جه‌لته ل ده‌ف زارۆیان یێ زێده‌دبن
دهۆك، بێوار شكری:
د.ایوب محمد تاهر بامه‌رنی، تایبه‌تمه‌ندێ نه‌خۆشیێن زارۆكان دیاركر جه‌لتێن ل ده‌ف زارۆكا بو چه‌ندین ئه‌گه‌ران ڤه‌دگه‌رن، یا ئێكێ ل دووڤ ژیێ وان د راوه‌ستیت ده‌مێ په‌یدا دبن، یێ به‌رهه‌ڤه بو جه‌لتێ، ژ ئه‌نجامێ كێمیا هنده‌ك ڤیتامینان، ئێك ژ وان ڤیتامین (K) دبیته ئه‌گه‌ر و كێمیا هنده‌ك فاكته‌رایه و فاكته‌رێ حه‌فت وه‌دكه‌ت، هه‌روه‌سا هنده‌ك نه‌خۆشیێن دی دبنه ئه‌گه‌ر بو په‌یدابوونا جه‌لتێ، ئێك ژوان، هه‌كه كێمخوینیا شالوكی ل ده‌ف زارۆكی هه‌بیت، و هه‌كه كێماسیێن زكماكی ل ده‌ف هه‌بن، دناڤبه‌را ده‌مارێن خۆینێ دا هه‌كه خوینگر و خوینهنێرێن وان ددروست نه‌بن، ئه‌ڤه هه‌موو ددبنه ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا جه‌لتێ، ژبلی ڤان ئه‌گه‌ران لێدانه‌ك یان روودانه‌ك ژی هه‌بیت، ئێك ژ ئه‌گه‌رێن جه‌لتێ یه. د.ایوب محمد تاهر بامه‌رنی دیارك ركو رێژا جه‌لتێ ل ده‌ف زارۆیان یا كێمه، به‌س دڤان رۆژان دا حاله‌ت دهێنه دیتن و دبیت ئه‌گه‌ر بو وێ چه‌ندێ بزڤرن، چونكو نوكه ئه‌م پشكنینان بو دكه‌ین، دبیت ئه‌م نه‌شیاین میفراسی یان ره‌نینێ بو بكه‌ین، له‌ورا ئه‌ڤ حاله‌ته به‌رزه‌دبوون. ل دۆر چاره‌سه‌ریێ دیار كر ، هه‌كه ئه‌گه‌رێ جه‌لتێ كێمیا فاكته‌ری بیت، وی فاكته‌ری ئه‌م دده‌ینێ و چاڤدانێ بو دكه‌ین، به‌هرا پتریا وان باش دبن، به‌لێ هه‌كه رێژه‌یه‌كا مه‌زن ژ مێشكی بگریت، گه‌له‌ك جاران نۆشدارێ نشته‌رگه‌ر ژی نه‌شێن نشته‌رگه‌ریێ بو ئه‌نجام بده‌ت، د وی ده‌می دا ره‌نگه هنده‌ك ب مرن و هنده‌ك بمینن ساخ و كارتێكرنێ ل وان بكه‌ت و ره‌نگه نه‌شێن باخڤن و فالنجی بیت، یان لایه‌كێ وی سست ببیت. ل دۆر جوداهیێ دناڤبه‌را جه‌لتێن مه‌زنان و زارۆیان، د.ایوب محمد تاهر، دیاركر كو جه‌لتێن مه‌زنان به‌هرا پتر ئه‌گه‌رێ وان دزڤریت بو نه‌خۆشیێن ده‌مارێن خۆینێ، ئه‌و ده‌مار تێك دچن و دهن دكه‌ڤیته سه‌ر و فشار و شه‌كر كارتێكرنێ لێ دكه‌ن، ل ده‌ف مه‌زنات بو ڤان ئه‌گه‌را دزڤریت، كێماسیێن زكماكی یێن دلی ئه‌و ژی دكه‌نه جه‌لته و گۆت: مه دڤێت جوداهیێ بێخینه دنافبه‌را جه‌لتێ و خۆینبه‌ربونێ، ئه‌ڤا ن ل ده‌ف زارۆیان ئه‌م به‌حسا خوینبه‌ربوونێ دكه‌ین، نه به‌حسا جه‌لتێ دكه‌ین، چونكو جه‌لته ئه‌وه ده‌ماره‌كێ خوینێ بهێته‌گرتن، خوین بو وی پشكا مێشكی نه‌چیت و ژكار بكه‌ڤیت. بۆ خۆپارساتنێ ژ جه‌له‌تیان ل ده‌ڤ زارۆیان، د.ایوب دبێژیت: ده‌مێ ده‌سپێكێ زارۆك دهێته سه‌ردونیایێ، دڤێت ڤیتامین كه‌ی وه‌رگریت، رێگریێ ل خۆینبه‌ربوونێ دكه‌ت و كێم ژی دكه‌ت، خالا دوێ هنده‌ك پشكنینێن گرنگ هه‌نه ده‌مێ زارۆك په‌یدادبیت پێدڤیه بو بهێنه‌كرن، ئه‌گه‌ر ل رۆژێن ئێك یان دو بو بهێنه‌كرن دێ گه‌له‌ك باشتربیت، و ئه‌گه‌ر زارۆكی گازندێن ژ سه‌رئێشانێ كرن و دلرابوون دگه‌ل هه‌بیت، پێدڤیه دووچوونێ بو بكه‌ن و ره‌نگه كێشه‌ك مه‌زن دگه‌ل بیت، نه‌و وه‌ك نه‌خۆشیێن كوخك و به‌رسیڤایه.
