بسپۆرەکێ زانستێن سیاسی: شیعان باوەری ب سیستەمێ فیدرالیەتێ و دستۆری نەمایە
ئەڤرۆ ، زنار تۆڤی:
بسپۆرەکێ زانستێن سییاسی ل زانکۆیا سەلاحەدین ، د دیدارەکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند، ئیران ل گەل ھەڤالبەندێن خوە یێن عیراقی یا ھەموو بزاڤان دکەت، مەزنترین فشاران ل سەر ھەرێما کوردستانێ دروست بکەت و ل سەر ئاستێ نافخوەیی لاواز بکەت کو ھەموو مەرەما ئیرانێ ئەوە پارتی لاواز بکەت، ئەڤە یا دیار و ئاشکرایە، چونکی ھەر ژ سالا ٢٠٢٠ ھەتا نوکە ب تەمامی بۆدجا ھەرێما کوردستانێ ژ ئالیێ عیراقێ ڤە ھاتیە برین، دیسان ئیران یا ھەموو بزاڤان دکەت حوکمەتا عیراقێ دەربارەی پرۆژە قانوونا بۆدجا سالا ٢٠٢١ رێککەفتنێ ل گەل ھەرێمێ نەکەت، ھەروەسا ئەو سیاسەتا پارتی ل کوردستانێ پەیرەو دکەت ب دلێ ئیرانێ نینە، ب تایبەتی ژی نێزیکبوونا ھەرێمێ ژ ئەمریکا، دیسان ئیران یا ھەموو بزاڤان دکەت، کو ئەمریکا ھەموو ھێزێن خوە ژ عیراقێ ڤەکێشیت، ھەر چەندە ڤەکێشانا ھێزێن ئەمریکی ل عیراقێ د بەرژەوەندیا کوردان و سووننەیان دا نینە، چونکی ب ڤەکێشانا وان ژ عیراقێ، دێ کێشێن مەزن دروست بن و دێ پرۆسا سیاسی ل عیراقێ تێکچیت و دێ میلیشیێن شیعی بنە پێگوھۆرێ لەشکرێ عیراقێ و ل وی دەمی دبیت چو تشت ب ناڤێ فیدرالیەتێ ژی نەمینیت.
د. نەوزاد ھێتوتی گۆت ژی” ئێک ژ وان فشارێن ئیران ل سەر ھەرێمێ دروست دکەت ئەوە کو دڤێت ھەرێم ئەجندایەکا ئیرانی پەیرەو بکەت، ئەڤە ژی کارەکێ ب زەحمەتە، ، ژبەرکو ھەرێمێ بەرنامە و ستراتیژیەتا خوە یا ھەی، ھەروەسا د نوکە دا شیعان ھەتا رادەکێ باوەری ب سیستەمێ فیدرالیەتێ و دستۆری نەمایە، وان دڤێت پتریا دەستھەلاتان ڤەگەریننە بەغدا و دەستھەلاتەکا مەرکەزی ل بەغدا دروست بکەن، چونکی نوکە شیعە ب ھێزن و دەستھەلاتا عیراقێ د دەستێ وان دایە”.
د. نەوزاد ھێشتا دبێژیت” ھەر ژ سالا ٢٠٠٨ ھەتا سالا ٢٠٢٠ ستراتیژیەتا شیعان ب پشتەڤانیا ئیرانێ ئەوە حوکمەتەکێ ل عیراقێ چێکەن، ئیران ل سەر یا زال بیت و ھەموو دەستھەلات ژی د دەستێ وێ و ھەڤالبەندێن وێ دا بن، ھەروەسا ئاسایی بوونا پەیوەندیێن ھەرێمێ ل گەل حوکمەتا کازمی د بەرژەوەندیا ئیرانێ دا نینە، ب تایبەتی ژی ئەو رێککەفتنا دناڤبەرا بەغدا و ھەرێمێ دا دەربارەی شنگالێ دا ھاتیە کرن، چونکی دەڤەرا شنگالێ ژ ئالیێ جیۆ سییاسی ڤە بۆ ئیرانێ یا گرنگە، یا ھەڤسنۆرە ل گەل وەلاتێ سووریێ، کو ریدۆرەکا گرنگە بۆ شیعان و دشێت ب رێیا شنگالێ، ھێز و تەقەمەنیان بگەھینیتە سووریێ، لەوما ئیرانێ ڤیایە فشاران ل سەر ھەرێمێ دروست بکەت، ھەروەسا د نوکە دا ئەم یێ بەر ب ھەلبژارتنێن پێشوەخت دچین و رەوشا میلیشیێن شیعان و ئیرانێ یێ باش نینە، دبیت د ھەلبژاتنان دا سەرکەفتنێ نە ئینن، لەوما ئیرانێ دڤێت دژایەتیێ دناڤبەرا کوردان وشیعان دا دروست بکەت، دێ فشاران ل سەر ھەرێمێ دروست کەت، بۆ رازیکرنا جادا شیعی، دیسان ھەموو ئەو گەندەلیێن ل عیراقێ ھاتینە کرن ژی، ئیران و ھەڤالبەندێن خوە د ئێخنە د ستوویێ کوردان دا”.
دیار کر ژی” ئیرانێ دڤێت ل سەر ئاستێ نافخوەیی ژی، پێگەھێ ھەرێمێ لاواز بکەت، و لبەرە ل گەل ئالیێن شیعی ھەتا ئەنجامدانا ھەلبژارتنان فشارەکا ئابووری یا مەزن ل سەر ھەرێمێ دروست بکەن، مەرەما ئیرانێ ژ ڤێ پلانێ ئەوە، کو خەلکێ ھەرێمێ ل دەمێ ئەنجامدانا ھەلبژارتنان دەنگێ خوە نەدەن پارتی ، ئیران بۆ خەلکی وەسا دیار دکەت، کو پارتی بەرپرسە ژ ڤێ رەوشێ و ئەو بوویە ئەگەر، کو ھەولێر و بەغدا نەگەھنە رێککەفتنێ”.
ئەو ژی گۆت” د نوکە دا پشکەکا مەزن ژ ئێکەتیا نیشتیمانیا کوردستانێ و ب تایبەتی ژی گرۆپێ ١٦ ئوکتۆبەرێ سیاسەتەکا عیراقی پەیرەو دکەن، لەوما دڤێت ئەم دلێ خوە ب ھندێ خوەش نەکەین کو بھایێ پەترۆلێ بلند بوویە، چونکی بھایێ وێ د دەستێ مە دا نینە و دبیت جارەکادی بھا داکەڤیت، لێ د قووناغا نوکە دا کورد دشێن ل ھەمبەری بەغدا خوە راگرنو یا گرنگە حوکمەتا ھەرێمێ چاکسازیان بکەت، چونکی ھەکە بھایێ پەترۆلێ داکەڤیتەڤە و بەغدا ژی جارەکا دی فشاران ل سەر ھەرێمێ دروست بکەت، ئەم بشێین خوە ل سەر پیێن خوە راگرین، لەوما یا گرنگە د ئالیێ ئابووری دا حوکمەت چاکسازیێن بنەرەتی بکەت، داکو ل قووناغێن بھێت ئەم خوە راگرین و نەکەڤینە ژێر فشارێن ئیرانێ و عیراقێ، دیسان دڤێت ھێزەکا نیشتیمانی بھێتە دروست کرن و ھەموو ھێزێن پێشمەرگەی ببنە ئێک ب پشتەڤانیا ھێزێن نێڤدەولەتی و ب تایبەتی ئەمریکا، داکو چو روودانێن دیتر یێن وەکو ١٦ ئوکتۆبەرێ ل کوردستانێ روو نەدەن”.
