دهربازبوون ژ كێشه و قهیرانان پێدڤی پلانێن لۆژیكی و ژیواری نه
چیان مههدى
ئهگهر ل دووڤ نهخشه و پلانێن رێكخستی گرنگی بهێتهدان ب كهرتێن نهفت، رێك، ئاڤهندانكرن، ژینگهه، سروشتی و سهرچاوێن ئاڤێ، دێ ب هزاران دهرچوویێن ههمی پشكێن ئهندازیاری و ژینگهه و جیۆلۆجی و سروشتی بنه خودان كار، هۆسا دێ وهلاتێ مه د ماوهیهكێ كێم دا ژلایێ ئابووری ڤه و ژیانكرن و پێشكهڤتنێ ڤه، جوداهیهك و پێشڤهچوونهكا مهزن بخوهڤه بینیت.
ئهگهر گرنگی ب كهرتێ گهشتوگوزاری و شوینهواری ب شێوازهكێ سهردهم و ستاندارد بهێتهدان، ب هزاران دهرچوویێن پشكێن گهشتوگوزاری و بێ باوهرنامه ژی دێ بنه خودان كار و كهسابهتهكا ئاڤاكهر و گهلهك باش، هۆسا خهلكهكێ زۆر دێ قهستا ههرێمێ كهت.
ئهگهر گرنگی ب كهرتێ چاندن و كشتوكاڵی و گیانهوهر (شیردهر و هێككهر) بهێتهدان، ب دههان هزاران دهرچوویێن كۆلیژێن ئهندازیاریا چاندنێ و ڤێتێرنهری و سامانێن ئاژهلی، ههروهسا جۆتیار و بگره گهلهك كهسانێن بێ باوهرنامه ژی دێ بنه خودان كار و كهسابهتی، ئهگهر بهری روویدانا قهیرانێن سالێن بوری ئهڤه هاتبا كرن، ئهز باوهرم نزمبوونا بهایێ نهفتێ كاریگهریهكا مهزن ل سهر ههرێمێ نه دبوو.
ئهگهر ئهڤ ههمی دهرچوویه بوونه خودان كار و مووچه، هینگی ئهگهر گهنجهك مابیت خودان باوهرنامه یان تایبهتمهندی نهبیت، هینگی دێ شێت د بازارێ ئازاد دا ژیانا خوه دابین كهت، وهكو ڤهكرنا دوكانهكێ یان هاژۆتنا تهكسیێ یان كرێكاریهكێ د كهرتێن جودا جودا دا یان ل جۆتیاری و خوارنگهه و سازیێن نه حكومی و یان گهشتوگوزاری ئازاد كارهكی بۆ خوه پهیدا كهت، ئهو ژی سهندیكا كرێكاران خوه لێ بكهته خودان، ژلایهكێ دیڤه ژبلی وێ كو دێ خهلك ژ قهیرانا بێ كاری و بێ مووچهییێ خلاس بیت، ههم دێ وهڵاتێ مه پێشكهڤتنهكا مهزن ددهمهكێ كێم دا ب خوهڤه بینیت، ههم ژی حوكمهت دێ تا راددهیهكێ باش ژگهلهك قهیرانا خلاس بیت.
ئهڤا من گۆتی ههمیێ ژی چ تشتێ زهحمهت و بۆدجهكێ زهبهلاح یان خهرجیهكێ مهزن پێ نهڤێت، بهلكو بتنێ پێدڤی ب پلانهكا سیستهم كری و ب رێكوپێك و كهسانێن خودان ئهقلهكێ ستراتیژی ب ژیبوونهكا نهتهوهیی و نیشتیمانی ههیه، ههروهسا ئهڤ دێ بیته بارهكێ سڤك ژ بۆ حوكمهت كو بتنێ پشت بهستنێ ب داهاتێ نهفتێ نهكهت، ئانكو دێ ژ ههرلایهكی ڤه دهولهمهند بیت و پێشڤهچیت،
ل وهلاتی دێ كێمترین ئاریشه ههبن، ژبهر پتریا ئاریشێن چێدبن، ژئهگهرێن ئابووری نه، بێكاری و ههژاری خهلكی تووشی كێشێن جڤاكی ونهخۆشیێن جودا جودا دكهن، دهمێ جڤاك یێ پڕ ئاریشه بیت هنگی هزرا داهێنانێ د ناڤ دا دمریت، گهنجێن بهرههمهێنهر پهیدا نابن، ژبهر بهزینا وان ل دووڤ پاریێ ژیانێ داهێنانێ ل دهڤ وان دكوژیت.