ئه‌م و به‌رۆكێن شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی و دبلۆماسی

ئه‌م و به‌رۆكێن شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی و دبلۆماسی

52

ئه‌ڤرۆ ئه‌م وه‌ك ملله‌تێ كورد هه‌رده‌م ئاشتیخوازین خودان ره‌وشتوتیتالێن مێژوویی نه‌ و راهاتێن مرۆڤاتیێ نه‌ د بزاڤا خوه‌ یا رزگاریخوازیا كوردی دا. گه‌له‌ك شۆره‌ش و سه‌رهلدان و داستان یێن هاتینه‌ ئه‌نجامدان هه‌ر ژ شۆره‌شا میر محه‌مه‌د ره‌واندوزی سالا (1830) تا دووماهی شۆره‌شا گولانێ ل 26/5/1976 كو ئه‌ڤه‌ 184 سال بۆرین ل سه‌ر ڤێ بزاڤا پیرۆز و یا به‌ردوامه‌. ب تنێ پێخه‌مه‌ت بده‌ستڤه‌ئینانا مافێ خوه‌ یێ ره‌وا و بریارا جاره‌ نڤیسی و پاراستنا ناسناما كوردی وه‌ك هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك و ملله‌ته‌كێ ل سه‌ر ته‌پا ئه‌ردی، لێ ئه‌ڤرۆ شه‌رێ زورداریێ یێ تیرۆرستیێ یێ داعش یێ هاتیه‌ چه‌سپاندن ل سه‌ر مه‌ وه‌ك هه‌رێما كوردستانێ و ئه‌م نه‌چاربووین به‌ره‌ڤانیێ و به‌رگریێ ژ خاك وه‌لات و نیشتیمانێ خوه‌ بكه‌ین و ل سه‌ر سێ به‌رۆكێن به‌رۆكان. ئێك شه‌ری ب درێژاهیا هزارو پێنجی كیلۆمتران وه‌ك تاكه‌ هێز ل شوونا هه‌می جیهانێ ل ده‌ڤه‌رێ شه‌ڕێ تیرۆرێ دكه‌ین ب تۆماركرنا سه‌ركه‌فتنێن مه‌زن رۆژانه‌ ب قاره‌مانیێن پێشمه‌ركێ كوردستانێ پارێزه‌رێن گه‌ل و نیشتیمان سیمایێ ئاشتی و ئازادیێ ب سه‌رپه‌رشتی و قومانداریا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی. كو هه‌می بزاڤ و شیان یێن دهێنه‌ ته‌رخانكرن ژ لایێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و خه‌لكێ مه‌ یێ شه‌ره‌فمه‌ند ڤه‌ و هه‌ڤال دوستێن كوردان ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ بۆ پشته‌ڤانیێ و هاندانێ و موكومكرنا به‌رۆكێن شه‌ڕی ب پشكداریا هزاران پێشمه‌رگێن قاره‌مان و ب چه‌كێ سڤك و گران و فرۆكێن ده‌وله‌تێن هه‌ڤپه‌یمان ل ژێر درووشمێ (یان كوردستان یان نه‌مان) و ب ده‌هان خورته‌ مێر و عه‌گید بوونه‌ قوربانی شه‌هیدێن سه‌ربلند یێ هه‌رده‌م ساخ. سه‌خمه‌راتی بده‌ستڤه‌ئینانا سه‌ركه‌فتنا دووماهیێ. ئه‌ڤه‌ ژ لایه‌كی ڤه‌، ژ لایێ دی ڤه‌ به‌رۆكێ دوێ مه‌ یێ هه‌ی ئه‌وژی به‌رۆكێ ناڤخوه‌یی یه‌ (الجبهه‌ الداخلیه‌) كو یێ پێدڤیه‌ هه‌ر ئێك ژ مه‌ پێشمه‌رگه‌ بیت د كار و بسپۆریا خوه‌ دا ل داموده‌زگه‌هان و ل كارگه‌ها و ل ناڤ زه‌ڤی و زاران و گۆره‌پانا و هه‌می جهێن كار و به‌رهه‌مئینانێ و هه‌ر بزاڤه‌ك هه‌بیت چ یا گه‌شه‌پێدانێ و خزمه‌تگوزاریێ و وه‌به‌رهێنانێ بیت هه‌تا یێ هۆنه‌ری و رۆژنامه‌ڤانی و راگه‌هاندنێ بیت ب دلسۆزی و خه‌مخوریێ ئه‌نجامبده‌ین و نه‌ بێژین ئه‌ڤی كاری نه‌ ئان یێ دی و فلان كار نابیت ل به‌ر شه‌ری. نه‌خێر بلا هه‌می كار و بزاڤ و بۆچوون هه‌تا ئاهه‌نگ و پێشانگه‌ه و خول و سمینار و هه‌می كارێن رۆژانه‌ یێن سروشتی بن وه‌كو یێن به‌ری شه‌ڕی د به‌رده‌وام بن كو ئه‌ڤه‌ ژی پالپشتیه‌ بۆ به‌رۆكێن شه‌ری و جهێ دلخۆشیا پێشمه‌رگه‌یه‌. ل ده‌مێ دزانیت و د بینیت مال و حالێن وی یێن ئارامن و هه‌می داخوازێن ژیارێ یێن دابینكرینه‌ و یێن به‌رده‌ستێ خێزانا وی و چ ئاریشه‌ نینن دێ یێ پشتراست بیت و دلنیا بیت هه‌ر چه‌ند ئه‌ڤ به‌رۆكه‌ یێ خورستی بیت دێ ئاستێ ژین و ژیارێ یێ بلند بیت پالپشیه‌كا گرنگه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌ی د به‌رۆكێن شه‌ڕی دا، هه‌روه‌سا حه‌واندنا نێزیكی ملیۆنه‌ك و هه‌شت سه‌د هزار ئاواره‌ و په‌نابه‌ران ل سه‌رانسه‌ری كوردستانێ تیشكه‌كا دی یه‌ ڤێ چه‌ندێ د سه‌لمینیت و ئه‌ڤ هه‌می چه‌نده‌ دێ به‌رۆكێ مه‌ یێ سیێ ب هێز و ئه‌كتیڤ دكه‌ت، ئه‌و ژی به‌رۆكێ دبلوماسی و سیاسی یه‌. كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب گرنگی پێنگاڤێن پراكتیكی یێن هاڤێژتین د ڤی واری دا د گه‌ل جیهانی ب رۆلێ سه‌رۆكێ خوشتڤی كاك مه‌سعود بارزانی یێ حه‌كیمانه‌ و سیاسه‌تمه‌دار. هه‌ر وه‌سا رۆلێ جڤاتا وه‌زیران ب سه‌رۆكاتیا نێچیرڤان بارزانی و نموونه‌ ژی د زۆرن د ڤی بیاڤی دا هه‌ر ژ كۆنگرێ دهۆكێ یێ ته‌ڤده‌م جڤاتا نیشتیمانی یا كوردی ل كوردستانا رۆژئاڤا (15 تا 22ی /10/2014) و پشكداریا به‌رێز مه‌سرۆر بارزانی د كۆمبوونا په‌رله‌مانێ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپی ل برۆكسل ل رۆژا(4/11/2014) و په‌یڤا وی یا ته‌ڤایی و هه‌ستیار و كاریگه‌ر ب زمانێ ئینگلیزی كو هه‌می بیاڤێن ڤان بارودۆخان و قه‌یرانان ڤه‌دگریت هه‌روه‌سا گرێدانا دیدارا میری ل هه‌ولێرا پایته‌خت ل ۆژا ( 5/11/2014) ب ئاماده‌بوونا سه‌رۆك كۆمار فوئاد مه‌عسۆم و سه‌رۆك په‌رله‌مانێ عیراقێ و سه‌ركردێن سیاسی و په‌یڤا نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیران یا مێژوویی كو تێدا تیشك به‌ردانه‌ سه‌ر گرنگیا ڤێ دیدارێ و شلۆڤه‌كرنا ژماره‌كا بابه‌تێن گرنگ كو هه‌رێما كوردستانێ یا بوویه‌ ڤاكته‌رێ ئارامیێ ل ده‌ڤه‌ری و پێشمه‌رگه‌ی سه‌لماند كو ئاشتی ل ده‌ڤه‌رێ مه‌حال نینه‌. هه‌ر وه‌سا هاتنا ژماره‌كا سه‌رۆك وه‌زیر و وه‌زیرێن بیانی یێن گه‌له‌ك ده‌وله‌تێن جیهانێ بۆ هه‌ولێرا پایته‌خت پشته‌ڤانیه‌كا دبلۆماسی و سیاسی یه‌ بۆ ملله‌تێ كورد دژی ڤی شه‌ری ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ. ل ڤێره‌ یا پێدڤیه‌ رۆلێ ره‌ڤه‌ندا كوردی ل ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ ژ بیر نه‌كه‌ین یێ پالپشتیێ و هنارتنا هاریكاری و ئه‌نجامدانا خۆنیشاندانان و چالاكیێن هه‌مه‌جۆرێن به‌رده‌وام ئه‌ڤ به‌رۆكه‌ ب هێزترخست. ئه‌ڤجا یا فه‌ره‌ بزانین كو ئه‌ڤ هه‌رسێ به‌رۆكه‌ (به‌رۆكێ شه‌ری ـ به‌رۆكێ ناڤخوه‌یی ـ به‌رۆكێ دبلوماسی و سیاسی) ته‌مامكرێن ئێكودونه‌ و به‌هرا پتر خورتكرنه‌ بۆ به‌رۆكێن شه‌ڕی، له‌ورا بلا هه‌می بزاڤ و شیان بهێنه‌ ته‌رخانكرن د هێلێن ڤان هه‌ر سێ به‌رۆكان دا ل دووڤ گرنگیا به‌رۆكی و بده‌ستڤه‌ئینانا سه‌ركه‌ڤتنا مه‌زن و خودایێ مه‌زن و دلۆڤان هاریكاره‌.

کۆمێنتا تە