه‌ولود به‌رپرسێ راگه‌هاندنا قایمقامیا قه‌زا به‌رده‌ره‌ش بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر كو
سه‌ردار یه‌حیا قایمقامێ قه‌زا به‌رده‌ره‌ش پێشوازى ل بنه‌مالا شه‌هید هوجام سورچى كریه سه‌ره‌راى بجهئینانا داخوازیێن وان، وه‌ك رێزگرتنه‌ك ده‌ست ب دروستكرنا په‌یكه‌ره‌كێ بۆ شه‌هید هوجام هاتیه كرن كو په‌یكه‌رسازه‌كێ گه‌نجێ قه‌زا به‌رده‌ره‌ش ب دروستكرنا وێ رادبیت و قایمقام و رێڤه‌به‌رێ باژێرڤانیا به‌رده‌ره‌ش جهێ دانانا په‌یكه‌رى و چواررییانى ده‌ستنیشانكریه.
ئەڤرۆ نیوز، نیوار محەمەد سەلیم:
بڕیاردەرا فراکسیۆنا زەر ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیوز دیارکر کو ھەر چەندە ھاتنا بودجێ بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ پەیوەندی ب پەسەندکرنێ ڤە نینە ژ لایێ سەرۆکاتیا وەزیران و کۆماری، بەلێ ھێشتا ژڤانێ ھاتنا وێ بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ یێ دیار نینە.
ئامینا زکری، بڕیاردەرا فراکسیۆنا زەر ل پەرلەمانێ کوردستانێ، گۆت: “ئەم وەکو پەرلەمانتار ل سەر ھاتنا بودجێ بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ نەھاتینە ئاگەھدار کرن”.
زێدەتر گۆت: “ژ بەر کو جڤاتا نوونەرێن عیراقێ یێ پەسەندکری، ئەو دشێن ئێکسەر بۆ ھەرێمێ رەوانە بکەن دا کو پەرلەمانێ کوردستانێ ژی ل سەر ب روونیت”.
ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر کو پەرلەمانێ کوردستانێ نەشێت دانوستاندنێ زێدەتری ھەیڤەکێ ل سەر بکەت و گۆت: “باوەر ناکەم، وەکو سالێن بۆری دانوستاندن ل سەر بودجێ گیرۆ ببیت ژ بەر وێ قەیرانا نوکە ھەرێم تێدا دەرباز دبیت”.
فەرماندەکێ پلە بلندێ پێشمەرگەی دبێژیت، ل دەڤەرا باشیک داعش شیانێن ئێرشکرنێ نەماینە و ھەر دەما بخوازن ئێرشێ بکەن، ئەڤە پێشمەرگە یێ بەرھەڤە بەرسیڤا وانا بدەت.
حەمید ئەفەندی، فەرماندێ میحوەرێ باشیک بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر، ل سنورێ باشیک و نەوەران لڤینێن تیرۆرستێن داعش زۆر کێمبوویە و ھەڤبەریکرن دگەل رۆژێن بەرێ تنێ ھژمارەکا کێم تیرۆرست ل دەڤەرێ ماینە و نەشێن چو لڤینان بکەن.
حەمیدی گۆتژی” پێشمەرگە یێ بەرھەڤە بۆ بەرسیڤدانا ھەر ئێرشەکا چەکدارێن داعش، بەلێ وانا ئەف شیان نەماینە وەکی بەرێ ئێرشی سەر چەپەرێن ھێزێن پێشمەرگەیێن کوردستانێ بکەن و دێ گورزێن کوژەک ڤێ کەڤن.
ئەڤرۆ نیوز، ھەیفا دۆسکی:
رێڤەبەرێ گشتیێ کارەبا پارێزگەھا دھۆکێ ئاماژە ب وێ چەندێ کر کو سال بۆ سالێ زێدەگاڤی ل سەر کارەبێ بەر ب کێمبوونێ ڤە دچن و ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر یێ کارەبێ ب دزی ڤە ب کێشیت ب ٣٠ ھزار و کریا دو سالان یا کارەبێ دھێتە سزادان.
کەمال محەمەد رێڤەبەرێ گشتی یێ کارەبا دھوکێ سەبارەت بڕینا کارەبێ گۆت: “ل سالا ٢٠١٢ێ شەش ھزار و ٦٣٠ حالەتێن زێدەگاڤیان ھەبوون و مەیێن بڕین، لێ سالا ٢٠١٤ دو ھزار و ٣٣٠ حالەت، ئانکو سال بۆ سالێ زێدەگاڤی کێمترن”.
زێدەتر گۆت: ” مە باوەرە کو ئەڤ سالە د دزینا کارەبێ و زێدەگاڤیێ دا دێ گەلەک کێمتر بن، سەرەرایی ئەوێن ھاتینە بڕین ئەون یێن د پشت میزانیان را دبەن”.
ل دۆر دانا کریێن کارەبێ ژی ئاماژە ب وێ چەندێ کر کو سەرەرایی قەیرانا دارایی یا ھەرێم ڤەگرتی ٨١.٣١ % ژ خەلکی ل بەر دەرێ مالا خوە پارێ خوە یێ کارەبێ ددەن”.
ئاماژە ب وێ چەدێ ژی کر کو یێ نەشێت پارێ کارەبێ ل سەر ئێک بدەت ئەو دشێت سەرەدانا رێڤەبەریێ بکەت دێ بۆ کەنە قست.
دەربارەیی سزادانێ ژی ئاماژە ب وێ چەندێ کر کو ھەر کەسێ زێدەگاڤیێ بکەت ب ٣٠ ھزار دیناران دھێتە سزادان و کریا دو سالان ژێ دھێتە وەرگرتن و گۆت: “ھەکە وەسا نەبیت دێ بەرەلایی کەڤیتی و ھەر ئێک دێ ب کەیفا خوە کارەبێ کێشیت”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئاخفتنكه‌را ب ناڤێ په‌نتاگۆنێ راگه‌هاند كو حوكمه‌تا ئه‌مريكا دژى ب ئه‌تۆنۆميكرنا پارچێن ده‌ستنيشانكرى يه ل وه‌لاتێ سوريا.
جين بسكايى، ئاخفتنكه‌را فه‌رمى يا ب ناڤێ وه‌زاره‌تا ژ ده‌رڤه يا ئه‌مريكا گۆت: “دانپێدانێ ب چو ده‌ڤه‌رێن ئه‌تۆنۆمى ل سه‌ريا ناكه‌ين و ماوه‌كێ زۆره ژى سياسه‌تا مه ب وى ره‌نگى يا به‌رده‌وامه”.
به‌رى نوكه سه‌رۆك كۆمارێ توركيا ژى، ره‌جه‌ب ته‌يب ئه‌ردوگان، ب دژوارى هێشر كربوو سه‌ر ڤى بابه‌تى ئه‌وێ ب پلانه‌كێ ژ بووى پارچه‌كرنا ئاخا سوريا دايه ناڤكرن.
نوكه بزاڤه‌ك ژ لايێ كوردێن رۆژئاڤا ڤه دهێته كرن ب تايبه‌ت پارتيێن نێزيك په‌كه‌كێ كو ده‌ڤه‌ره‌كا ئه‌تۆنۆمى ل كۆبانێ دروست بكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا، ئه‌ميندارێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌يى، جه‌بار ياوه‌ر ئامارا شه‌هيد و بريندارێن پێشمه‌رگه‌يى دا و گۆت: “هه‌تا نوكه 999 پێشمه‌رگه شه‌هيد بووينه و چار هزار و 596 كه‌س بريندار بووينه.
هه‌ر د ڤى كۆنگره‌يى دا، ئه‌ميندارێ وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌يى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو ژ به‌ر نه‌بوونا بودجه‌يى و وێ قه‌يرانا دارايى ئه‌وان نه‌شيايه پرۆسا رێكخستنا هێزێن پێشمه‌رگه‌يى دروست بكه‌ين.
ل دۆر ئێخسيرێن دده‌تسێ داعش ژى دا گۆت: “مه دووڤچوونا وێ ڤيديۆيێ كريه يا ديار دكه‌ت كو ئێخسيرێن پێشمه‌رگه‌يى يێن دده‌ستێ داعش دا، به‌لێ هێشتا چو ب ده‌ست مه نه‌كه‌فتيه”.
ب گۆره‌يى ئاخفتنا جه‌بار ياوه‌ر ئه‌و ئامارا هاتيه راگه‌هاندن يا هه‌تا رۆژا دوهى 2015.2.3 بوويه، به‌لێ ئه‌ڤرۆ ژى د ئه‌نجامێ په‌قينا بومبه‌كا چاندى دا دو پێشمه‌رگه شه‌هيد بووينه و دو ژى بريندار و ب ڤێ چه‌ندێ دنه هزار و ئێك شه‌هيد و چار هزار و 598 كه‌س.
خه‌لات موسا، شاره‌زا د وارێ ئیسلاما سیاسی دا ل زانكۆیا زاخۆ بو ئه‌ڤرۆ نيوز دیاركر كو داعش رێيه‌كا نوو د كارێ خوه دا ئافراندیه، زێده‌تر باوه‌رى ل سه‌ر نه جهه‌كێ ده‌ستنيشانكرى د كار و كریارێن خوه دا كریه، ئه‌و ژی بۆ وێ چه‌ندێ ڤه‌دگه‌ڕێت كو زێده‌تر جۆگرافیا چالاكیێن وێ یێن توندڕه‌ویێ یا به‌رفره‌هـ ل (عێراق و سوریا) وشله‌ژانا هێزێن وان یێن سه‌ربازی ب شێوه‌یه‌كێ تایبه‌ت، كو ده‌ڤه‌ره‌كا گه‌رمه د جه‌رگێ ڕۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دا.
خه‌لات موسايى گۆت: “لێكدانا به‌رژه‌ونديێن ئابووری و سیاسی یێن ده‌وله‌تێن هه‌رێمی و زلهێز گرێدده‌ت، هه‌روه‌سا توبوگرافیه‌تا ده‌ڤه‌رێ و دربێن هه‌ڤپه‌یمانان یێن ئاسمانی و سروشتێ رێكخستنا ئاسویی یا داعش و ده‌وله‌مه‌ندیا وێ د ژێده‌رێن ئابووری دا، وه‌كریه په‌نایێ بۆ به‌فره‌هكرنا پێگه‌هێ خوه ببه‌ت بۆ هندێ زێده‌تر بشێت خوه ڕاگریت”.
خۆيا ژى كر كو مه‌ترسیا بنه‌مایى یا داعش گرتیه به‌ر ل سه‌ر جیهانێ ب گشتی د وێ چه‌ندێ دایه ببیته ئه‌گه‌ره‌ك زێده‌تر كریارێن تیرۆری بهێنه ئه‌نجامدان و زێده‌تر كار و بزاڤ د داهێنانا كریارێن تیرۆری دا بكه‌ت، به‌لكو دێ ململانه‌یێ په‌یدا كه‌ت هه‌ر جهه‌كی ئه‌و زێده‌تر ژ یێن دی كریارا ل جیهانێ ئه‌نجام بده‌ن.
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو كو مه‌ترسیا ژ ناڤچوونا وێ ئه‌گه‌ر د وارێ له‌شكری دا ل جهه‌كێ یان ده‌ڤه‌ره‌كێ بشكێت ژی ڕه‌گه‌زێن وێ دشێن خوه بگه‌هیننه جهێ دی مینا ده‌وله‌ته‌كا گه‌روك (متحرك) به‌رنامه‌یێ خوه په‌یره‌وبكه‌ت و گۆت: “د چاخێ ژناڤبرنا ئه‌بۆ به‌كر به‌غدادی وه‌كو خه‌لیفه‌یێ وان هێزێن وان ل سه‌ر ئاستێ ده‌ڤه‌رێ و هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی دێ تووشی دوبه‌ره‌كیه‌كا مه‌زن بن وه‌كو سه‌ربۆرا ئێكێ يا خه‌لافه‌تێ بۆ ده‌مه‌كێ دوور شكه‌ستن دێ پێ هێت”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پارتێن کورد یێن باکورێ کوردستانێ بۆ ئاڤاکرنا ھەڤپەیمانیەکا بەرفرەە بۆ ھەلبژارتنێن پەرلەمانێ تورکیا دەست ب ھەڤدیتنان کرینە و سازیێن سڤیل و گەلێ کورد ژی داخواز ژ ھەموو ئالیێن سیاسی یێن کوردی دکەن کو ھێزا خوە بکەنە یەک و ب رێژەکا مەزن ل پەرلەمانێ تورکیا نوونەراتیا گەلێ کوردستانێ بکەن.
مەرال دانش جێگرا ھەڤسەرۆکێ پارتا دیمۆکراسیا گەلان HDP د داخۆیانیەکی دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند کو ترسا وان ژ بەندێ ١٠% یێ ھەلبژارتنێن پەرلەمانێ نینە و گۆت: (ل دووڤ ڤەکۆلین و راپرسیێن کۆمپانیێن تایبەت یێن راپرسیێ دەنگێ پارتا مە گەھشتیە ١١% و رۆژ ب رۆژ ژی زێدەتر دبیت، لێ دیسان ژی ئەم دخوازین ھەم ل گەل سازیێن سڤیل و ھەم ژی ل گەل ھەموو پارتێن سیاسی یێن باکورێ کوردستانێ ھەڤدیتنان بکەین و بگەھنە ھەڤپەیمانیەکا بەرفرەە دا کو سەرکەڤتنا گەلێ کورد مەزنتر بکەین و د ڤان رۆژێن بھێت دا ئەم دێ سەرەدانا ھەموو پارتێن کوردی بکەین).
جێگرا ھەڤسەرۆکا HDP ھەروەسا دیار ژی کر کو وان بریارا خوە یا دووماھیێ داینە کو وەک پارتی پشکداریێ د ھەلبژارتنان دا بکەن و گۆت: (ئەم ژ ھێزا خوە و گەلێ کورد و ئالیێن دیمۆکراسیخوازێن تورکیا باوەرن و چو ترسا مە ژ بەندێ ١٠% نینە و ئەم دێ ب سەرکەڤتنا خوە بەندێ ژ ١٠% یێ ھەلبژارتنان ژی دەرباز بکەین و ھژمارا کورسیێن خوە ل پەرلەمانێ تورکیا گەلەک زێدەتر بکەین).
د پشکەکا دی یا ئاخڤتنا خوە دا ژی مەرال دانش دیار کر ئەو دێ ل گەل پلاتفۆرما دیمۆکراسیا کورد، پارتا ماف و ئازادیان، ژی د ناڤ دا ل گەل ھەموو پارت و ئالیێن سیاسی، کۆمەلە و سازیێن جڤاکێ سڤیل ھەڤدیتنان بکەن و گۆت: (ئارمانجا مە ئەڤە ئەم نەھێلین یەک دەنگەکی گەلێ کورد ژی ڤالا بچیت و ھەموو دەنگ و رەنگێن د ناڤا گەلێ کورد د یەک بنگەھی دا کۆم بکەین و ئەز باوەر دکەم ئەم دێ بگەھینە ئەنجامێن گەلەک ئەرەنی).
مەرال دانش د ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی راگەھاند کو ل باژێرێن تورکیا ژی ئەو دێ بەربژێرێن خوە دەستنیشان بکەن و ل گەل رێکخستن و سازیێن سڤیل و ئالیێن دیمۆکراتیک و چەپ ژی ھەڤدیتنان بکەن دا کو ئەو ژی د ناڤا بەرەیێ دیمۆکراسیێ دا جھێ خوە بگرن و گۆت: (ھژمارا کورسیێن پەرلەمانێ تورکیا ٥٥٠ نە و ئەم دێ ٥٥٠ بەربژێران دەستنیشان بکەین و ئەڤ دەمەکە درێژە مە ل ھەموو باژێرێن تورکیا ژی دەست ب خەباتەکا بەرفرەە کریە و ئەز باوەر دکەم ب وەرگرتنا دەنگێ ئالیگرێن دیمۆکراسیخواز و ئاشتیخوازیێن تورکیا ب رەنگەکی گەلەک باش دێ بەندێ ١٠% دەرباز بکەین و ھژمارا کورسیێن خوە گەلەک زێدە بکەین).
جێگرا ھەڤسەرۆکێ HDP د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا ژی راگەھاند کو ھەلویستێ حوکمەتا تورکیا د بابەتێ ھەلبژارتنان دا ب تەمامی دوورە ژ قۆناغا ئاشتیێ و چارەکرنا پرسا کوردی و گۆت: (حوکمەتا تورکیا دخوازیت ل ژێر سیبەرا قانوونێن کۆدەتایا سالا ١٩٨٠ تەمەنێ خوە درێژ بکەت و ژ بەر وێ چەندێ ژ ناخوازیت گوھۆرینان د قانوونێن ھەلبژارتنان دا بکەت و ئەڤ ھەلویستێ وێ یێ دوور ژ دیمۆکراسیێ د ھەمان دەمێ دا قۆناعا ئاشتیێ ژی دخیتە مەترسیێ و ھەموو رێیێن نە رەوا ب کار دھینیت دا کو ل دەستھەلاتێ بمینیت و ھژمارا کورسیێن خوە بگەھینتە وێ ئاستێ کو دستووری ل دووڤ دلێ خوە ب گوھۆریت، لێ ڤێجارێ حسابێ پارتا داد و گەشەپێدان (ئاکپارتی) سەر ناکەڤیت و ب زێدەبوونا دەنگێ مە و دەربازکرنا بەندێ ١٠% پرانیا کورسیێن کو بۆ باژێرێن باکورێ کوردستانێ ھاتینە ڤەقەتاندن دێ بکەڤیتە دەستێ پارتا مە و ب ھێزبوونا دەستێ گەلێ کورد د پەرلەمانی دا دێ ھەموو ئاستەنگێن ل ھەمبەر چارەکرنا پرسا کوردی ژی ژ ھۆلێ راکەت).
مەرال دانش د دووماھیا ئاخاڤتنا خوە دا ژی ئەو یەک دیار کر کو ئەو وەک پارتا HDP پشتەڤانیێ ل سیستەمێ کو سەرۆک کۆمارێ تورکیا دخوازیت ئاڤا بکەت، ناکەن و داخوازا سەرۆک کۆمار نە ب تنێ سیستەمێ سەرۆکاتیێیە بەلکو ئەردۆگان دخوازیت خوە بکەتە شاھێ تورکیا و ئەڤە ژی دێ ل گەل خوە دکتاتۆریەتێ بینیت، لێ ھەکە وی دڤێت سیستەمەکێ وەک ئەمریکا، روسیا و فرەنسا ئاڤا بکەت ئەم دشێین گەنگەشەیێ ل سەر بکەین).
سەرجان مەحمود بۆ ئەڤرۆ نیوز بەرھەڤکریە
نيشاندان