سەرهلدانا بهارا سالا 1991
لـەزگین گـراڤـی
سەر هلدانا گەلێ مە یێ خوەڕاكر و تێكۆشەر و خەباتكەر ل بهارا سالا 1991 بەرسڤ و بریارەكا گشتی بوو ژ گەلێ باشورێ كوردستانێ ب تەمامی هەر ژ ڕانیە هەتا دەركار عەجم، هەلبەت ئەڤ سەرهلدانە ژ ئەگەرێن وێ زۆلم و زۆڕدارییا ڕژێما بەعس بوون، تایبەت پشتی خەبات و شۆڕەشا ئەیلۆلێ كەفتی د سباتەكا بێ دەنگیێ دا، هەر ژ سالا 1975 دەمێ زولم خیانەتا پێكهاتا جەزائیر ل دژی شۆڕەش و خەباتا گەل و پێشمەرگێ كوردستانێ ڕویدای.
هەر ل سالا 1975 و پێدا ڕژێما بەعس هەول دان كو ڤێ دەڤەرا كوردان ئەڤا دبن دەستهەلاتا وان ڤە بێ ڕوح و لڤلڤین و هەناسە بكن، ڕژێما بەعس ب كریارێن هۆڤانە دوور ژ مڕۆڤایەتیێ ڕابوو ب ئەنفالێ و كیمیا بارانكرنا چیا و دەڤەرێن ئاكنجی و دەڤەرێن جریسكا شۆڕەشێ لێ هەل و گەش دبوو، ئەڤ ڕژێمە ڕابوو ب سێدارەدانا هەر كەسێ گومان ل سەر هەی كو حەزا ئازادیێ و شۆڕەشێ ل گەل، جاردن ڕابوو ب زیدانكرن و ئەشكەنجەدانا كەس و وەلاتیێن بێ گونەه ژبۆ مەرەما ترساندنا مللەتێ كورد، ڕژێما عەفلەقی یا بەعس ڕابوو ب بنئاخكرنا عێل و عەشیرێن گوند و دەڤەرێن نێزیك چیایی و كەسانێن بێگونەه ژ گەنج و پیر و تفالان ب ساخی ل بیابانێن ئاخا ئیراقێ بنئاخكرن، ڕابوون ب دوورئێخستنا كوردان ژ دەڤەرێن وانان ژ جه و گوند و مالێن وان، بۆ دەڤەرێن بیانی د ناڤ عەرەبان دا (نەفی ـ و تەرحیل).
ڕابوون ب ڕێكخستنا قوتابی و فەرمانبەران د ناڤ ڕێزێن بەعس دا ب زۆڕێ، ڕابوون ب پێكهێنانا چەتەیان ل ئەفواجان ب سەرپەرشتیا ئاغەواتێن كورد هەلبەت ب دارێ زۆریێ. رابوون ب پێكهێنانا لەشكرێ مللی (الجیش الشعبی)، تایبەت ل كوردستانێ داكو گەنجێن مە نەگەهن شۆڕەشا ئازادیێ. هتد.
هەلبەت سەرهدان ژ ئەگەرێ ڤێ زۆلم و زۆرداریا هەرە مەزن بوو ل ڤێ دەڤەرا ڤێ گاڤێ ب (هەرێما كورستانێ) دهێتە نیاسین كە مللەت ژ ڤێ حوكمڕانیا هۆڤانە بێزار ببو و ڕۆژانە.
لێ ئەڤ بریارا هەڤپەیمانیا كو ژ 32 دەولەتا ب سەركێشیا ئەمریكا بۆ دەرئێخستنا عەسكەرێ ئیراقێ ژ كویتێ بوویە ڕێخوەشكەر بۆ سەرهلدانا ل تەڤایا خاكێ ئیراقێ و تایبەت سەرهلدانا گەلێ كورد ل بهارا سالا 1991 كو ب مینا ڤەكرنا دەرگەهێن زیندانا یان چاوا مڕۆڤ ژ زۆڕداریێ قورتال ببیت وەسا بۆ گەلێ كورد دەلیڤە هلدا.
جریسكا سەرهلدانا كوردان ئەنجاما وێ بوو مشەختبوونا ملیۆنان ژ گەلێ كورد ل 31 ئادارا سالا 1991، لێ دەرێخستنا بریارا 688 یا جڤاتا ئاسایشا نێڤدەولەتی ل مەها چار د هەمان سالێ دا بۆ چێكرنا دەڤەرەكا ئارام بۆ كوردان بێتە دروستكرن ل سەر هێلا 36 دا و لەشكرێ ڕژێما بەعس سنوورداركر و ڕێ نەدایێ دەرباس ببیت.
ئەڤ بریارە بوو ڕێخۆشكەرەك بۆ دروستكرنا هەرێمەكێ ب ناڤێ (هەرێما كوردستانێ) ل ژێر پاراستنا هەڤپەیمانییان.
سەرهلدانێ ئەنجام و دەستكەفتیێن مەزن پەیداكرن، تایبەت پشتی كو پەرلەمانێ كوردستانی ل سالا 1992 هاتیە پێكئینانن كو پەرلەمانێ ئێكێ بوو، وەلات و مللەت ژ ڕەوشەكی ئالۆز و پڕسگرێك و دژوار گەهاندینە هەرێمەكا خودان ماف و دەستهەلات حوكمرانیەكا خوەیەتی و ئازاد، هەروەسا فەرە ڕەوشا هەرێمێ پشتی سەرهلدانێ ل بەرچاڤ وەربگرین ب هەمی ئالیان ڤە ژ ژیر و ژیانا خەلكێ و زانینێ و چاندنێ و پیشەسازیێ.. هتد. هەلبەت سەرهلدان وەك ئەز دبینم شۆڕەشەكا ئێكانەیە د سەرانسەری كوردستانا مەزن چ ب هێز و هژمار و پشكداریا گەلێ كورد، چ ب دەستكەفت و بەرهێنانا خوە، سەرهلدان شۆڕەشا مان و یان ژی نەمانێ بوو و ب تەڤایی بوو.
جاردن لێ مخابن گەر دەورۆبەرێن مە نە دوژمن بان دا ئەڤ هەرێمە مافێ خوەیێ ڕەوایێ دەولەتبوونێ ب ئاسانی وەرگرت.
