سیاسه‌تا توركیا، یا ناڤخوه‌ و ده‌رڤه‌ و راوه‌ستانه‌ك!!

توركیا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین وه‌ك زلهێزه‌كا لۆكالی(هه‌رێمی) خوه‌ دبینت و ب تایبه‌ت پشتی پارتیا داد و گه‌شه‌پێدانێ(ئاكپارتی) هاتیه‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ و توركیا ژ ده‌وله‌ته‌كا عه‌سكه‌ر- مافیایی رزگاركری و چاكسازیێن ئابووری د هه‌ر بیاڤه‌كێ ئابووری دا كرین و ئه‌ڤه‌ ژی بۆ سه‌ده‌م كو توركیا ب گه‌هته‌ رێزبه‌ندا وه‌لاتێن به‌رهه‌مدار و كاڵایێن خوه‌ بۆ بازارێن جیهانێ بهنێرت و ئابوورێ توركیا گه‌شه‌ بكه‌ت و بهایێ لیرێ توركی به‌رامبه‌ر دۆلاری مریچۆك نه‌مینت و هه‌تا ڕاده‌كی بهایێ وی جهگیر ببت. لێ چاكسازیێن ئابووری و دوور كرنا عه‌سكه‌ر و بالێن مافیایی د ده‌ستهه‌لاتێ دا نه‌بوون سه‌ده‌م توركیا سیاسه‌تا خوه‌ یا هوندری و ده‌رڤه‌ ژ شۆڤینی و ڕه‌گه‌زپه‌رستیا تورك، دوورپه‌رێز بكه‌ت و هه‌ر ب عه‌قلیه‌تا كه‌مالیزمێ و ئۆسمانیێ ته‌ڤگه‌رێ دكه‌ت. ب تایبه‌ت پشتی سه‌رهلدانێن بهارا عه‌ره‌بی و بیێ هێرڤه‌ و وێڤه‌ پشته‌ڤانی ل ئیسلاما سیاسی ب هه‌موو باسكێن وێ یێن میانگه‌ر، سه‌له‌فی و جیهادی(تۆندڕه‌و) كر و هزركر دێ رۆلێ ده‌وله‌تا ئۆسمانی ڤه‌ژینت و ل جیهانا ئیسلامی دێ بته‌ لێڤه‌گه‌ر(مه‌رجه‌ع) و هه‌موو دێ چنه‌ د بن سیهوانا توركیا دا و وه‌ك زلهێزه‌ك د ته‌رازیا ڕاگرتنا بالانسا هێزێ ل ده‌ڤه‌رێ به‌رامبه‌ری سوپه‌ر زلهێزێن جیهانێ(ئه‌مریكا، روسیا، چین و ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا) ڕاگرت و د هه‌مان ده‌م دا سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل بهێته‌ كرن وه‌ك زلهێزه‌كا لۆكالی!! ژبۆ گه‌هشتنا ڤێ مه‌ره‌مێ حوكمه‌تا ئاكپارتی(ئاكه‌په‌) هه‌موو ده‌رگه‌ه قۆتان و پشته‌ڤانیا حوكمه‌تا ئیخوانا ل مسرێ و نه‌هزه‌ ل تونسێ و ئیسلامیێن لیبیا كرن و ده‌ما شۆڕه‌شا گه‌لێن سووری ل دژی ده‌ستهه‌لاتا ئه‌سه‌دی سه‌رهلدان كری، پشته‌ڤانیا باسكێن ئیسلامی ب تایبه‌ت جه‌بهه‌ت ئه‌ل نوسره‌ كو ب تیرۆرێ تاوانباره‌ و هه‌روه‌سا داعش ژی و ئه‌ڤا دووماهیێ بۆ سه‌ده‌م كو زلهێزێن جیهانێ ل توركیا پشته‌ڕێ ببن و بزاڤێن كورۆپه‌كرنا تبلێن ئه‌ردۆعانی بهێته‌ كرن. ل به‌رچاڤێن جیهانێ توركیا ئه‌ردۆعانی پشته‌ڤانی ل ئیسلاما تۆندڕه‌و دكه‌ت و هه‌تا كار گه‌هه‌شته‌ هندێ ده‌ریێن سنوورێ خوه‌ بۆ ڤان گرۆپان ل تاق بهێلت و ب كه‌یفا دلێ خوه‌ بهێن و بچن و ئه‌ڤ كار ئاسانیی یه‌ بۆ سه‌ده‌مێ هندێ ده‌ستێ تیرۆرێ بگه‌هت هه‌موو باژێرێن ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا و روودانا پاریسێ باشترین نموونه‌یه‌ و ژبلی سه‌متێ ئاواره‌یێن سووری و عێراقی و ئه‌فغانی دانه‌ ئه‌ورۆپا و سنوورێن ڤان وه‌لاتان به‌زاندن و ب ڤێ رێكێ تیرۆرستێن ئیسلامی ب ساناهی گه‌هشتن ئه‌ورۆپا و ئه‌ورۆپا ئێكسه‌ر روو ب روو تیرۆری بوو و روودانا سه‌رێ سالێ ل باژێرێ كۆلن ده‌ستپێكا قۆناغه‌كا نوویه‌ ژ روو ب روو بوونا ئه‌ورۆپا ل گه‌ل ڤان گرۆپێن ب پشته‌ڤانیا توركیا گه‌هشتینه‌ وێرێ. هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه‌ هه‌موو توركیا دكه‌ت ژبه‌ر دوو سه‌ده‌مان، ئێك: دبێژته‌ ئه‌ورۆپا ئه‌گه‌ر هوون من وه‌ك ئه‌ندام نه‌په‌ژرینن، ئه‌ز دكارم بۆ هه‌وه‌ گه‌له‌ك سه‌ر گێژیان دروست كه‌م و فه‌رموون ئه‌ڤه‌ من ده‌ستپێكر.
دوو: وه‌ك زلهێزه‌كا هه‌رێمی سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل بهێته‌ كرن و مه‌ره‌م ژێ نه‌خشێ پشتی سایكس – پیكۆی یه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا وێ دابت یان هه‌ر چ نه‌بت نه‌بته‌ سه‌ده‌ما دروستبوونا ده‌وله‌ته‌كا كوردی و پرسا دیمۆكراسی و مافێن مرۆڤی ل توركیا نه‌هێته‌ كرن. هه‌تا به‌ری داكه‌تنا روسیا بۆ كۆربه‌قا سووریێ، پرۆسه‌سا گوهۆریِنا نه‌خشێ رۆژهه‌لاتا ناڤین ل گۆر خوه‌سته‌كێن توركیا برێڤه‌ دچوو و سیاسه‌تمه‌دارێن توركیا و ب تایبه‌ت ئه‌ردۆغان گه‌له‌ك گه‌رم و گۆرێغ بوون و ڤێ گه‌رماتیێ وه‌كر پشتا خوه‌ بده‌ن پرۆسا ئاشتیێ و جاڕدانا شه‌ری ل گه‌ل كوردان و هه‌روه‌سا به‌ره‌یا دیمۆكراتخاز دا، هه‌رچه‌نده‌ پشكا شێری ژ راوه‌ستاندنا پرۆسا ئاشتیێ ب به‌ر هه‌ده‌پێ و په‌كه‌كێ دكه‌ڤت و دهات خاستن ئه‌ردۆغانی نه‌چار بكه‌ن به‌رده‌وامیێ بده‌ت پرۆسا ئاشتیێ. وه‌سا دهێته‌ ته‌خمین كرن، ئه‌ردۆغانی ب زانه‌بوون هه‌ده‌پ و په‌كه‌كه‌ نه‌چار كربن، دگه‌ل وان حوكمه‌تێ پێك نه‌ئینن دا ب كه‌یفا دلێ خوه‌ حوكمڕانیه‌كا بێ به‌ڤڵ بكه‌ت. به‌لێ وه‌كو دبێژن: ته‌خمینا شوڤێ و بێده‌رێ ل هه‌ڤ نه‌هاتن، و توركیا ب پیێن خوه‌ چوو د ناڤ ته‌لها روسیا دا و ئه‌و روسیا پشتی ژ ئه‌فغانستانێ هاتی ده‌ركرن(15. 02. 1989) و پاشی ژ به‌لتیك و نه‌مانا باسكێ وارشۆ هه‌ست ب برینداری و شكاندنا ئاڤروویا خوه‌ دكر، ئها د ڤی ده‌می دا بوو توركیا باله‌فره‌كا روسی ئێخسته‌ خارێ و ئه‌ڤه‌ خوه‌ش هێجه‌ت بوو بۆ روسیا كو ب ڤێ تداره‌كا گران ڤه‌ داكه‌ڤته‌ كۆربه‌قكا كێشێن سووریێ، دا ئاڤروویا خوه‌ ژ وان كه‌تینێن توشبووی پاقژ بكه‌ت و ب ڤێ داكه‌تنا خوه‌ روسیا هاوكێشه‌ به‌رۆڤاژی كر و توركیا ژ هاوكێشێ ده‌رپه‌ڕاند و كره‌ ته‌ماشه‌ڤانه‌كێ بال شكسه‌تی. چه‌وان ده‌رپه‌ڕاندنا روسیا ژ ئه‌قغانستانێ بوو سه‌ده‌ما هلوه‌شیانا ئێكه‌تیا سۆڤیه‌تێ و نه‌مانا شه‌رێ سار ب هه‌مان ره‌نگ شكه‌ستنا سیاسه‌تا ئه‌ردۆغانی یا ناڤخوه‌ ب تایبه‌ت چاره‌سه‌ر نه‌كرنا پرسا كوردی و پرسا مافێن مرۆڤی و سیاسه‌تا ده‌رڤه‌ ب تایبه‌ت پشته‌ڤانیا باسكێن ئیسلاما سیاسیا تۆندڕه‌و و كریارێن وان یێن تیرۆرستی دێ بنه‌ سه‌ده‌م توركیا رۆلێ خوه‌ یێ هه‌رێمی ژ ده‌ست بده‌ت و ب دلێ شكه‌ستی ته‌ماشه‌ی نه‌خشێ نوو یێ رۆژهه‌لاتا ناڤین بكه‌ت و هه‌روه‌كو ل سالا 1916ێ ل نه‌خشێ سایكس-پیكۆی كری.

کۆمێنتا تە