دهـۆك ژ سـالا 2000 وەرە چـەند هـاتیە گـوهـارتـن؟
رەیــان شێرزاد
مژارا گەشەبوون و پێشڤەچوونا هەرێما كوردستانێ ئەڤرۆ بوویە تەوەرێ هەمی دیالۆگ و بابەتێن میدیایی هەمی ل ئیراقێ و هەم ژی ل دەڤەرێ، كو بەڤل و هەڤڕك و دوژمن بەریا دۆست و هەڤالان ب خۆ ژی شەهدەیێ ل سەر ددەن، هەكە بەراوردیێ ل گەل هەمی پارێزگەهێن ئیراقێ بكەین جوداهیەكا زۆر هەیە، وەكو مەلایەكێ شیعە وەسا وەسفكری كو دەما تو ژ ئیراقێ تەڤلی كوردستانێ دبی، هەروەكو تو ژ ئەڤغانستان تەڤلی (تۆكیۆ) دبی!. لێ ل ڤێرە ئەم چو بەراوەردیان ناكەین، تنێ دێ باس ل سەروبەرێ دهۆكێ كەین، هەر چەندە ل سالا 2001 من چاڤێن خۆ ل دونیایێ ڤەكرینە، لێ هندی من بیرە ژ وێ مێژوویێ گەلەك تشت بۆ منە هاتینە ڤەگێران ژ لایێ ژینگەها كو ئەز تێدا مەزن بوویم، هەر تشتێ بۆ من هاتیە ڤەگێڕان، من هەست كریە كو ئەز ژ بەرییا وێ مێژوویێ هەبوویمە و دگەلدا ژیاییمە. چونكو ژبۆ پێشڤەبرنا هەرێما كوردستانێ و پارێزگەها دهۆكێ ب تایبەتی پێنگاڤێن مەزن هاڤێتینە. كو ژ باژارەكێ بچویك هۆسا زویكا مەزن بوو و بوویە باژارەكێ ب مەرجێن خۆ، هەر ژ دەستبكاربوونا كابینەیێن كاریگەر و خودان پێگەهێ خۆ ئەڤێ وەرارێ دەست پێ كریە. لەورا ل ماوەیێ ڤان دو دەهكێن ڕابۆرین دا، دهوكێ گوهۆینەكا بەرچاڤ ب خۆڤە دیتیە و ژ سالێن 2000 جوداهیێن ڕۆنن- نە تەنێ د ڕوویێ خۆ دا گرتیە، بەلكو د لەزاتیا ژیانێ و كوالیتیا خزمەتگوزارییان و دەرفەتێن بەردەستێ ئاكنجیبوویان ژی ب خۆڤەگرتیە.
هەروەكو ل سالێن ٢٠٠٠، دهۆك باژارەكێ بێدەنگتر بوو، ژێرخانەیا وی یا سنووردار و كێمتر ئاڤاهیێن مۆدێرن هەبوون. ڕێك د تەنگ بوون و زۆر جاران دۆخێ وان یێ خراپ بوو. رەوشا هاتنوچوونێ ژبەر كو خەلكی كێمتر خۆدان ترۆمبێل بوون، هێلێن سەرەكی نەبوون. ئەڤڕۆ ڕێكێن بەرفرەهتر و قێركری و فلكە و پرێن نوی ب شێوازێن لڤینا باژاران هاتیە نیاسین. سەرەڕای زێدەبوونا هاتنوچوونێ، پەیوەندی د ناڤبەرا تاخان و شارۆچكەیێن دەوروبەر زۆر باشتر بوویە؟
سەردەمەكی كارەب زێدەتر جهێ باوەریێ نەبوو، زۆر جاران قەتیانا كارەبێ هەبوویە كو دكاریت بۆ چەند دەمژمێرەكان یان تەنانەت چەند ڕۆژەكان هەبوو. هەروەسا ئاڤا پاك ب دەست كەسێ نە دكەفت، لێ نها د دەمەكی دا كو دبیت هندەك ئاستەنگ ماینە، خزمەتگوزاریێن گشتی زۆر جێگیرترن. زۆرەك ژ مالان و جهێن بازرگانی كێمتر پشت ب مۆلیدەیان دەبەستن و خزمەتگوزاریێن باژاران زێدەتر جهێ باوەریێ بوون.
هەروەسا پەروەردێ پێشكەفتنەكا بەرچاڤ ب خۆڤەگرتیە. ل دەسپێكا سالێن٢٠٠٠ دا بژاردەیێن خوێندنا بالا د سنووردار بوون و زۆرەك ژ خێزانان شیانێن هنارتنا عەیالێ خۆ بۆ كۆلێژان نەبوو. ب تنێ پەیمانگەهەك ل دهۆكێ هەبوو یا تەكنیكی ل ئاستێ دەبلۆم، ژبلی مالا مامۆستایان، لێ ئەڤڕۆ زانكۆیا دهۆك گەشە كریە و بوویە سازیەكا مەزن، كۆلێژیێن پیشەییی ژی دەرگەهێن خۆ ل بەر هزاران گەنجان ڤەكرن بۆ بەدەستڤەئێنانا كارامەیا پڕاكتیكی. نها ژنان زێدەتر ژ جاران ل دویڤ خواندنا بالا و پیشەیی دا دگەڕیێن.
ئاسمانێ باژاری ژی ب ئاسۆیێ خۆ ڤە هاتیە گوهۆڕین. ئەوا كو ل سەردەمەكێ ناڤەندی شارستانیەكا سادەبوو، لێ نها پڕبوویە ژ ئاڤاهیێن بەرز و مۆلێن بازرگانی و كافیێن مۆدێرن. ل بەرێ ژیانا جڤاكی ب شێوەیەكێ سەرەكی ل دۆرێن چایخانەیان نەریت و كۆمبوونێن خێزانان دهاتە گێڕان. لێ نها گەنجێن مە ل ناڤەندێن رەوشەنبیری و ئاوایەكێ هونەری و كافێكان كۆمدب ن كو ئینتەرنێتێ بێ بەرامبەر پێشكێش دكەن- نیشانێن جڤاكەكێ بەرە بەرە مۆدێرن و ب دەربڕینتر ددەت.
ڕەنگە ژ ئەڤێ هەمیێ گرنگتر هزركرنا خەلكێ دهۆكێ پتر پێشكەفتیە ، ل ناڤا گەنجان دا هەستا ئۆمێدەواریێ و هشیاریێ ب هێزترە. ل دەمەكێ دا فشارێن ئابووری هیشتا ماینە، گەلەك ژ تاكان دەست ب كاروبارێن بچووك دكەن، خۆ فێڕی زمانێن نوی دكەن و تەڤلی بیرۆكەیێن جیهانی دكەن – هندەك تشت ژ بەییا دو دەهكان دا زۆر كێمتر بووینە.
ژ هەمی ڕوویەكی ڤە دهۆك بەر ب پێشڤەچوویە. جوداهی ل گەل دەستپێكێن سالێن ٢٠٠٠ بەلگەیە ل سەر هندێ كو ل دەمەكی دا هەڤركی ماینەڤە، بەلێ گوهۆرینێن باشتر و ڕاستەقینە و ڕوویداینە.
