بیرا من دهێت ئێكەم خۆپیشاندان ل سالێت هەشتیان ل دژی رژێما بەعسییان ل دهوكێ مە ئەنجامدا
دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:
پشكدار و سەركێشێ ئێكەم خوپیشاندانا قوتابیان بوو دناڤا بازارێ دهۆكێ دا ل سالێت هەشتێان، دژیێ گەنجاتیێ دا شیا ب روحەكا كوردستانی گەلەك بزاڤ و چالاكیان دناڤا باژێری دا ئەنجام بدەت كو دەنگڤەدانێن مەزن ل دەڤەرێ هەبوون.
لیوا سەدیق خوركی، بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: بنەمالا مە گەلەك كارتێكرن ل سەر من هەبوو چونكە ئەم پێشتر هاتبووینە تەعریبكرن بۆ ناڤ (گوڕان) و پشتی چەند سالان مالا مە هاتیە باژێرێ دهۆكێ و رێكەفتی 16/4/1982ێ ب شێوەكێ فەرمی هاتمە رێكخستن دناڤا رێكخستنێن پارتی دیموكراتی كوردستان دا سەر ب لژنا ناوچا دهۆكێ ڤە ل سەر دەستێ (موسی ئەمین) كو خەلكێ گوندێ بێشینكێ بوو، بەرپرسێ شانا سەرەكی بوو و مالا وی هەر ل گوندی بوو، ئەز بوومە بەرپرسێ شانا بنگەكی و ناڤێ شانا من (شەهید تاهر مولود) بوو، ژ بەر كاودانێن وی سەردەمی و شۆڕەشێ و تەعریبكرنێ چەند جاران چوویمە قوتابخانێ و دوركەتیمە و دووڤدا خودانا (محو ولئومیە) ب زوری مە خواندن و دووڤدا خواندنا ئێڤاران من خواند و ناڤنجی ژی هەر ئێڤاران ل قوتابخانا (نصر) و ئامادەیا بازرگانی ل دهۆكێ مە تەمامكر.
لیوا سەیدق خوركی، زێدەتر گۆت: كارێ مە دناڤا باژێری دا زێرەتر رێكخستن و چالاكی بوون و ئەو كەسێن من رێكخستین هەرسێ خەلكێ گوندێ كێستە بوون ئەو ژی (زهێر عەبدوالرحیم، جەرگیس محەمەد صالح، عەلی فەتاح) هەرسێ ل گەل من بوون و بەردەوام بوومە دەنگ و باس و چالاكی و رۆژنامە و چاپەمەندی ب رێكا بەرپرسێ مە ل گوندێ بێشنكێ ژ لژنا دهۆك دهاتن و مە ژی كارێ خوە دناڤا باژێری دا دكر و هەمان دەم ژی هەر تشتەكێ پێدڤی بان مە ب رێكا خوە دگەهاندە بەرپرسێ شانا سەرەكی ل گوندێ بێشینكێ و ب هەمان شێوە دا بلندبیت بۆ لژنێ و بیرا من دهێت جارەكێ داخازا پێدڤیێن نڤێسینێ كر و بهایێ (13) دەرهەم و نیڤا من تشت كرین و دووڤ دا پارێ من بۆ من هاتنە رەوانەكرن بۆ دهۆكێ، دناڤبەرا سالێن 1985 بۆ 1986 مە چەندین ترۆمبێلێن حوكمەتێ دناڤا باژێری دا ب ئاشكەرای مە سوتن ل دووف راسپار دو بریارێن بوومە هاتین و ئەڤێ چەندێ گەلەك دەنگڤەدانا خوە هەبوو، گەلەك جاران مە بەلاڤووك هەلاویستن ل سەر دیوارێن مالا و مزگەفت و فەرمانگەهێن حوكمی و ئەمنێ بەرنامێ خوە دگوهارت بوو هەر سپێدێ زوی بەری خەلك هشیار بیت ئەو دگەریان و هەر تشتەكێ دیتبا هەلاویستی دا ژێ ڤەكەن دا خەلك نەبینت، وی دەمی وەك رێكخستن بتنێ تەماف هەبوو سێ كەسا بنیاسی ژ بەر ئاشكەرا بوونێ و دنەبوو ژ سێ كەسان زێدەتر بنیاسی.
خوركی ئەو ژی ئاشكراكر كو گەلەك جاران مەترسی كەفتیە سەر ژیانا وی و چونكە دەمێ هاتینە رێكخستن ب شەڤ نەوێریان دەركەڤن، گۆت: ئەم دئاشكەرا بووین لڤین و بزاڤ و هاتن و چوونێن مە دئاشكەرابوون و جلكێن كوردی و دەرسووك و هوزان خواندن و پێشكەیا خوپیشاندنا مە دكر و ل قوتابخانا (چرا) ل بەرۆشكێ جارەكێ ریكوردەكا بچووك د دەستێ من دا بوو و من سترانێن شورەشگێری و هوزان توماردكرن، ئێكێ ئەمنێ یێ نەتەوە كورد بوو هات و گۆت چاڤێ تە ل تەبیت ئەم دزانین تو چ دكەی و من بێ منەتكر و من گۆتێ چ دكەی بكە تو ب بابێ خوە ڤە یێ بێ منەتی چونكە چ بەلگە ل سەر مەنەبوون و بتنێ بزاڤێن مە دئاشكەرابوون و دیفچوون و چاڤدێری ل سەر مە هەبوو.
لیوا سەیق خوركی گۆت: ل سالێن هەشتێ یاریەكا باسكت بوولێ یا كچان دناڤبەرا كچێن سلێمانیێ و كچێن بەسرا ل دهۆكێ ل بنگەهێ لاوان (مركز شباب) هاتە ئەنجامدان و لەشكرێ ئیراقێ هاتنە پێش یاریێ و پشتەڤانیا تیما كچێن بەسرا كر و مە پشتەڤانیا تیما كچێن سلێمانیێ دكر و بیرا من دهێت ئاسنێ باسكت بوولێ جندیا دهەژاند دا تەپە نەچیتە تێدا، ئەم ڤێكرا چووین و شەر دناڤبەرا مە هەر دو پشتەڤانێن تیما دا دروست بوو بۆ خوپیشاندان و مە بەرا دانایێ، ئەوا كچێن خوە كرنە دترۆمبێلا دا و رەڤاندن كچێن مە مانە ل گەل مە و دەركەفتین ژ بنگەهێ لاوان و خوپیشاندان ژ قالبێ وەرزشی دەركەفت بۆ قالبێ سیاسی و بووینە دو گرۆپ كومەكا هەڤالێن مە بەرەف شوقا ب رێكەفتن و دەورا هەسپا یا نوكە و گرۆپێ دووێ ئەز ل گەل بووم نێزیك دێرا بەرانی و نەخوشخانێ را دەربازبووین بۆ ناڤ بازاری و گەهشینە بازارێ جگارا وی دەمی یێ گرتی بوو چونكە گورستان بوو و زڤرینە بۆ كولانا نەخوشخانێ نێزیك فرنا مشەختی و چووینە دەرێ قوتابخانا برایەتی وی دەمی ل ئاڤاهیێ نێزیك ئوتێلا سولاڤ بوو یا نوكە و دچوونا مە دا مە دگۆت (كیتان دەوێ ئەی كوردان مەلا مستەفا بارزان) و مە ناڤ چاڤێن خوە گرت بوون چونكە ترۆمبێلێن ئەمنێ و هەوالگێریێ هاتن و چوون ل دەردورێن مە دكرن پێخەمەت ژبەركرن و نیاسینا مە و بیرا من دهێت پولیسەك هەبوو بناڤێ(بەهجەت) راستە پولیس بوو لێ روحا كوردینێ هەبوو و دگەل مەبوو .
سەیدق خوركی ئەو ژی ئاشكراكر كو ل سالا 1984ێ وی دەمی قوتابیێ ناڤنجی ( نصر) بووم یا ئێڤاران حوكمەتێ بوومە سەیرانەك دروستكر ل سەرانسەری پارێزگەهێ و (60) كوستەر بوون ژبلی ترۆمبێلێن تایبەت و ئەمن ژی ل گەل مەبوو و سەیرانا مە بۆ (ئاستی كەلەك) بوو و زڤرینێ ل مویسل را هاتین ل تاخێ (زهور) و ترۆمبێەكا تایبەت ل بەرا مە تووشی روودانێ بوو ل گەل ترۆومبێلەكا بارهەلگر ژ جورێ قەلابەكێ دا و ئەو ترۆمبێلا تایبەت یا (فازل ردێنی) بوو خەلكێ دهۆكێ بوو و مالا وی ل تاخێ قەرچان بوو و وی دەمی گەنج بووین و ئەم خوین گەرم بووین و ب جلكێن كوردی و گەلەك ترۆمبێل بووین و مە شوفێرێ ترۆمبێلا بارهەلگر قوتا و پولیس هاتن و مە جامێن ترۆمبێلێن پولیسان شكاندن و پولیس ژی رەڤین ویێ بەرەڤانیا مە ژی دكر رەڤین و حوكمەتا مویسل هەمی هاتە دەڤەرێ و كوردێن مویسل ئەوێن قوتابی ل زانكۆیا مویسل تەوارا مەهاتن و لدیف ئەوا پێزانینێن وی دەمی ب دەست مە كەفتین صەدام حسێن سەر بابەتی ئاگەهدار بوو و هاتە بەلاڤەكرن كو پێشمەرگە هاتیە ناف مویسل و چ راستی بۆ ئەڤێ چەندێ نەبوون بتنێ ئەم قوتابی بووین و ژ سەیرانا قوتابخانێ ڤەدگەریاین و هەتا مەغرەب شەر ب دووماهی هات و ب كوستەرا سواربووین و مە هزر كر دێ ڤەگەرینە دهۆك، ئەو كوستەر هەمی ئینانە بنگەهەكی ل زهور وی دەمی پارێزگەرێ (نامق سورچی) هات و قەسێت كرێت گۆتنە پولیسان و گۆت رابن دا بچینە دهۆك و ئەم هەمی چووینە سەر بانێن ترۆمبێلان و مە شیتكێن خوە بەردان و ڤەگەریاین ل دهۆكێ خەلكی ل سەر جادا پێشوازی یا مە كر ل نێزیك مالا خودێ ژێ رازی (دێوالی ئاغا) هەتا ناڤ بازاری و محەلا قەرچان و دایك و بابێن هیڤیا زارۆكێن خوە.
سەدیق خوركی گۆت: ل سالێن هەشتێان باوەریەكا موكم دناڤبەرا هەمی گەنجان ل سەرانسەری كوردستانێ هەبوو و ئێك دەست و دل بوون و روحەكا كوردینیێ یا مەزن ل دەف هەبوو و نەخوشیا مە هەیا كوردینی بوو و شەل والێ رەنگێ خاكی با و جلكێن پێشمەرگەی با یێ قەدەغەكری بوو و بیرامن دهێت سێ دوكان ل دهۆكێ هەبوون، سەراتشخانەك هەبوو ل محەلا قەرچا ب تەنشت مالا خودێ ژێ رازی (واحدێ حەجی مەلو) ڤە و ناڤێ سەرتراشخانێ (دیرۆك) بوو، ئەمنێ گازیكر و گۆتێ چ رامانێ ددەت وی گۆتێ ئانكو مێژوو گۆتێ دڤێت ناڤی ب گوهوری، دیسا وێنەگریەك هەبوو بناڤێ( بالا) یێ مالێن (فەهمی و سەلام ) بالایی وابوو، بۆ ئەمنێ پەیڤا (بالا) گەلەك یا گران بوو و ئەمنێ گۆتێ دڤێت ناڤی بگوهۆرن و نەچاربوون ژ نەچاری ناڤێ وێنەگریا خوە كرە (ئیراق)، نڤێسینگەهەك ل نێزیك بنگەهێن پولیسان هەبوو ل جهێ ئوتێلا برجینی یا نوكە و ناڤێ وێ نڤێسینگەهێ(دێژین) بوو خودانێ وێ (تاها عەبدوللا بالێتەیی) بوو و ئەمنێ گازیكر و داخازا رامانا ناڤی كر و گۆتێ ڤێت ناڤی ب گوهوری و نەچاربوو ناڤێ نڤێسینگەها خوە ب گوهوریت و گەهشتیە وی ئاستی وەكی بێژین بەندك ب زراڤیێ دقەتت و زولم ب ستویریێ دقەتیت و خەلكێ مە گەلەك هشیاربوو.
خوركی ئەو ژی گۆت: شۆڕەشا گولانێ تەمامكەرا شۆڕەشا ئیلونێ بوو و شورەشەكا پارتیزانی بوو و حوكمەت گەلەك شەپرزەكربوو و حوكمەتێ نەدزانی دێ پێشمەرگە ل چ جه عەملیاتەكێ كەت و حوكمەتا ئیراقێ پتر ترسیا.
گۆتژی: خوشترین رۆژا من ئەو بوو ل سەرهلدانێ بوو ئەو بوو كەلا زورداریێ تو ب دەستێن خوە ب هەرفی ئەوا دژاتیا كاربكەت و بگەهیە وی ئاستی تو ب هەرفینی گەلەك خوش بوو و یێ پشكداربووم ل سەرهلدانێ و دەمێ مەدیت بەركێن قادیفا ب هەڤرا یێ چنە ئەمنێ خوشی هەما هند بوو.
ل دووماهیێ لیوا صەدیق خوركی گۆت: داخوازێ ژ گەنجێن نوكە دكەین كو مێژوویێ بخوینن و ئەڤرۆ ب ساناهی نەهاتیە و گەلەكا گیانێ خوە بۆ ئەڤرۆ كریە قوربان و مرادا گەلەكا ئەو بوو ئەڤرۆ بمینن و نەدیت و گرنگە دەسكەفتێن ئەڤرۆ ب پارێزین.
